Chiến dịch Gettysburg
Chiến dịch Gettysburg | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Một phần của Nội chiến Hoa Kỳ | |||||||
Hai viên tư lệnh George G. Meade và Robert E. Lee | |||||||
| |||||||
Tham chiến | |||||||
Liên bang miền Bắc | Liên minh miền Nam | ||||||
Chỉ huy và lãnh đạo | |||||||
Joseph Hooker George G. Meade (từ 28 tháng 6) | Robert E. Lee | ||||||
Thành phần tham chiến | |||||||
Binh đoàn Potomac | Binh đoàn Bắc Virginia | ||||||
Lực lượng | |||||||
90.000[1] | 75.000[2] | ||||||
Thương vong và tổn thất | |||||||
30.100[3] | 27.000[4] |
Chiến dịch Gettysburg là một chuỗi các trận đánh diễn ra trong tháng 6 và tháng 7 năm 1863, thời Nội chiến Hoa Kỳ. Sau thắng lợi trong trận Chancellorsville, đại tướng Liên minh miền Nam Robert E. Lee đã dẫn Binh đoàn Bắc Virginia bắc tiến, tấn công vào lãnh thổ các bang Maryland và Pennsylvania. Binh đoàn Potomac của Liên bang miền Bắc, do thiếu tướng Joseph Hooker và sau đó (từ ngày 28 tháng 6) là thiếu tướng George G. Meade chỉ huy, đã truy đuổi và đánh bại được Lee trong trận Gettysburg, nhưng lại để ông chạy thoát được về Virginia.
Quân đội của Lee bắt đầu rút khỏi vị trí đối diện với quân miền Bắc tại Fredericksburg, Virginia ngày 3 tháng 6 năm 1863. Trong khi họ dừng lại tại Culpeper, đã nổ ra trận đánh chủ yếu bằng kỵ binh lớn nhất trong toàn cuộc Nội chiến tại Brandy Station vào ngày 9 tháng 6. Quân miền Nam vượt qua dãy núi Blue Ridge và tiến lên phía bắc qua thung lũng Shenandoah, đánh chiếm đồn binh của miền Bắc tại Winchester, Virginia trong trận Winchester thứ hai, từ 13 đến 15 tháng 6. Quân đoàn II của Lee băng qua sông Potomac, tiến vào Maryland và Pennsylvania, đến được sông Susquehanna và đe dọa thủ phủ Harrisburg của Pennsylvania. Tuy nhiên, Binh đoàn Potomac đã truy đuổi và đến Frederick, Maryland trước khi Lee nhận ra rằng đối phương đã qua được sông Potomac. Lee liền gấp rút tập trung quân đội trong thị trấn giao lộ Gettysburg.
Trận Gettysburg là trận đánh lớn nhất trong Nội chiến Hoa Kỳ. Bắt đầu vào ngày 1 tháng 7, quân miền Nam đã giành thắng lợi đầu tiên trong việc đánh bật kỵ binh miền Bắc và 2 quân đoàn bộ binh ra khỏi các vị trí phòng ngự và phải rút qua thị trấn, chạy lên đồi Cemetery. Ngày 2 tháng 6, khi phần lớn lực lượng hai bên đã có mặt đầy đủ, Lee phát động nhiều cuộc công kích dữ dội vào cả hai bên sườn của trận tuyền quân miền Bắc, nhưng đã bị đẩy ùi với thương vong nặng nề cho cả hai phía. Ngày 3 tháng 7, Lee cho tập trung lực lượng đánh vào trung tâm quân miền Bắc. Cuộc tấn công bộ binh quy mô lớn này, với tên gọi cuộc tấn công của Pickett, đã bị thất bại hoàn toàn, khiến cho Lee phải ra lệnh bắt đầu rút lui tối ngày 4 tháng 7.
Cuộc rút lui của quân miền Nam về Virginia gặp rất nhiều khó khăn do thời tiết xấu, điều kiện đường sá tồi tệ và các cuộc giao tranh với kỵ binh miền Bắc. Tuy nhiên, quân đội của Meade đã không hoạt động đủ tích cực để ngăn chặn Binh đoàn Bắc Virginia vượt sông Potomac và để cho họ chạy thoát an toàn trong đêm 13 - 14 tháng 7.
Chú thích
[sửa | sửa mã nguồn]Thư mục
[sửa | sửa mã nguồn]- Brown, Kent Masterson. Retreat from Gettysburg: Lee, Logistics, & the Pennsylvania Campaign. Chapel Hill: University of North Carolina Press, 2005. ISBN 0-8078-2921-8.
- Busey, John W., and David G. Martin. Regimental Strengths and Losses at Gettysburg. 4th ed. Hightstown, NJ: Longstreet House, 2005. ISBN 0-944413-67-6.
- Clark, Champ, and the Editors of Time-Life Books. Gettysburg: The Confederate High Tide. Alexandria, VA: Time-Life Books, 1985. ISBN 0-8094-4758-4.
- Coddington, Edwin B. The Gettysburg Campaign; a study in command. New York: Scribner's, 1968. ISBN 0-684-84569-5.
- Eicher, David J. The Longest Night: A Military History of the Civil War. New York: Simon & Schuster, 2001. ISBN 0-684-84944-5.
- Esposito, Vincent J. West Point Atlas of American Wars. New York: Frederick A. Praeger, 1959. OCLC 5890637. The collection of maps (without explanatory text) is available online at the West Point website Lưu trữ 2012-08-29 tại Archive.today.
- Gottfried, Bradley M. The Maps of Gettysburg: An Atlas of the Gettysburg Campaign, June 3 – ngày 13 tháng 6 năm 1863. New York: Savas Beatie, 2007. ISBN 978-1-932714-30-2.
- Huntington, Tom. Pennsylvania Civil War Trails: The Guide to Battle Sites, Monuments, Museums and Towns. Mechanicsburg, PA: Stackpole Books, 2007. ISBN 978-0-8117-3379-3.
- Kennedy, Frances H., ed. The Civil War Battlefield Guide. 2nd ed. Boston: Houghton Mifflin Co., 1998. ISBN 0-395-74012-6.
- Longacre, Edward G. The Cavalry at Gettysburg. Lincoln: University of Nebraska Press, 1986. ISBN 0-8032-7941-8.
- Loosbrock, Richard D. "Battle of Brandy Station." In Encyclopedia of the American Civil War: A Political, Social, and Military History, edited by David S. Heidler and Jeanne T. Heidler. New York: W. W. Norton & Company, 2000. ISBN 0-393-04758-X.
- McPherson, James M. Battle Cry of Freedom: The Civil War Era. Oxford History of the United States. New York: Oxford University Press, 1988. ISBN 0-19-503863-0.
- Martin, David G. Gettysburg July 1. rev. ed. Conshohocken, PA: Combined Publishing, 1996. ISBN 0-938289-81-0.
- Mingus, Scott L., Sr. Flames beyond Gettysburg: The Gordon Expedition, June 1863. Ironclad Publishing, 2009. ISBN 0-967-3770-8-0.
- Nye, Wilbur S. Here Come the Rebels! Dayton, OH: Morningside House, 1984. ISBN 0-89029-080-6. First published in 1965 by Louisiana State University Press.
- Salmon, John S. The Official Virginia Civil War Battlefield Guide. Mechanicsburg, PA: Stackpole Books, 2001. ISBN 0-8117-2868-4.
- Sauers, Richard A. "Battle of Gettysburg." In Encyclopedia of the American Civil War: A Political, Social, and Military History, edited by David S. Heidler and Jeanne T. Heidler. New York: W. W. Norton & Company, 2000. ISBN 0-393-04758-X.
- Sears, Stephen W. Gettysburg. Boston: Houghton Mifflin, 2003. ISBN 0-395-86761-4.
- Symonds, Craig L. American Heritage History of the Battle of Gettysburg. New York: HarperCollins, 2001. ISBN 0-06-019474-X.
- Wittenberg, Eric J., and J. David Petruzzi. Plenty of Blame to Go Around: Jeb Stuart's Controversial Ride to Gettysburg. New York: Savas Beatie, 2006. ISBN 1-932714-20-0.
- Wittenberg, Eric J., J. David Petruzzi, and Michael F. Nugent. One Continuous Fight: The Retreat from Gettysburg and the Pursuit of Lee's Army of Northern Virginia, July 4–14, 1863. New York: Savas Beatie, 2008. ISBN 978-1-932714-43-2.
- Woodworth, Steven E. Beneath a Northern Sky: A Short History of the Gettysburg Campaign. Wilmington, DE: SR Books (scholarly Resources, Inc.), 2003. ISBN 0-8420-2933-8.
- National Park Service battle descriptions Lưu trữ 2005-04-09 tại Wayback Machine
Animated History of the Gettysburg Campaign |
Đọc thêm
[sửa | sửa mã nguồn]- Bearss, Edwin C. Receding Tide: Vicksburg and Gettysburg: The Campaigns That Changed the Civil War. Washington DC: National Geographic Society, 2010. ISBN 978-1-4262-0510-1.
- Boritt, Gabor S., ed. The Gettysburg Nobody Knows. New York: Oxford University Press, 1997. ISBN 0-19-510223-1.
- Desjardins, Thomas A. These Honored Dead: How the Story of Gettysburg Shaped American Memory. New York: Da Capo Press, 2003. ISBN 0-306-81267-3.
- Frassanito, William A. Early Photography at Gettysburg. Gettysburg, PA: Thomas Publications, 1995. ISBN 1-57747-032-X.
- Foote, Shelby. The Civil War: A Narrative. Vol. 2, Fredericksburg to Meridian. New York: Random House, 1958. ISBN 0-394-49517-9.
- Fremantle, Arthur J. L. The Fremantle Diary: A Journal of the Confederacy. Edited by Walter Lord. Short Hills, NJ: Burford Books, 2002. ISBN 1-58080-085-8. First published 1954 by Capicorn Books.
- Freeman, Douglas S. Lee's Lieutenants: A Study in Command. 3 vols. New York: Scribner, 1946. ISBN 0-684-85979-3.
- Freeman, Douglas S. R. E. Lee, A Biography. 4 vols. New York: Scribner, 1934.
- Gallagher, Gary W., ed. The Third Day at Gettysburg and Beyond. Chapel Hill: University of North Carolina Press, 1998. ISBN 0-80784-753-4.
- Gallagher, Gary W., ed. Three Days at Gettysburg: Essays on Confederate and Union Leadership. Kent, OH: Kent State University Press, 1999. ISBN 0-87338-629-9.
- Gottfried, Bradley M. Brigades of Gettysburg. New York: Da Capo Press, 2002. ISBN 0-306-81175-8.
- Gottfried, Bradley M. The Artillery of Gettysburg. Nashville, TN: Cumberland House Publishing, 2008. ISBN 978-1-58182-623-4.
- Hall, Jeffrey C. The Stand of the U.S. Army at Gettysburg. Bloomington: Đại học Indiana Press, 2003. ISBN 0-253-34258-9.
- Harman, Troy D. Lee's Real Plan at Gettysburg. Mechanicsburg, PA: Stackpole Books, 2003. ISBN 0-8117-0054-2.
- Laino, Philip, Gettysburg Campaign Atlas. 2nd ed. Dayton, OH: Gatehouse Press 2009. ISBN 978-1-934900-45-1.
- Longstreet, James. From Manassas to Appomattox: Memoirs of the Civil War in America. New York: Da Capo Press, 1992. ISBN 0-3068-0464-6. First published in 1896 by J. B. Lippincott and Co.
- Petruzzi, J. David, and Steven Stanley. The Complete Gettysburg Guide. New York: Savas Beatie, 2009. ISBN 978-1-932714-63-0.
- Pfanz, Harry W. Gettysburg – The First Day. Chapel Hill: University of North Carolina Press, 2001. ISBN 0-8078-2624-3.
- Pfanz, Harry W. Gettysburg – The Second Day. Chapel Hill: University of North Carolina Press, 1987. ISBN 0-8078-1749-X.
- Pfanz, Harry W. Gettysburg: Culp's Hill and Cemetery Hill. Chapel Hill: University of North Carolina Press, 1993. ISBN 0-8078-2118-7.
- Tagg, Larry. The Generals of Gettysburg Lưu trữ 2014-10-22 tại Wayback Machine. Campbell, CA: Savas Publishing, 1998. ISBN 1-882810-30-9.
- Trudeau, Noah Andre. Gettysburg: A Testing of Courage. New York: HarperCollins, 2002. ISBN 0-06-019363-8.
- Tucker, Glenn. High Tide at Gettysburg. Dayton, OH: Morningside House, 1983. ISBN 978-0-914427-82-7. First published 1958 by Bobbs-Merrill Co.
- Wert, Jeffry D. Gettysburg: Day Three. New York: Simon & Schuster, 2001. ISBN 0-684-85914-9.