Nhân vật của năm (tạp chí Time)

Nhân vật của năm (Person of the Year, trước năm 1999 là Man of the Year ^[1]) là danh hiệu được tạp chí Time của Hoa Kỳ bình chọn hàng năm. Đây được xem là cuộc bình chọn có uy tín và được chờ đợi nhất trên thế giới.

Lịch sử[sửa | sửa mã nguồn]

Truyền thống bình chọn Nhân vật của năm được tạp chí Time bắt đầu từ năm 1927, khi các biên tập viên của tờ tạp chí này trăn trở về việc làm thế nào để có những câu chuyện hấp dẫn người đọc trong một tuần lễ "đói" tin tức. Ý tưởng tổ chức bình chọn "Nhân vật của năm" cũng là một nỗ lực nhằm "chữa cháy" cho sai lầm của tạp chí này, khi không đưa Charles Lindbergh lên trang bìa dù ông đã thực hiện được chuyến bay lịch sử xuyên Đại Tây Dương vào đầu năm 1927. Vì thế, Charles Lindbergh chính là Nhân vật của năm đầu tiên xuất hiện trên trang bìa của Time, việc làm được coi là "một mũi tên trúng hai đích".

Các biên tập viên của Time luôn chịu trách nhiệm là "ban giám khảo" trong cuộc bình chọn được đánh giá là có uy tín bậc nhất trên toàn cầu. Cứ mỗi năm, tạp chí Time lại đưa ra một danh sách các ứng viên có thể trở thành "Nhân vật của năm". Kết quả chính thức sẽ được công bố vào cuối năm.^[2]

Nhân vật của năm[sửa | sửa mã nguồn]

Năm	Chân dung	Lựa chọn		Năm sinh–năm mất	Ghi chú
1927		Charles Lindbergh	Hoa Kỳ	1902–1974
1928		Walter Chrysler	Hoa Kỳ	1875–1940
1929		Owen D. Young	Hoa Kỳ	1874–1962
1930		Mohandas Karamchand Gandhi	Ấn Độ	1869–1948
1931		Pierre Laval	Pháp	1883–1945
1932		Franklin D. Roosevelt	Hoa Kỳ	1882–1945
1933		Hugh Samuel Johnson	Hoa Kỳ	1882–1942
1934		Franklin D. Roosevelt	Hoa Kỳ	1882–1945
1935		Hoàng đế Haile Selassie I	Ethiopia	1892–1975
1936	Tập tin:Wallis Simpson -1936.JPG	Wallis Simpson	Hoa Kỳ	1896–1986
1937		Tưởng Giới Thạch	Trung Hoa Dân Quốc	1887–1975
1937		Tống Mỹ Linh	Trung Hoa Dân Quốc	1898–2003
1938		Adolf Hitler	Đức Quốc xã	1889–1945
1939		Joseph Stalin	Liên Xô	1878–1953
1940		Winston Churchill	Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland	1874–1965
1941		Franklin D. Roosevelt	Hoa Kỳ	1882–1945
1942		Joseph Stalin	Liên Xô	1878–1953
1943		George Marshall	Hoa Kỳ	1880–1959
1944		Dwight D. Eisenhower	Hoa Kỳ	1890–1969
1945		Harry S. Truman	Hoa Kỳ	1884–1972
1946		James F. Byrnes	Hoa Kỳ	1879–1972
1947		George Marshall	Hoa Kỳ	1880–1959
1948		Harry S. Truman	Hoa Kỳ	1884–1972
1949		Winston Churchill	Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland	1874–1965	Man of the half-century
1950		Những người lính Quân đội Hoa Kỳ	Hoa Kỳ		Trong Chiến tranh Triều Tiên
1951		Mohammad Mosaddegh	Iran	1882–1967
1952		Nữ hoàng Elizabeth II	^{[<small>n</small> 1]}	1926–2022
1953		Konrad Adenauer	Tây Đức	1876–1967
1954		John Foster Dulles	Hoa Kỳ	1888–1959
1955		Harlow Curtice	Hoa Kỳ	1893–1962
1956		Những người đấu tranh cho tự do ở Hungary	Hungary
1957		Nikita Khrushchev	Liên Xô	1894–1971
1958		Charles de Gaulle	Pháp	1890–1970
1959		Dwight D. Eisenhower	Hoa Kỳ	1890–1969
1960		Các nhà khoa học Hoa Kỳ	Hoa Kỳ		Đại diện bởi George Beadle, Charles Draper, John Enders, Donald A. Glaser, Joshua Lederberg, Willard Libby, Linus Pauling, Edward Purcell, Isidor Rabi, Emilio Segrè, William Shockley, Edward Teller, Charles Townes, James Van Allen, và Robert Woodward
1961		John F. Kennedy	Hoa Kỳ	1917–1963
1962		Giáo hoàng Gioan XXIII	Thành Vatican/ Italia	1881–1963	Là người đứng đầu Giáo hội Công giáo từ 1958–1963. Ông cũng tình nguyện đóng vai trò trung gian hòa giải trong cuộc Khủng hoảng tên lửa Cuba năm 1962.
1963		Martin Luther King, Jr.	Hoa Kỳ	1929–1968
1964		Lyndon B. Johnson	Hoa Kỳ	1908–1973
1965		William Westmoreland	Hoa Kỳ	1914–2005
1966		Những đứa trẻ trong thời bùng nổ dân số (Baby boomers)			Những đứa trẻ sinh ra vào thời kỳ bùng nổ dân số sau Chiến tranh thế giới thứ hai, lớn lên giữa những năm 1946–1964
1967		Lyndon B. Johnson	Hoa Kỳ	1908–1973
1968		Các nhà du hành chuyến bay Apollo 8	Hoa Kỳ		William Anders, Frank Borman, và Jim Lovell
1969		Tầng lớp trung lưu Hoa Kỳ	Hoa Kỳ
1970		Willy Brandt	Tây Đức	1913–1992
1971		Richard Nixon	Hoa Kỳ	1913–1994
1972		Richard Nixon	Hoa Kỳ	1913–1994
1972		Henry Kissinger	Hoa Kỳ	1923–
1973		John Sirica	Hoa Kỳ	1904–1992
1974		Quốc vương Faisal	Ả Rập Saudi	1906–1975
1975		Phụ nữ Hoa Kỳ	Hoa Kỳ		Đại diện bởi SHoa Kỳn Brownmiller, Kathleen Byerly, Alison Cheek, Jill Conway, Betty Ford, Ella Grasso, Carla Hills, Barbara Jordan, Billie Jean King, Carol Sutton, Susie Sharp, and Addie Wyatt
1976		Jimmy Carter	Hoa Kỳ	1924–
1977		Anwar Sadat	Ai Cập	1918–1981
1978		Đặng Tiểu Bình	Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa	1904–1997
1979		Ruhollah Khomeini	Iran	1902–1989
1980		Ronald Reagan	Hoa Kỳ	1911–2004
1981		Lech Wałęsa	Ba Lan	1943–
1982		Máy tính cá nhân			Máy móc của năm
1983		Ronald Reagan	Hoa Kỳ	1911–2004
1983	Tập tin:Yuri Andropov - Soviet Life, August 1983.jpg	Yuri Andropov	Liên Xô	1914–1984
1984		Peter Ueberroth	Hoa Kỳ	1937–
1985		Đặng Tiểu Bình	Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa	1904–1997
1986		Corazon C. Aquino	Philippines	1933–2009
1987		Mikhail Gorbachev	Liên Xô	1931–2022
1988		Trái Đất bị thương tổn			Hành tinh của năm
1989		Mikhail Gorbachev	Liên Xô	1931–2022	Người của thập kỷ
1990		George H. W. Bush	Hoa Kỳ	1924–
1991		Ted Turner	Hoa Kỳ	1938–
1992		Bill Clinton	Hoa Kỳ	1946–
1993		Những người kiến tạo hòa bình (The Peacemakers)	Palestine Cộng hòa Nam Phi Israel		Đại diện bởi Yasser Arafat, F.W. de Klerk, Nelson Mandela, and Yitzhak Rabin
1994		Giáo hoàng Gioan Phaolô II	Thành Vatican/ Ba Lan	1920–2005
1995		Newt Gingrich	Hoa Kỳ	1943–
1996		David Ho	Trung Hoa Dân Quốc/ Hoa Kỳ	1952–
1997		Andrew Grove	Hungary/ Hoa Kỳ	1936–
1998		Bill Clinton	Hoa Kỳ	1946–
1998		Kenneth Starr	Hoa Kỳ	1946–
1999		Jeffrey P. Bezos	Hoa Kỳ	1964–
2000		George W. Bush	Hoa Kỳ	1946–
2001		Rudolph Giuliani	Hoa Kỳ	1944–
2002		The Whistleblowers	Hoa Kỳ		Đại diện bởi Cynthia Cooper (WorldCom), Coleen Rowley (FBI) and Sherron Watkins (Enron)
2003		Những người lính Quân đội Hoa Kỳ	Hoa Kỳ
2004		George W. Bush	Hoa Kỳ	1946–
2005		Những người Samaria nhân lành	Ireland Hoa Kỳ		Đại diện bởi Bono, Bill Gates, and Melinda Gates
2006		Các bạn			Hàm ý tôn vinh hàng triệu người có những đóng góp cho các mạng xã hội, những trang bách khoa toàn thư điện tử hữu ích và những phần mềm mã nguồn mở.^[2] Đại diện bởi cá nhân người phát minh World Wide Web
2007		Vladimir Putin^[3]	Nga	1952–
2008		Barack Obama^[4]	Hoa Kỳ	1961–
2009		Ben Bernanke^[5]	Hoa Kỳ	1953–
2010		Mark Zuckerberg^[6]	Hoa Kỳ	1984–
2011		Người Biểu tình ^[7]^[8]			Đại diện cho phong trào phản kháng toàn cầu – ví dụ Mùa xuân Ả Rập, Phong trào nổi giận, Phong trào Tea Party và Phong trào chiếm đóng – cũng như những cuộc biểu tình tại Hy Lạp, Ấn Độ và Nga, và những nơi khác
2012		Barack Obama^[9]^[10]^[11]	Hoa Kỳ	1961–	Năm 2012, Obama tái đắc cử Tổng thống
2013		Giáo hoàng Phanxicô^[12]	Thành Vatican/ Argentina	1936–	Được bầu làm người đứng đầu Giáo hội Công giáo sau khi Giáo hoàng Biển Đức XVI từ chức.
2014		Những Dũng sĩ Ebola^[13]			Vinh danh những người chiến đấu chống căn bệnh Ebola
2015		Angela Merkel^[14]	Đức	1954–	Với vai trò lãnh đạo của bà trong cuộc khủng hoảng nợ công, khủng hoảng người nhập cư châu Âu cũng như cuộc khủng hoảng tại Ukraine.
2016		Donald Trump	Hoa Kỳ	1946–	Ông đã thắng cử ngoạn mục, một chiến thắng viết lại luật chơi chính trị và đưa ông lên làm người chèo lái một nước Mỹ chia rẽ.^[15]
2017		"The Silence Breakers" - "Những người phá vỡ im lặng" - phong trào đại diện cho những người đứng lên tố cáo hành vi quấy rối tình dục			Bắt đầu từ vụ bê bối của Harvey Weinstein, phong trào lên tiếng tố cáo quấy rối tình dục đã lan tỏa, trở thành một trong những xu hướng xã hội nổi bất nhất trong năm. Họ đã dám lên tiếng khai mở những bí mật, vì đã dám biến những lời thì thầm trở thành phong trào trên mạng xã hội, vì đã thúc đẩy tất cả chúng ta chấm dứt những điều không thể chấp nhận được.^[16]
2018		"The Guardians" - "Những người hộ vệ" - các nhà báo dũng cảm trên hành trình tìm kiếm chân lý, vạch trần hành vi thao túng và bóp méo sự thật			"Những người hộ vệ" bao gồm: Các nhà báo của Hãng thông tấn Reuters là Wa Lone và Kyaw Soe Oo; nhà báo Jamal Khashoggi, cây bút bình luận của Washington Post vừa bị sát hại tại Lãnh sự quán Saudi Arabia ở TP Istanbul (Thổ Nhĩ Kỳ) hồi tháng 10; nhà báo Maria Ressa, người sáng lập và điều hành trang tin Rappler của Philippines; nhân viên Tòa soạn báo Capital Gazette của Mỹ, nơi xảy ra vụ xả súng khiến 5 người thiệt mạng hồi tháng 6.
2019		Greta Thunberg	Thụy Điển	2003-
2020		Joe Biden và Kamala Harris	Hoa Kỳ
2021		Elon Musk	Canada/ Hoa Kỳ/ Nam Phi	1971-
2022		Volodymyr Zelensky^[17]	Ukraine	1978-	Tổng thống Ukraine từ năm 2019 và là tổng tư lệnh tối cao trong cuộc xâm lược Ukraine năm 2022 của Nga.
2022		Tinh thần của Ukraine^[18]	Ukraine		Đại diện cho sự kiên cường của người dân Ukraine và cuộc kháng chiến của Ukraine, cũng như viện trợ nước ngoài cho Ukraine.