Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Đam mỹ”

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Đã cứu 1 nguồn và đánh dấu 0 nguồn là hỏng.) #IABot (v2.0.9.3
Không có tóm lược sửa đổi
Dòng 1: Dòng 1:
'''Đam mỹ''' ({{zh|t=耽美|s=耽美|p=Dānměi}}) là một thể loại tiểu thuyết của Trung Quốc. Thuật ngữ {{nihongo|"Đam mỹ"|耽美|たんび|tanbi}} xuất phát từ [[Nhật Bản]], ban đầu đề cập đến chủ nghĩa thẩm mỹ. Từ thập niên 2000, nó được sử dụng để chỉ những bộ tiểu thuyết nói về tình yêu [[Người đồng tính nam|đồng tính nam]] ở Trung Quốc.
'''Đam mỹ''' ({{zh|t=耽美|s=耽美|p=Dānměi}}) là một thể loại tiểu thuyết của Trung Quốc. Thuật ngữ {{nihongo|"Đam mỹ"|耽美|たんび|tanbi}} xuất phát từ [[Nhật Bản]], ban đầu đề cập đến chủ nghĩa thẩm mỹ. Từ thập niên 2000, nó được sử dụng để chỉ những bộ tiểu thuyết nói về tình yêu [[Người đồng tính nam|đồng tính nam]] ở Trung Quốc.

Tại Việt Nam, đã có những ý kiến lo ngại về tác hại của dòng truyện này, bởi chúng có nội dung sáo mòn, vô bổ, thậm chí thô tục, phản cảm. Do ảnh hưởng tâm lý bởi dòng truyện này, nhiều bạn trẻ đắm chìm vào những câu chuyện tình yêu ảo tưởng, trở nên phi thực tế, có cái nhìn tiêu cực trước thực tại. Thậm chí có những cô gái trở nên mê muội, lý tưởng hóa tình yêu đồng tính, dẫn tới tôn thờ chủ nghĩa độc thân (không muốn kết hôn với nam giới) hoặc có những hành vi lệch lạc giới tính (muốn gần gũi người đồng giới để bắt chước theo truyện)<ref name="anninhthudo.vn">[https://anninhthudo.vn/giai-tri/canh-giac-voi-truyen-ve-tinh-yeu-dong-gioi/568381.antd Cảnh giác với truyện về tình yêu đồng giới]</ref>.


==Lịch sử==
==Lịch sử==
Dòng 17: Dòng 19:
==Kiểm duyệt==
==Kiểm duyệt==
{{Xem thêm|Quyền LGBT ở Trung Quốc}}
{{Xem thêm|Quyền LGBT ở Trung Quốc}}
Ở Trung Quốc, để tuân thủ các chính sách kiểm duyệt, các bản chuyển thể kinh phí cao thường thay thế câu chuyện lãng mạn đồng giới rõ ràng bằng một tình bạn [[quan hệ xã hội đồng giới|cùng giới]] sâu đậm, có thể là để tạo ra sự mơ hồ có chủ ý. Các tác phẩm chuyển thể có các mối quan hệ không lãng mạn như vậy đôi khi được gọi là ''dangai''.<ref>{{chú thích sách |editor-last1=Gibson |editor-first1=Rebecca |editor-last2=VanderVeen |editor-first2=James M. |author-link= |date=2022 |title=Global Perspectives on the Liminality of the Supernatural: From Animus to Zombi |url= |location= |publisher=Lexington Books |pages=19–34 [23] |isbn=978-1-66690-742-1|chapter=Gender, Death, and the Supernatural in ''The Untamed'' (''Chen Qing Ling''): A Danmei Genre Pop Cultural Phenomenon|first1=Lucy Yuan |last1=Qin |first2=Kong F. |last2=Cheong}}</ref> Năm 2015, cùng với dòng truyện [[Tiểu thuyết lãng mạn|ngôn tình]], đam mỹ đã bị kiểm duyệt ở Việt Nam. Cục Xuất bản - In và Phát hành thuộc Bộ Thông tin - Truyền thông yêu cầu các nhà xuất bản không đăng ký xuất bản các đề tài truyện ngôn tình, đam mỹ do nội dung được cho là "sáo mòn, vô bổ, thậm chí thô tục, phản cảm, bị thu hồi".<ref>[https://mic.gov.vn/Pages/TinTuc/tinchitiet.aspx?tintucid=101340 Cục xuất bản "mạnh tay" với sách ngôn tình]</ref>
Ở Trung Quốc, để tuân thủ các chính sách kiểm duyệt, các bản chuyển thể kinh phí cao thường thay thế câu chuyện lãng mạn đồng giới rõ ràng bằng một tình bạn [[quan hệ xã hội đồng giới|cùng giới]] sâu đậm, có thể là để tạo ra sự mơ hồ có chủ ý. Các tác phẩm chuyển thể có các mối quan hệ không lãng mạn như vậy đôi khi được gọi là ''dangai''.<ref>{{chú thích sách |editor-last1=Gibson |editor-first1=Rebecca |editor-last2=VanderVeen |editor-first2=James M. |author-link= |date=2022 |title=Global Perspectives on the Liminality of the Supernatural: From Animus to Zombi |url= |location= |publisher=Lexington Books |pages=19–34 [23] |isbn=978-1-66690-742-1|chapter=Gender, Death, and the Supernatural in ''The Untamed'' (''Chen Qing Ling''): A Danmei Genre Pop Cultural Phenomenon|first1=Lucy Yuan |last1=Qin |first2=Kong F. |last2=Cheong}}</ref>
Năm 2015, cùng với dòng truyện [[Tiểu thuyết lãng mạn|ngôn tình]], đam mỹ đã bị kiểm duyệt ở Việt Nam. Cục Xuất bản - In và Phát hành thuộc Bộ Thông tin - Truyền thông yêu cầu các nhà xuất bản không đăng ký xuất bản các đề tài truyện ngôn tình, đam mỹ do nội dung được cho là "sáo mòn, vô bổ, thậm chí thô tục, phản cảm, bị thu hồi".<ref>[https://mic.gov.vn/Pages/TinTuc/tinchitiet.aspx?tintucid=101340 Cục xuất bản "mạnh tay" với sách ngôn tình]</ref>


==Tại Việt Nam==
==Tại Việt Nam==
Dòng 23: Dòng 27:
Đam mỹ Việt là một thể loại [[tiểu thuyết]] đồng tính do các tác giả người [[Việt Nam]] viết (thường là các [[Fujoshi|hủ nữ]]: nữ giới ủng hộ tình yêu đồng tính nam) mang văn phong [[Trung Quốc]], bị ảnh hưởng sâu bởi [[Văn hóa Trung Quốc|văn hóa]] và [[Tiếng Trung Quốc|ngôn ngữ Trung Quốc]]. Cũng có nhiều truyện do các [[Người hâm mộ|fan nữ]] của các [[nhóm nhạc nam]] (thường là nhóm nhạc thần tượng [[Hàn Quốc]], [[Trung Quốc]] và [[Đài Loan]]) viết về [[thần tượng]] của họ.
Đam mỹ Việt là một thể loại [[tiểu thuyết]] đồng tính do các tác giả người [[Việt Nam]] viết (thường là các [[Fujoshi|hủ nữ]]: nữ giới ủng hộ tình yêu đồng tính nam) mang văn phong [[Trung Quốc]], bị ảnh hưởng sâu bởi [[Văn hóa Trung Quốc|văn hóa]] và [[Tiếng Trung Quốc|ngôn ngữ Trung Quốc]]. Cũng có nhiều truyện do các [[Người hâm mộ|fan nữ]] của các [[nhóm nhạc nam]] (thường là nhóm nhạc thần tượng [[Hàn Quốc]], [[Trung Quốc]] và [[Đài Loan]]) viết về [[thần tượng]] của họ.


Năm 2012, từ nền tảng phát hành [[tiểu thuyết]] ngôn tình trước đó, "''Tình yêu của đau dạ dày''" của tác giả Điệp Chi Linh là cuốn tiểu thuyết đam mỹ đầu tiên được phát hành hợp pháp tại [[Việt Nam]].{{sfnp|Quách Hiền|2018}} Dù có nhiều cuốn được đánh giá là thiếu chuyên nghiệp trong [[dịch thuật]] nhưng đam mỹ vẫn là thể loại văn học được một bộ phận [[Thanh thiếu niên|giới trẻ]] tìm đọc. Chủ đề yêu đương đồng tính cũng được nhiều nhà làm phim khai thác. Một số bộ phim có thể kể đến như "My sky - Bầu trời của Khánh", "Tao không xa mày", "Mẹ chồng chàng dâu",... hay gần đây nhất, bộ phim ''[[Thưa mẹ con đi]]'' của tác giả Nhi Bùi, được đạo diễn Trịnh Đình Lê Minh đã được công chiếu ở [[Việt Nam]] và chiếu thương mại ở [[Đài Loan]] từ ngày 14 tháng 3 năm 2019.<ref>{{Chú thích web|url=https://vnexpress.net/thua-me-con-di-chieu-o-dai-loan-4055353.html|tựa đề="Thưa mẹ con đi" chiếu ở Đài Loan|tác giả=|họ=|tên=|ngày=|website=|url lưu trữ=|ngày lưu trữ=|url hỏng=|ngày truy cập=}}</ref>
Năm 2012, từ nền tảng phát hành [[tiểu thuyết]] ngôn tình trước đó, "''Tình yêu của đau dạ dày''" của tác giả Điệp Chi Linh là cuốn tiểu thuyết đam mỹ đầu tiên được phát hành hợp pháp tại [[Việt Nam]].{{sfnp|Quách Hiền|2018}}

Theo 1 thống kê trên mạng, có đến một nửa (49,4%) độc giả của dòng truyện này ở Việt Nam chỉ dưới 15 đến 18 tuổi, và 37% độc giả trong độ tuổi 18 - 22 tuổi. Như vậy, chính học sinh trung học phổ thông đang là đối tượng chính của dòng truyện này, trong khi chúng ẩn chứa nhiều yếu tố độc hại, đáng kể nhất là những đoạn miêu tả cụ thể, thô tục những cảnh yêu đương, thậm chí là quan hệ tình dục bừa bãi giữa những người đồng tính<ref>[https://dantri.com.vn/van-hoa/su-that-gay-soc-ve-nhung-ke-nghien-ngon-tinh-1436870669.htm Sự thật gây “sốc” về những “kẻ nghiện ngôn tình”]</ref>

Theo ông Bùi Việt Thắng - giảng viên khoa Văn học và Ngôn ngữ - Đại học Quốc gia Hà Nội, dòng truyện này có ảnh hưởng không tốt đến thị hiếu của độc giả. Xa hơn, nếu để dẫn đến mức "nghiện" hay mê muội thế giới đam mỹ, thì có thể gây ra những biểu hiện lệch lạc về tâm lý<ref name="anninhthudo.vn"/>.

Năm 2015, dòng truyện đam mỹ đã bị Cục Xuất bản - In và Phát hành (Bộ Thông tin - Truyền thông) cảnh báo. Cục đã gửi các Nhà xuất bản yêu cầu ''"không đăng ký xuất bản các đề tài truyện ngôn tình, đam mỹ; lựa chọn mua bản quyền, dịch và xuất bản các xuất bản phẩm có nội dung lành mạnh, phù hợp với thuần phong, mỹ tục Việt Nam"'' với lí do: ''"Thời gian gần đây, một số nhà xuất bản đã xuất bản nhiều xuất bản phẩm ngôn tình, đam mỹ (phần lớn là của nước ngoài), nội dung sáo mòn, vô bổ, thậm chí thô tục, phản cảm, bị thu hồi"''. Ông Hoàng Trọng Hiển, Trưởng Ban Tuyên giáo Tỉnh đoàn Hải Dương nhận xét: ''"Vì tò mò nên nhiều người trẻ tìm đến thể loại tiểu thuyết đam mỹ. Do chưa có hiểu biết sâu sắc nên nhiều bạn đọc bị mất phương hướng, từ đó dẫn tới nhận thức méo mó về tình yêu, cuộc sống, đánh tráo khái niệm nhân văn và trái với thuần phong mỹ tục Việt Nam"''.<ref name="haiduong.tintuc.vn"/>


Ở Việt Nam, theo tác giả Mai Anh của báo ''An ninh thủ đô'', việc say mê đam mỹ tạo nhiều "hệ lụy" khi nhiều bạn trẻ trở nên sống khép mình, tiêu cực, nhiều cô gái tôn thờ chủ nghĩa độc thân. Theo ông Bùi Việt Thắng - giảng viên khoa Văn học và Ngôn ngữ - Đại học Quốc gia Hà Nội, dù chưa kết luận được đây là một dòng văn học "nguy hại", ông cho là đam mỹ có ảnh hưởng không tốt đến thị hiếu của độc giả và xa hơn có thể gây ra những biểu hiện lệch lạc về tâm lý.<ref name="anninhthudo.vn">[https://anninhthudo.vn/giai-tri/canh-giac-voi-truyen-ve-tinh-yeu-dong-gioi/568381.antd Cảnh giác với truyện về tình yêu đồng giới]</ref>
Theo tác giả Mai Anh của báo ''An ninh thủ đô'', việc say mê đam mỹ tạo nhiều "hệ lụy" khi nhiều bạn trẻ trở nên sống khép mình, tiêu cực, nhiều cô gái tôn thờ chủ nghĩa độc thân. Theo ông Bùi Việt Thắng - giảng viên khoa Văn học và Ngôn ngữ - Đại học Quốc gia Hà Nội, dù chưa kết luận đây là một dòng văn học "nguy hại", ông cho là đam mỹ có ảnh hưởng không tốt đến thị hiếu của độc giả và xa hơn có thể gây ra những biểu hiện lệch lạc về tâm lý.<ref name="anninhthudo.vn">[https://anninhthudo.vn/giai-tri/canh-giac-voi-truyen-ve-tinh-yeu-dong-gioi/568381.antd Cảnh giác với truyện về tình yêu đồng giới]</ref>


==Xem thêm==
==Xem thêm==

Phiên bản lúc 03:14, ngày 1 tháng 5 năm 2023

Đam mỹ (tiếng Trung: 耽美; bính âm: Dānměi) là một thể loại tiểu thuyết của Trung Quốc. Thuật ngữ "Đam mỹ" (耽美 たんび?, tanbi) xuất phát từ Nhật Bản, ban đầu đề cập đến chủ nghĩa thẩm mỹ. Từ thập niên 2000, nó được sử dụng để chỉ những bộ tiểu thuyết nói về tình yêu đồng tính nam ở Trung Quốc.

Tại Việt Nam, đã có những ý kiến lo ngại về tác hại của dòng truyện này, bởi chúng có nội dung sáo mòn, vô bổ, thậm chí thô tục, phản cảm. Do ảnh hưởng tâm lý bởi dòng truyện này, nhiều bạn trẻ đắm chìm vào những câu chuyện tình yêu ảo tưởng, trở nên phi thực tế, có cái nhìn tiêu cực trước thực tại. Thậm chí có những cô gái trở nên mê muội, lý tưởng hóa tình yêu đồng tính, dẫn tới tôn thờ chủ nghĩa độc thân (không muốn kết hôn với nam giới) hoặc có những hành vi lệch lạc giới tính (muốn gần gũi người đồng giới để bắt chước theo truyện)[1].

Lịch sử

Đam mỹ (tiếng Nhật: たんび, tanbi), tên đầy đủ là "Tanbishugi" (耽美主義, "đam mỹ chủ nghĩa"), một phái văn học sớm xuất hiện từ những năm 1909 - 1913 của thế kỉ XX cùng với sự xuất hiện của cơ quan ngôn luận là nguyệt san tạp chí Subaru ("Sao Mão"), trong giai đoạn nền văn học hiện đại Nhật Bản hưng thịnh với sự nở rộ của nhiều trường phái, khuynh hướng chống chủ nghĩa tự nhiên. Trường phái này "vị nghệ thuật, đề cao thẩm mỹ và nhục cảm theo phong cách chủ nghĩa tượng trưng và chủ nghĩa duy mỹ phương Tây", được xem là một phân hệ của chủ nghĩa lãng mạn và thường được định danh là khuynh hướng tân lãng mạn Nhật Bản hay trường phái duy mỹ. Một lượng lớn tiểu thuyết thời kỳ này chịu ảnh hưởng, nhưng đến sau năm 1960, từ "đam mỹ" dần dần thoát ly ý nghĩa ban đầu, biến thành đại từ xưng hô thống nhất cho một lớp tiểu thuyết.

Manga du nhập vào Trung Quốc đại lục sớm nhất là khoảng giữa những năm 1990; truyện tranh Nhật Bản khi ấy tràn ngập thị trường Trung Quốc, một vài trong số đó, như KeguiyinuoTokyo Babylon có nội dung đồng tính nhắm vào phụ nữ trẻ.[2] Những tiểu thuyết đam mỹ đầu tiên được phổ biến ở các vùng duyên hải phía Nam.[2] Nhờ sự phổ biến của Internet, fan nữ đã lập các trang web về đam mỹ để chia sẻ truyện tranh cũng như các bộ truyện. Nhiều fan nữ đọc các tác phẩm đam mỹ sau đó đã trở thành tác giả viết truyện cho các nhà xuất bản chuyên biệt.

Hầu hết fan của truyện đam mỹ đều dị tính, họ không quan tâm nhiều đến cộng đồng LGBT trong cuộc sống thực. Một vài fan đam mỹ hầu như không biết mỗi chữ cái trong "LGBT" có nghĩa là gì. Một số ít những fan đam mỹ ủng hộ các quyền của gay nhưng lại nói là họ không có hứng thú tham gia vào các sự kiện diễu hành.[2]

Đặc điểm thể loại

Nhân vật chính trong đam mỹ là nam, trong một vài trường hợp hiếm hoi câu chuyện sẽ được kể dưới góc nhìn của nhân vật nữ. Nhân vật trong đam mỹ được chia ra là côngthụ.

Thường thì đa số các độc giả nữ thích đọc tiểu thuyết dưới góc nhìn của nhân vật thụ hơn, khi đó tiểu thuyết đó sẽ được gọi là "chủ thụ", trong trường hợp câu chuyện được kể dưới góc nhìn của nhân vật công nó sẽ được gọi là truyện "chủ công". Thông thường, công sẽ mang nhiều nét nam tính hơn thụ và thường là người chủ động trong mối quan hệ.

Các nhân vật trong đam mỹ luôn đẹp trai, nồng nhiệt và táo bạo. Các câu chuyện thường có cốt truyện hay và khung cảnh đẹp kỳ lạ, phi thực tế. Dòng truyện này được những độc giả trẻ ưa thích vì nó làm thoả mãn tâm lý muốn trải qua những cuộc phiêu lưu kỳ lạ mà các bậc phụ huynh của họ không hiểu được.[2]

Kiểm duyệt

Ở Trung Quốc, để tuân thủ các chính sách kiểm duyệt, các bản chuyển thể kinh phí cao thường thay thế câu chuyện lãng mạn đồng giới rõ ràng bằng một tình bạn cùng giới sâu đậm, có thể là để tạo ra sự mơ hồ có chủ ý. Các tác phẩm chuyển thể có các mối quan hệ không lãng mạn như vậy đôi khi được gọi là dangai.[3]

Năm 2015, cùng với dòng truyện ngôn tình, đam mỹ đã bị kiểm duyệt ở Việt Nam. Cục Xuất bản - In và Phát hành thuộc Bộ Thông tin - Truyền thông yêu cầu các nhà xuất bản không đăng ký xuất bản các đề tài truyện ngôn tình, đam mỹ do nội dung được cho là "sáo mòn, vô bổ, thậm chí thô tục, phản cảm, bị thu hồi".[4]

Tại Việt Nam

Đam mỹ Việt là một thể loại tiểu thuyết đồng tính do các tác giả người Việt Nam viết (thường là các hủ nữ: nữ giới ủng hộ tình yêu đồng tính nam) mang văn phong Trung Quốc, bị ảnh hưởng sâu bởi văn hóangôn ngữ Trung Quốc. Cũng có nhiều truyện do các fan nữ của các nhóm nhạc nam (thường là nhóm nhạc thần tượng Hàn Quốc, Trung QuốcĐài Loan) viết về thần tượng của họ.

Năm 2012, từ nền tảng phát hành tiểu thuyết ngôn tình trước đó, "Tình yêu của đau dạ dày" của tác giả Điệp Chi Linh là cuốn tiểu thuyết đam mỹ đầu tiên được phát hành hợp pháp tại Việt Nam.[5]

Theo 1 thống kê trên mạng, có đến một nửa (49,4%) độc giả của dòng truyện này ở Việt Nam chỉ dưới 15 đến 18 tuổi, và 37% độc giả trong độ tuổi 18 - 22 tuổi. Như vậy, chính học sinh trung học phổ thông đang là đối tượng chính của dòng truyện này, trong khi chúng ẩn chứa nhiều yếu tố độc hại, đáng kể nhất là những đoạn miêu tả cụ thể, thô tục những cảnh yêu đương, thậm chí là quan hệ tình dục bừa bãi giữa những người đồng tính[6]

Theo ông Bùi Việt Thắng - giảng viên khoa Văn học và Ngôn ngữ - Đại học Quốc gia Hà Nội, dòng truyện này có ảnh hưởng không tốt đến thị hiếu của độc giả. Xa hơn, nếu để dẫn đến mức "nghiện" hay mê muội thế giới đam mỹ, thì có thể gây ra những biểu hiện lệch lạc về tâm lý[1].

Năm 2015, dòng truyện đam mỹ đã bị Cục Xuất bản - In và Phát hành (Bộ Thông tin - Truyền thông) cảnh báo. Cục đã gửi các Nhà xuất bản yêu cầu "không đăng ký xuất bản các đề tài truyện ngôn tình, đam mỹ; lựa chọn mua bản quyền, dịch và xuất bản các xuất bản phẩm có nội dung lành mạnh, phù hợp với thuần phong, mỹ tục Việt Nam" với lí do: "Thời gian gần đây, một số nhà xuất bản đã xuất bản nhiều xuất bản phẩm ngôn tình, đam mỹ (phần lớn là của nước ngoài), nội dung sáo mòn, vô bổ, thậm chí thô tục, phản cảm, bị thu hồi". Ông Hoàng Trọng Hiển, Trưởng Ban Tuyên giáo Tỉnh đoàn Hải Dương nhận xét: "Vì tò mò nên nhiều người trẻ tìm đến thể loại tiểu thuyết đam mỹ. Do chưa có hiểu biết sâu sắc nên nhiều bạn đọc bị mất phương hướng, từ đó dẫn tới nhận thức méo mó về tình yêu, cuộc sống, đánh tráo khái niệm nhân văn và trái với thuần phong mỹ tục Việt Nam".[7]

Theo tác giả Mai Anh của báo An ninh thủ đô, việc say mê đam mỹ tạo nhiều "hệ lụy" khi nhiều bạn trẻ trở nên sống khép mình, tiêu cực, nhiều cô gái tôn thờ chủ nghĩa độc thân. Theo ông Bùi Việt Thắng - giảng viên khoa Văn học và Ngôn ngữ - Đại học Quốc gia Hà Nội, dù chưa kết luận đây là một dòng văn học "nguy hại", ông cho là đam mỹ có ảnh hưởng không tốt đến thị hiếu của độc giả và xa hơn có thể gây ra những biểu hiện lệch lạc về tâm lý.[1]

Xem thêm

Chú thích

Ghi chú

  1. ^ a b c Cảnh giác với truyện về tình yêu đồng giới
  2. ^ a b c d Anna Leach (24 tháng 9 năm 2012). “The truth about Danmei (Sự thật về Đam mỹ)”. Bản gốc lưu trữ ngày 18 tháng 8 năm 2022. Truy cập ngày 6 tháng 3 năm 2018.
  3. ^ Qin, Lucy Yuan; Cheong, Kong F. (2022). “Gender, Death, and the Supernatural in The Untamed (Chen Qing Ling): A Danmei Genre Pop Cultural Phenomenon”. Trong Gibson, Rebecca; VanderVeen, James M. (biên tập). Global Perspectives on the Liminality of the Supernatural: From Animus to Zombi. Lexington Books. tr. 19–34 [23]. ISBN 978-1-66690-742-1.
  4. ^ Cục xuất bản "mạnh tay" với sách ngôn tình
  5. ^ Quách Hiền (2018).
  6. ^ Sự thật gây “sốc” về những “kẻ nghiện ngôn tình”
  7. ^ Lỗi chú thích: Thẻ <ref> sai; không có nội dung trong thẻ ref có tên haiduong.tintuc.vn

Tham khảo

Liên kết ngoài