Đảo Phục Sinh
Đảo Phục Sinh Rapa Nui Isla de Pascua | |
---|---|
— Lãnh thổ đặc biệt, tỉnh và xã — | |
![]() | |
![]() Bản đồ đảo Phục Sinh, thể hiện vị trí của Terevaka, Poike, Rano Kau, Motu Nui, Orongo, và Mataveri; những ahu lớn được đánh dấu bằng moai | |
Vị trí đảo Phục Sinh trên Thái Bình Dương | |
Tọa độ: 27°7′N 109°22′T / 27,117°N 109,367°T | |
Quốc gia | ![]() |
Vùng | ![]() |
Tỉnh | ![]() |
xã | ![]() |
Đặt tên theo | Lễ Phục Sinh |
Thủ phủ | Hanga Roa |
Chính quyền | |
• Kiểu | Khu tự trị |
• Thành phần | Hội đồng khu tự trị |
• Thống đốc | Melania Carolina Hotu Hey[1] |
• Alcalde | Pedro Edmunds Paoa (PRO) |
Diện tích[2] | |
• Tổng cộng | 163,6 km2 (632 mi2) |
Dân số (ước tính 2016) | |
• Tổng cộng | 6.600[3] |
Múi giờ | CLT (UTC−6) |
• Mùa hè (DST) | CLST (UTC−5) |
Tiền tệ | Peso (CLP) |
Ngôn ngữ | Tiếng Tây Ban Nha, tiếng Rapa Nui |
Trang web | Municipality of Isla de Pascua |
NGA UFI=-905269 |
Đảo Phục Sinh (tiếng Rapa Nui: 'Rapa Nui', tiếng Tây Ban Nha: Isla de Pascua) là một hòn đảo ở đông nam Thái Bình Dương, thuộc chủ quyền Chile, nằm ở cực đông nam Tam giác Polynesia. Đảo Phục Sinh nổi tiếng vì 887 bức tượng đá, gọi là moai, được tạo ra bởi người Rapa Nui cổ. Năm 1995, UNESCO công nhận đảo Phục Sinh là một Di sản thế giới, với đa phần diện tích được bảo vệ trong vườn quốc gia Rapa Nui.
Người Polynesia có thể đã đến đảo Phục Sinh vào khoảng từ năm 700 đến 1100, và đã tạo nên một nền văn hóa giàu có và phát triển, thể hiện qua những bức tượng moai và đồ tạo tác khác. Tuy nhiên, hoạt động con người, sự xuất hiện chuột lắt và quá tải dân số đã dẫn tới sự phá rừng và cạn kiệt tài nguyên thiên nhiên, kéo theo sự suy sụp của nền văn minh Rapa Nui.[4] Khi người châu Âu đến đây vào năm 1722, dân số trên đảo chỉ còn 2.000–3.000, giảm xuống từ ước tính 15.000 người một thế kỷ trước. Bệnh dịch và buôn bán nô lệ tiếp tục làm giảm dân số người Rapa Nui, tới chỉ còn 111 người năm 1877.[5]
Đảo Phục Sinh là một trong những đảo có người ở hẻo lánh nhất trên thế giới.[6] Đảo gần nhất có người ở là đảo Pitcairn (khoảng 50 người năm 2013), cách 2.075 kilômét (1.289 mi);[7] thị trấn gần nhất là Rikitea, có dân số chỉ hơn 500, nằm trên đảo Mangareva, cách 2.606 km (1.619 mi); điểm đất liền gần nhất nằm ở miền trung Chile, cách 3.512 kilômét (2.182 mi).
Đảo Phục Sinh là một lãnh thổ đặc biệt của Chile, sáp nhập năm 1888. Về hành chính, nó thuộc vùng Valparaíso và chính xác hơn, nó là xã duy nhất trong tỉnh Isla de Pascua.[8] Theo thống kê 2012, đảo có 5.800 dân, trong đó khoảng 60% là người Rapa Nui bản địa.
Đảo Phục Sinh là một phần của Chile hải đảo.
Xem thêm[sửa | sửa mã nguồn]
Tham khảo[sửa | sửa mã nguồn]
- ^ “Currently Governor”. Gobernación Provincial Isla de Pascua (bằng tiếng Tây Ban Nha).
- ^ a b “Censo de Población y Vivienda 2002”. National Statistics Institute. Truy cập ngày 1 tháng 5 năm 2010.
- ^ “COMUNAS: POBLACIÓN ESTIMADA AL 30 DE JUNIO POR SEXO Y EDAD SIMPLE 2002–2020. BASE DE DATOS”. National Statistics Institute (bằng tiếng Tây Ban Nha). Truy cập ngày 8 tháng 10 năm 2016.
- ^ Hunt, T. (2006). “Rethinking the Fall of Easter Island”. American Scientist. 94 (5): 412. doi:10.1511/2006.61.1002.
- ^ Peiser, B. (2005). “From Genocide to Ecocide: The Rape of Rapa Nui” (PDF). Energy & Environment. 16 (3&4). doi:10.1260/0958305054672385. Bản gốc (PDF) lưu trữ ngày 10 tháng 6 năm 2010. Truy cập ngày 3 tháng 1 năm 2017.
- ^ “Welcome to Rapa Nui – Isla de Pascua – Easter Island”, Portal RapaNui, the island's official website, Bản gốc lưu trữ ngày 1 tháng 11 năm 2011, truy cập ngày 3 tháng 1 năm 2017
- ^ Thomas Brinkhoff (ngày 1 tháng 2 năm 2013). “Pitcairn Islands”. citypopulation.de. Thomas Brinkhoff. Truy cập ngày 8 tháng 11 năm 2013.
- ^ List of Chilean Provinces, Congreso Nacional, truy cập ngày 20 tháng 2 năm 2013
Liên kết ngoài[sửa | sửa mã nguồn]
![]() |
Wikimedia Commons có thêm hình ảnh và phương tiện truyền tải về Đảo Phục Sinh. |
- Trang về Đảo Phục Sinh Lưu trữ 2007-08-10 tại Wayback Machine