Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Bộ Rùa”

Sửa liên kết
Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Duyệt lịch sử tương tác
← Thay đổi trướcThay đổi sau →
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Trực quanMã wiki
CocuBot (thảo luận | đóng góp)
2.814 sửa đổi
n r2.6.1) (Bot: Sửa qu:Qarapara
Xqbot (thảo luận | đóng góp)
Bot
180.843 sửa đổi
n Bot: Thêm kk:Тасбақалар; sửa cách trình bày
Dòng 10: Dòng 10:
| infraphylum = [[Động vật có quai hàm|Gnathostomata]]
| infraphylum = [[Động vật có quai hàm|Gnathostomata]]
| superclassis = [[Động vật bốn chân|Tetrapoda]]
| superclassis = [[Động vật bốn chân|Tetrapoda]]
| classis = [[Sauropsida]]<br>hay [[Động vật bò sát|Reptilia]]
| classis = [[Sauropsida]]<br />hay [[Động vật bò sát|Reptilia]]
| subclassis = [[Phân lớp Không cung|Anapsida]]?
| subclassis = [[Phân lớp Không cung|Anapsida]]?
| ordo = [[Bộ Rùa|Testudines]]
| ordo = [[Bộ Rùa|Testudines]]
Dòng 23: Dòng 23:
'''Bộ Rùa''' ([[danh pháp khoa học]]: '''''Testudines''''') là những loài bò sát thuộc [[nhóm chỏm cây]] của siêu bộ '''Chelonia''' (hay '''Testudinata'''). Trong tiếng Việt, các loài thuộc bộ rùa được gọi bằng nhiều tên khác nhau như rùa, ba ba, giải, vích, đồi mồi...
'''Bộ Rùa''' ([[danh pháp khoa học]]: '''''Testudines''''') là những loài bò sát thuộc [[nhóm chỏm cây]] của siêu bộ '''Chelonia''' (hay '''Testudinata'''). Trong tiếng Việt, các loài thuộc bộ rùa được gọi bằng nhiều tên khác nhau như rùa, ba ba, giải, vích, đồi mồi...


==Phân loại==
== Phân loại ==
Phân loại dưới đây lấy theo Meylan & Ganko, 1988 (sửa đổi theo Meylan & Ganko, 1997 và Meylan, 2001) và Anquetin, Barrett, Jones, Moore-Fay & Evans, 2009<ref name=Anquetin2009>Anquetin J., Barrett P. M., Jones M. E. H., Moore-Fay S., Evans S. E., 2009, [http://rspb.royalsocietypublishing.org/content/276/1658/879.full.pdf A new stem turtle from the Middle Jurassic of Scotland: new insights into the evolution and palaeoecology of basal turtles], ''Proceedings of the Royal Society of London'': Biological series: Vol. 276, tr. 879-886, {{doi|10.1098/rspb.2008.1429}}</ref>. Khi hiểu Testudines <small>Linnaeus, 1758 (không Batsch, 1788)</small> ''sensu'' Lee, 1996 (tương đương với Rhaptochelydia <small>Gaffney & Kitching, 1994</small> như ở dưới đây) thì bộ này được chia thành các phân bộ và chi riêng lẻ như sau:
Phân loại dưới đây lấy theo Meylan & Ganko, 1988 (sửa đổi theo Meylan & Ganko, 1997 và Meylan, 2001) và Anquetin, Barrett, Jones, Moore-Fay & Evans, 2009<ref name=Anquetin2009>Anquetin J., Barrett P. M., Jones M. E. H., Moore-Fay S., Evans S. E., 2009, [http://rspb.royalsocietypublishing.org/content/276/1658/879.full.pdf A new stem turtle from the Middle Jurassic of Scotland: new insights into the evolution and palaeoecology of basal turtles], ''Proceedings of the Royal Society of London'': Biological series: Vol. 276, tr. 879-886, {{doi|10.1098/rspb.2008.1429}}</ref>. Khi hiểu Testudines <small>Linnaeus, 1758 (không Batsch, 1788)</small> ''sensu'' Lee, 1996 (tương đương với Rhaptochelydia <small>Gaffney & Kitching, 1994</small> như ở dưới đây) thì bộ này được chia thành các phân bộ và chi riêng lẻ như sau:


Dòng 53: Dòng 53:
Trong khi đó, một số tác giả khác như Sterli (2008); Li, Wu, Rieppel, Wang, Zhao (2008); Anquetin, Barrett, Jones, Moore-Fay, Evans (2009) và Joyce, Lucas, Scheyer, Heckert, Hunt (2009) nói chung lại chia Testudinata ra thành một vài chi tuyệt chủng ở [[nhóm thân cây]] và Testudines là nhóm chỏm cây. Cụ thể xem sơ đồ cây phát sinh chủng loài tại Mikko's Phylogeny Archive<ref>[http://www.helsinki.fi/~mhaaramo/metazoa/deuterostoma/chordata/reptilia/parareptilia/testudinata_1.html Testudinata – turtles, tortoises and terrapins.]</ref>.
Trong khi đó, một số tác giả khác như Sterli (2008); Li, Wu, Rieppel, Wang, Zhao (2008); Anquetin, Barrett, Jones, Moore-Fay, Evans (2009) và Joyce, Lucas, Scheyer, Heckert, Hunt (2009) nói chung lại chia Testudinata ra thành một vài chi tuyệt chủng ở [[nhóm thân cây]] và Testudines là nhóm chỏm cây. Cụ thể xem sơ đồ cây phát sinh chủng loài tại Mikko's Phylogeny Archive<ref>[http://www.helsinki.fi/~mhaaramo/metazoa/deuterostoma/chordata/reptilia/parareptilia/testudinata_1.html Testudinata – turtles, tortoises and terrapins.]</ref>.
===Cryptodira===
=== Cryptodira ===
* †''[[Kayentachelys]]''
* †''[[Kayentachelys]]''
* †''[[Indochelys]]''
* †''[[Indochelys]]''
Dòng 116: Dòng 116:
******** [[Testudinidae]]
******** [[Testudinidae]]


===Pleurodira===
=== Pleurodira ===
* †[[Proterochersidae]] (= Minipleurodira)
* †[[Proterochersidae]] (= Minipleurodira)
* Megapleurodira
* Megapleurodira
Dòng 149: Dòng 149:
** †''[[Stupendemys]]''
** †''[[Stupendemys]]''


===Không chắc chắn===
=== Không chắc chắn ===
* †''[[Chitracephalus]]''
* †''[[Chitracephalus]]''
* †''[[Neusticemys]]''
* †''[[Neusticemys]]''
Dòng 155: Dòng 155:
* †[[Chelycarapookidae]]
* †[[Chelycarapookidae]]


==Hình ảnh==
== Hình ảnh ==
<gallery>
<gallery>
File:Snapping turtle 3 md.jpg|
File:Snapping turtle 3 md.jpg|
Dòng 161: Dòng 161:
</gallery>
</gallery>


==Chú thích==
== Chú thích ==
{{reflist}}
{{reflist}}


==Xem thêm==
== Xem thêm ==
*[[Rùa cạn]]
* [[Rùa cạn]]


==Đọc thêm==
== Đọc thêm ==
*{{cite book |title=Turtles and Crocodiles of Insular Southeast Asia and New Guinea |author=Iskandar, DT |year=2000 |publisher=Palmedia&nbsp;– ITB |location=Bandung }}
* {{cite book |title=Turtles and Crocodiles of Insular Southeast Asia and New Guinea |author=Iskandar, DT |year=2000 |publisher=Palmedia&nbsp;– ITB |location=Bandung }}
*{{cite book |author=Pritchard, Peter Charles Howard |title=Encyclopedia of turtles |publisher=T.F.H. Publications |location=Neptune, NJ |year=1979 |isbn=0-87666-918-6 }}
* {{cite book |author=Pritchard, Peter Charles Howard |title=Encyclopedia of turtles |publisher=T.F.H. Publications |location=Neptune, NJ |year=1979 |isbn=0-87666-918-6 }}


==Liên kết ngoài==
== Liên kết ngoài ==
{{sisterlinks}}
{{sisterlinks}}
{{Wikispecies|Testudines}}
{{Wikispecies|Testudines}}
Dòng 183: Dòng 183:
[[Thể loại:Bộ Rùa| ]]
[[Thể loại:Bộ Rùa| ]]


⚫
{{Link GA|de}}
{{Link FA|nl}}
{{Link FA|nl}}
⚫
{{Link GA|de}}


[[ar:سلحفاة]]
[[ar:سلحفاة]]
Dòng 230: Dòng 230:
[[kn:ಆಮೆ]]
[[kn:ಆಮೆ]]
[[ka:კუები]]
[[ka:კუები]]
[[kk:Тасбақалар]]
[[ht:Tòti]]
[[ht:Tòti]]
[[ku:Kûsî]]
[[ku:Kûsî]]

Phiên bản lúc 04:50, ngày 29 tháng 6 năm 2011

Bộ Rùa
Thời điểm hóa thạch: 215–0 triệu năm trước đây Trias - gần đây
Rùa hộp Florida (Terrapene carolina)
Phân loại khoa học
Vực (domain)Eukaryota
Giới (regnum)Animalia
Ngành (phylum)Chordata
Nhánh Craniata
Phân ngành (subphylum)Vertebrata
Phân thứ ngành (infraphylum)Gnathostomata
Liên lớp (superclass)Tetrapoda
Lớp (class)Sauropsida
hay Reptilia
Phân lớp (subclass)Anapsida?
Bộ (ordo)Testudines
Linnaeus, 1758 [1]
Tính đa dạng
14 họ tồn tại với khoảng 328 loài[2]
màu xanh lục: rùa biển, màu đen: rùa cạn
màu xanh lục: rùa biển, màu đen: rùa cạn
Các phân bộ

Bộ Rùa (danh pháp khoa học: Testudines) là những loài bò sát thuộc nhóm chỏm cây của siêu bộ Chelonia (hay Testudinata). Trong tiếng Việt, các loài thuộc bộ rùa được gọi bằng nhiều tên khác nhau như rùa, ba ba, giải, vích, đồi mồi...

Phân loại

Phân loại dưới đây lấy theo Meylan & Ganko, 1988 (sửa đổi theo Meylan & Ganko, 1997 và Meylan, 2001) và Anquetin, Barrett, Jones, Moore-Fay & Evans, 2009[3]. Khi hiểu Testudines Linnaeus, 1758 (không Batsch, 1788) sensu Lee, 1996 (tương đương với Rhaptochelydia Gaffney & Kitching, 1994 như ở dưới đây) thì bộ này được chia thành các phân bộ và chi riêng lẻ như sau:

CHELONIA Macartney, 1802 = Testudinata sensu Zardoya & Meyer, 2001:

Gaffney & Kitching, 1994 chia Chelonia ra như sau:

  • † Australochelidae
    • †Australochelys
  • Rhaptochelydia
    • †Proganochelydia
      • †Proganochelyidae
        • †Proganochelys
    • Casichelyidia
      • Cryptodira
      • Pleurodira

Trong khi đó, một số tác giả khác như Sterli (2008); Li, Wu, Rieppel, Wang, Zhao (2008); Anquetin, Barrett, Jones, Moore-Fay, Evans (2009) và Joyce, Lucas, Scheyer, Heckert, Hunt (2009) nói chung lại chia Testudinata ra thành một vài chi tuyệt chủng ở nhóm thân cây và Testudines là nhóm chỏm cây. Cụ thể xem sơ đồ cây phát sinh chủng loài tại Mikko's Phylogeny Archive[4].

Cryptodira

Pleurodira

Không chắc chắn

Hình ảnh

Chú thích

  1. ^ Testudines (TSN 173749) tại Hệ thống Thông tin Phân loại Tích hợp (ITIS).
  2. ^ Rhodin A. G. J., van Dijk P. P, Iverson J. B., Shaffer H. B. (Turtle taxonomy Working Group), 2010, "Turtles of the world, 2010 update: annotated checklist of taxonomy, synonymy, distribution, and conservation status" trong Rhodin A. G. J., Pritchard P. C. H., van Dijk P. P., Saumure R. A., Buhlmann K. A., Iverson J. B., Mittermeier R. A. (chủ biên). "Conservation Biology of Freshwater Turtles and Tortoises: A Compilation Project of the IUCN/SSC Tortoise and Freshwater Turtle Specialist Group". Chelonian Research Monographs No. 5: 000.85-000.164, 14-12-2010, doi:10.3854/crm.5.000.checklist.v3.2010
  3. ^ Anquetin J., Barrett P. M., Jones M. E. H., Moore-Fay S., Evans S. E., 2009, A new stem turtle from the Middle Jurassic of Scotland: new insights into the evolution and palaeoecology of basal turtles, Proceedings of the Royal Society of London: Biological series: Vol. 276, tr. 879-886, doi:10.1098/rspb.2008.1429
  4. ^ Testudinata – turtles, tortoises and terrapins.

Xem thêm

Đọc thêm

  • Iskandar, DT (2000). Turtles and Crocodiles of Insular Southeast Asia and New Guinea. Bandung: Palmedia – ITB.
  • Pritchard, Peter Charles Howard (1979). Encyclopedia of turtles. Neptune, NJ: T.F.H. Publications. ISBN 0-87666-918-6.

Liên kết ngoài

Tìm hiểu thêm về
Bộ Rùa
tại các dự án liên quan
Tìm kiếm Wiktionary Từ điển từ Wiktionary
Tìm kiếm Commons Tập tin phương tiện từ Commons
Tìm kiếm Wikinews Tin tức từ Wikinews
Tìm kiếm Wikiquote Danh ngôn từ Wikiquote
Tìm kiếm Wikisource Văn kiện từ Wikisource
Tìm kiếm Wikibooks Tủ sách giáo khoa từ Wikibooks
Tìm kiếm Wikiversity Tài nguyên học tập từ Wikiversity

Bản mẫu:Link FA Bản mẫu:Link GA

Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Bộ_Rùa&oldid=4765102”