Åland

Sửa liên kết
Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Quần đảo Åland
Quốc kỳ Huy hiệu
Bản đồ
Vị trí của Åland
Vị trí của Åland
Vị trí của Åland tại Phần Lan
Tiêu ngữ
Islands of Peace (Quần đảo của hòa bình)
Quốc ca
Ålänningens sång
Hành chính
Tỉnh tự trị
- Thống đốc
- Thủ tướng		Peter Lindbäck1
Roger Nordlund
Thủ đôMariehamn
[1]) 60°7′B 19°54′Đ / 60,117°B 19,9°Đ / 60.117; 19.900
Thành phố lớn nhấtMariehamn
Địa lý
Diện tích1.580[1] km²
610 mi² (hạng chưa xếp hạng)
Múi giờEET (UTC+2); mùa hè: EEST (UTC+3)
Lịch sử
1920
19212
1 tháng 1 19953		- Tuyên bố
- Công nhận
- Gia nhập EU
Ngôn ngữ chính thứcTiếng Thụy Điển
Dân số ước lượng (2016)29.013 người
Mật độ
46,98 người/mi²
Đơn vị tiền tệEuro (€)4 (EUR)
Thông tin khác
Tên miền Internet.ax5
Mã điện thoại358 (mã vùng 18)

Quần đảo Åland hay chỉ đơn giản Åland (tiếng Thụy Điển: Åland, IPA: [ˈoːland]; tiếng Phần Lan: Ahvenanmaa) là một quần đảo thuộc Phần Lan nằm ở cửa vào vịnh Bothnia tại biển Balt. Đây là một vùng tự trị, phi quân sự và là vùng đơn ngữ tiếng Thụy Điển duy nhất tại Phần Lan. Đây là vùng nhỏ nhất của Phần Lan, chiếm 0,49% diện tích đất và 0,50% dân số.

Åland gồm đảo Fasta Åland, nơi 90% dân số sinh sống[2] cùng hơn 6.500 đảo ngầm và đảo nhỏ khác về phía đông.[3] Fasta Åland được tách biệt khỏi Thụy Điển bởi một eo biển rộng 38 kilômét (24 mi) về phía tây. Quần đảo Åland tiếp nối với biển quần đảo thuộc Phần Lan ở phía đông. Biên giới đất liền duy nhất của Åland nằm trên đảo không người Märket mà Phần Lan chia sẻ với Thụy Điển.[4]

Quyền tự trị[sửa | sửa mã nguồn]

Vị thế tự trị của quần đảo được xác lập theo một quyết định thực hiện bởi Hội Quốc Liên vào năm 1921 sau cuộc khủng hoảng Åland. Điều này được tái xác lập trong hiệp ước đưa Phần Lan vào Liên minh châu Âu. Theo luật, Åland trung lập về chính trị và hoàn toàn được phi quân sự hóa, người dân được miễn cưỡng bách tòng quân vào Lực lượng Phòng vệ Phần Lan. Quần đảo được nghị viện Phần Lan cấp quyền tự trị về gần như tất cả các mặt trong Đạo luật về Quyền tự trị Åland năm 1920, mà sau đó được thay thế bởi pháp chế mới cùng tên vào năm 1951 và 1991. Åland duy trì thế độc ngữ tiếng Thụy Điển theo đạo luật.[5]

Tên gọi[sửa | sửa mã nguồn]

Tên ban đầu của Åland trong tiếng Bắc Âu cổ là *Ahvaland nghĩa là "Vùng đất của Nước". Trong tiếng Thụy Điển, tên này ban đầu phát triển thành Áland rồi thành Åland, nghĩa là "đất sông". Tên tiếng Phần Lan và tiếng Estonia của quần đảo lần lượt là Ahvenanmaa và Ahvenamaa ("đất cá pecca"), có vẻ như đã lưu giữ cách đọc trong tên tiếng Bắc Âu cổ.[6]

Có một giả thuyết cho rằng Ahvenanmaa là tên gốc của quần đảo, mà từ đó tiếng Thụy Điển lấy ra cái tên Åland.[7]

Tên chính thức, Landskapet Åland, có nghĩa là "Vùng Åland"; landskap là từ cùng gốc với "landscape" (phong cảnh) trong tiếng Anh.

Tham khảo[sửa | sửa mã nguồn]

  1. ^ “Ennakkoväkiluku sukupuolen mukaan alueittain, helmikuu.2016”. Bản gốc lưu trữ ngày 10 tháng 4 năm 2016. Truy cập ngày 31 tháng 3 năm 2016.
  2. ^ "The Aland Islands". osterholm.info.
  3. ^ Scheffel, Richard L.; Wernet, Susan J. biên tập (1980). Natural Wonders of the World. United States of America: Reader's Digest Association, Inc. tr. 3. ISBN 0-89577-087-3.
  4. ^ An account of the border on Märket and how it was redrawn in 1985 appears in Hidden Europe Magazine, 11 (November 2006) pp. 26–29, ISSN 1860-6318.
  5. ^ “Act on the Autonomy of Åland” (PDF). Finlex. 1991. Truy cập ngày 25 tháng 1 năm 2017.
  6. ^ Virrankoski, Pentti (2001). Suomen historia. Ensimmäinen osa. SKS. ISBN 951-746-321-9. p. 59.
  7. ^ Lars Hulden (2001) Finlandssvenska bebyggelsenamn; Svenska litteratursällskapet i Finland. ISBN 951-583-071-0.

Liên kết ngoài[sửa | sửa mã nguồn]

Wikimedia Atlas của Åland

Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Åland&oldid=68662420”