Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Cô bé Lọ Lem”

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
nKhông có tóm lược sửa đổi
Dòng 86: Dòng 86:
Câu chuyện về cô bé Lọ lem đã được chuyển thể thành nhiều tác phẩm nghệ thuật đáng chú ý. Sớm nhất là các vở opera và ballet tại Pháp và Ý. Truyện được dựng thành kịch lần đầu vào năm 1904 tại nhà hát Drury Lane, London.
Câu chuyện về cô bé Lọ lem đã được chuyển thể thành nhiều tác phẩm nghệ thuật đáng chú ý. Sớm nhất là các vở opera và ballet tại Pháp và Ý. Truyện được dựng thành kịch lần đầu vào năm 1904 tại nhà hát Drury Lane, London.


Qua nhiều thập kỉ, có hàng trăm phim đã được xây dựng dựa trên cốt truyện của Lọ Lem. Trong số đó, phim đầu điên về Lọ lem được sản xuất tại Pháp bởi [[Georges Méliès]]. Các phim câm về Lọ Lem cũng được sản xuất vào năm 1911 (với Florence La Badie trong vai Lọ Lem) và 1914 (với Mary Pickford). Walt Disney đã sản xuất một bộ phim hoạt hình ngắn (7 phút) về Lọ Lem năm 1922; và sau này là phim hoạt hình dài năm 1950, được biết đến rộng rãi nhất trong số các phim chuyển thể từ tác phẩm này. Sau đó, hãng còn tiếp tục sản xuất các bộ phim [[Cinderella II: Dreams Come True|''Cinderella II: Dreams Come True'']], [[Cinderella III: A Twist in Time|''Cinderella III: A Twist in Time'']], kể về những việc xảy ra sau khi Lọ Lem cưới hoàng tử. Nhân vật Lọ Lem là một trong các [[công chúa Disney]]. Nhiều bộ phim khác lại đưa câu chuyện của Lọ Lem đến thế giới hiện đại như ''A Cinderella Story'' (2004) hay ''Ella Enchanted'' (2004).
Qua nhiều thập kỉ, có hàng trăm phim đã được xây dựng dựa trên cốt truyện của Lọ Lem. Trong số đó, phim đầu điên về Lọ lem được sản xuất tại Pháp bởi [[Georges Méliès]]. Các phim câm về Lọ Lem cũng được sản xuất vào năm 1911 (với Florence La Badie trong vai Lọ Lem) và 1914 (với Mary Pickford). Walt Disney đã sản xuất một bộ phim hoạt hình ngắn (7 phút) về Lọ Lem năm 1922; và sau này là phim hoạt hình dài năm 1950 [[Cô bé Lọ Lem (phim 1950)|''Cô bé Lọ Lem'']], được biết đến rộng rãi nhất trong số các phim chuyển thể từ tác phẩm này. Sau đó, hãng còn tiếp tục sản xuất các bộ phim [[Cinderella II: Dreams Come True|''Cinderella II: Dreams Come True'']], [[Cinderella III: A Twist in Time|''Cinderella III: A Twist in Time'']], kể về những việc xảy ra sau khi Lọ Lem cưới hoàng tử. Nhân vật Lọ Lem là một trong các [[công chúa Disney]]. Nhiều bộ phim khác lại đưa câu chuyện của Lọ Lem đến thế giới hiện đại như ''A Cinderella Story'' (2004) hay ''Ella Enchanted'' (2004).


Nổi tiếng nhất trong số các bài hát về Lọ Lem là ''Cinderella Stay Awhile ''của [[Michael Jackson]] trong album [[Forever, Michael|''Forever, Michael'']] và ''Cinderella'' trong album [[Britney (album)|''Britney'']] của ca sĩ [[Britney Spears]]. Nhóm nhạc [[The Cheetah Girls]] cũng có bài hát ''Cinderella'' năm 2003 nói về Lọ Lem.
Nổi tiếng nhất trong số các bài hát về Lọ Lem là ''Cinderella Stay Awhile ''của [[Michael Jackson]] trong album [[Forever, Michael|''Forever, Michael'']] và ''Cinderella'' trong album [[Britney (album)|''Britney'']] của ca sĩ [[Britney Spears]]. Nhóm nhạc [[The Cheetah Girls]] cũng có bài hát ''Cinderella'' năm 2003 nói về Lọ Lem.

== Tên gọi Lọ Lem ở các quốc gia ==
== Tên gọi Lọ Lem ở các quốc gia ==
{|class="wikitable sortable"
{|class="wikitable sortable"

Phiên bản lúc 17:59, ngày 19 tháng 7 năm 2013

Lọ Lem
Minh hoạ Lọ Lem của Gustave Doré
Câu chuyện dân gian
TênLọ Lem
Thông tin
Quốc giaTrên toàn thế giới
Xuất bảnThe Pentamerone (1634)
Mother Goose Tales (1697)
Truyện cổ Grimm (1812)

Lọ Lem hay Đôi hài thuỷ tinh (tiếng Anh: Cinderella, tiếng Pháp: Cendrillon, ou La petite Pantoufle de Verre, tiếng Ý: Cenerentola, tiếng Đức: Aschenputtel) là một câu chuyện dân gian thể hiện một huyền thoại-yếu tố của sự áp bức bất công / phần thưởng chiến thắng. Hàng ngàn phiên bản biến thể được biết đến trên toàn thế giới[1]. Nhân vật chính là một cô gái trẻ sống trong hoàn cảnh không may đã được hoàng tử cưới làm vợ. Câu chuyện lần đầu tiên được xuất bản bởi Charles Perrault trong Histoires ou contes du temps passé năm 1697[2]. Câu chuyện đã được Walt Disney Pictures chuyển thể thành phim hoạt hình phim cô bé Lọ Lem.

Các phiên bản sớm nhất và sự khác nhau giữa các phiên bản ở từng quốc gia

Các khía cạnh của câu chuyện Cô bé Lọ Lem có lẽ có nguồn gốc từ cổ tích xa xưa. Nhà sử học Hy Lạp cổ đại Strabo (Geographica Sách 17, 1.33) ghi nhận lại trong danh sách là vào thời Hy Lạp-La Mã đã có truyện về một cô gái là Rhodopis, "cằm hồng", từng sống trong thời Thuộc địa Hy Lạp của NaucratisAi cập cổ đại. Và đây được cho là phiên bản cổ xưa nhất từng biết đến của câu chuyện:

Herodotus, sống 5 thế kỷ trước Strabo, cho biết một thông tin nhiều hơn về Rhodopis trong lịch sử, nó viết rằng Rhodopis đến từ thành phố Thrace, và là nô lệ của Iadmon và Samos, và bạn của Aesop. Cô được đưa vào Ai Cập trong thời gian trị vì của Pharaoh Amasis, và được trả tự do bằng một khoản tiền lớn bởi Charaxus của Mytilene, anh trai của Sappho, nhà thơ trữ tình.[5][6]

Câu chuyện sau đó lại xuất hiện với Aelian (khoảng 175-ca. 235),[7] cho thấy rằng chủ đề Cô bé Lọ Lem vẫn còn phổ biến trong suốt thời cổ đại.

Một phiên bản khác của câu chuyện, Ye Tây An, xuất hiện trong mẩu thông tin khác từ Youyang bởi Duẩn Chengshi xung quanh 860. Ở đây, các cô gái chăm chỉ và đáng yêu làm bạn với một con cá, hóa thân của mẹ cô, người đã bị giết bởi người mẹ kế và em gái của cô. Ye Xian tiết kiệm xương, đó là ma thuật, và họ giúp ăn mặc của cô một cách thích hợp cho lễ hội năm mới. Khi cô mất dép của mình sau khi được công nhận bởi gia đình hỗn cô, nhà vua thấy dép của mình và rơi vào tình yêu với cô ấy (cuối cùng cứu cô từ người mẹ kế độc ác của mình).

Một phiên bản khác của câu chuyện, đó là tương tự như phiên bản Trung Quốc, tồn tại ở Philippines. Những câu chuyện được gọi là "Mariang Alimango" (Mary Cua). Người bệnh được điều trị bằng Maria giành được trái tim của hoàng tử trong lễ kỷ niệm sắp tới-của-tuổi của mình, và vượt qua sự tàn ác của người mẹ kế và chị em mới ác. Trong phiên bản này, tinh thần của người mẹ quá cố của cô tái sanh như một con cua, do đó danh hiệu, và phục vụ như cô "bà tiên đỡ đầu". Các dép kiểm tra cũng có mặt, và nó có một sự tương đồng rất lớn để những câu chuyện Cô bé Lọ Lem của các nước Trung Đông.

Trong phiên bản tiếng Việt Tấm Cám, Tấm đang bị ngược đãi bởi cả hai cha cô đồng vợ và em gái, người đã đánh cắp quyền thừa kế của mình bằng cách chiến thắng một cược đánh bắt cá bất công đề nghị của mẹ kế. Cá duy nhất còn lại với cô ấy đã bị giết chết và ăn thịt cô bước gia đình, nhưng xương của nó phục vụ như là người bảo vệ và người giám hộ, cuối cùng dẫn cô ấy là cô dâu của nhà vua trong một lễ hội. Tuy nhiên, nhân vật chính biến thành nhân vật phản diện trong phần hai của câu chuyện, bằng cách đun sôi chị gái mình còn sống và sau đó lừa người mẹ kế của mình vào ăn thịt bằng cách cho ăn thịt con gái riêng của cô.

Có một phiên bản Hàn Quốc cũng vậy, có tên là "Kongjwi và Patjwi (콩쥐 팥쥐)". Nó liên quan đến một câu chuyện về một loại cô gái Kongjwi người đã liên tục bị lạm dụng bởi người mẹ kế và chị gái Patjwi. Các lực lượng từng gia đình Kongjwi ở nhà trong khi họ tham dự bóng của nhà vua, nhưng một nàng tiên xuất hiện như thế trong Perrault và cho cô một trang phục đẹp hơn mọi người khác. Các motif là như nhau, liên quan đến một vị vua cũng rơi vào tình yêu với cô ấy. Nhưng một số chi tiết nhỏ đã thay đổi bởi vì câu chuyện hư cấu này đang diễn ra tại Hàn Quốc. Bao gồm các chi tiết của dép và các lễ hội thông thường mà xảy ra trong các câu chuyện Cô bé Lọ Lem.

Một số biến thể khác nhau của câu chuyện xuất hiện trong thời trung cổ Nghìn lẻ một đêm, còn được gọi là Đêm Ả Rập, trong đó có "The Second Câu chuyện Shaykh của", "Câu chuyện The Lady Eldest" và "Abdallah ibn Fadil và anh em của ông", tất cả các giao dịch với các chủ đề của một em gái bị quấy rối bởi hai người lớn tuổi ghen tuông. Trong một số trong số này, các anh chị em là phụ nữ, trong khi ở những người khác, họ là nam giới. Một trong những câu chuyện, "Judar và Hỡi các anh em của ông", khởi hành từ kết thúc có hậu của phiên bản trước đó và làm lại các âm mưu để cho nó một kết thúc bi thảm thay vào đó, với những em trai bị đầu độc bởi anh em trai của mình.[8]

Các khía cạnh của Cô bé Lọ Lem có thể được bắt nguồn từ những câu chuyện của Cordelia trong Geoffrey của Historia Regum Britanniae Monmouth của. Cordelia là người trẻ nhất và đạo đức nhất của vua Leir của ba cô con gái người Anh, tuy nhiên đức hạnh của cô là như vậy mà nó sẽ không cho phép cô nằm trong tâng bốc cha mình khi ông yêu cầu, để ông chia lên vương quốc giữa con gái lớn tuổi và lá Cordelia với không có gì. Cordelia kết hôn với tình yêu của mình, Aginippus, vua của người Frank, và chạy trốn đến Gaul nơi cô và chồng cô lập quân đội và hạ bệ chị em độc ác của mình đã bị lợi dụng cha của họ. Cordelia cuối cùng cũng đã đăng quang Nữ hoàng của người Anh. Tuy nhiên ngự trị của cô chỉ kéo dài năm năm. Câu chuyện được kể lại trong nổi tiếng của Shakespeare "Vua Lear", nhưng với một kết thúc bi thảm.

Các phiên bản Lọ Lem khác nhau

Aschenputtel tại ngôi mộ của mẹ

Phiên bản Nàng Cenerentola

Ngày xửa ngày xưa, có một vị công tước chằng may goá vợ, ông có một người con gái tên là Zezolla (hình ảnh Lọ Lem), do thiếu thốn tình cảm của mẹ, cô rất vui khi được sự quan tâm và yêu thương của cô giáo. Với sự giúp đở của Zezolla, cô thuyết phục cha mình cưới cô giáo. Đáng buồn thay, cô giáo có sáu người con gái, với tính tình hợm hĩnh của mình họ thường xuyên đối xử tệ bác với Zezolla, họ đuổi cô xuống bếp và bắt cô phải làm việc như một đứa đầy tớ. Vị công tước trong một lần đi đến hòn đảo Sardinia, ông đã gặp một bà tiên. Bà tặng cho ông một món quà cho cô con gái của ông. MÓn quà gồm có một cái thuổng bằng vàng một cái xô vàng, một chiếc khăn lụa, một hạt giống. Cô lấy hạt giống đó và đem gieo trồng. Năm đó, nhà vua mở vũ hội, tất cả các cô gái trong vươn quốc đều được tham gia. Zezolla xuất hiện trong một bộ váy vô cùng lộng lẫy do cái cây thần mà cô chăm sóc tặng. Nhà vua đem lòng yêu cô ngay từ cái nhìn đầu tiên, nhưng Zezolla đã bỏ chạy trước khi ngài kịp biết cô là ai. Tương tự, lần thứ hai Zezolla cũng chạy thoát khỏi nhà vua và người hầu của ngài. Ở lần thứ ba, người hầu của nhà vua tìm được một chiếc hài mà cô đánh rơi. Nhà vua mời tất cả các thiếu nữ trong vương quốc đến để thử hài, cuối cùng Zezolla cũng mang vừa chiếc hài mà nhà vua tìm được, ngài cưới Zezolla làm vợ.[9]

Một trong nhửng phiên bản nổi tiếng nhất về cô bé Lọ Lem được viết bởi Charles Perrault năm 1697. Câu chuyện của ông phổ biến do các tình tiết hấp dẫn mà ông thêm vào, bao gồm chiếc xe ngựa bí ngô, bà tiên đở đầu và đặc biệt là đôi hài thuỷ tinh.[10]

Một phiên bản khác cũng được biết đến rộng rãi được ghi lại bởi anh em người Đức Jacob and Wilhelm Grimm vào thế kỷ 19. Câu chuyện mang tên "Aschenputtel" ("Cinderella" trong tiếng Anh) và sự giúp đở không phải đến từ bà tiên đở đầu mà là cây điều ước mọc ở trên mộ của mẹ cô.

Phiên bản Nàng Aschenputtel

Vợ của người đàn ông giàu có đang nằm trên giường bệnh của mình, và được gọi là con gái duy nhất của mình để cạnh giường ngủ của mình. Cô yêu cầu cô vẫn tốt và trung thực, và nói với cô ấy rằng Thiên Chúa sẽ bảo vệ cô. Sau đó cô ấy đã chết và được chôn cất. Một năm trôi qua và người góa vợ kết hôn với một phụ nữ khác, người có hai con gái của mình. Họ có gương mặt đẹp và làn da trắng, nhưng trái tim của họ đã tàn nhẫn và độc ác. Các chị em mới lấy trộm quần áo và đồ trang sức tốt đẹp của cô gái và bắt cô phải mặc giẻ rách. Họ bị trục xuất cô vào nhà bếp để làm các công việc tồi tệ nhất, và đưa cho cô biệt danh "Aschenputtel" ("xỉ than".) Mặc dù tất cả những điều cô gái vẫn tốt và đạo đức, và sẽ luôn luôn đi đến mộ mẹ khóc và cầu nguyện với Thiên Chúa rằng cô ấy sẽ nhìn thấy hoàn cảnh của mình được cải thiện.

Một ngày nọ, người đàn ông đã đến thăm hội chợ, triển vọng stepdaughters của mình những món quà sang trọng. Người lớn tuổi nhất yêu cầu trang phục đẹp, trong khi trẻ cho ngọc trai và kim cương. Con gái của mình chỉ đơn thuần là yêu cầu đầu tiên cành lá để gõ chiếc mũ của mình ra trên đường đi. Người đàn ông đã đi trên con đường của mình, và mua lại giới thiệu cho stepdaughters của mình. Trong khi đi qua một khu rừng, ông có màu hạt dẻ cành lá, và đưa nó cho con gái của mình. Cô trồng cành lá trên mộ mẹ, tưới nước nó với nước mắt và trong những năm qua, nó đã phát triển thành một cây hạt dẻ sáng. Các cô gái sẽ cầu nguyện theo nó ba lần một ngày, và một con chim trắng sẽ luôn luôn đi an ủi cô ấy.

Nhà vua quyết định cho một lễ hội sẽ kéo dài trong cả ba ngày ba đêm, và mời tất cả các thiếu nữ xinh đẹp trong lòng đất để tham dự để hoàng tử có thể chọn một trong số họ là cô dâu của mình. Hai chị em cũng được mời, nhưng khi Aschenputtel cầu xin họ cho phép cô để đi với họ vào lễ kỷ niệm, mẹ kế từ chối vì cô không có trang phục cũng không giày để mặc. Khi cô gái khẳng định, người phụ nữ đã ném một đĩa đậu lăng vào đống tro tàn cho cô ấy để chọn lên, đảm bảo sự cho phép của mình để tham dự lễ hội, và khi cô bé hoàn thành nhiệm vụ trong vòng chưa đầy một giờ với sự giúp đỡ của hai bồ câu trắng được gửi bởi mẹ cô từ thiên đường, mẹ kế chỉ tăng gấp đôi công việc và ném xuống thậm chí là một số lượng lớn đậu lăng. Khi Aschenputtel đã có thể hoàn thành nó trong một tốc độ lớn hơn, không muốn làm hỏng cơ hội con gái, mẹ kế hasted đi với họ để bóng và để lại con gái riêng khóc sau.

Cô gái rút về nghĩa địa để yêu cầu giúp đỡ. Chim trắng đã đánh rơi một chiếc váy màu trắng và đôi giày lụa. Cô đã đi đến trận với cảnh báo cô phải là cô phải rời khỏi trước nửa đêm. Hoàng tử nhảy với cô ấy, nhưng cô ấy lảng tránh anh ta trước khi nửa đêm xảy ra. Tối hôm sau, cô gái xuất hiện trong một chiếc áo choàng vĩ đại hơn nhiều bạc và bạc giày. Hoàng tử đem lòng yêu cô và nhảy với cô cả buổi tối, nhưng khi đêm đến, cô lại một lần nữa. Buổi tối thứ ba, cô xuất hiện trong trang phục kéo thành sợi vàng với dép đi trong vàng. Bây giờ hoàng tử đã được xác định để giữ cho mình, và có toàn bộ cầu thang dính đầy sân. Aschenputtel bị mất theo dõi thời gian, và khi cô chạy đi một trong những dép vàng của cô đã bị mắc kẹt trên sân đó. Hoàng tử tuyên bố rằng anh sẽ kết hôn với con gái mà chân sẽ phù hợp với dép vàng. Sáng hôm sau, hoàng tử đến nhà Aschenputtel và thử dép trên các chị gái lớn tuổi nhất. Các chị em đã được tư vấn bởi mẹ cô để cắt đứt ngón chân của mình để phù hợp với dép. Khi đi với chị gái, hai chim bồ câu từ trời nói với Hoàng tử rằng máu nhỏ giọt từ chân của mình. Kinh hoàng trước sự phản bội của mình, ông trở lại một lần nữa và thử dép trên chị gái khác. Cô cắt bỏ một phần của gót chân của mình để có được chân của mình trong dép, và một lần nữa hoàng tử bị lừa gạt. Khi đi cùng cô ấy đến lâu đài của vua, chim bồ câu cảnh báo anh ta một lần nữa về máu trên chân cô. Ông đã trở lại để hỏi về một cô gái khác. Người đàn ông nói với ông rằng họ giữ một nhà bếp, người giúp việc trong nhà - bỏ qua đề cập đến là cô con gái của mình - và hoàng tử yêu cầu ông cho cô ấy thử trên dép. Các cô gái xuất hiện sau khi rửa chính mình, và khi cô đưa vào dép, hoàng tử nhận ra cô ấy là người lạ với người mà ông đã nhảy vào bóng.

Cuối cùng, trong đám cưới Aschenputtel, như cô đang đi bộ xuống các lối đi với chị em mới của mình như là phù dâu của mình, (họ đã hy vọng sâu cách của họ vào lợi của mình), chim bồ câu từ trời bay xuống và đánh mắt hai chị em mới ", một ở bên trái và một ở bên phải. Khi đám cưới đã kết thúc, và Aschenputtel và hoàng tử của mình bước ra khỏi nhà thờ, chim bồ câu bay một lần nữa, đập vào mắt còn lại của hai chị em xấu mù, một sự trừng phạt họ phải chịu đựng cho phần còn lại của cuộc sống của họ.

Mối quan hệ Aschenputtel với cha của mình trong phiên bản này là không rõ ràng; phiên bản của Perrault nói rằng người cha vắng mặt chủ yếu là người vợ thứ hai của mình, giải thích tại sao ông không ngăn chặn việc lạm dụng con gái mình. Tuy nhiên, người cha trong câu chuyện này đóng một vai trò tích cực trong một vài cảnh, và nó không phải là giải thích lý do tại sao anh chịu đựng sự ngược đãi của con mình. Ông cũng mô tả Aschenputtel như "con người vợ đầu tiên của" của mình và không phải của riêng của mình.

Phiên bản Nàng Lọ Lem của Perrault

Oliver Herford minh hoạ bà tiên dựa theo phiên bản Perrault

Ngày xửa ngày xưa, có một người đàn ông chẳng may vợ mất sớm, ông tái hôn với một người phụ nữa hết sức kiêu căng và ngạo mạn. Bà ta có hai đứa con gái, và cả hai cũng đều kiêu kỳ và ích kỉ như mẹ của mình. Ông có một người con gái với người vợ trước, cô bé vừa đẹp người lại vừa đẹp nết, luôn đối xử tốt với tất cả mọi người. Bà mẹ kế và hai cô con gái của bà bắt cô bé phải hầu hạ và phục tùng họ như người ở, họ bắt cô làm việc cả ngày lẫn đêm, hết việc này tới việc khác, không lúc nào ngơi tay. Và khi đêm đến, cô phải ngủ trong một góc nhà cạnh lò sưởi. Vì lúc nào cũng ngủ gần lò sưởi và làm việc vất vả cô thường xuyên lấm lem, người dính đầy lọ, hai người chị kế lấy đó mà gọi cô bằng cái tên hết sức chế giễu "Cinderella" (Lọ Lem). Lọ Lem nhẫn nại chịu đựng và không dám nói cho cha của mình biết kể từ khi bà mẹ kế kiểm soát hết mọi việc tỏng gia đình.

Một ngày nọ, hoàng tử mời tất cả các thiếu nữ trong vương quốc đến dự buổi vũ hội, với mục đính sẽ chọn ra được người vợ tương lai trong số các thiếu nữ tham dự. Hai cô chị kế vui vẻ sửa soạn váy áo đi dự vũ hội, họ cũng không quên chế giễu Lọ Lem rằng người hầu thì không được cho vào vũ hội đâu.

Nhìn hai người chị mình đi chơi hội, Lọ Lem khóc nức nở. Bổng nhiên, từ đâu bà tiên đỡ đầu xuất hiện như có phép lạ, ngay lập tức, bà dùng phép thuật của mình biến Lọ Lem từ một cô hầu thành một thiếu nữ đẹp tuyệt trần như cô vốn có. Bà biến quả bí ngô thành một cỗ xe ngựa kéo mạ vàng, các chú chuột nhắt ở góc nhà thành bốn con tuấn mã, một con chuột thành người đánh xe, và chú thạch sùng thành người hầu. Tiếp đến, bà biến bộ quần áo rách rưới của Lọ Lem thành một bộ váy dạ hội lộng lẫy với trang sức lấp lánh, và cuối cùng bà cũng không quên tặng cô một đôi hài bằng thủy tinh. Bà tiên đở đầu nói rằng cô hãy tận hưởng buỗi vũ hội, và không quên đạn cô rằng phải trở về trước khi chuông đồng hồ đổ mười hai tiếng, khi đó mọi phép màu sẻ biến mất.

Tại buổi vũ hội, mọi người đều choáng ngợp với vẻ đẹp lộng lẫy của Lọ Lem, nhất là Hoàng tử. Và ở lần này, Lọ Lem đã nhớ và về trước khi nửa đêm đến. Khi về nhà, cô rất vui và cảm khích sự giúp đõ của bà tiên đỡ đầu. Một lúc sau, hai người chị kế của Lọ Lem mới về, và họ không hề nhận ra cô chính là cô gái xinh đẹp mà họ thấy ở vũ hội.

Buổi vũ hội thứ hai diễn ra vào ngày hôm sau, Lọ Lem vẫn được tham dự với sự giúp đở của bà tiên. Hoàng tử bắt đầu say mê cô và không thể rời mắt khỏi Lọ Lem, Lọ Lem cũng dần say mê chàng và quên cả thời gian, và cô chỉ nhận ra khi nửa đêm đã đến. Cô vội vã rời khỏi cung điện và vô tình đánh rời một chiếc hài thuỷ tinh trên bậc thềm. Hoàng tử cố hết ức đuổi theo cô, nhưng đến khi đã ra khỏi cung điện, binh lính chỉ thấy một cô gái nông dân tầm thường quần áo rách rưới. Hoàng tử nhặt chiếc hài thủy tinh mà cô bỏ lại ở cung điện và tự hứa với mình sẽ tìm cho bằng được và kết hôn với cô gái là chủ nhân của chiếc hài thủy tinh này. Và kỳ lạ thay, Lọ lem vẩn giữ chiếc hài thủy tinh còn lại, mặc dù mọi thứ khác được tạo ra từ phép thuật của bà tiên đở đầu điều biến mất.

Hoàng tử cho tất cả phụ nữ trong vương quốc đi thử chiếc hài. Khi chàng đến nhà Lọ Lem, hai cô chị cố gắng nhét chân vào chiếc giày nhưng không thể nhét vừa. Khi Lọ Lem tỏ ý muốn đi thử, hai cô chị ra sức chế giễu, nhưng chiếc hài lại vừa như in. Lọ Lem liền đưa chiếc còn lại ra làm chứng. Lúc này, hai cô chi mới ăn năn hối lỗi, van xin Lọ Lem tha thứ cho những hành động độc ác trước đây của mình. Cô đồng ý. Cuối cùng, Lọ Lem cưới hoàng tử, và hai cô chị cũng cưới được chồng có quyền cao chức trọng.

Bài học đầu tiên của câu chuyện là "tốt gỗ hơn tốt nước sơn" - sắc đẹp rất quan trọng nhưng vẻ đẹp tâm hồn mới là vô giá.[11]

Tuy nhiên, bài học thứ hai của câu chuyện lại đối nghịch hoàn toàn với bài học thứ nhất, thể hiện cái nhìn châm biếm của Perrault: "Một bài học khác: Có trí thông minh, lòng can đảm, dòng tộc danh giá và kinh nghiệm sống cũng giúp ích rất nhiều. Những điều này, và nhiều điều khác chỉ đến từ thiên đàng. Nhưng ngay cả chúng cũng có thể không đem lại thành công cho bạn nếu không được một ông tiên hay bà tiên phù hộ."[11]

Phân loại

Câu chuyện và những dị bản đã trở thành đề tài nghiên cứu từ khá lâu.[12] Năm 1893, Marian Roalfe Cox xuất bản sách Cinderella: Three Hundred and Forty-Five Variants of Cinderella, Catskin and, Cap o'Rushes, Abstracted and Tabulated with a Discussion of Medieval Analogues and Notes.[12]

Cinderella được xếp vào loại 510A (nhân vật nữ bị đối xử bất công) trong hệ thống phân loại Aarne-Thompson. Một số truyện tiêu biểu thuộc loại này là Tấm Cám, Rushen Coatie, Fair, Brown and TremblingKatie Woodencloak.[13]

Chuyển thể

Vở opera của Massenet

Câu chuyện về cô bé Lọ lem đã được chuyển thể thành nhiều tác phẩm nghệ thuật đáng chú ý. Sớm nhất là các vở opera và ballet tại Pháp và Ý. Truyện được dựng thành kịch lần đầu vào năm 1904 tại nhà hát Drury Lane, London.

Qua nhiều thập kỉ, có hàng trăm phim đã được xây dựng dựa trên cốt truyện của Lọ Lem. Trong số đó, phim đầu điên về Lọ lem được sản xuất tại Pháp bởi Georges Méliès. Các phim câm về Lọ Lem cũng được sản xuất vào năm 1911 (với Florence La Badie trong vai Lọ Lem) và 1914 (với Mary Pickford). Walt Disney đã sản xuất một bộ phim hoạt hình ngắn (7 phút) về Lọ Lem năm 1922; và sau này là phim hoạt hình dài năm 1950 Cô bé Lọ Lem, được biết đến rộng rãi nhất trong số các phim chuyển thể từ tác phẩm này. Sau đó, hãng còn tiếp tục sản xuất các bộ phim Cinderella II: Dreams Come True, Cinderella III: A Twist in Time, kể về những việc xảy ra sau khi Lọ Lem cưới hoàng tử. Nhân vật Lọ Lem là một trong các công chúa Disney. Nhiều bộ phim khác lại đưa câu chuyện của Lọ Lem đến thế giới hiện đại như A Cinderella Story (2004) hay Ella Enchanted (2004).

Nổi tiếng nhất trong số các bài hát về Lọ Lem là Cinderella Stay Awhile của Michael Jackson trong album Forever, MichaelCinderella trong album Britney của ca sĩ Britney Spears. Nhóm nhạc The Cheetah Girls cũng có bài hát Cinderella năm 2003 nói về Lọ Lem.

Tên gọi Lọ Lem ở các quốc gia

Ngôn ngữ Tên Chuyển tự Roman
Afrikaans Aspoestertjie
Albania Hirushja
Ả Rập سندريلا Sinderella
Bulgaria Пепеляшка Pepelyashka (from Пепел - Ashes)
Catala Ventafocs
Hoa 灰姑娘 Huīgūniang
Croatia Pepeljuga
Séc Popelka
Đan Mạch Askepot
Hà Lan Assepoester
Anh Cinderella
Estonia Tuhkatriinu
Filipino Sinderela/Cinderella
Phần Lan Tuhkimo
Pháp Cendrillon
Gruzia კონკია Konkia
Đức Aschenputtel
Hy Lạp Σταχτοπούτα Stachtopoúta (gốc từ Στάχτη - Tro bụi, Lọ Lem)
Do Thái סינדרלה\לכלוכית Sinderela\Lichluchit
Hindi सिंडिरेल्ला Sindirēllā
Hungary Hamupipőke/Hamupipöke
Indonesia Cinderella
Ireland Cinderella
Icelande Öskubuska
Ý Cenerentola
Nhật シンデレラ Shinderera
Triều Tiên 신데렐라 Sinderella
Latvia Pelnrušķīte
Litva Pelenė
Macedonia Пепелашка Pepelashka
Malaysia Cinderella
Na Uy (bokmål) Askepott (Ban đầu là tên của Askeladden)
Na Uy (nynorsk) Oskepott (Ban đầu là tên của Oskeladden)
Ba Tư سیندرلا Sinderela
Ba Lan Kopciuszek
Bồ Đào Nha Cinderela
Rumani Cenuşăreasă
Nga Золушка Zolushka (từ Зола - Tro bếp)
Serbia Пепeљуга Pepeljuga
Slovak Popoluška
Slovenian Pepelka
Soqotri Meḥazelo
Thuỵ Điển Askungen
Tây Ban Nha Cenicienta
Thái ซินเดอเรลล่า Cinderella
Thổ Nhĩ Kì Külkedisi
Tiếng Việt Cô bé Lọ Lem
Ukraina Попелюшка Popelyushka (từ Попіл - Tro bếp)

Xem thêm

Tham khảo

  1. ^ Zipes, Jack (2001). The Great Fairy Tale Tradition: From Straparola and Basile to the Brothers Grimm. W. W. Norton & Co. tr. 444. ISBN 978-0393976366.
  2. ^ Bottigheimer, Ruth. (2008). "Before Contes du temps passe (1697): Charles Perrault's Griselidis, Souhaits and Peau". The Romantic Review, Volume 99, Number 3. pp. 175-189
  3. ^ Strabo (23). “Strabo's account of Rhodopis”. The Geography. Truy cập ngày 25 tháng 3 năm 2010. Kiểm tra giá trị ngày tháng trong: |date= (trợ giúp)
  4. ^ "The Egyptian Cinderella", một câu chuyện được kể lại.
  5. ^ Anderson, Graham (2000). Fairytale in the ancient world. Routledge. tr. 27. ISBN 978-0-415-23702-4. Truy cập ngày 25 tháng 3 năm 2010.
  6. ^ Herodotus. The Histories. Truy cập ngày 25 tháng 3 năm 2010., book 2, chapters 134 and 135.
  7. ^ Aelian, "Various History", 13.33
  8. ^ Ulrich Marzolph, Richard van Leeuwen, Hassan Wassouf (2004). The Arabian Nights Encyclopedia. ABC-CLIO. tr. 4. ISBN 1-57607-204-5.Quản lý CS1: postscript (liên kết)
  9. ^ http://www.surlalunefairytales.com/pentamerone/6cenerentola1911.html
  10. ^ An modern edition of the original French text by Perrault is found in Charles Perrault, Contes, ed. Marc Soriano (Paris: Flammarion, 1989), pp. 274-79.
  11. ^ a b Perrault: Cinderella; or, The Little Glass Slipper
  12. ^ a b "If The Shoe Fits: Folklorists' criteria for #510"
  13. ^ Heidi Anne Heiner, "Tales Similar to Cinderella"

Liên kết ngoài