Antiochos I Soter

Antiochus I Soter
Đồng tiền in hình Antiochus I. Mặt sau in hình thần Apollo ngồi trên con omphalos. Dòng chữ Hy Lạp ghi ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΑΝΤΙΟΧΟΥ (của vua Antiochus).
Hoàng đế của Đế quốc Seleucid
Tại vị	281 TCN – 261 TCN
Tiền nhiệm	Seleucus I Nicator
Kế nhiệm	Antiochus II Theos
Thông tin chung
Mất	261 TCN Đế quốc Seleucid
Hậu duệ	Antiochus II
Hoàng tộc	Nhà Seleucid
Thân phụ	Seleucus I
Thân mẫu	Apama

Antiochus I Soter (tiếng Hy Lạp: Αντίοχος Α' Σωτήρ, tạm dịch là Antiochus vị cứu tinh) là vị hoàng đế thứ hai của đế quốc Seleucid, thời Hy Lạp hóa. Ông cai trị từ năm 281 đến năm 261 TCN.

Antiochus I có một nửa dòng máu là người Ba Tư. Mẹ của ông, Apama là một trong những công chúa phương đông mà đã được Alexandros Đại đế ban tặng cho các thống chế của mình để làm vợ vào năm 324 TCN. Vào năm 294 TCN, trước khi vua cha là Seleucus I mất, Antiochus đã cưới mẹ kế của mình, Stratonice, con gái của Demetrius Poliorcetes. Chính Seleucus của ông đã gián tiếp tạo ra đám cưới này sau khi khám phá ra con trai của mình tương tư nguy hiểm với người mẹ kế.

Vào thời điểm cuộc ám sát cha ông sảy ra, việc kiểm soát đế chế là một vấn đề khó khăn. Một cuộc nổi loạn ở Syria nổ ra ngay lập tức. Antiochus đã sớm thiết lập hòa bình với kẻ đã giết cha ông là Ptolemy Keraunos, từ bỏ ngay Macedonia và Thrace. Ở Tiểu Á, ông ta không thể chinh phục được Bithynia hoặc triều đại Ba Tư cai trị Cappadocia.

Vào năm 278 TCN, người Gaul tiến vào Tiểu Á, và một chiến thắng của ông ta trước những bộ lạc man rợ này được cho là nguồn gốc của danh hiệu Cứu tinh (tiếng Hy Lạp: Soter, tiếng Anh: Savoir) của ông.

Vào cuối năm 275 TCN, mâu thuẫn về vùng Coile - Syria giữa hai dòng họ Seleucus và Ptolemy tại cuộc phân chia vùng năm 301 TCn đã dẫn đến xung đột (Cuộc chiến tranh Syria lần I). Vùng này luôn nằm dưới sự cai quản của Ptolemy nhưng triều đại Seleucus luôn đòi trả lại. Chiến tranh hầu như không thay đổi đường biên giới của hai vương quốc mặc dù các thành phố như Damascus và các vùng đất ven biển của Tiểu Á luôn thay đổi chủ.

Con trai cả của ông là Seleucus đã cai trị như là phó vương ở phía đông từ năm 275 TCN cho tới tận năm 268/267 TCN. Antiochus đã đẩy con mình tới cái chết vài năm sau đó khi gánh vác một cuộc nổi loạn (?). Khoảng năm 262 TCN, Antiochus đã cố gắng đánh bại thế lực đang lên là Pergamum bằng lực lượng quân đội của mình nhưng bị đánh bại tại gần Sardis và mất ngay sau đó. Người con trai thứ 2 là Antiochus II Theos đã lên ngôi kế vị.

Liên kết ngoài

• Appianus' Syriaka
• Antiochus I Soter: fact sheet at Livius.org
• Babylonian Chronicles of the Hellenistic Period
• Antiochus I Soter entry in historical sourcebook by Mahlon H. Smith