Thành viên:Bầu trời ngb/nháp

Giả thuyết "Con vượn bị ảo giác" (Tên gốc: "the 'stoned ape' theory.")

Đây là một giả thuyết được đề cập trong cuốn sách "Food of the Gods" (Xuất bản năm 1992) của Terence McKenna - một nhà dân tộc học thế kỷ XX và anh trai - Dennis McKenna để lý giải về sự tiến hóa vượt bậc của loài người. Về cơ bản, chúng đề cập đến việc sử dụng những loại nấm gây ảo giác (có thể là loài Psilocybe cubensis) đã đóng vai trò trong sự phát triển về ý thức, sự tư duy và văn hóa của con người. Cả Terence và Dennis đều không đề cập đến giả thuyết này bằng cái tên "The stoned ape theory" vì họ cho rằng nó trình bày sai ý tưởng và phủ nhận khái niệm này, tuy nhiên, họ đã bị bí ý tưởng dành cho tên của thuyết này...

Bản chất của giả thuyết

Giả thuyết cho thấy chúng ta đã sử dụng những loài nấm gây ảo giác để tạo ra ngôn ngữ và tư duy lâu dài từ thời kỳ xa xưa. Dennis cho rằng quá trình xuất hiện của ý thức là vào khoảng 2 triệu năm trước, dù thời gian chính xác của quá trình này dựa trên từng quan điểm khác nhau. Hai ông cho rằng: Một cộng đồng người tối cổ (Homo erectus) cổ đaị đã bổ sung một loại nấm "ma thuật" Psilocybe cubensis vào chế độ ăn uống của họ vào khoảng 100.000 năm trước Công nguyên (Khoảng thời gian mà ông tin rằng chúng ta đã tách khỏi chi Homo).

Trong cuốn sách "Food of Gods", Terence McKenna cho rằng trong những loại nấm ảo giác chứa psilocybin - một chất gây ảo giác trong những cây nấm đó. Hành động đó có thể đã thay đổi sâu sắc bộ não của họ. Chúng là thành phần đóng góp cho quá trình tiến hóa của con người do chúng có thể đã khiến khả năng xử lý thông tin của bộ não nguyên thủy nhanh chóng được tổ chức lại, từ đó bắt đầu phát triển nhanh chóng sự nhận thức, công nghệ, ngôn ngữ,.v..v được viết trong những nghiên cứu khảo cổ về chủng tộc người tinh khôn (Homo sapiens). Theo giả thuyết ông đưa ra, những cây nấm này có thể đã mọc ra từ phân động vật. Ông nói rằng Psilocybin đã đưa chúng ta “ra khỏi tâm trí nguyên thủy và đi vào thế giới của ngôn ngữ và trí tưởng tượng khớp nối.”

Trong một clip từ nguồn Fantastic Fungi Dennis McKenna đã giải thích rằng (Xin trích dẫn toàn bộ theo bản dịch của hội thoại gốc): “Thật không đơn giản khi nói rằng họ đã ăn nấm psilocybin và đột nhiên não bị đột biến, tôi nghĩ nó phức tạp hơn thế, nhưng tôi nghĩ đó là một yếu tố. Nó giống như một phần mềm để lập trình phần cứng hiện đại về mặt thần kinh này để suy nghĩ, nhận thức, có ngôn ngữ — bởi vì ngôn ngữ về cơ bản là gây mê. Ngôn ngữ là sự kết hợp với âm thanh dường như vô nghĩa ngoại trừ việc nó được kết hợp với sự phức hợp của ý nghĩa."

Giả thuyết Stoned Ape bắt đầu với tổ tiên chúng ta, loài người rời khỏi rừng, đi ngao du trên thảo nguyên bằng hai chân. Khi những họ hàng xa xưa của chúng ta bắt đầu hành trình tìm kiếm vùng đất sinh sống mới, họ phải tăng cường kiếm ăn, săn bắn trong môi trường mới. Nghiên cứu đã phát hiện ra rằng 23 loài linh trưởng khác nhau - bao gồm cả con người - đã thêm nấm vào chế độ ăn của chúng qua nhiều thế kỷ tiến hóa. Charles Grob - giáo sư Tâm thần và Nhi khoa tại Trung tâm Y tế Harbour-UCLA, cho biết rằng nhiều nền văn hóa bản địa có lịch sử phong phú về y học thực vật.

Về cơ bản, điều này có thể củng cố khả năng tổ tiên tiền sử của chúng ta đã bắt đầu trải nghiệm này.

McKenna giải thích: “Khi sự tiến hóa về tổ chức văn hóa của con người phát triển dẫn đến việc thuần hóa gia súc hoang dã, con người bắt đầu dành nhiều thời gian hơn cho phân gia súc. Và, bởi vì nấm psilocybin thường phát triển trong phân bò, ''sự phụ thuộc giữa các loài nấm giữa người và nấm đã được tăng cường và sâu sắc hơn. Đó là thời điểm mà nghi lễ tôn giáo, làm lịch và ma thuật tự nhiên đã đi vào hoạt động của riêng họ.”

Một loài nấm gây ảo giác có chứa chất psilocybin

McKenna nói rằng, do sự sa mạc hóa của lục địa châu Phi vào thời điểm đó, những con người tiền thân của loài người buộc phải di chuyển địa bàn sinh sống từ tán cây nhiệt đới ngày càng thu hẹp để tìm kiếm các nguồn thức ăn mới. Ông cho rằng những người tiền sử đó sẽ theo dõi những đàn gia súc hoang dã lớn mà phân của chúng chứa côn trùng, mà ông ta đề xuất, chắc chắn là một phần trong chế độ ăn uống mới của họ, và sẽ phát hiện và bắt đầu ăn Psilocybe cubensis , một loại nấm ưa phân thường được tìm thấy. phát triển ra khỏi khu sinh sống của loài bò.

Sự xuyên tạc, hiểu sai nghĩa về thuyết "Con khỉ ảo giác"

Dennis chia sẻ qua email: “Trong một thời gian, tôi đã có ý tưởng viết một cuốn sách có tên là "Hallucinogens and Evolution", nhưng chưa bao giờ thành công. "Mặc dù cách tiếp cận của Terence khác với những gì tôi đã viết, nhưng vẫn có những điểm mới lạ. Những ý tưởng của Terence chắc chắn đã được bổ sung bởi những cuộc trò chuyện đó."

Dennis nói: “Chúng ta biết bộ não có kích thước tăng gấp ba lần khoảng 2 triệu năm trước, và có lẽ hệ sinh thái đặt các loài linh trưởng cao cấp, gia súc và nấm lại với nhau cũng đã xuất hiện từ lâu”, Dennis nói, đề cập đến phân mà nấm psilocybin xuất hiện.

Những ý kiến về thuyết "Con khỉ ảo giác"

McKenna rất tin tưởng vào giả thuyết của mình, nhưng nó chưa bao giờ được giới khoa học xem xét một cách nghiêm túc trong suốt cuộc đời của ông (tức đến năm 2000). Bị bác bỏ là suy đoán quá mức, giả thuyết của McKenna giờ đây chỉ thỉnh thoảng xuất hiện trên các bảng tin trực tuyến và các trang Reddit dành riêng cho ảo giác.

Tuy nhiên, một cuộc nói chuyện hồi tháng 4 tại Psychedelic Science 2017, một hội nghị khoa học về ảo giác với sự tham dự của các nhà nghiên cứu, nhà trị liệu và nghệ sĩ, những người tin vào tiềm năng chữa bệnh của những loại thuốc này, đã làm mới sự quan tâm đến lý thuyết. Ở đó, Paul Stamets, D.Sc. - một nhà nghiên cứu nấm học psilocybin nổi tiếng, đã ủng hộ Giả thuyết về loài vượn bị ảo giác trong bài nói chuyện của mình, “Nấm Psilocybin và thần học của ý thức”.

“Tôi trình bày điều này với các bạn vì tôi muốn mang lại khái niệm về Giả thuyết con khỉ bị ảo giác”, Stamets nói trước đám đông. “Điều thực sự quan trọng mà bạn cần hiểu là đã có sự gia tăng đột ngột của kích thước bộ não con người cách đây 200.000 năm. Theo quan điểm tiến hóa, đó là một sự mở rộng phi thường. Và không có lời giải thích nào cho sự gia tăng đột ngột này của não người ”.

Các chi tiết vẫn còn đang tranh luận. Một số nhà nhân chủng học tin rằng kích thước não của Người Tối cổ đã tăng gấp đôi từ 2 triệu đến 700.000 năm trước. Trong khi đó, người ta ước tính rằng khối lượng não ở Người Tinh khôn đã lớn gấp 3 lần trong khoảng thời gian từ 500.000 đến 100.000 năm trước.

Theo Tiến sĩ Thomas Falk - giáo sư Triết học và Giáo dục tại Đại học Dayton, giả thuyết này cũng đưa ra lời giải thích cho cái gọi là "bùng nổ sáng tạo" xảy ra cách đây 40.000 năm ở Người tinh khôn, trước khi họ di cư từ châu Phi đến Châu Âu. Chính tại đây, chúng ta thấy được một bước nhảy vọt rõ rệt về khả năng nhận thức của con người.

"Lần đầu tiên những con người này sống trong thế giới do chính họ tạo ra, về mặt vật chất và biểu tượng," Falk nói qua email. "Giống như bạn và tôi, những con người này có khả năng tạo ra các thế giới trong suy nghĩ và sau đó tái tạo thế giới đó trong môi trường vật chất và xã hội bên ngoài. Mặc dù các đồng loại khác có thể đã khai thác hiệu quả thiên nhiên, họ vẫn là chủ thể thụ động của nó. Chìa khóa để sự khác biệt chính giữa Người tinh khôn và tất cả các loài người khác dường như là ngôn ngữ."

Falk là người có lĩnh vực nghiên cứu bao gồm hiện tượng học và nhân chủng học đã nói rằng mặc dù chúng ta không thiếu bằng chứng và lý thuyết tốt về quá trình tiến hóa của con người, nhưng bước nhảy vọt lên ý thức về bản thân vẫn còn là một bí ẩn. Ông nói: “Giả thuyết về loài vượn bị ảo giác đưa ra một cơ sở chính có thể phù hợp với nhiều bằng chứng và lý thuyết khoa học hiện có, mặc dù ông nhấn mạnh rằng đây chỉ là một câu trả lời khả thi.

Suy cho cùng, ý thức là một thứ rất phức tạp mà chúng ta mới bắt đầu hiểu được. Các nhà nhân chủng học thường chấp nhận rằng đó là một chức năng của bộ óc con người liên quan đến việc tiếp nhận và xử lý thông tin đã phát triển qua hàng thiên niên kỷ của chọn lọc tự nhiên. Một trạng thái của ý thức bao gồm nhận thức về nhiều kinh nghiệm định tính: cảm giác và cảm xúc, sắc thái của chất giác quan, và quá trình nhận thức, suy nghĩ như Evaluative và bộ nhớ. Vào năm 2016, các nhà khoa học đã xác định vị trí của tất cả những thứ này sống trong não , phát hiện ra mối liên hệ vật lý giữa các vùng não liên quan đến sự kích thích và nhận thức.

Lý thuyết của McKenna đã kết nối toàn bộ hiện tượng phức tạp này thành một dòng suy nghĩ duy nhất; đối với ông, nấm psilocybin là "chất xúc tác tiến hóa" khơi dậy ý thức bằng cách thúc đẩy con người ban đầu tham gia vào những trải nghiệm như tình dục, liên kết cộng đồng và tâm linh. Hầu hết các nhà khoa học sẽ cho rằng lời giải thích của McKenna là quá mức, và có lẽ là đơn giản một cách ngây thơ.

Con khỉ bị ảo giác trong văn hóa đại chúng

Terrence McKenna và anh trai của ông là Dennis McKenna đã phát triển lý thuyết này vào những năm 1970, và nó đã tạo ra một số nghệ thuật đáng kinh ngạc.

Diễn viên hài vĩ đại Bill Hicks đã có một màn trình diễn khó quên với thuyết Con khỉ bị ảo giác trong chuyến lưu diễn Revelations của anh ấy, anh nói với khán giả rằng:

“I believe that God left certain drugs growing naturally upon our planet to help speed up and facilitate our evolution.” (Tạm dịch: “Tôi tin rằng Chúa đã để một số loại thuốc phát triển tự nhiên trên hành tinh của chúng ta để giúp tăng tốc và tạo điều kiện cho quá trình tiến hóa của chúng ta.”)

Mặc dù lý thuyết The Stoned Ape là một lý thuyết hấp dẫn và giúp chúng ta hiểu thêm về nguồn gốc của chúng ta là một loài (ví dụ như chúng ta biết rằng con người từ lâu đã sử dụng nấm ảo giác trong các nghi lễ và nghi lễ tôn giáo), chúng ta có thể không có đủ khả năng để chứng minh hoặc bác bỏ nó một cách chính xác.

Tác giả Michael Pollan là một người hoài nghi lý thuyết này. Gần đây, anh ấy đã xuất hiện trên Joe Rogan Experience để thảo luận về cuốn sách mới của anh ấy về ảo giác, "How To Change Your Mind", và bày tỏ sự nghi ngờ của anh ấy về lý thuyết này.

Stamets đã đưa ra giả thuyết cho video hoạt hình vui nhộn này trong chương trình "After Skool".

Kết luận

Ta thấy, giả thuyết "Con khỉ bị ảo giác" là một “giả thuyết không thể chứng minh được” phù hợp với một số (nhưng không phải là với tất cả) kiến ​​thức chúng ta có về sự tiến hóa của ý thức. Điều tệ nhất của giả thuyết này, đó là sự đơn giản hóa quá mức của vô số yếu tố có thể khiến nhận thức và ý thức của con người hiện đại khởi đầu. Tức là nó quá đơn giản, nhận thức của chúng ta thật khó để thay đổi bùng nổ như vậy chỉ vì một loại nấm. Tuy nhiên, McKenna xứng đáng được ghi nhận vì đã tạo ra một ý tưởng vào những năm 1990 mà các nhà khoa học gần đây mới có thể chứng minh: Psilocybin làm thay đổi ý thức và có thể kích hoạt những thay đổi vật lý trong não.