Gậy mục tử

Giáo hoàng John Paul với chiếc gậy của mình

Gậy mục tử của Giáo Hoàng là một chiếc gậy được các giáo hoàng sử dụng, tùy mỗi vị giáo hoàng mà chiếc gậy có hình dáng hoặc chất liệu khác nhau. Giáo hoàng không như các Giám mục bình thường khác là dùng gậy mục tử quắm, mà chỉ dùng gậy mục tử thẳng. Tục lệ này có từ trước triều Giáo hoàng Innôcentê III (1198-1216) (cap. un. X de sacra unctione, I, 15).

Về mặt biểu tượng, Gậy nói lên nhiều điều. Vì đó là hình ảnh người chăn chiên vẫn còn lên núi xuống khe với chiếc gậy bao nhiêu thế kỷ không thay đổi. Gậy giúp Mục tử đi đứng trên mọi địa hình, gậy giúp Mục tử vươn tay ra hiệu cho đoàn chiên, gậy còn trở thành vũ khí cho Mục tử trước những kẻ thù rình rập sát hại bầy đàn. Gậy bảo vệ, gậy canh gác, gậy dẫn đường, gậy sửa trị, gậy chống đỡ... Trong Thánh vịnh 22, Dân Chúa đã hát lên “cây roi cây gậy của Người dẫn đường, hồn tôi bước an lành”.[1]

Trước sự cải tổ công đồng Vatican việc sử dụng một cây gậy phép hay gậy mục tử hầu như không được biết trong những phụng vụ giáo hoàng. Điều này xảy ra là vì việc ấn định cây gậy mục tử cho một giám mục không phải bắt nguồn tại Roma nhưng, có lẽ tại Tây Ban Nha trong thế kỷ thứ bảy từ đó mới lan rộng tới phần còn lại châu Âu.

Các giáo hoàng không bao giờ chấp nhận việc sử dụng gậy phép. Cả ngày nay nghi thức mới công nhận một giáo hoàng dự liệu sự trao dây pallium và đeo nhẫn Ngư Phủ, chứ không trao gậy mục tử. Trong những lý do viện dẫn cho sự bỏ này trong Thời Trung Cổ là điếu đó không thích hợp bởi vì sự lãnh gậy mục tử bao hàm sự tấn phong nhân danh một kẻ bề trên đang khi các giáo hoàng lãnh nhận quyền hành của mình bởi một mình Thiên Chúa.

Trong một số dịp hoạ hiếm, như sự mở Cửa Đền Thánh Phêrô và sự hiến thánh một nhà thờ, các giáo hoàng sử dụng một cây gậy có thánh giá trên đầu gậy, và tập quán này đã được chấp nhận sau sự cải tổ phụng vụ dự liệu sự sử dụng thường hơn gậy mục tử trong các phụng vụ giáo hoàng.

Cây gậy mục tử mà Giáo hoàng Gioan Phaolô II đã cầm đi khắp thế giới là cây gậy đầu tiên do Giáo Hoàng Paul VI vẽ kiểu, ông là người sành và cổ võ về nghệ thuật thánh.

Cây gậy Giáo Hoàng Biển Đức XVI sử dụng có nguồn gốc từ Đức [Giáo Hoàng Pius IX] và xem ra nhẹ hơn nhiều. Đây là một cái gì có ưu thế, khi xem xét thời đại Biển Đức XVI. Không có luật riêng biệt nào bắt buộc giáo hoàng chọn một mẫu vẽ gậy này hơn gậy khác, và đó là hoàn toàn một vấn đề nhạy cảm nghệ thuật giáo hoàng. Lý do có lẽ nhất giải thích cho cây gậy của giáo hoàng Biển Đức XVI là nó hợp với sở thích của ông hơn là một cây gậy khác.[2]