Hiến chương Hoàng gia

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
(Đổi hướng từ Điều lệ hoàng gia)
Hiến chương do Nhà vua George IV cấp vào năm 1827, thành lập trường King's College, Toronto, nay là Đại học Toronto
Bản khắc màu của H. D. Smith, kỷ niệm việc cấp hiến chương cho King's College, London năm 1829

Hiến chương Hoàng gia là một văn kiện chính thức của một vị vua cấp quyền hay quyền lực cho một cá nhân hoặc một cơ quan. Chúng đã và đang vẫn còn được sử dụng để thiết lập các tổ chức quan trọng như các thành phố hoặc các trường đại học và các viện hàn lâm. Trong lịch sử, chúng được sử dụng để ban hành luật công, ví dụ nổi tiếng nhất là Magna Carta (đại hiến chương) năm 1215, nhưng kể từ thế kỷ 14, chúng chỉ được sử dụng thay cho các hành vi tư nhân để trao quyền hoặc quyền lực cho một cá nhân, hoặc một cơ quan.[1][2][3]

Hiến chương Hoàng gia phải được phân biệt với việc bảo đảm và thư bổ nhiệm, vì chúng có tác dụng vĩnh viễn. Thông thường, một hiến chương Hoàng gia được sản xuất như một sản phẩm chất lượng cao của thư pháp trên giấy da bê. Điều lệ cần được phân biệt với các trát bổ nhiệm của hoàng gia, cấp phát vũ khí và các dạng bằng sáng chế thư khác, chẳng hạn như cấp cho một tổ chức quyền sử dụng từ "hoàng gia" trong tên của họ hoặc cấp quy chế thành phố, vốn không có hiệu lực lập pháp.[4][5][6][7] Chế độ quân chủ Anh đã ban hành hơn 1000 hiến chương Hoàng gia.[5] Trong số này vần có khoảng 750 hiến chương vẫn còn tồn tại.

Hiến chương Hoàng gia đầu tiên được ban cho thị trấn Tain năm 1066, khiến nó trở thành thị trấn hoàng gia lâu đời nhất tại Scotland,[8] tiếp theo là Đại học Cambridge do Nhà vua Henry III trao vào năm 1231,[9] mặc dù các điều lệ cũ hơn được biết là đã tồn tại bao gồm cả Công ty Thợ dệt Worshipful ở Anh vào năm 1150.[10] Các hiến chương vẫn được tiếp tục ban hành bởi Hoàng gia Anh, một ví dụ gần đây là hiến chương được trao cho Viện Công thái học và Nhân tố Con người năm 2014.[11]

Các hiến chương đã được sử dụng ở châu Âu từ thời trung cổ để tạo ra các thành phố (có nghĩa là các địa phương có những quyền được công nhận và những đặc quyền). Ngày mà một hiến chương như vậy được cấp được coi là ngày thành phố được thành lập, bất kể địa phương nguyên thủy bắt đầu được cư ngụ vào lúc nào (mà thường là không thể xác định).

Có lúc một hiến chương Hoàng gia là phương tiện duy nhất mà một cơ quan có thể được hình thành, nhưng hiện nay các phương tiện khác (chẳng hạn như quá trình đăng ký cho các công ty hữu hạn) thường được sử dụng.

Lịch sử phát triển[sửa | sửa mã nguồn]

Điều lệ đã được sử dụng ở Châu Âu từ thời trung cổ để cấp quyền và đặc quyền cho các thị trấn, quận và thành phố. Trong suốt thế kỷ 14 và 15, khái niệm thành lập một đô thị theo hiến chương hoàng gia đã phát triển.[12]

Trong quá khứ và hiện tại, các nhóm được thành lập theo hiến chương hoàng gia có Công ty thương nhân mặt hàng chủ lực Anh (thế kỷ 13), Công ty Đông Ấn Anh (1600), Hudson's Bay Company, Chartered Bank of India, Australia and China (kể từ khi hợp nhất thành Standard Chartered), Peninsular and Oriental Steam Navigation Company (P&O), British South Africa Company, và một số thuộc địa cũ của Anh trên lục địa Bắc Mỹ, Ngân hàng AnhĐài BBC (BBC).[13]

Xem thêm[sửa | sửa mã nguồn]

Tham khảo[sửa | sửa mã nguồn]

  1. ^ Charter. The Supplement to the Penny Cyclopaedia of the Society for the Diffusion of Useful Knowledge. 1. Society for the Diffusion of Useful Knowledge. 1845. tr. 331–332.
  2. ^ “Magna Carta 1215”. British Library. Bản gốc lưu trữ ngày 3 tháng 10 năm 2022. Truy cập ngày 3 tháng 2 năm 2019.
  3. ^ Peter Crooks (tháng 7 năm 2015). “Exporting Magna Carta: exclusionary liberties in Ireland and the world”. History Ireland. 23 (4).
  4. ^ “Granting arms”. College of Arms. Truy cập ngày 3 tháng 2 năm 2019.
  5. ^ a b “Chartered bodies”. Privy Council. Bản gốc lưu trữ ngày 21 tháng 6 năm 2019. Truy cập ngày 3 tháng 2 năm 2019.
  6. ^ “Guidance: Applications for Protected Royal Titles” (PDF). royal.uk. Truy cập ngày 3 tháng 2 năm 2019.
  7. ^ “Chelmsford to receive Letters Patent granting city status”. BBC News. 6 tháng 6 năm 2012.
  8. ^ “History and Heritage”. Visit Tain. Bản gốc lưu trữ ngày 30 tháng 1 năm 2019. Truy cập ngày 30 tháng 1 năm 2019.
  9. ^ “List of chartered bodies”. Privy Council. Truy cập ngày 30 tháng 1 năm 2019.
  10. ^ “Guide to the Worshipful Company of Weavers Charter 1707”. University of Chicago. Truy cập ngày 30 tháng 1 năm 2019.
  11. ^ “CIEHF Documents”. The Chartered Institute of Ergonomics and Human Factors. Truy cập ngày 3 tháng 2 năm 2019.
  12. ^ British Borough Charters. Cambridge University Press. 1923. tr. 25–26.
  13. ^ BBC Trust | Charter and Agreement Lưu trữ 2017-07-08 tại Wayback Machine.

Liên kết ngoài[sửa | sửa mã nguồn]