Chi Mướp đắng

Chi Mướp đắng
	Khổ qua (Momordica charantia)
Phân loại khoa học
Giới (regnum)	Plantae
(không phân hạng)	Angiospermae
(không phân hạng)	Eudicots
Bộ (ordo)	Cucurbitales
Họ (familia)	Cucurbitaceae
Tông (tribus)	Momordiceae; H.Schaef. & S.S.Renner, 2011
Chi (genus)	Momordica; L., 1753
Loài điển hình
	Momordica charantia; L., 1753
Các loài
	50. Xem trong bài.
Danh pháp đồng nghĩa
	Danh sách Amordica Neck., 1790 opus utique oppr. ; Calpidosicyos Harms, 1923 ; Dimorphochlamys Hook.f., 1867 ; Dimorphoclamys Hook.f., 1867 orth. var. ; Eulenburgia Pax, 1907 ; Muricia Lour., 1790 ; Neurosperma Raf., 1818 ; Neurospermum Bartl., 1830 orth. var. ; Nevrosperma Raf., 1818 orth. var. ; Raphanistrocarpus (Baill.) Pax, 1889 ; Raphanocarpus Hook.f., 1871 ; Zucca Comm. ex Juss., 1789 ;

Chi Mướp đắng (danh pháp khoa học: Momordica) là một chi của khoảng 50-60 loài cây thân thảo dạng dây leo sống một năm hay lâu năm, thuộc về họ Bầu bí (Cucurbitaceae), có nguồn gốc ở vùng nhiệt đới châu Phi và miền nam châu Á.

Trồng và sử dụng[sửa | sửa mã nguồn]

Một số loài trong chi Momordica được trồng để làm cây cảnh hay lấy quả có nhiều cùi thịt, quả có dạng hoặc là tròn, thuôn dài hay hình trụ, có màu từ da cam tới đỏ khi chín, có gai hay bướu ở lớp vỏ.

Các loài[sửa | sửa mã nguồn]

Bao gồm khoảng 50 được công nhận như sau:^[4]^[5]^[6]

Momordica angolensis R.Fern., 1959
Momordica angustisepala Harms, 1923
Momordica anigosantha Hook.f., 1871
Momordica argillicola Thulin, 2009
Momordica balsamina L., 1753
Momordica boivinii Baill., 1885
Momordica cabraei (Cogn.) C.Jeffrey, 1962
Momordica calantha Gilg, 1904
Momordica camerounensis Keraudren, 1967
Momordica cardiospermoides Klotzsch, 1861
Momordica charantia L., 1753: Mướp đắng, khổ qua, mướp mủ, lương qua.
Momordica cissoides Planch. ex Benth., 1849
Momordica clarkeana King, 1898
Momordica cochinchinensis (Lour.) Spreng., 1826: Gấc, mộc miết tử.
Momordica cordata Cogn., 1895
Momordica corymbifera Hook.f., 1871
Momordica cymbalaria Fenzl ex Naudin, 1859
Momordica denticulata Miq., 1858
Momordica denudata (Thwaites) C.B.Clarke, 1879
Momordica dioica Roxb. ex Willd., 1805
Momordica dissecta Baker, 1895
Momordica enneaphylla Cogn., 1888
Momordica foetida Schumach., 1827
Momordica friesiorum (Harms) C.Jeffrey, 1962
Momordica gilgiana Cogn., 1914
Momordica glabra Zimm., 1922
Momordica henriquesii Cogn., 1889
Momordica humilis (Cogn.) C.Jeffrey, 1962
Momordica jeffreyana Keraudren, 1967
Momordica kirkii (Hook.f.) C.Jeffrey, 1962
Momordica leiocarpa Gilg, 1904
Momordica littorea Thulin, 1991
Momordica macrosperma (Cogn.) Chiov., 1929
Momordica mossambica H.Schaef., 2009
Momordica multiflora Hook.f., 1871
Momordica obtusisepala Keraudren, 1967
Momordica parvifolia Cogn., 1916
Momordica peteri Zimm., 1922
Momordica pterocarpa Hochst. ex A.Rich., 1841
Momordica racemiflora Cogn., 1881
Momordica repens Bremek., 1933
Momordica rostrata Zimm., 1922
Momordica sahyadrica Kattuk. & V.T.Antony, 2007
Momordica sessilifolia Cogn., 1896
Momordica silvatica Jongkind, 2002
Momordica spinosa (Gilg) Chiov., 1916
Momordica subangulata Blume, 1826: Gấc cạnh.
Momordica trifolia L., 1754
Momordica trifoliolata Hook.f., 1871
Momordica welwitschii Hook.f., 1871

Một số loài phân bố ở Việt Nam[sửa | sửa mã nguồn]

Momordica charantia (Khổ qua)

Mướp đắng hay khổ qua (Momordica charantia) có vị đắng, theo Đông y tính hàn, giúp giải nhiệt. Mướp đắng thường được dùng làm thức ăn hay nấu nước trị rôm sảy cho trẻ em.

Momordica cochinchinensis (Gấc)

Gấc (Momordica cochinchinensis) có nạc thường dùng để nhuộm thức ăn.

Hình ảnh[sửa | sửa mã nguồn]

Chú thích[sửa | sửa mã nguồn]

^ Schaefer H. & Renner S. S., 2011. Phylogenetic relationships in the order Cucurbitales and a new classification of the gourd family (Cucurbitaceae). Taxon 60(1): 122–138. doi:10.1002/tax.601011.
^ Carl Linnaeus, 1753. Momordica. Species Plantarum 2: 1009.
^ Carl Linnaeus, 1753. Momordica charantia. Species Plantarum 2: 1009.
^ GRIN. “Species in GRIN for genus Momordica”. Taxonomy for Plants. National Germplasm Resources Laboratory, Beltsville, Maryland: USDA, ARS, National Genetic Resources Program. Bản gốc lưu trữ ngày 3 tháng 12 năm 2000. Truy cập ngày 22 tháng 10 năm 2009.
^ “Kết quả tra vấn tên khoa học cho Momordica”. IPNI. Truy cập ngày 22 tháng 10 năm 2009.
^ Momordica trong Plants of the World Online. Tra cứu ngày 14-3-2023.

Liên kết ngoài[sửa | sửa mã nguồn]

Dữ liệu liên quan tới Momordica tại Wikispecies
Tư liệu liên quan tới Momordica tại Wikimedia Commons

Bài viết Họ Bầu bí này vẫn còn sơ khai. Bạn có thể giúp Wikipedia mở rộng nội dung để bài được hoàn chỉnh hơn.

[1] Schaefer H. & Renner S. S., 2011. Phylogenetic relationships in the order Cucurbitales and a new classification of the gourd family (Cucurbitaceae). Taxon 60(1): 122–138. doi:10.1002/tax.601011.

[L53a-2] Carl Linnaeus, 1753. Momordica. Species Plantarum 2: 1009.

[L53b-3] Carl Linnaeus, 1753. Momordica charantia. Species Plantarum 2: 1009.

[grin-4] GRIN. “Species in GRIN for genus Momordica”. Taxonomy for Plants. National Germplasm Resources Laboratory, Beltsville, Maryland: USDA, ARS, National Genetic Resources Program. Bản gốc lưu trữ ngày 3 tháng 12 năm 2000. Truy cập ngày 22 tháng 10 năm 2009.

[ipni-5] “Kết quả tra vấn tên khoa học cho Momordica”. IPNI. Truy cập ngày 22 tháng 10 năm 2009.

[6] Momordica trong Plants of the World Online. Tra cứu ngày 14-3-2023.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]