Lễ khai mạc Sứ vụ của Giáo hoàng Phanxicô

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Giáo hoàng Phanxicô vẫy tay chào đám đông sau lễ
Đám đông tham dự lễ

Lễ khai mạc Sứ vụ của Giáo hoàng Phanxicô (tên đầy đủ là Thánh Lễ Khai mạc Sứ vụ Mục tử Toàn thể Hội Thánh, còn gọi là Lễ nhậm chức) được tổ chức vào ngày 19 tháng 3 năm 2013 tại Quảng trường Thánh PhêrôVatican. Thánh lễ do chính ông cử hành trước sự hiện diện của các nhà lãnh đạo chính trịtôn giáo đến từ khắp nơi trên thế giới. Phái đoàn chính thức đến từ 132 quốc gia cùng các nhóm tôn giáo khác nhau, đám đông dân sự tham dự ước tính từ 150.000 đến 200.000 người[1]. Đây cũng là lần đầu tiên sau gần 1000 năm có một vị Thượng phụ Constantinopolis đến dự lễ nhậm chức của một vị giáo hoàng.

Thánh lễ[sửa | sửa mã nguồn]

Khoảng nửa giờ trước Thánh lễ, Giáo hoàng Phanxicô tiến vào quảng trường trong chiếc xe jeep màu trắng, mui trần, không có kính chắn đạn, tiến ra Quảng trường thánh Phêrô để chào đám đông. Ông dừng lại và ôm hôn một người khuyết tật và vài trẻ em. Trước khi cử hành thánh lễ, Giáo hoàng Phanxicô đã xuống tầng hầm dưới bàn thờ chính của Vương cung thánh đường Thánh Phêrô để viếng mộ của Thánh Phêrô - Tông đồ trưởng. Tại đây, ông cùng với 10 thủ lĩnh các Giáo hội Công giáo nghi lễ Đông Phương cầu nguyện và xông hương trên mộ Thánh Phêrô. Sau đó, đoàn rước tiến ra lễ đài trên thềm vương cung thánh đường[2].

Đi trước Giáo hoàng trong đoàn rước là 180 vị đồng tế, hầu hết là các hồng y, trong phẩm phục màu trắng vàng, trong khi ca đoàn Sistina của Tòa Thánh hát Kinh Cầu Các Thánh xin các vị phù giúp tân Giáo hoàng Phanxicô[2]. Giáo hoàng đội một chiếc mũ mitra mà ông từng sử dụng từ khi còn là một giám mục cùng với bộ áo lễ đơn giản với cây Thánh giá Giáo hoàng mà người tiền nhiệm Biển Đức XVI đã sử dụng. Tân giáo hoàng giữ các bài hát và hành động phụng vụ đơn giản. Theo Hồng y Timothy Dolan, Giáo hoàng Phanxicô ít hát trong thánh lễ là vì ông chỉ còn có một lá phổi[3].

Giống như buổi lễ nhậm chức của các vị Giáo hoàng trước đây, Hồng y Trưởng đẳng Phó tế, thời điểm này là Hồng y Jean-Louis Tauran - sẽ là người choàng dây pallium lên vai vị tân Giáo hoàng[4]. Hồng y Angelo Sodano - Niên trưởng Hồng y Đoàn đã xỏ nhẫn Ngư phủ vào tay Giáo hoàng, chiếc nhẫn này làm bằng bạc mạ vàng thay vì bằng vàng ròng như thông lệ.[4]. Sáu hồng y, mỗi đẳng hai vị thay mặt Hồng y Đoàn tuyên xưng vâng lời tân Giáo hoàng[5]. Trước đó, tất cả các vị hồng y cũng đã làm như vậy trong một nghi thức riêng.

Bài giảng[sửa | sửa mã nguồn]

Giáo hoàng Phanxicô giảng lễ bằng tiếng Ý. Ông tập trung vào ý nghĩa Lễ Kính Thánh Giuse, ngày phụng vụ của hôm đó. Có đoạn ông nói: "Chúng ta hãy trở thành những người gìn giữ công trình tạo dựng, gìn giữ kế hoạch của Thiên Chúa được ghi khắc trong thiên nhiên, giữ gìn tha nhân, môi sinh; chúng ta đừng để cho những dấu hiệu tàn phá và chết chóc tháp tùng hành trình của thế giới chúng ta! Nhưng để "gìn giữ" thì chúng ta cũng phải chăm sóc chính mình! Chúng ta hãy nhớ rằng oán ghét, ghen tương, kiêu ngạo làm cho cuộc sống bị nhơ bẩn! Gìn giữ có nghĩa là canh chừng những tâm tình chúng ta, con tim chúng ta, vì chính từ đó nảy sinh những ý hướng tốt hay xấu: những ý hướng xây dựng và những ý hướng hủy hoại! Chúng ta không được sợ sự tốt lành, và cũng đừng sợ sự dịu dàng!"

Phái đoàn đại diện chính thức[sửa | sửa mã nguồn]

Quốc gia Cờ Phái đoàn
Andorra Joan Enric Vives Sicília, Giám mục Urgell
Albania Thủ tướng Sali Berisha
Angola Phó tổng thống Manuel Domingos Vicente[6]
Armenia Tổng thống Serzh Sargsyan
Argentina Tổng thống Cristina Fernandez de Kirchner
Áo Tổng thống Heinz Fischer và phu nhân Margit Fischer
Chancellor Werner Faymann
Vice Chancellor Michael Spindelegger
Bahrain Hoàng tử Abdullah bin Hamad bin Isa Al Khalifa
Bangladesh Ngoại trưởng Dipu Moni[7]
Belarus Anatoly Rubinov, Chủ tịch Nghị viện Cộng hòa
Sergey Aleinik, Ambassador to the Holy See[8]
Bỉ Vua Albert II và Hoàng hậu Paola
Thủ tướng Elio Di Rupo
Bosnia-Herzegovina Thủ tướng Vjekoslav Bevanda
Zlatko Lagumdžija, Ngoại trưởng
Sredoje Nović, Bộ trưởng Nội vụ
Eugen Šušak, Chủ tịch Văn phòng Nội các[9]
Brasil Tổng thống Dilma Rousseff
Bulgaria Tổng thống Rosen Plevneliev
Canada Toàn quyền David Johnston và phu nhân Sharon Johnston
Jason Kenney, Minister for Citizenship, Immigration and Multiculturalism[10]
Chile Tổng thống Sebastian Piñera và Đệ nhất phu nhân Cecilia Morel
Trung Hoa Dân Quốc
(Đài Loan)
Tổng thống Mã Anh Cửu và Đệ nhất phu nhân Chu Mỹ Thanh
Vanessa Shih, Phó Ngoại trưởng
Colombia Maria Angela Holguin, Ngoại trưởng
Costa Rica Tổng thống Laura Chinchilla
Croatia Tổng thống Ivo Josipović và Đệ nhất phu nhân Tatjana Josipović
Vesna Pusić, Phó Thủ tướng kiêm Ngoại trưởng và Quan hệ châu Âu[11]
Cuba Phó Chủ tịch thứ nhất Miguel Díaz-Canel[12]
Síp Andreas Mavroyiannis, Ngoại trưởng thường trực[13]
Cộng hòa Séc Karel Schwarzenberg, Deputy Prime Minister and Minister of Foreign Affairs[14]
Cộng hòa Dominican Candida Montilla, Đệ nhất phu nhân
Ecuador Tổng thống Rafael Correa[15]
Ai Cập Mohamed Saber Arab, Bộ trưởng Văn hóa
El Salvador Hugo Martínez, Ngoại trưởng[16]
Pháp Thủ tướng Jean-Marc Ayrault
Laurent Fabius, Ngoại trưởng
Đức Norbert Lammert, Chủ tịch Bundestag
Winfried Kretschmann, Chủ tịch Bundesrat
Thủ tướng Angela Merkel
Phó thủ tướng Philipp Rösler
Honduras Tổng thống Porfirio Lobo Sosa
Hungary Tổng thống János Áder và Đệ nhất phu nhân Anita Herczegh
Zsolt Semjén, Phó thủ tướng
György Hölvényi, Bộ trưởng Tôn giáo, Dân tộc và Xã hội dân sự[17]
Ý Tổng thống Giorgio Napolitano và Đệ nhất phu nhân Clio Maria Bittoni
Thủ tướng Mario Monti
Laura Boldrini, Chủ tịch Hạ viện
Pietro Grasso, Chủ tịch Thượng viện
Ấn Độ P. J. Kurien, Chủ tịch Quốc hội[18]
Ireland Tổng thống Michael D. Higgins và phu nhân Sabina Coyne
Michael Noonan, Bộ trưởng Tài chính
Nhật Bản Yoshiro Mori, cựu Thủ tướng
Kosovo Hashim Thaçi, Thủ tướng[19]
Lebanon Thủ tướng Nagib Miqati
Liechtenstein Thái tử Alois Philipp Maria và phu nhân Sophie[20]
Lithuania Tổng thống Dalia Grybauskaitė
Luxembourg Đại công tước Henri và Đại công tước Maria Teresa
Malta Tổng thống George Abela
Thủ tướng Joseph Muscat
Lawrence Gonzi, Lãnh tụ đối lập[21]
Mexico Tổng thống Enrique Peña Nieto và phu nhân Angélica Rivera
Monaco Ông hoàng Albert II và Bà hoàng Charlene
Hà Lan Vua Willem-Alexander của Hà Lan và Hoàng hậu Máxima của Hà Lan
Thủ tướng Mark Rutte
New Zealand Chris Finlayson, Chưởng lý[22]
Nicaragua Phó tổng thống Omar Halleslevens[23]
Nigeria David Mark, Chủ tịch Quốc hội
Stella Oduah-Ogiemwonyi, Minister of Aviation
Viola Onwuliri, Minister of State[24]
Paraguay Tổng thống Federico Franco
Peru Rafael Roncagliolo, Ngoại trưởng
Philippines Phó tổng thống Jejomar Binay[25]
Ba Lan Tổng thống Bronisław Komorowski và phu nhân Anna Komorowska
Bogdan Borusewicz, Phát ngôn viên Quốc hội
Lech Wałęsa, cựu Tổng thống
Jacek Cichocki, Giám đốc Văn phòng Thủ tướng[26]
Bồ Đào Nha Tổng thống Anibal Cavaco Silva
Romania Tổng thống Traian Băsescu
Nga Sergey Naryshkin, Chủ tịch Duma Quốc gia
San Marino Pasquale Valentini, Bộ trưởng Ngoại giao và Chính trị[27]
Serbia Tổng thống Tomislav Nikolić
Ivan Mrkić, Ngoại trưởng
Seychelles Jean-Paul Adam, Ngoại trưởng [28]
Singapore Grace Fu, Bộ trưởng Văn phòng Thủ tướng[29]
Slovakia Tổng thống Ivan Gašparovič[30]
Slovenia Tổng thống Borut Pahor
Hàn Quốc Yoo Jin-Ryong, Bộ trưởng Văn hóa
Tây Ban Nha Hoàng tử Felipe và phu nhân Letizia
Thủ tướng Mariano Rajoy[31]
Sri Lanka Neomal Perera, Phó thủ tướng ngoại giao
Sarath Kumara Gunaratna, Phó thủ tướng Ngư nghiệp và Tài nguyên nước
John Amaratunga, Nghị viên[32]
Thụy Sĩ Didier Burkhalter, Nghị viện Liên bang[33]
Ukraine Kostyantyn Hryshchenko, Phó thủ tướng[34]
Vương quốc Anh Hoàng tử Richard, Công tước xứ Gloucester và phu nhân Birgitte, Nữ công tước xứ Gloucester
Baroness Warsi, Bộ trưởng Ngoại giao và Quan hệ với Khối Thịnh Vượng và Các cộng đồng Tôn giáo
Kenneth Clarke, Bộ trưởng không chỉ định[35]
Hoa Kỳ Phó tổng thống Joe Biden và phu nhân Jill Biden
Nancy Pelosi, Chủ tịch Hạ viện
Susana Martinez, Thống đốc Tiểu bang New Mexico
Venezuela Diosdado Cabello, Phát ngôn viên Quốc hội[36]
Zimbabwe Tổng thống Robert Mugabe

Trung Quốc phản đối tư cách tham dự của đoàn Đài Loan bởi mối quan hệ ngoại giao giữa Tòa ThánhTrung Hoa Dân quốc.[37]

Tổ chức[sửa | sửa mã nguồn]

Tổ chức Cờ Phái đoàn chính thức
Liên minh châu Âu Herman Van Rompuy, Chủ tịch Cộng đồng châu Âu[38]
Jose Manuel Barroso,Chủ tịch Ủy ban châu Âu[39]
Martin Schulz, Chủ tịch Nghị viện châu Âu[40]
Liên Hợp Quốc José Graziano da Silva, Tổng Giám đốc Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên hợp quốc (FAO)[41]
Hiệp sĩ Cứu tế Malta Thống chế Matthew Festing[42]

Tôn giáo[sửa | sửa mã nguồn]

Kitô giáo[sửa | sửa mã nguồn]

Giáo hội Phái đoàn chính thức
Các Giáo hội thuộc Chính Thống giáo Đông Phương
Giáo hội Chính Thống giáo Constantinople Bartholomew I, Thượng phụ Đại kết Constantinople[43]
Giáo hội Tông đồ Armenian Karekin II, Giáo trưởng toàn Armenians[44]
Giáo hội Chính Thống giáo Nga Hilarion (Alfeyev), Trưởng ban Quan hệ với các Giáo hội Bên ngoài Tòa Thượng phụ Moskva[45]
Giáo hội Chính Thống giáo Serbian Metropolitan Amfilohije (Radović), Tổng Giám mục miền Montenegro và Littoral, Giám quản Buenos Aires (miền Trung và Nam Mỹ)[46]
Giáo hội Chính Thống giáo America Metropolitan Tikhon, Tổng Giám mục toàn lục địa Mỹ và Canada[47]
Các giáo hội Anh giáo và Công giáo Cổ
Giáo hội Anh John Sentamu, Tổng Giám mục York, Primate of England[48]
Giáo hội Episcopal Pierre Whalon, Giám mục
Giáo đoàn Utrecht (Công giáo Cổ) Joris Vercammen, Tổng Giám mục Utrecht[49]

Đây là vị Thượng phụ Đại kết Constantinople đầu tiên tham dự lễ nhậm chức của Giáo hoàng kể từ cuộc Ly giáo Đông - Tây hồi năm 1054. Các nhà lãnh đạo Chính Thống giáo nói rằng quyết định của Thượng phụ Bartholomew I đương nhiệm của Constantinople khi tham dự sự kiện này cho thấy sự xem xét mối quan hệ giữa các giáo hội Chính Thống giáo và Công giáo đang là một ưu tiên. Họ cũng lưu ý rằng, Giáo hoàng Phanxicô đã hoạt động vì công bằng xã hội và nhấn mạnh sự thống khổ của người nghèo khi toàn cầu hóa có thể đã tạo ra một cơ hội đổi mới "cho hai cộng đoàn giáo hội cùng làm việc chung về các vấn đề cùng quan tâm.[50][51][52]

Tôn giáo khác[sửa | sửa mã nguồn]

Cơ chế tôn giáo Phái đoàn chính thức
Phật giáo
Risshō Kōsei Kai Nichiko Niwano, Chủ tịch[53]
Jaina
Viện Thần học Jaina Harshadray N Sanghrajka, Phó chủ tịch kiêm Giám đốc
Do Thái giáo
Cộng đồng Do Thái giáo Ý quốc Riccardo di Segni, Trưởng Rabbi thành Roma
Riccardo Pacifici, Chủ tịch Cộng đồng Do Thái giáo Roma
Trưởng hội Rabbi Israel Oded Wiener, Tổng quản[54]
Hồi giáo
Cộng đồng Hồi giáo Serbia Muhamed Jusufspahić, Mufti thành Serbia và Phó chủ tịch Rijaset Cộng đồng Hồi giáo Serbia
Cộng đồng Hồi giáo Mỹ Latinh Mohamed Youssef Hajar, Tổng thư ký Tổ chức Hồi giáo Mỹ Latinh

Chú thích[sửa | sửa mã nguồn]

  1. ^ McElwee, Joshua J. (ngày 19 tháng 3 năm 2013). “Francis at inaugural Mass: Pope must be servant, 'inspired by lowly'. National Catholic Reporter. Truy cập ngày 20 tháng 3 năm 2013.
  2. ^ a b Thánh lễ khai mạc sứ vụ Phêrô của Giáo hoàng Phanxicô, Giám mục Roma
  3. ^ “Dolan: Pope Francis Healthy Enough To Lead World's Catholics”. NY1.com. Bản gốc lưu trữ ngày 15 tháng 6 năm 2013. Truy cập ngày 22 tháng 3 năm 2013.
  4. ^ a b Inaugural Mass of the Pontificate (Vatican video of Pope Francis' papal inauguration trên YouTube
  5. ^ Jaffe, Matthew (ngày 19 tháng 3 năm 2013). “Thousands Pack St. Peter's Square for Pope Francis' Inaugural Mass”. ABC News. Truy cập ngày 21 tháng 3 năm 2013.
  6. ^ “Bản sao đã lưu trữ”. Bản gốc lưu trữ ngày 3 tháng 3 năm 2016. Truy cập ngày 13 tháng 6 năm 2013.
  7. ^ http://www.mofa.gov.bd/index.php?option=com_content&view=article&id=168&catid=43&PRid=658
  8. ^ Belarusian delegation attends inauguration mass of Pope Francis Lưu trữ 2013-04-10 tại Archive.today, National State Television and Radio Company of the Republic of Belarus (ngày 19 tháng 3 năm 2013)
  9. ^ “BiH Delegation Attended the Inaugural mMof Pope Francis at St. Peter's Sqaure”. Sarajevo Times. ngày 19 tháng 3 năm 2013. Truy cập ngày 22 tháng 3 năm 2013.
  10. ^ http://finance.yahoo.com/news/governor-general-represent-canada-inaugural-135014595.html
  11. ^ “(ngày 19 tháng 3 năm 2013)”. www.dalje.com. ngày 1 tháng 5 năm 2011. Truy cập ngày 22 tháng 3 năm 2013.[liên kết hỏng]
  12. ^ “Noticias de Prensa Latina - Preside Díaz-Canel delegación cubana a entronización del Papa”. Prensa-latina.cu. ngày 1 tháng 1 năm 1970. Truy cập ngày 20 tháng 3 năm 2013. soft hyphen character trong |title= tại ký tự số 39 (trợ giúp)
  13. ^ “Bản sao đã lưu trữ”. Bản gốc lưu trữ ngày 24 tháng 3 năm 2013. Truy cập ngày 13 tháng 6 năm 2013.
  14. ^ “Minister Schwarzenberg in Vatican | Ministry of Foreign Affairs of the Czech Republic”. Mzv.cz. ngày 15 tháng 3 năm 2013. Bản gốc lưu trữ ngày 7 tháng 4 năm 2013. Truy cập ngày 22 tháng 3 năm 2013.
  15. ^ “Bản sao đã lưu trữ”. Bản gốc lưu trữ ngày 27 tháng 3 năm 2013. Truy cập ngày 13 tháng 6 năm 2013.
  16. ^ http://www.rree.gob.sv/index.php?/avisos-ciudadano/el-salvador-saluda-al-nuevo-papa-francisco-i.php
  17. ^ http://erdhirado.hu/orszag-vilag-1/a-magyar-allamfo-is-reszt-vesz-ferenc-papa-beiktatasi-ceremoniajan
  18. ^ “Kurien to head Indian delegation to Vatican”. Madhyamam. Truy cập ngày 20 tháng 3 năm 2013.
  19. ^ “Kryeministri Hashim Thaçi takon Papa Franciksun e Parë”. Zyra e Kryeministrit. ngày 19 tháng 3 năm 2013. Truy cập ngày 29 tháng 3 năm 2013.
  20. ^ “Royals attend Papal Inauguration Mass at the Vatican”. The Royal Forums. ngày 19 tháng 3 năm 2013. Truy cập ngày 12 tháng 4 năm 2013.
  21. ^ Vassallo, Raphael (ngày 18 tháng 3 năm 2013). “Pope calls for protection of poor and the environment”. Maltatoday.com.mt. Truy cập ngày 22 tháng 3 năm 2013.
  22. ^ http://www.newstalkzb.co.nz/auckland/news/609540344-chris-finlayson-to-represent-nz-at-papal-inauguration
  23. ^ “Halleslevens saluda al Papa Francisco en nombre del Pueblo y Gobierno de Nicaragua”. El19digital.com. Truy cập ngày 20 tháng 3 năm 2013.
  24. ^ Name *. “Pope Inauguration: David Mark To Lead FG Delegation To Vatican City | INFORMATION NIGERIA”. Informationng.com. Truy cập ngày 20 tháng 3 năm 2013.
  25. ^ “VP Binay to attend Pope Francis' inauguration | National”. Journal.com.ph. Bản gốc lưu trữ ngày 4 tháng 4 năm 2013. Truy cập ngày 20 tháng 3 năm 2013.
  26. ^ “Inauguracja pontyfikatu papieża Franciszka / Wizyty zagraniczne / Aktualności / Oficjalna strona Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej”. Prezydent.pl. Bản gốc lưu trữ ngày 29 tháng 5 năm 2013. Truy cập ngày 20 tháng 3 năm 2013.
  27. ^ http://www.esteri.sm/on-line/home/news/articolo1004105.html
  28. ^ http://www.mfa.gov.sc/static.php?content_id=36&news_id=223[liên kết hỏng]
  29. ^ “MFA Press Statement: Singapore's Representation at the Inauguration of Pope Francis on ngày 19 tháng 3 năm 2013”. Mfa.gov.sg. Truy cập ngày 20 tháng 3 năm 2013.
  30. ^ ELET. “President of the Slovak Republic - Press Department”. Prezident.sk. Truy cập ngày 20 tháng 3 năm 2013.
  31. ^ “Pope Francis inauguration: European royals expected at Pope Francis's inaugural mass in Vatican”. hellomagazine.com. Truy cập ngày 20 tháng 3 năm 2013.
  32. ^ “Sri Lankan delegation at Pope Francis's inauguration mass”. News.lk. Bản gốc lưu trữ ngày 20 tháng 3 năm 2013. Truy cập ngày 20 tháng 3 năm 2013.
  33. ^ http://www.eda.admin.ch/eda/de/home/recent/actual/woche.html.html#ContentPar_0004
  34. ^ Hryschenko departs for Vatican to attend Pope Francis enthronement ceremony, Interfx-Ukraine (ngày 18 tháng 3 năm 2013)
  35. ^ Lizzy Davies in Vatican City. “Lady Warsi confident Pope Francis will stay out of Falklands row | UK news | guardian.co.uk”. Guardian. Truy cập ngày 20 tháng 3 năm 2013.
  36. ^ “Venezuelas Congress Speaker To Lead Delegation In The Popes Inaugurati - Nacional Y Politica” (bằng tiếng Tây Ban Nha). El Universal. Truy cập ngày 22 tháng 3 năm 2013.
  37. ^ AFP:Pope receives world leaders in Vatican Lưu trữ 2013-04-13 tại Archive.today The Star ngày 20 tháng 3 năm 2013
  38. ^ http://www.consilium.europa.eu/uedocs/cms_Data/docs/pressdata/en/ec/136180.pdf
  39. ^ “President José Manuel Barroso - Inaugural mass of Pope Francis and ceremony of salutation in Rome”. Ec.europa.eu. Truy cập ngày 22 tháng 3 năm 2013.
  40. ^ “European Parliament President Martin Schulz - Martin Schulz to attend inaugural Mass of Pope Francis”. Europarl.europa.eu. Bản gốc lưu trữ ngày 28 tháng 3 năm 2013. Truy cập ngày 22 tháng 3 năm 2013.
  41. ^ http://www.un.org/apps/news/story.asp?NewsID=44425&Cr=hunger&Cr1=#.UUymqBxg91Y
  42. ^ “Inauguration Mass of Pope Francis » Sovereign Order of Malta - Official site”. Orderofmalta.int. Truy cập ngày 22 tháng 3 năm 2013.[liên kết hỏng]
  43. ^ Catholic Online. “Orthodox Patriarch Bartholomew to Attend Papal Inaugural Mass - International - Catholic Online”. Catholic.org. Bản gốc lưu trữ ngày 23 tháng 3 năm 2013. Truy cập ngày 22 tháng 3 năm 2013.
  44. ^ “Catholicos of All Armenians to attend Pope Francis' inaugural Mass | Public Radio of Armenia”. Armradio.am. Truy cập ngày 20 tháng 3 năm 2013.
  45. ^ “Moscow Patriarchate delegation attended enthronement of Pope Francis of Rome: Department for External Church Relations of the Russian Orthodox Church”. Mospat.ru. ngày 22 tháng 2 năm 1999. Truy cập ngày 20 tháng 3 năm 2013.
  46. ^ “New Head of the Roman Catholic Church enthroned | Serbian Orthodox Church [Official web site&#93”. Spc.rs. Bản gốc lưu trữ ngày 28 tháng 3 năm 2013. Truy cập ngày 20 tháng 3 năm 2013.
  47. ^ “Metropolitan Tikhon attends Inauguration of Pope Francis | Orthodox Church in America [Official web site&#93”. oca.org. Truy cập ngày 21 tháng 3 năm 2013.
  48. ^ “Anglican Communion delegation for inauguration of Pope Francis…”. Archbishopofcanterbury.org. ngày 16 tháng 3 năm 2013. Truy cập ngày 20 tháng 3 năm 2013.
  49. ^ “Amtseinsetzung von Papst Franziskus”. Utrechter Union. ngày 1 tháng 11 năm 2012. Truy cập ngày 22 tháng 3 năm 2013.
  50. ^ Demacopoulos, George E., "The extraordinary historical significance of His Holiness' presence at Pope Francis' installation as Bishop of Rome" Lưu trữ 2017-10-18 tại Wayback Machine, Archon News (Order of St. Andrew the Apostle), ngày 19 tháng 3 năm 2013, Retrieved ngày 19 tháng 3 năm 2013
  51. ^ “Papal inauguration: crowds gather for installation of Pope Francis”. The Guardian. ngày 19 tháng 3 năm 2013. Truy cập ngày 20 tháng 3 năm 2013.
  52. ^ “Orthodox patriarch in rare Rome visit for papal inauguration”. Globalpost.com. ngày 15 tháng 3 năm 2013. Bản gốc lưu trữ ngày 9 tháng 8 năm 2013. Truy cập ngày 20 tháng 3 năm 2013.
  53. ^ “Francis starts papacy with plea for the poor”. Ucanews.com. Truy cập ngày 22 tháng 3 năm 2013.
  54. ^ Sokol, Sam. “Pope gives nod to Jews in inauguration speech | JPost | Israel News”. JPost. Truy cập ngày 22 tháng 3 năm 2013.