William IV của Anh

William IV
Chân dung bởi Sir Martin Archer Shee, 1833 (chi tiết)
Vua của nước Anh thống nhất (more...)
Tại vị	26 June 1830 – 20 June 1837
britain	8 tháng 9, 1831
Thủ tướng	Xem danh sách Công tước Wellington Bá tước Grey Tử tước Melbourne Robert Peel
Tiền nhiệm	George IV
Kế nhiệm	Victoria
Vua của Hanover
Tại vị	26 tháng 6, 1830 – 20 tháng 6, 1837
Tiền nhiệm	George IV
Kế nhiệm	Ernest Augustus
Thông tin chung
Sinh	(1765-08-21)21 tháng 8 năm 1765 Buckingham House, London
Mất	20 tháng 6 năm 1837(1837-06-20) (71 tuổi) Lâu đài Windsor, Berkshire
An táng	St George's Chapel, Windsor
Phối ngẫu	Adelaide xứ Saxe-Meiningen
Hậu duệ	Hợp pháp: Công chúa Charlotte xứ Clarence Công chúa Elizabeth xứ Clarence Ngoại hôn: George FitzClarence, Bá tước Munster Henry FitzClarence Sophia Sidney, Nữ Nam tước Isle và Dudley Lady Mary Fox Lord Frederick FitzClarence Elizabeth Hay, Nữ Bá tước Erroll Lord Adolphus FitzClarence Lady Augusta Gordon Lord Augustus FitzClarence Amelia Cary, Nữ Tử tước Falkland
Tên đầy đủ William Henry
Hoàng tộc	Hanover
Thân phụ	George III
Thân mẫu	Charlotte xứ Mecklenburg-Strelitz
Nghề nghiệp	Hải quân
Tôn giáo	Anh giáo
Chữ ký

William IV (William Henry; 21 tháng 8, 1765 – 20 tháng 6, 1837) là Vua của Liên hiệp nước Anh thống nhất và Ireland và Vua của Hanover từ 26 tháng 6 năm 1830 cho đến khi ông qua đời. Là đệ tam tử của George III và là em trai và người thừa kế của vua George IV, ông là vị vua cuối cùng và áp chót của nhà Hanover ở Anh quốc.

William phục vụ trong Hải quân hoàng gia vào thời trẻ và có thường được gọi, cả trong và sau thời gian cai trị, với biệt danh là "Ông vua lính thủy". Ông từng đóng quân ở Bắc Mỹ và Caribbean. Năm 1789, ông được tấn phong Công tước Clarence và St Andrews. Bởi vì hai vị hoàng huynh đều chết mà không còn một người con hợp pháp nào, nên chiếu theo Đạo luật Kế vị, William lên kế vị ngai vàng khi đã 64 tuổi. Triều đại của ông chứng kiến nhiều cải cách: the luật tế bần được ban hành, lao động trẻ em bị hạn chế, chế độ nô lệ bị bãi bỏ gần như trong toàn bộ đế quốc Anh, và hệ thống bầu cử ở Anh được điều chỉnh lại bởi Đạo luật cải cách 1832. Mặc dù William không tham gia vào chính trị nhiều như hoàng phụ và hòang huynh, nhưng ông là vị quân vương cuối cùng ở Anh cho đến hiện nay bổ nhiệm thủ tướng trái với ý muốn của Nghị viện. Thông qua hoàng đệ là Hoàng tử Adolphus, Công tước Cambridge, phó vương của Hanover, ông ban cho tiểu vương quốc Đức này một bản hiến pháp tồn tại ngắn ngủi.

Đến khi băng hà William không có bất kì người con hợp pháp nào để kế vị, dù cho ông có tới 8 trên 10 đứa con sống sót với tình nhân Dorothea Jordan, người chung sống với ông hơn 20 năm. Ngai vàng Anh được kế vị bởi cô cháu gái họ của ông, Victoria, trong khi ở Hanover theo đạo luật bán Salic, thì ngôi vua thuộc về người em trai thứ 5, Ernest Augustus.

Cuộc sống ban đầu

William chào đời vào rạng sáng ngày 21 tháng 8 năm 1765 tại Buckingham House, là hoàng tử thứ ba của vua vua George III với Vương hậu Charlotte. Trên ông là hai hoàng huynh, George và Frederick, do đó ông không có nhiều cơ hội bước lên ngai vàng. Ông được rửa tội tại Đại sảnh của Cung điện St James ngày 20 tháng 9 năm 1765. Những người đỡ đầu của ông bao gồm các hoàng thúc, Công tước Gloucester và Hoàng tử Henry (về sau là Công tước Cumberland), và các hoàng cô, Công chúa Augusta, sau đó là nữ công tước thừa kế của Brunswick-Wolfenbüttel.

William tuổi 13 (bên trái) và em trai ông Edward, được vẽ bởi Benjamin West, 1778

Phần lớn thời thơ ấu ông sống tại Richmond và Cung điện Kew, nơi ông được giáo dục bởi các gia sư. Năm lên 13, ông tham gia vào Hải quân hoàng gia với cương vị chuẩn úy hải quân, và có mặt tại trận chiến Cape St Vincent năm 1780. Những kinh nghiệm học được khi tham gia hải quân của ông dường như có không nhiều khác biệt so với các chuẩn úy khác, mặc dù có điểm trái ngược với họ là ông thường được đi kèm bởi một người giám hộ. Ông được chia nhiệm vụ nấu ăn và từng bị bắt cùng với một thủy thủ chung tàu sau vụ ẩu đả vì say rượu ở Gibraltar; ông được lập tức thả ra khỏi nhà giam sau khi danh tính của ông được người ta biết tới.

Ông phục vụ tại New York trong thời kì Chiến tranh giành độc lập Bắc Mỹ. Trong khi Williamở Mỹ, George Washington đã phê chuẩn một âm mưu bắt có ông, viết rằng: "Lòng nhiệt tình đến táo bạo rất dễ thấy được trong kế hoạch của anh sẽ gây bất ngờ cho bọn chúng và (anh) sẽ được khen ngợi vì công lao bắt được Hoàng tử William Henry và Đô đốc Digby; và anh sẽ được sự ủy quyền của tôi để thực hiện việc này bằng bất cứ cách nào, và tại bất cứ thời điểm nào, theo sự phán đoán của anh. Tôi thực sự bị thuyết phục hoàn toàn, rằng không cần thiết để cảnh cáo anh chống lại sự xúc phạm hay sỉ nhục đối với bản thân Hoàng tử hay Đô đốc..." Kế hoạch rốt cục không thành công; người Anh biết được thông tin và cử người bí mật bảo vệ William, khi đó ông đang đi bộ vòng quanh New York mà có ai hộ ống.

Ông được thăng làm trung úy năm 1785 và đại úy của HMS Pegasus và năm sau. Cuối năm 1786, ông đóng quân ở Tây Ấn thuộc quyền quản lí của Horatio Nelson, người viết về William như sau: "Trong sự chuyên nghiệp của anh ta, anh ta đứng trên hai phần ba, tôi chắc chắn, trong danh sách hải quân; và trong tư thế trang nghiêm đúng nội quy và sự kính trọng của anh ta đối với sĩ quan cấp trên, tôi hầu như không thể sánh bằng." Hai người là bạn thân của nhau, và cùng ăn tối hầu như hàng đêm. Tại lễ cưới của Nelson, William khăng khăng đòi hộ tống cô dâu. Ông được chỉ huy con tàu khu trục HMS Andromeda năm 1788, và được thăng hậu đô đốc chỉ huy HMS Valiant vào năm sau.

William tìm cách để được trở thành một công tước như hai hoàng huynh của ông, và nhận được một khoản trợ cấp từ Nghị viện tương tự họ, nhưng phụ hoàng của ông không muốn như vậy. Để gây áp lực, William đe dọa đứng về phía phe đối lập trong Viện Thứ dân trong cuộc bầu cử ở Devon. Lo sợ trước viễn cảnh con trai mình nói xấu mình với những người bỏ phiếu, George III tấn phong ông làm Công tước Clarence và St Andrews và Bá tước Munster ngày 16 tháng 5, 1789, nói rằng: "Tôi cũng biết đó là một lá phiếu khác cho phe đối lập." Quan điểm chính trị William thường mâu thuẫn, giống như nhiều chính khách thời điểm đó, có thể không hoàn toàn ủng hộ một đảng duy nhất. Ông công khai liên minh với đảng Whigs cũng như anh trai ong George, Hoàng tử xứ Wales, và Frederick, Công tước York, những người nổi tiếng với sự xung đột về quan điểm chính trị với phụ thân họ.

Thăng chức và tham chính

William trong bộ đồng phục, vẽ bởi Sir Martin Archer Shee, c.1800

Vị công tước vừa được phong thôi không hoạt động trong hải quân hoàng gia vào năm 1790. Khi Anh tuyên chiến với Pháp năm 1793, ông mong muốn phục vụ đất nước và chờ đội lệnh nhập ngũ, nhưng không được lên tàu, có lẽ lý do ban đầu là vì ông bị gãy tay sau khi ngã từ cầu thang sau một cơn say rượu, nhưng sau đó là vì ông có một bài phát biểu trước Thượng viện với nội dung phản đối chiến tranh. Năm sau, ông đã nói về lợi ích của cuộc chiến, hi vọng sẽ được tham chiến sau khi thay đổi quan điểm, nhưng điều đó không đến. Đô đốc thậm chí không hồi đáp lại đề nghị của ông. Ông không từ bỏ hi vọng được bổ nhiệm trở lại. Năm 1798 ông được bổ nhiệm là đô đốc, nhưng hoàn toàn chỉ là trên danh nghĩa. Mặc dù liên tục kiến nghị, ông không bao giờ được gọi lại quân ngũ trong suốt thời gian diễn ra Các cuộc chiến tranh của Napoleon. Năm 1811, ông được bổ nhiệm vào một vị trí danh dự là Đô đốc hạm đội. Năm 1813, ông có thể đến gần một cuộc chiến đấu thực sự, khi ông đến úy lạo quân đội Anh đang tham chiến ở Vùng đất thấp. Khi ông đang quan sát cuộc oanh tạc ở Antwerp từ một tháp chuông nhà thờ, một viên đạn đã bắn xuyên qua áo choàng của ông.

Thay vì phục vụ trên biển, ông dành thời gian ở Thượng viện, những bài phát ngôn của ông chống đối việc bãi bỏ chế độ nô lại, mặc dù chế độ này không tồn tại ở Anh nhưng vẫn còn ở các thuộc địa Anh. Sự tự do sẽ làm những người nô lệ it tốt hơn, ông lập luận. Ông đi nhiều nơi và, trong mắt ông, mức sống của những người tự do ở Cao nguyên và vùng đảo cuủa Scotland tồi tệ hơn so với những người nô lệ ở Tây Ấn. Kinh nghiệm của ông ở Tây Ấn khiến cho ý kiến của ông có trọng lượng, trong các cuộc tranh luận chỉ với một số những đương thời. Một số khác nghĩ rằng "thật sửng sốt khi một người còn quá trẻ, không dưới ảnh hưởng của sở thích, có thái độ đứng đắn trong việc tiếp tục buôn bán nô lệ". Trong bài phát biểu tại Thượng viện, Công tước lăng mạ William Wilberforce, người đứng đầu phe bãi nô, nói: "những người đề xuất bãi bỏ (nô lệ) là cuồng tín hoặc là đạo đức giả, và tôi coi ông Wilberforce là một trong số đó". Với những vấn đề khác, ông thiên về tự do hơn, chẳng hạn như ông ủng hộ việc bãi bỏ các luật hình sự chống lại những người bất đồng với đạo Cơ đốc. Ông cũng chống đối những nỗ lực nhằm cấm không cho người ngoại tình được tái hôn.

Các mối quan hệ và hôn nhân

Từ 1791 William sống với một tình nhân là nữ diễn viên người Ireland, Dorothea Bland, được biết nhiều hơn với nghệ danh là, Mrs Jordan, cái hiệu "quý bà." được mang từ lúc bà bắt đầu sự nghiệp sân khấu được giải thích là do có một thai nhi trong bụng bà và "Jordan" là bởi vì bà "vượt biển" từ Ireland đến đảo Anh.

Mrs. Jordan in the Character of Hypolita, chụp lại bởi John Jones của London, 1791, từ bức vẽ của John Hoppner

William là người thuộc thế hệ đầu tiên trưởng thành sau Đạo luật Hôn nhân hoàng gia 1772, theo đó cấm tất cả các con cháu của vua George II kết hôn mà không có sự đồng ý của quốc vương, hoặc nếu họ trên 25 tuổi, thì phải có sự chuẩn y của Hội đồng Cơ mật trong vòng 12 tháng. Nhiều người con trai của George III', bao gồm William, chọn cách chung sống với người phụ nữ mình yêu, chứ không cưới vợ. Có con chính thức không phải là điều William cần nhất, vì ông chỉ là con thứ của George III, không có nhiều cơ hội bước lên ngai vàng, nhất là sau khi Wales đã kết hôn và có một người con gái, Công chúa Charlotte Augusta, đứng thứ hai trong danh sách kế vị.

William cảm thấy hạnh phúc khi chung sống với bà Jordan, và tâm sự với người bạn: "Mrs. Jordan là một người rất tốt, yêu gia đình và chu đáo với các con. Chắn chắn là cô ấy đôi khi ngớ ngẩn và nóng nảy, nhưng điều đó là chỉ là những thứ có nhiều hay ít trong một gia đình." Cặp đôi này sống tương đối lặng lẽ nhưng khá hạnh phúc, như bà Jordan viết vào cuối năm 1809 : "Chúng ta sẽ có một mái ấm đông đủ và vui vẻ vào Giáng sinh này, nó thực sự làm hài lòng ngài Công tước." George III dã chấp nhận mối quan hệ của con trai mình với cô đài hát (mặc dù nhà vua đề xuất ông chia đôi phụ cấp với bà); năm 1797, nhà vua phong William làm Người gác công viên Bushy Park, trong khu đó bao gồm một cản nhà lớn, Bushy House, dành cho William và gia đình đông con của ông. William sử dụng làm nơi cư trú cho đến khi ông trở thành vua. Căn hộ của ông ở London, Clarence House, được dựng lại theo thiết kế của John Nash trong thời gian 1825 - 1827.

Hai người có với nhau mười người con ngoại hôn-5 trai 5 gái-9 người trong số đó được đặt tên giống với các anh chị em ruột của William; và đều mang họ "FitzClarence". Quan hệ của họ kéo dài 20 năm trước khi kết thúc năm 1811. Bà Jordan không hồ nghi gì về lí do chia tay: "Tiền, Tiền, người bạn tốt của tôi, tôi đã và đang tin chắc đã gây cho ông ta, vào lúc này, những điều tệ hại nhất của một người đàn ông," tiếp nữa là, "Với tất cả những phẩm chất tuyệt vời của ông ta, "tính tốt" chỉ quanh quẩn trong nhà, tình yêu dành cho những đứa con đáng yêu của ông, có những gì mà ông ta không phải chịu vào lúc này?" Bà được trao một số tiền là £4,400 (tương đương với £287.900 hiện nay ) mỗi năm và được nuôi các con gái với điều kiện bà không trở lại sân khấu. Khi bà trở lại sân khấu nhằm kiếm tiền trả nợ cho con rể bà từ mối quan hệ trước kia của anh ta, William giành lấy quyền nuôi các con gái và ngừng trả £1,500 (tương đương £94.600 hiện nay{inflation-fn|UK}}) được dành để nuôi dưỡng họ. Sau khi sự nghiệp của Mrs. Jordan bắt đầu thất bại, bà bỏ sang Pháp để trốn nợ, và chết trong cảnh nghèo khó ở gần Paris năm 1816.

Trước khi gặp Mrs. Jordan, William có một đứa con trai ngoại hôn không rõ mẹ là ai; vị công tử này, cũng mang tên William, bị chết đuối ở Madagascar trên con tàu HMS Blenheim tháng 2 năm 1807. Caroline von Linsingen, có cha là một vị tướng ở Hanover, tuyên bố có một người con với William, tên là Heinrich, trong khoảng năm 1790 nhưng William không có ở Hanover vào cái thời điểm mà bà ta tuyên bố và những câu chuyện như vậy bị các sử gia coi là không hợp lí.

Adelaide xứ Saxe-Meiningen, tranh của Sir William Beechey, c.1831

Chìm ngập trong nợ nần, William tìm cách kết hôn với một người thừa kế nữ của một nhà giàu, nhưng dự định này bấy thành. Sau cái chết của cháu gái William là Công chúa Charlotte xứ Wales, người đứng thứ hai trong danh sách kế vị, năm 1817, nhà vua còn tới 12 người con, nhưng không có một đứa cháu hợp pháp nào. Một cuộc chạy đưa diễn ra giữa các công tước hoàng gia, họ tranh thủ cưới vợ để có một người thừa kế. William có lợi thế rất lớn trong cuộc đua này vì hai anh của ông đều không có con và mâu thuẫn sâu sắc với vợ họ, cũng là những người đã quá độ tuổi sinh nở, và William có sức khỏe tốt nhất trong ba người. Nếu ông sống đủ lâu, ông gần như chắc chắn sẽ bước lên ngai vàng Anh và Hanover, và có người con hợp pháp của ông (nếu được chào đời) có sẽ là quốc vương kế tiếp. Sự lựa chọn ban đầ của William gặp phải sự phản đối của huynh trưởng, Hoàng tử xứ Wales, hoặc là ông bị từ chối. Em trai của William Adolphus, Công tước Cambridge, được gửi tới Đức để tìm hiểu một công nương Kháng Cách; ông gặp được Công nương Augusta xứ Hesse-Kassel, nhưng cha bà ta Frederick khước từ cuộc hôn nhân này. Hai tháng sau, Công tước Cambridge tự ý cưới Augusta. Cuối cùng, cũng có một công nương tính tình đáng yêu, gia đình dễ chịu, đã chịu cảm thông với ông, thậm chí chấp nhận 9 người con của William, nhiều người trong số họ chưa đến tuổi trưởng thành. Tại Kew ngày 11 tháng 7 năm 1818, William kết hôn với Công nương Adelaide xưSaxe-Meiningen, con gái George I, Công tước Saxe-Meiningen. Khi đó phu nhân mới được 25, và tuổi của Adelaide chỉ bằng một nửa của William. Cuộc hôn nhân này, kéo dài 20 năm cho đến khi William chết, tương đối hạnh phúc. Adelaide kiểm soát cả William và tài chính của ông. Năm đầu tiên sau khi cưới, hai người sống ở Đức, và nợ của William sớm được trả, đặc biệt là sau khi Nghị viện biểu quyết đồng ý tăng phụ cấp của ông, ông miễn cưỡng chấp nhận điều đó khi đề nghị của ông còn cao hơn nữa (nhưng bị từ chối). Không biết liệu William còn có tình nhân nào khác sau cuộc hôn nhân hay không. Hai vợ chồng có hai người con gái đoản mệnh và Adelaide ba lần sẩy thai. Mặc dù vậy, những tin đồn rằng Adelaide mang thai vẫn kéo dài trong suốt triều William — ông coi chúng là "những thứ chết tiệt".

Huy hiệu, danh hiệu

Danh hiệu

• 21 tháng 8 1765 – 16 tháng 5 1789: His Royal Highness Hoàng tử William Henry
• 16 tháng 5 1789 – 26 tháng 6 1830: His Royal Highness Công tước Clarence và St Andrews
• 26 tháng 6 1830 – 20 tháng 6 1837: Đức vua Bệ hạ

Danh hiệu chính thức của William trên cương vị vua nước Anh thống nhất là "William đệ tứ, Bởi Ân điển của chúa, của nước Anh thống nhất Liên hiệp Anh và Ireland, Vua, Người Bảo vệ Đức tin". Ông là vị vua đầu tiên của nước Anh thống nhất có tênd William, dù trước đó đã có ba vị vua Anh có tên William và hai ở Scotland.

Danh hiệu của ông ở Hanover là "William đệ Tứ, Bởi Ân điển của chúa, Vua của nước Anh thống nhất Liên hiệp Anh và Ireland, ..., và cũng là Vua của Hanover, Công tước Brunswick và Lüneburg, ..."

Danh hiệu

Danh hiệu ở Anh

• 5 tháng 4 1770: Hiệp sĩ Thistle
• 19 tháng 4 1782: Hiệp sĩ Garter
• 23 tháng 6 1789: Thành viên Hội đồng Cơ mật Vương quốc Anh
• 2 tháng 1 1815: Knight Grand Cross of the Order of the Bath
• 12 tháng 8 1815: Knight Grand Cross of the Royal Guelphic Order
• 26 tháng 4 1827: Royal Fellow of the Royal Society

Danh hiệu nước ngoài

• 24 tháng 4 1814: Hiệp sĩ Holy Spirit của Pháp
• Hiệp sĩ Saint Andrew của Nga
• Hiệp sĩ Black Eagle của Phổ
• 15 tháng 7 1830: Hiệp sĩ Elephant của Đan Mạch

Huy hiệu

Huy hiệu từ 1801 tới 1830 trên cương vị Công tước Clarence	Huy hiệu Vua William IV	Huy hiệu Vua William IV (ở Scotland)

Con cái

Các con của vua William IV của nước Anh thống nhất

Tên	Sinh	Chết	Ghi chú
Với Dorothea Bland
George FitzClarence, Bá tước Munster thứ nhất	29 tháng 1 1794	20 tháng 1 1842	Kết hôn với Mary Wyndham, có con. Tự tử ở tuổi 48.
Henry FitzClarence	27 tháng 3 1795	tháng 9 1817	Chết không kết hôn, tuổi 22.
Sophia FitzClarence	Tháng 8 1796	10 tháng 4 1837	Kết hôn với Philip Sidney, Nam tước De L'Isle và Dudley thứ nhất, và có con.
Mary FitzClarence	19 tháng 12 1798	13 tháng 7 1864	Kết hôn với Charles Richard Fox, không có con.
Lord Frederick FitzClarence	9 tháng 12 1799	30 tháng 10 1854	Kết hôn với Lady Augusta Boyle, một con gái sống sót.
Elizabeth FitzClarence	17 tháng 1 1801	16 tháng 1 1856	Kết hôn William Hay, Bá tước Erroll thứ 18, có con.
Lord Adolphus FitzClarence	18 tháng 2 1802	17 tháng 5 1856	Chết không có con.
Augusta FitzClarence	17 tháng 11 1803	8 tháng 12 1865	Kết hôn hai lần, có con.
Lord Augustus FitzClarence	1 tháng 3 1805	14 tháng 6 1854	Kết hôn với Sarah Gordon, có con.
Amelia FitzClarence	21 tháng 3 1807	2 tháng 7 1858	Kết hôn với Lucius Cary, Tử tước Falkland thứ 10, có 1 con trai.
Với Adelaide of Saxe-Meiningen
Công chúa Charlotte Augusta Louisa xứ Clarence	27 tháng 3 1819		Chết một vài giờ sau khi được rửa tội, ở in Hanover.
Con sẩy thai	5 tháng 9 1819		Chết trước khi sinh tại Calais hoặc Dunkirk.
Công chúa Elizabeth Georgiana Adelaide xứ Clarence	10 tháng 12 1820	4 tháng 3 1821	Sinh và mất ở Cung điện St James.
Cặp song sinh nam	8 tháng 4 1822		Chết trước khi sinh tại Bushy Park.

Tổ tiên

Tổ tiên của William IV của Anh

16. George I của Liên hiệp Anh               8. George II của Liên hiệp Anh                       17. Công nương Sophia Dorothea xứ Celle               4. Frederick, Hoàng tử xứ Wales                             18. Johann Friedrich, Hầu tước Brandenburg-Ansbach               9. Công nương Caroline xứ Brandenburg-Ansbach                       19. Công nương Eleonore Erdmuthe xứ Saxe-Eisenach               2. George III của Liên hiệp Anh và Ireland                                   20. Frederick I, Công tước Saxe-Gotha-Altenburg               10. Frederick II, Công tước Saxe-Gotha-Altenburg                       21. Công chúa Magdalena Sibylle xứ Saxe-Weissenfels               5. Công nương Augusta xứ Saxe-Gotha                             22. Karl, Hoàng thân Anhalt-Zerbst               11. Công nương Magdalena Augusta xứ Anhalt-Zerbst                       23. Công nương Sophia xứ Saxe-Weissenfels               1. William IV của Liên hiệp Anh và Ireland                                         24. Adolf Frederick I, Công tước Mecklenburg-Schwerin               12. Adolphus Frederick II, Công tước Mecklenburg-Strelitz                       25. Công nương Maria Katharina xứ Brunswick-Dannenberg               6. Công tước Charles Louis Frederick xứ Mecklenburg-Strelitz, Hoàng thân Mirow                             26. Christian William I, Hoàng thân Schwarzburg-Sondershausen               13. Công nương Christiane Emilie xứ Schwarzburg-Sondershausen                       27. Nữ Bá tước Antoine Sybille xứ Barby-Muhlingen               3. Công nương Charlotte xứ Mecklenburg-Strelitz                                   28. Ernest III, Công tước Saxe-Hildburghausen               14. Ernest Frederick I, Công tước Saxe-Hildburghausen                       29. Nữ bá tước Sophie Henriette xứ Waldeck               7. Công nương Elizabeth Albertine xứ Saxe-Hildburghausen                             30. George Louis I, Bá tước Erbach-Erbach               15. Nữ Bá tước Sophia Albertine xứ Erbach-Erbach                       31. Nữ Bá tước Amelie Katherine xứ Waldeck-Eisenberg

Xem thêm

• Mô tả văn hóa của William IV của nước Anh thống nhất

Tham khảo

Nguồn

• Allen, W. Gore (1960). King William IV. London: Cresset Press.
• Brock, Michael (2004) "William IV (1765–1837)", Oxford Dictionary of National Biography, Oxford University Press, doi:10.1093/ref:odnb/29451. Retrieved 6 July 2007 (subscription required).
• Fulford, Roger (1973). Royal Dukes. London: Collins. (rev. ed.)
• Grant, James (1836). Random Recollections of the House of Lords. London: Smith, Elder & Co.
• Molloy, Fitzgerald (1903). The Sailor King: William the Fourth, His Court and His Subjects. London: Hutchinson & Co. (2 vol.)
• Somerset, Anne (1980). The Life and Times of William IV. London, Weidenfeld and Nicholson, ISBN 978-0-297-83225-6.
• Van der Kiste, John (1994). George III's Children. Stroud: Sutton Publishing Ltd.
• Ziegler, Philip (1971). King William IV. London: Collins. ISBN 978-0-00-211934-4.

Liên kết ngoài

• William IV at the official website of the British monarchy