7.239
lần sửa đổi
Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Tư Mã Luân”
Ngắn ngủi thì có thể được, còn thoán nghịch thì đến cả Chu Vũ vương hay Tống Thái Tổ cũng đâu phải là vua
Không có tóm lược sửa đổi |
(Ngắn ngủi thì có thể được, còn thoán nghịch thì đến cả Chu Vũ vương hay Tống Thái Tổ cũng đâu phải là vua) |
||
|
| nơi an táng =
}}
'''Tư Mã Luân''' ([[chữ Hán]]: 司馬倫; 249 - 301, trị vì:3/2-30/5/301) làm vua
==Thân thế==
[[Tấn Huệ Đế]] là ông vua đần độn, để Giả Hoàng hậu ([[Giả Nam Phong]]) nhũng nhiễu, thao túng và chiếm đoạt triều chính. Tư Mã Luân có bèn thiết lập quan hệ với Giả Nam Phong.
Năm 299, Giả Nam Phong vu cho thái tử Tư Mã Duật<ref>Tư Mã Duật không phải là con của Giả hậu</ref> tội phản nghịch, mang ra an trí ở thành Kim Dung. Các đại thần [[Sĩ Ỷ]] và [[Tư Mã Nhã]] muốn phục ngôi [[thái tử]], bèn nhờ cậy Triệu vương Tư Mã Luân giúp đỡ. Tư Mã Luân so với Tấn Huệ Đế là thuộc hàng ông, mà so với [[Tư Mã Duật]] là đến hàng cụ. Tư Mã Luân muốn có cớ đánh Giả hậu,
Tháng 4 năm 300, Tư Mã Luân nghe tin thái tử bị giết, bèn lấy cớ báo thù, hợp quân với Tề vương Tư Mã Quýnh<ref>Là con trai Tư Mã Du, cháu chắt Tư Mã Ý</ref> Hai người phao tin Đông An Vương [[Tư Mã Do]] bị cách chức trước kia oán hận làm phản nên cầm quân đi dẹp tiến quân vào triều, diệt các thế lực của Giả, rồi xông thẳng vào cung bắt sống Giả Nam Phong, giam ở thành Kim Dung. Từ đó, loạn bát vương đầu thời Tấn bắt đầu. Đến tháng 9 năm đó, Tư Mã Luân sai mang rượu độc đến ép Giả hậu tự vẫn. Huệ Đế phong con cả Thái tử Duật là Hoài Lâm Vương [[Tư Mã Tân]] làm Hoàng thái tôn, phong cho Tư Mã Luân làm Sử trì tiết, Đại Đô đốc, Đốc Trung ngoại chư quân sự và lập làm tướng quốc. Tư Mã Luân lại theo lệ cũ của tổ tiên Tư Mã Ý, ép vua phong cho con mình là [[Tư Mã Phức]] làm Tiền tướng quân, tước Tế Dương vương, con thứ là [[Tư Mã Kiền]] làm Hoàng môn lang, tướng Nhữ Âm vương.
Hoài Nam Vương [[Tư Mã Doãn]] bị Tư Mã Luân tranh quyền trong triều, mang quân đánh ông trong cung, cuối cùng bị ông giết chết.
Tư Mã Luân nắm quyền lớn trong triều. Sau đó, ông giành lấy ngai vàng, an trí Tấn Huệ Đế tại thành Kim Dung, lên ngôi Hoàng đế triều Tấn, tại vị từ ngày 3/2 - 30/5 năm 301. Thông thường trong sử sách và danh sách về những vị Hoàng đế nhà Tấn, vị vua này thường chẳng được ghi tên vào danh sách ấy, thứ 1 là vì thời đại ông ta cai trị quá ngắn ngủi, thứ 2 là vì ông ta chỉ là kẻ [[thoán nghịch]] lên ngôi. ▼
==Thời gian ở ngôi ngắn ngủi==
Vốn Tề Vương là [[Tư Mã Quýnh]] từng giúp Luân trong việc giành ngôi, vậy mà Luân ban thưởng cho ông ta quá bạc bẽo, nên ông ta sinh lòng oán hận, truyền hịch đến một loạt các vị vương chư hầu khác nổi dậy định lật đổ Tư Mã Luân. Tề Vương cùng với [[Hà Giang]] Vương ([[Tư Mã Ngung]]), [[Thành Đô]] Vương ([[Tư Mã Dĩnh]]), [[Thường Sơn]] Vương ([[Tư Mã Nghệ]]), [[Tân Dã]] Vương ([[Tư Mã Hâm]]) cùng nổi dậy đánh Tư Mã Luân.▼
▲
Tháng 4/301, quân các chư hầu đánh về triều. Tư Mã Luân chống không nổi, thua, bị bắt sống. [[Tấn Huệ Đế]] được rước về triều. Còn Luân bị tống giam ở [[thành Kim Dung]].
▲
Sau cái chết của [[Tư Mã Luân]], biến loạn chẳng những không bị dập tắt mà còn tiếp tục bùng lên, mở rộng ra trên quy mô lớn, kết cục dẫn đến sự tiêu vong của nhà Tây Tấn.
==Con cái==
*Tư Mã Phức
*Tư Mã Kiền
*Tư Mã Hủ
==Xem thêm==
*[[Loạn bát vương]]
*[[Tấn Huệ đế]]
*[[Giả Nam Phong]]
*[[Tư Mã Quýnh]]
==Tham khảo==
*
==Chú thích==
{{tham khảo}}
{{vua nhà Tấn}}
| |||