Bái vật giáo hàng hóa
Trong triết học Marx, thuật ngữ sùng bái hàng hóa hay bái vật giáo hàng hoá mô tả quan hệ giữa sản xuất và trao đổi như là quan hệ xã hội giữa vật với vật (tiền và mặt hàng) chứ không phải giữa người với người. Trong vai trò đồ vật hóa, sự sùng bái hàng hóa biểu thị lượng giá trị như là đặc điểm cố hữu của hàng hóa, chứ không phải phát sinh từ quan hệ giữa các cá nhân sản xuất hàng hóa ấy, như lực lượng lao động chẳng hạn.[1][2] Sự sùng bái hàng hóa được đề cập ở chương thứ nhất trong Tư bản (1867), theo đó Marx giải thích rằng tổ chức xã hội của lao động được điều tiết thông qua sự trao đổi trên thị trường, sự mua bán hàng hóa và dịch vụ; do vậy, quan hệ xã hội tư bản giữa người với người — ai làm ra gì, ai làm việc cho ai, thời gian sản xuất của một mặt hàng, v.v. — là quan hệ xã hội giữa các khách thể.[3]
Trên thị trường, hàng hóa hiện thân ở dạng mất đi nhân cách, như thể một hình mẫu biệt lập của nó, điều mà che khuất đi mối quan hệ xã hội của quá trình sản xuất tư bản chủ nghĩa.[4]
Xem thêm[sửa | sửa mã nguồn]
- Thuyết tiền Mác-xít
- Thuyết Mác-xít liên quan
- Thuyết hậu Mác-xít phát sinh từ thuyết sùng bái hàng hóa
- Tiểu luận về Thuyết lượng giá trị của Marx bởi Isaak Illich Rubin
- Lịch sử và Ý thức giai cấp, "Sự đồ vật hóa và Ý thức của giai cấp vô sản" (thuyết ý thức giai cấp và đồ vật hóa) bởi Geörg Lukács
- Xã hội diễn cảnh bởi Guy Debord
- Hệ thống khách thể bởi Jean Baudrillard
- Chủ nghĩa duy vật mới bởi Joshua Simon
- Thời gian, Lao động và Ưu thế xã hội bởi Moishe Postone
- Phê bình giá trị (Wertkritik)
Tham khảo[sửa | sửa mã nguồn]
- ^ Marx, Karl (1887). Capital Volume One. Moscow: Progress Publishers.
A commodity is therefore a mysterious thing, simply because in it the social character of men’s labour appears to them as an objective character stamped upon the product of that labour; because the relation of the producers to the sum total of their own labour is presented to them as a social relation, existing not between themselves, but between the products of their labour.
- ^ Isaak Illich Rubin cho rằng "Lý thuyết bái vật giáo là cơ sở của toàn bộ hệ thống kinh tế của Marx nói chung, và thuyết giá trị của ông nói riêng." — Essays on Marx's Theory of Value. Montreal: Black Rose Books, 1990, tr. 5.
- ^ Roubine, Isaak I. (2009). Essais sur la théorie de la valeur de Marx. Paris: Syllepse. tr. 55. ISBN 978-2-84950-218-1.
- ^ Rubin, Isaak Illich (1972). Essays on Marx's Theory of Value. Detroit: Black and Red.
Đọc thêm[sửa | sửa mã nguồn]
- Sandel, Michael (2012). What money can't buy : the moral limits of markets. New York: Farrar, Straus and Giroux. ISBN 9780374203030.
- Bottomore, Tom (1991). A Dictionary of Marxist thought. Oxford, UK Cambridge, Mass: Blackwell Reference. ISBN 9780631180821.
- Debord, Guy (2009). The Society of the Spectacle. Eastbourne: Soul Bay Press. ISBN 9780955955334.
- Fine, Ben (2010). Marx's Capital. London & New York: Pluto Press. ISBN 978-0745330167.
- Harvey, David (2010). A companion to Marx's Capital. London New York: Verso. ISBN 978-1844673599.
- Lukács, György (1971). History and Class Consciousness : studies in Marxist dialectics. Cambridge, Mass: MIT Press. ISBN 9780262620208.
- Marx, Karl (1981). Capital :Volume 1: A critique of political economy. London New York, N.Y: Penguin Books in association with New Left Review. ISBN 9780140445688.
- Douglas, Mary (1996). The world of goods : towards an anthropology of consumption : with a new introduction. London New York: Routledge. ISBN 9780415130479.