Åland
Quần đảo Åland
|
|||||
---|---|---|---|---|---|
Tên bằng ngôn ngữ chính thức
| |||||
| |||||
Tiêu ngữ | |||||
Islands of Peace (Quần đảo của hòa bình) | |||||
Quốc ca | |||||
Ålänningens sång | |||||
Hành chính | |||||
Tỉnh tự trị | |||||
- Thống đốc - Thủ tướng | Peter Lindbäck1 Roger Nordlund | ||||
Thủ đô | Mariehamn [1]) 60°7′B 19°54′Đ / 60,117°B 19,9°Đ | ||||
Thành phố lớn nhất | Mariehamn | ||||
Địa lý | |||||
Diện tích | 1.580[1] km² 610 mi² (hạng chưa xếp hạng) | ||||
Múi giờ | EET (UTC+2); mùa hè: EEST (UTC+3) | ||||
Lịch sử | |||||
1920 19212 1 tháng 1 19953 | - Tuyên bố - Công nhận - Gia nhập EU | ||||
Ngôn ngữ chính thức | Tiếng Thụy Điển | ||||
Dân số ước lượng (2016) | 29.013 người | ||||
Mật độ | 46,98 người/mi² | ||||
Đơn vị tiền tệ | Euro (€)4 (EUR ) | ||||
Thông tin khác | |||||
Tên miền Internet | .ax5 | ||||
Mã điện thoại | 358 (mã vùng 18) | ||||
Ghi chú
|
Quần đảo Åland hay chỉ đơn giản Åland (tiếng Thụy Điển: Åland, IPA: [ˈoːland]; tiếng Phần Lan: Ahvenanmaa) là một quần đảo thuộc Phần Lan nằm ở cửa vào vịnh Bothnia tại biển Balt. Đây là một vùng tự trị, phi quân sự và là vùng đơn ngữ tiếng Thụy Điển duy nhất tại Phần Lan. Đây là vùng nhỏ nhất của Phần Lan, chiếm 0,49% diện tích đất và 0,50% dân số.
Åland gồm đảo Fasta Åland, nơi 90% dân số sinh sống[2] cùng hơn 6.500 đảo ngầm và đảo nhỏ khác về phía đông.[3] Fasta Åland được tách biệt khỏi Thụy Điển bởi một eo biển rộng 38 kilômét (24 mi) về phía tây. Quần đảo Åland tiếp nối với biển quần đảo thuộc Phần Lan ở phía đông. Biên giới đất liền duy nhất của Åland nằm trên đảo không người Märket mà Phần Lan chia sẻ với Thụy Điển.[4]
Quyền tự trị[sửa | sửa mã nguồn]
Vị thế tự trị của quần đảo được xác lập theo một quyết định thực hiện bởi Hội Quốc Liên vào năm 1921 sau cuộc khủng hoảng Åland. Điều này được tái xác lập trong hiệp ước đưa Phần Lan vào Liên minh châu Âu. Theo luật, Åland trung lập về chính trị và hoàn toàn được phi quân sự hóa, người dân được miễn cưỡng bách tòng quân vào Lực lượng Phòng vệ Phần Lan. Quần đảo được nghị viện Phần Lan cấp quyền tự trị về gần như tất cả các mặt trong Đạo luật về Quyền tự trị Åland năm 1920, mà sau đó được thay thế bởi pháp chế mới cùng tên vào năm 1951 và 1991. Åland duy trì thế độc ngữ tiếng Thụy Điển theo đạo luật.[5]
Tên gọi[sửa | sửa mã nguồn]
Tên ban đầu của Åland trong tiếng Bắc Âu cổ là *Ahvaland nghĩa là "Vùng đất của Nước". Trong tiếng Thụy Điển, tên này ban đầu phát triển thành Áland rồi thành Åland, nghĩa là "đất sông". Tên tiếng Phần Lan và tiếng Estonia của quần đảo lần lượt là Ahvenanmaa và Ahvenamaa ("đất cá pecca"), có vẻ như đã lưu giữ cách đọc trong tên tiếng Bắc Âu cổ.[6]
Có một giả thuyết cho rằng Ahvenanmaa là tên gốc của quần đảo, mà từ đó tiếng Thụy Điển lấy ra cái tên Åland.[7]
Tên chính thức, Landskapet Åland, có nghĩa là "Vùng Åland"; landskap là từ cùng gốc với "landscape" (phong cảnh) trong tiếng Anh.
Tham khảo[sửa | sửa mã nguồn]
- ^ “Ennakkoväkiluku sukupuolen mukaan alueittain, helmikuu.2016”. Bản gốc lưu trữ ngày 10 tháng 4 năm 2016. Truy cập ngày 31 tháng 3 năm 2016.
- ^ "The Aland Islands". osterholm.info.
- ^ Scheffel, Richard L.; Wernet, Susan J. biên tập (1980). Natural Wonders of the World. United States of America: Reader's Digest Association, Inc. tr. 3. ISBN 0-89577-087-3.
- ^ An account of the border on Märket and how it was redrawn in 1985 appears in Hidden Europe Magazine, 11 (November 2006) pp. 26–29, ISSN 1860-6318.
- ^ “Act on the Autonomy of Åland” (PDF). Finlex. 1991. Truy cập ngày 25 tháng 1 năm 2017.
- ^ Virrankoski, Pentti (2001). Suomen historia. Ensimmäinen osa. SKS. ISBN 951-746-321-9. p. 59.
- ^ Lars Hulden (2001) Finlandssvenska bebyggelsenamn; Svenska litteratursällskapet i Finland. ISBN 951-583-071-0.
Liên kết ngoài[sửa | sửa mã nguồn]
![]() |
Wikimedia Commons có thêm hình ảnh và phương tiện truyền tải về Åland. |
- Åland - Trang chính thức (chủ yếu bằng tiếng Thụy Điển)
- Tóm tắt về Åland Lưu trữ 2008-10-24 tại Wayback Machine
- Chính quyền Åland (tiếng Thụy Điển)
- Nghị viện Åland Lưu trữ 2007-09-28 tại Wayback Machine
- Đạo luật Tự trị Åland Lưu trữ 2007-07-04 tại Wayback Machine
- B7 Baltic Islands Network Lưu trữ 2008-02-13 tại Wayback Machine
- The autonomous regime of Åland Lưu trữ 2004-10-09 tại Wayback Machine
- Åland Official Tourist Gateway
- Ålandsbanken Lưu trữ 2008-10-12 tại Wayback Machine
- Posten Åland - the Post Office of Åland
- Ålandstidningen - Local Newspaper
- Trang sử dụng căn giữa không có đối số
- Åland
- Lãnh thổ tự trị
- Vùng Phần Lan
- Vùng cấp hai Liên minh châu Âu
- Vùng cấp một Liên minh châu Âu
- Lãnh thổ đặc biệt của Liên minh châu Âu
- Địa lý Scandinavia
- Quốc gia và vùng lãnh thổ nói tiếng Thụy Điển
- Quần đảo biển Baltic
- Đảo Phần Lan ở Baltic
- Tỉnh lịch sử Phần Lan
- Tỉnh Phần Lan (1917-1997)
- Tỉnh Phần Lan (1997-2009)
- Khu phi quân sự
- Quốc gia và vùng lãnh thổ German
- Tiếng Thụy Điển Phần Lan
- Quần đảo Phần Lan
- Khởi đầu năm 1920 ở châu Âu