Di sản thế giới hỗn hợp

Quần thể danh thắng Tràng An hiện là di sản thế giới hỗn hợp duy nhất ở Việt Nam

Di sản thế giới hỗn hợp (hay cảnh quan văn hóa thế giới) là một loại di sản thế giới kép, đáp ứng đủ cả hai yếu tố nổi bật về văn hóa và thiên nhiên. Một địa danh được công nhận là di sản thế giới hỗn hợp phải thỏa mãn ít nhất là một tiêu chí về di sản văn hóa (tiêu chuẩn i,ii,iii,iv,v,vi) và một tiêu chí về di sản thiên nhiên (tiêu chuẩn vii,viii,ix,x).^[1]^[2]

Tổng quan[sửa | sửa mã nguồn]

Tính đến hết năm 2016, UNESCO đã công nhận 35 di sản hỗn hợp trên tổng số 1052 di sản thế giới. Số lượng di sản hỗn hợp chỉ chiếm khoảng ~3,3% số lượng di sản thế giới. Nhiều di sản hỗn hợp từng được UNESCO công nhận từ 2 lần trở lên do bổ sung thêm tiêu chuẩn hoặc mở rộng diện tích. Chính là bởi trước khi trở thành di sản thế giới hỗn hợp, nhiều khu vực đã là một di sản thiên nhiên thế giới (như Khu bảo tồn Ngorongoro, Ohrid, Tassili n'Ajjer, Vườn quốc gia Tongariro) hoặc di sản văn hóa thế giới (như núi Thái Sơn, Thành cổ Maya và rừng Calakmul).

Trung Quốc và Úc là hai quốc gia có số lượng di sản hỗn hợp nhiều nhất với 4 địa điểm, tiếp theo là Peru, Hy Lạp, Tây Ban Nha và Thổ Nhĩ Kỳ với hai địa điểm. Vùng hoang dã ở Tasmania của Úc và Thái Sơn của Trung Quốc là 2 di sản thế giới kép đáp ứng nhiều tiêu chuẩn nhất (7 tiêu chuẩn); trong khi đó, Vách đá Bandiagara và Vùng các hồ Willandra lại là 2 di sản hỗn hợp đạt ít tiêu chuẩn nhất (với chỉ 1 tiêu chuẩn về văn hóa và 1 tiêu chuẩn về thiên nhiên). Có hai di sản xuyên quốc gia là Pyrénées-Mont Perdu và Khu bảo tồn xuyên biên giới Maloti-Drakensberg. Quần thể danh thắng Tràng An (Ninh Bình) hiện là di sản hỗn hợp duy nhất ở Việt Nam và khu vực Đông Nam Á.^[3]

Danh sách các di sản kép[sửa | sửa mã nguồn]

Tên di sản hỗn hợp	Quốc gia	Năm công nhận
Khu bảo tồn Ngorongoro	Tanzania	1979
Ohrid	Macedonia	1979
Vườn quốc gia Tikal	Guatemala	1979
Vùng các hồ Willandra	Úc	1981
Vườn quốc gia Kakadu	Úc	1981
Vùng hoang dã ở Tasmania	Úc	1982
Khu bảo tồn lịch sử Machu Picchu	Peru	1983
Vườn quốc gia Göreme và khu núi đá Cappadocia	Thổ Nhĩ Kỳ	1985
St Kilda	Anh	1986
Thái Sơn	Trung Quốc	1987
Vườn quốc gia Uluru-Kata Tjuta	Úc	1987
Hierapolis-Pamukkale	Thổ Nhĩ Kỳ	1988
Metéora	Hy Lạp	1988
Núi Athos	Hy Lạp	1988
Vách đá Bandiagara	Mali	1989
Hoàng Sơn	Trung Quốc	1990
Vườn quốc gia Rio Abiseo	Peru	1990
Vườn quốc gia Tongariro	New Zealand	1990
Tassili n'Ajjer	Algeria	1992
Nga Mi Sơn cùng Lạc Sơn Đại Phật	Trung Quốc	1996
Vùng đất Laponia	Thụy Điển	1996
Pyrénées-Mont Perdu	Pháp và Tây Ban Nha	1997
Khu đa dạng sinh học ở Ibiza	Tây Ban Nha	1999
Khu thắng cảnh Vũ Di Sơn	Trung Quốc	1999
Khu bảo tồn xuyên biên giới Maloti-Drakensberg	Nam Phi và Lesotho	2000
Cảnh quan văn hóa và hệ sinh thái Lope-Okanda	Gabon	2007
Papahānaumokuākea	Hoa Kỳ	2010
Khu bảo tồn Wadi Rum	Jordan	2011
Quần đảo nam Palau	Palau	2012
Thành phố cổ đại của người Maya và Các khu bảo vệ rừng nhiệt đới của Calakmul	Mexico	2014
Quần thể danh thắng Tràng An	Việt Nam	2014
Các dãy núi Blue và John Crow	Jamaica	2015
Vườn quốc gia Khangchendzonga	Ấn Độ	2016
Khối núi Ennedi: Cảnh quan văn hóa và thiên nhiên	Tchad	2016
Ahwar Nam Iraq: Khu bảo vệ đa dạng sinh học và Quang cảnh sót lại của các thành phố Lưỡng Hà	Iraq	2016