Ba Vì

Đối với các định nghĩa khác, xem Ba Vì (định hướng).

Ba Vì
Huyện
Huyện Ba Vì
Vườn quốc gia Ba Vì
Hành chính
Quốc gia	Việt Nam
Vùng	Đồng bằng sông Hồng
Thành phố	Hà Nội
Huyện lỵ	thị trấn Tây Đằng
Phân chia hành chính	1 thị trấn, 30 xã
Thành lập	1968
Địa lý
Tọa độ: 21°04′0″B 105°20′5″Đ
Ba Vì Vị trí huyện Ba Vì trên bản đồ Hà Nội Ba Vì Vị trí huyện Ba Vì trên bản đồ Việt Nam
Diện tích	428 km²
Dân số (2018)
Tổng cộng	282.600 người
Mật độ	660 người/km²
Khác
Biển số xe	29-V1

Ba Vì là một huyện bán sơn địa nằm ở phía tây bắc thành phố Hà Nội, Việt Nam.

Địa lý

Ba Vì là huyện tận cùng phía Tây Bắc của Hà Nội, trên địa bàn huyện có một phần lớn của dãy núi Ba Vì chạy qua phía Nam huyện, huyện nằm cách trung tâm Hà Nội hơn 50km về phía tây. Vị trí địa lý:

• Phía đông giáp thị xã Sơn Tây
• Phía đông nam giáp huyện Thạch Thất
• Phía đông bắc giáp huyện Vĩnh Tường (tỉnh Vĩnh Phúc), ranh giới là sông Hồng.
• Phía tây giáp các huyện Tam Nông và Thanh Thủy (tỉnh Phú Thọ), ranh giới là sông Đà
• Phía nam giáp thành phố Hòa Bình (tỉnh Hòa Bình)
• Phía bắc giáp thành phố Việt Trì và huyện Lâm Thao (tỉnh Phú Thọ), ranh giới là sông Hồng

Huyện Ba Vì là một huyện bán sơn địa, diện tích tự nhiên là 428,0 km², lớn nhất Thủ đô Hà Nội. Huyện có hai hồ khá lớn là hồ Suối Hai, và hồ Đồng Mô (tại khu du lịch Đồng Mô). Các hồ này đều là hồ nhân tạo và nằm ở đầu nguồn sông Tích, chảy sang thị xã Sơn Tây, và một số huyện phía Tây Hà Nội, rồi đổ nước vào sông Đáy.

Trên địa bàn huyện có vườn quốc gia Ba Vì. Ở ranh giới của huyện với tỉnh Phú Thọ có hai ngã ba sông là: ngã ba Trung Hà giữa sông Đà và sông Hồng (tại xã Phong Vân) và ngã ba Bạch Hạc giữa sông Hồng và sông Lô (tại xã Tản Hồng, đối diện với thành phố Việt Trì).

Các điểm cực:

• Cực Bắc là xã Phú Cường.
• Cực Tây là xã Thuần Mỹ.
• Cực Nam là xã Khánh Thượng.
• Cực Đông là xã Cam Thượng.

Lịch sử

Huyện Ba Vì được thành lập ngày 26 tháng 7 năm 1968 trên cơ sở hợp nhất các huyện Bất Bạt, Tùng Thiện và Quảng Oai của tỉnh Hà Tây, khi mới thành lập, huyện gồm 43 xã: Ba Trại, Ba Vì, Cẩm Lĩnh, Cam Thượng, Châu Sơn, Chu Minh, Cổ Đô, Cổ Đông, Đông Quang, Đồng Thái, Đường Lâm, Hòa Thuận, Khánh Thượng, Kim Sơn, Minh Châu, Minh Quang, Phong Vân, Phú Châu, Phú Cường, Phú Đông, Phú Phương, Phú Sơn, Sơn Đà, Sơn Đông, Tân Đức, Tản Hồng, Tản Lĩnh, Tây Đằng, Thái Hòa, Thanh Mỹ, Thuần Mỹ, Thụy An, Tích Giang, Tiên Phong, Tòng Bạt, Trạch Mỹ Lộc, Trung Hưng, Trung Sơn Trầm, Vân Sơn, Vạn Thắng, Vật Lại, Xuân Sơn, Yên Bài.

Ngày 16 tháng 10 năm 1972, chuyển xã Trung Hưng về thị xã Sơn Tây quản lý, huyện Ba Vì còn lại 42 xã.

Ngày 27 tháng 12 năm 1975, huyện Ba Vì thuộc tỉnh Hà Sơn Bình.

Ngày 18 tháng 12 năm 1976, hợp nhất 2 xã Vân Sơn và Hòa Thuận thành xã Vân Hòa.

Ngày 29 tháng 12 năm 1978, huyện Ba Vì thuộc thành phố Hà Nội.

Ngày 2 tháng 6 năm 1982, chuyển 7 xã: Cổ Đông, Đường Lâm, Kim Sơn, Sơn Đông, Thanh Mỹ, Trung Sơn Trầm, Xuân Sơn về thị xã Sơn Tây quản lý và chuyển 2 xã: Tích Giang, Trạch Mỹ Lộc về huyện Phúc Thọ quản lý. Huyện Ba Vì còn lại 32 xã.

Ngày 3 tháng 3 năm 1987, thành lập thị trấn Quảng Oai (tách ra từ xã Tây Đằng).

Ngày 12 tháng 8 năm 1991, huyện Ba Vì lại trở về với tỉnh Hà Tây.

Ngày 29 tháng 8 năm 1994, hợp nhất thị trấn Quảng Oai và xã Tây Đằng thành thị trấn Tây Đằng.

Ngày 29 tháng 5 năm 2008, Quốc hội thông qua nghị quyết về việc điều chỉnh địa giới hành chính giữa tỉnh Hà Tây cũ và tỉnh Phú Thọ. Theo đó, toàn bộ diện tích và dân số của xã Tân Đức được chuyển về thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ (nay xã Tân Đức đã sáp nhập vào phường Minh Nông thuộc thành phố Việt Trì).

Huyện Ba Vì còn lại 1 thị trấn và 30 xã, giữ ổn định cho đến nay.

Từ ngày 1 tháng 8 năm 2008, tỉnh Hà Tây sáp nhập vào Thủ đô Hà Nội, Ba Vì lại trở thành một huyện của Hà Nội.

Dân số

Theo thống kê năm 2009, dân số huyện Ba Vì là hơn 265 nghìn người, gồm các dân tộc: Kinh, Mường, Dao... 5% dân số theo đạo Thiên Chúa.

Hành chính

Huyện Ba Vì có 31 đơn vị hành chính cấp xã trực thuộc, bao gồm thị trấn Tây Đằng (huyện lỵ) và 30 xã: Ba Trại, Ba Vì, Cẩm Lĩnh, Cam Thượng, Châu Sơn, Chu Minh, Cổ Đô, Đông Quang, Đồng Thái, Khánh Thượng, Minh Châu, Minh Quang, Phong Vân, Phú Châu, Phú Cường, Phú Đông, Phú Phương, Phú Sơn, Sơn Đà, Tản Hồng, Tản Lĩnh, Thái Hòa, Thuần Mỹ, Thụy An, Tiên Phong, Tòng Bạt, Vân Hòa, Vạn Thắng, Vật Lại, Yên Bài.

Đường phố

• Chùa Cao
• Gò Sóc
• Phú Mỹ
• Quảng Oai
• Tây Đằng
• Vân Trai

Giao thông

• Đường bộ: có quốc lộ 32 chạy qua thị trấn Tây Đằng, nối Sơn Tây với Hưng Hóa tỉnh Phú Thọ và đi các tỉnh vùng Tây Bắc Bắc Bộ. Trên quốc lộ này, đoạn cuối tại xã Thái Hòa, có cầu Trung Hà, bắc qua sông Đà.
• Đường thủy: sông Hồng, sông Đà và sông Tích.

Sai phạm

Xây nhà trái phép tại vườn quốc gia Ba Vì

Ngày 8 tháng 3 năm 2016, Sở Xây dựng Hà Nội cho biết UBND huyện Ba Vì phải chịu trách nhiệm cho việc xây dựng trái phép 59 căn biệt thự thuộc khu nghỉ dưỡng Điền Viên thôn nằm tại khu rừng Mu, thôn Chóng, xã Yên Bài có diện tích khoảng 4,8 ha đã được xây dựng từ năm 2011 tới nay.

Liên kết ngoài

• Trang chủ Cổng Giao tiếp điện tử huyện Ba Vì
• Điều kiện tự nhiên, lịch sử, truyền thống văn hóa huyện Ba Vì 13:16 17/09/2012
• Ba Vì tại Từ điển bách khoa Việt Nam