Phanxicô Xaviê Trương Bửu Diệp

Phanxicô Xaviê Trương Bửu Diệp
Tượng Phanxicô Xaviê Trương Bửu Diệp.
Tôi tớ Chúa
Sinh	(1897-01-01)1 tháng 1, 1897 An Bình, Long Xuyên, Nam Kỳ
Mất	12 tháng 3, 1946(1946-03-12) (49 tuổi) Giá Rai, Bạc Liêu, Việt Nam Dân chủ Cộng hoà

Phanxicô Xaviê Trương Bửu Diệp (1 tháng 1 năm 1897 - 12 tháng 3 năm 1946), thường được gọi là Cha Diệp, là một Linh mục Công giáo tại Việt Nam.

Tiểu sử

Nhà an nghỉ của Linh mục Trương Bửu Diệp hiện nay

Linh mục Phanxicô Xaviê Trương Bửu Diệp sinh ngày 1 tháng 1 năm 1897 tại họ đạo Cồn Phước, thuộc làng Tấn Đức, tổng An Bình, tỉnh Long Xuyên; nay thuộc ấp Mỹ Lợi, xã Mỹ An, huyện Chợ Mới, tỉnh An Giang, thuộc Giáo phận Long Xuyên. Cha là ông Micae Trương Văn Đặng (1860 - 1935), mẹ là bà Lucia Lê Thị Thanh. Ông được Linh mục Giuse Sớm rửa tội ngày 2 tháng 2 năm 1897 tại họ đạo Cồn Phước và lấy tên thánh là Phanxicô Xaviê.

Năm 1904, lúc lên 7 tuổi thì mẹ mất, cậu bé Diệp theo cha đến Battambang (Campuchia) sinh sống bằng nghề thợ mộc. Tại đây, người cha tục huyền với bà Maria Nguyễn Thị Phước (sinh năm 1890 ?), quê quán ở Mỹ Luông; nay thuộc Chợ Mới, An Giang).

Học đạo, được thụ phong linh mục

Năm 1909, Linh mục Phêrô Lê Huỳnh Tiền đưa Trương Bửu Diệp vào học đạo tại Tiểu chủng viện Cù lao Giêng (nay thuộc xã Tấn Mỹ, Chợ Mới, An Giang). Sau đó, thầy Diệp tiếp tục học đạo tại Đại chủng viện Nam Vang (Campuchia); vì thời ấy, các giáo xứ trong khu vực đồng bằng sông Cửu Long đều trực thuộc Giáo phận Nam Vang.

Ngày 20 tháng 9 năm 1924, sau thời gian học đạo, thầy Diệp được thụ phong linh mục tại Nam Vang, thời Giám mục Valentin Herrgott cai quản. Năm 1924-1925, Linh mục F.X Trương Bửu Diệp được bề trên bổ nhiệm làm linh mục phó của giáo xứ Hố Trư, một giáo xứ của người Việt sinh sống tại Kandal (Campuchia). Năm 1927 - 1929, Linh mục Diệp trở về nước và làm Giáo sự tại Chủng viện Cù Lao Giêng. Tháng 3 năm 1930, ông về nhận nhiệm sở tại giáo xứ Tắc Sậy. Trong những năm làm nhiệm vụ tại đây, ông đã liên hệ, giúp đỡ để thành lập thêm nhiều giáo xứ lân cận như: Bà Đốc, Cam Bô, An Hải, Đầu Sấu, Chủ Chí, Khúc Tréo, Đồng Gò, Rạch Rắn.

Năm 1945 - 1946, chiến tranh loạn lạc khiến nhiều giáo dân phải di tản. Linh mục bề trên là Trần Minh Ký ở Bạc Liêu và cả người Pháp cũng kêu gọi Linh mục Trương Bửu Diệp lánh mặt, khi nào tình hình yên ổn thì trở về giáo xứ, nhưng ông vẫn một mực từ chối và trả lời:

“

Tôi sống giữa đoàn chiên và nếu có chết cũng chết giữa đoàn chiên. Tôi không đi đâu hết.

” — Phanxicô Trương Bửu Diệp

Bị bắt và bị giết

Đến nay, thông tin về vụ bắt và giết linh mục Trương Bửu Diệp là không thống nhất. Có nguồn cho rằng vào ngày 12 tháng 3 năm 1946, Linh mục Trương Bửu Diệp bị quân lính bắt cùng với trên 70 giáo dân tại giáo xứ Tắc Sậy, bị lùa đi và nhốt chung với bổn đạo tại lẫm lúa của ông giáo Sự ở Cây Gừa. Cũng theo những lời kể ủng hộ quan điểm này thì họ chất rơm chung quanh tính đốt tất cả, nhưng Linh mục Diệp đứng ra tranh đấu cho dân, đồng thời an ủi những người cùng bị giam. Ông đã cố gắng để cứu giáo dân của mình và đã bị giết.

Theo bảng tóm tắt tiểu sử Cha Trương Bửu Diệp hiện dựng tại nhà an nghỉ của ông thì ông bị bắt và thủ tiêu "vì sự tranh chấp giữa các phe phái" nhưng không nêu rõ các phe phái nào. Hiện tại có hai luồng ý kiến cho rằng: hoặc quân Cộng Sản Việt Minh, hoặc lính Nhật thuộc quân Cao Đài đã làm điều đó.

Vinh danh

Nơi yên nghỉ hiện nay

Năm 1969, hài cốt linh mục Phanxicô Xaviê Trương Bửu Diệp được cải táng về trong khuôn viên nhà thờ Tắc Sậy, là nơi ông mục vụ trong 16 năm, đồng thời là linh mục chánh sở thứ nhì của họ đạo Tắc Sậy. Ngày 4 tháng 3 năm 2010, hài cốt của ông lại được cải táng lần nữa, nhưng chỉ cách chỗ cũ khoảng hơn chục mét, và cũng ở trong khuôn viên nhà thờ Tắc Sậy.

Hàng năm, nhất là ngày 11 và 12 tháng 3 dương lịch, đông đảo người dân từ nhiều nơi đến hành hương và tham quan Thánh đường Tắc Sậy và phần mộ của linh mục Trương Bửu Diệp.

Thánh đường Tắc Sậy

Nhà thờ Tắc Sậy nằm trên Quốc lộ 1 (tuyến Bạc Liêu - Cà Mau), thuộc Giáo phận Cần Thơ, và nằm trên địa bàn của xã Tân Phong, thị xã Giá Rai, tỉnh Bạc Liêu.

Nhà thờ có từ lâu đời, nhưng trước đây chỉ là một ngôi thờ bán kiên cố, nhỏ hẹp và lợp tôn. Để nhà thờ và phần mộ linh mục Phanxicô Xaviê Trương Bửu Diệp được an nghỉ trong khuôn viên tôn nghiêm và khang trang hơn, ngày 24 tháng 2 năm 2004, lễ đặt viên đá đầu tiên xây dựng ngôi nhà thờ mới đã được tổ chức. Về sau, nhờ giáo dân và khách thập phương ủng hộ, nay khu nhà thờ mới (nay có tên là Thánh đường Tắc Sậy) đã cơ bản hoàn thành trên diện tích rộng hàng ngàn m².

Hồ sơ tuyên thánh

Từ năm 2012, cuộc điều tra phong Thánh cấp giáo phận cho Linh mục Trương Bửu Diệp bắt đầu được tiến hành. Ngày 31 tháng 10 năm 2014, Bộ Giáo lý Đức tin ra tuyên bố nihil obstat (không có gì ngăn trở) chấp thuận việc tiến hành hồ sơ tuyên thánh cho ông.

Tưởng nhớ

17 giờ 45 phút ngày 12 tháng 3 năm 2016, Giáo phận Cần Thơ đã tổ chức trọng thể lễ giỗ lần thứ 70 của ông, đồng tế có đông đảo các giám mục với sự chủ tế là Giám mục chính tòa Giáo phận Cần Thơ Stêphanô Tri Bửu Thiên, đồng tế với ông có Giám mục Antôn Vũ Huy Chương - giám mục giáo phận Đà Lạt, Phêrô Nguyễn Văn Khảm - Giám mục chính tòa giáo phận Mỹ Tho, Giám mục Giuse Châu Ngọc Tri - giám mục giáo phận Đà Nẵng, người mà chiều cùng ngày được chuyển làm Giám mục Lạng Sơn và Cao Bằng. Đồng tế trong Thánh lễ này có khoảng 50 linh mục, tu sĩ và hàng vạn giáo dân.

Ảnh

• 
  Cổng vào Thánh đường Tắc Sậy.
• 
  Tượng Cha Diệp ở trước nhà an nghỉ cũ của ông.
• 
  Tượng Cha Diệp tại phần mộ cũ của ông.
• 
  Quả chuông do Cha Diệp đặt làm năm 1930, có đúc kèm tên ông trên thân chuông.

Tham khảo

• Website Hội đồng Giám mục Việt Nam, "Chân dung linh mục Việt Nam: Linh mục Phanxicô Xaviê Trương Bửu Diệp Lưu trữ 2013-05-10 tại Wayback Machine"
• Bảng tóm tắt tiểu sử Cha Trương Bửu Diệp hiện dựng tại nhà an nghỉ của ông trong Thánh đường Tắc Sậy.