Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Benito Mussolini”
n →top: replaced: tháng 7]], 18 → tháng 7 năm 18, tháng 4, 19 → tháng 4 năm [[19 using AWB |
n →Quyết định của phe Đồng Minh với Đức: bị hành quyết bằng súng ngắn |
||
| Dòng 118: | Dòng 118: | ||
Thất bại của quân [[Vương quốc Ý (1861-1946)|Ý]] ở [[Hy Lạp]] và [[châu Phi]] và sự xâm lược thấy rõ của phe Đồng minh và đại quân Ý đã tạo ra 1 cuộc nổi loạn trong lòng quân phát xít. [[Tháng bảy|Tháng 7]] [[1943]], hội đồng tối cao phát xít từ chối giúp đỡ chính sách của Mussolini do Hitler soạn thảo. Musolini bị chính phủ Ý cầm tù nhưng trốn thoát 2 tháng sau nhờ cuộc cướp tù táo bạo do toán cảm tử quân Đức của [[Otto Skorzeny]]. |
Thất bại của quân [[Vương quốc Ý (1861-1946)|Ý]] ở [[Hy Lạp]] và [[châu Phi]] và sự xâm lược thấy rõ của phe Đồng minh và đại quân Ý đã tạo ra 1 cuộc nổi loạn trong lòng quân phát xít. [[Tháng bảy|Tháng 7]] [[1943]], hội đồng tối cao phát xít từ chối giúp đỡ chính sách của Mussolini do Hitler soạn thảo. Musolini bị chính phủ Ý cầm tù nhưng trốn thoát 2 tháng sau nhờ cuộc cướp tù táo bạo do toán cảm tử quân Đức của [[Otto Skorzeny]]. |
||
Trong sự suy sụp của quân khối Trục ([[tháng tư|tháng 4]] 1945), Mussolini bị bắt |
Trong sự suy sụp của quân khối Trục ([[tháng tư|tháng 4]] 1945), Mussolini và người tình [[Clara Petacci]] được quân SS hộ tống bị quân du kích bắt gần biên giới Thụy Sĩ và hành quyết ngay sau đó, khi thi hành án thì người tình [[Clara Petacci]] (đã được tha) lao vào đỡ viên đạn đầu tiên Mussolini trúng hai viên đạn tiếp theo. Thi thể của họ được đưa tới [[Milano|Milan]] bị treo ngược ở quảng trường công cộng một vài ngày rồi chôn tại 1 nghĩa trang bí mật. Riêng xác của Mussolini sau đó được dời sang hầm mộ của gia đình năm [[1957]]. |
||
== Chú thích == |
== Chú thích == |
||
Phiên bản lúc 15:54, ngày 7 tháng 7 năm 2017
Benito Amilcare Andrea Mussolini (phát âm tiếng Ý: phát âm tiếng Ý: [beˈnito mussoˈlini];[1] 29 tháng 7 năm 1883 – 28 tháng 4 năm 1945) là thủ tướng độc tài cai trị phát xít Ý với một thể chế quốc gia, quân phiệt và chống Cộng sản dựa trên hệ thống tuyên truyền và kềm kẹp khắc nghiệt. Mussolini đưa Ý vào liên minh khối Trục của Adolf Hitler chống lại quân Đồng Minh trong đệ nhị thế chiến. Ông trở thành một trong những nhân vật quan trọng trong việc gây dựng nên chủ nghĩa phát xít ở thế kỷ XX.[2] Khi khối Trục thua trận, Mussolini toan bỏ trốn sang Thụy Sĩ nhưng ông và vợ bị quân cộng sản kháng chiến Ý bắt giết tại hồ Como.
Trước khi gặp Hitler
Cha của Mussolini là một người hăng hái ủng hộ chủ nghĩa xã hội, hành nghề thợ rèn;[3] mẹ Mussolini là nhà giáo nhiệt tình, theo đạo Thiên chúa.[4] Theo cha Mussolini, cái tên Benito của trùm phát xít tương lai xuất phát từ tên của vị Tổng thống México Benito Juárez và tên đệm Andrea và Amilcare là xuất phát từ các nhà hoạt động xã hội của Ý Andrea Costa và Amilcare Cipriani.[5] Benito là con cả trong gia đình có ba người con. Hai người em của ông là Arnaldo và Edvige.[6]
Khi là một cậu bé, Mussolini dành một chút thời gian giúp cha mình trong lò rèn. Tư tưởng chính trị của Mussolini chịu ảnh hưởng từ cha ông, một nhà hoạt động xã hội chủ nghĩa, người hâm mộ những người theo chủ nghĩa dân tộc Ý với khuynh hướng của chủ nghĩa nhân văn như Carlo Pisacane, Giuseppe Mazzini và Giuseppe Garibaldi.[7]
Mussolini học ở trường một vài năm rồi trốn sang Thụy Sĩ để trốn nghĩa vụ quân sự.
Điệp viên Anh trong Thế chiến 1
Cuộc nghiên cứu của một sử gia thuộc Viện Ðại học Cambridge, Anh, được nhật báo The Guardian trích dẫn ngày 14 tháng 10 năm 2009, rằng Mussolini đã có một thời gian ngắn làm điệp viên cho Anh. Theo tài liệu được tìm thấy, thì vào năm 1917, Mussolini lúc đó đang là một nhà báo, đã được cơ quan Mật vụ Anh MI5 trả cho 100 Bảng Anh một tuần lễ, để tiếp tục hoạt động tại Ý, trong cuộc chiến đấu cho các lực lượng phe Hiệp ước trong Chiến tranh thế giới thứ nhất.[8]
Nhà sử học Peter Martland cho tờ Guardian biết tiếp như sau: "Ðồng minh kém tin cẩn nhất trong cuộc chiến vào lúc đó là Ý, sau khi phe Cách mạng Nga rút khỏi cuộc chiến. Mussolini, lúc đó được trả cho 100 Bảng Anh một tuần lễ, từ mùa Thu 1917 cho đến ít nhất một năm sau, để giúp duy trì cuộc chiến đang xảy ra - Số tiền trên là tương đương 6.000 Bảng Anh hiện nay (hoặc 9.600 đô la)." Sử gia Martland khám phá ra tài liệu này, khi ông nghiên cứu về các giấy tờ của Samuel Hoare, lúc đó điều khiển văn phòng của cơ quan MI5 tại Roma, trông coi vào khoảng 100 nhân viên tình báo Anh ở Ý.[9]
Trong khi đăng tải các tuyên truyền ủng hộ chiến tranh trên tờ báo của mình, tờ Il Popolo d'Italia, Mussolini cũng còn xúi biểu các cựu chiến binh Ý hành hung các người đòi hòa bình. Sử gia Martland nói tiếp, "Tôi không có bằng chứng nào để chứng minh cho việc trả lương kia cho Mussolini để làm gì, nhưng tôi biết là ông ta thích gái, nên chắc ông cần đến số tiền đó để chi trả cho các tình nhân của ông."[10]
Đảng Xã hội
Sau thế chiến thứ nhất, ông bất ngờ chuyển từ chủ nghĩa dân tộc sang phe liên minh. Trong đảng Xã hội, những thành viên nào từng phản đối cuộc chiến đều trục xuất ông. Rồi ông tìm được tờ báo của chính mình, tờ Popolo D'Italia, được nhận trợ cấp từ Pháp do ủng hộ việc Ý gia nhập khối Hiệp ước. Ông gia nhập quân đội năm 1915 và lên chức hạ sĩ.
Lãnh đạo phát xít
Trong thời kỳ hậu chiến hỗn loạn, ông tìm kiếm những người ủng hộ ông, đa số là cựu chiến binh. Trong tờ Fasci di combattimento, ông biện hộ cho sự gây chiến của chủ nghĩa dân tộc, kịch liệt phản đối đảng cộng hòa và đảng xã hội. Giữa những cuộc đình công, lo âu về xã hội và sự tuột dốc của nghị viện, Mussolini đã ép buộc nhiều người tham gia khủng bố. Năm 1921, Mussolini được bầu vào nghị viện của nhà nước phát xít. Năm 1922, Mussolini đưa quân Đức hành quân qua Roma. Hoàng đế Victor Emmanuel III Đã nhượng bộ cho phép họ đi vào thành phố.
Với vai trò là thủ tướng mới, Mussolini dần dần chuyển chế độ chính trị sang chủ nghĩa phát xít. Năm 1924, người đại diện cho chủ nghĩa xã hội, Matteotti, bị ám sát. Quốc hội Ý bị tan rã vào năm 1928, và chế độ độc tài lại được thiết lập theo con đường phát xít. Cuộc xung đột giữa giáo hội và tiểu bang được chấm dứt bởi hiệp ước Lateran (1929).
Mussolini được người đời gọi là Duce dựa vào những người ủng hộ ông ta, chức vụ đứng đầu quốc hội, thủ tướng và những khoản đầu tư khổng lồ ở ngân hàng.
Quyết định của phe Đồng Minh với Đức
Mussolini là thân hữu của Hitler cùng nhau tạo kế hoạch để Đức tấn công Áo. Năm 1936, Hitler và Mussolini giúp Francisco Franco trong cuộc nội chiến Tây Ban Nha. Khối phát xít Đức-Ý được tăng cường sức mạnh bởi 1 đạo quân hùng hậu (1939) do con nuôi của Mussolini - Ciano, giúp đỡ.
Năm 1938, Mussolini bảo Hitler sáp nhập Áo và lập ra hiệp ước Munich. Tháng 4, năm 1939, Mussolini ra lệnh cho quân Ý xâm chiếm Albania. Dưới sự thúc ép của Đức, Mussolini tổ chức lễ công bố chính sách bài Do Thái. Cuộc nội chiến ở Ethiopia và Tây Ban Nha đã bị dập tắt. Mussolini tránh không tham gia thế chiến thứ hai cho tới khi Pháp thất thủ vào tháng 7, năm 1940.
Thất bại của quân Ý ở Hy Lạp và châu Phi và sự xâm lược thấy rõ của phe Đồng minh và đại quân Ý đã tạo ra 1 cuộc nổi loạn trong lòng quân phát xít. Tháng 7 1943, hội đồng tối cao phát xít từ chối giúp đỡ chính sách của Mussolini do Hitler soạn thảo. Musolini bị chính phủ Ý cầm tù nhưng trốn thoát 2 tháng sau nhờ cuộc cướp tù táo bạo do toán cảm tử quân Đức của Otto Skorzeny.
Trong sự suy sụp của quân khối Trục (tháng 4 1945), Mussolini và người tình Clara Petacci được quân SS hộ tống bị quân du kích bắt gần biên giới Thụy Sĩ và hành quyết ngay sau đó, khi thi hành án thì người tình Clara Petacci (đã được tha) lao vào đỡ viên đạn đầu tiên Mussolini trúng hai viên đạn tiếp theo. Thi thể của họ được đưa tới Milan bị treo ngược ở quảng trường công cộng một vài ngày rồi chôn tại 1 nghĩa trang bí mật. Riêng xác của Mussolini sau đó được dời sang hầm mộ của gia đình năm 1957.
Chú thích
- ^ See Benito and Mussolini in Luciano Canepari, Dizionario di pronuncia italiana online
- ^ Hakim, Joy (1995). A History of Us: War, Peace and all that Jazz. New York: Oxford University Press. ISBN 0-19-509514-6.
- ^ Charles F. Delzel biên tập (1970). Mediterranean Fascism 1919–1945. Harper Rowe. tr. 3.
- ^ “Benito Mussolini”. Grolier.com. ngày 8 tháng 1 năm 2008.[liên kết hỏng]
- ^ Tonge, M.E.; Henry, Stephen; Collins, Gráinne (2004). “Chapter 2”. Living history 2: Italy under Fascism . Dublin: EDCO. ISBN 1-84536-028-1.
- ^ “Alessandro Mussolini 1854”. GeneAll.net. ngày 8 tháng 1 năm 2008.
- ^ Gregor 1979, tr. 29.
- ^ MI5 tuyển dụng: Tên của Mussolini. Benito Mussolini
- ^ Benito Mussolini: Phát xít, độc tài, điệp viên Anh?
- ^ Mussolini là một điệp viên Anh
Liên kết ngoài
 |
Wikimedia Commons có thêm hình ảnh và phương tiện truyền tải về Benito Mussolini. |
- Mussolini có thật sự làm xe lửa chạy đúng giờ không? (tiếng Anh)
- Tự truyện của Tôi, tự truyện năm 1928 của Benito Mussolini
.svg)
