Di tích quốc gia đặc biệt
Di tích là dấu vết của quá khứ còn lưu lại trong lòng đất hoặc trên mặt đất có ý nghĩa về mặt văn hóa và lịch sử".[1] Ở Việt Nam, một di tích khi đủ các điều kiện sẽ được công nhận theo thứ tự: di tích cấp tỉnh, di tích cấp quốc gia và di tích quốc gia đặc biệt. Di tích quốc gia đặc biệt là những di tích Việt Nam có giá trị đặc biệt tiêu biểu của quốc gia. Di tích quốc gia đặc biệt do Thủ tướng Chính phủ quyết định xếp hạng trên cơ sở lựa chọn các di tích quan trọng đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch xếp hạng là di tích quốc gia, lần xếp hạng đầu tiên là vào năm 2009.
Hiện nay, qua 11 đợt xếp hạng, Việt Nam có tổng số 119 di tích quốc gia đặc biệt được xếp hạng, trong đó Hà Nội là địa phương sở hữu 18 di tích quốc gia đặc biệt; Quảng Ninh, Thanh Hóa, Bắc Giang và Nghệ An đều có 5 di tích quốc gia đặc biệt; tiếp đó là các tỉnh Quảng Nam, Bắc Ninh và Hải Dương với 4 di tích quốc gia đặc biệt; Ninh Bình, Cao Bằng, Bình Phước, Tuyên Quang đều có 3 di tích quốc gia đặc biệt, có tới 44 di tích thuộc vùng châu thổ sông Hồng. Các Di sản thế giới tại Việt Nam đều được xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt. Trong số di tích quốc gia có 119 di tích quốc gia đặc biệt có 8 di sản thế giới.
Phân loại[sửa | sửa mã nguồn]
Trong số 119 di tích quốc gia đặc biệt quan trọng của Việt Nam sau 11 đợt xếp hạng có:
- 09 di tích danh lam thắng cảnh: Ruộng bậc thang Mù Cang Chải, Ngũ Hành Sơn, Khu bảo tồn thiên nhiên Na Hang - Lâm Bình, Vịnh Hạ Long, Hồ Ba Bể, Vườn quốc gia Cát Tiên, Tràng An-Tam Cốc-Bích Động, Quần đảo Cát Bà và Gành Đá Đĩa.
- 03 di tích khảo cổ và kiến trúc nghệ thuật: Tháp Hòa Lai, Óc Eo - Ba Thê và Gò Tháp.
- 04 Di tích khảo cổ: Cát Tiên, Hang Con Moong và các di tích phụ cận, Mộ cự thạch Hàng Gòn và Phật viện Đồng Dương.
- 07 di tích lịch sử và danh lam thắng cảnh: Núi Non Nước, Sầm Sơn, Quần thể An Phụ - Kính Chủ - Nhẫm Dương, Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng, Yên Tử, Tây Thiên-Tam Đảo và Quần thể Hương Sơn (Chùa Hương).
- 02 di tích lịch sử, kiến trúc nghệ thuật và khảo cổ: Thành nhà Hồ và Cổ Loa.
- 01 di tích lịch sử và khảo cổ: Khu trung tâm Hoàng Thành Thăng Long
- 23 di tích kiến trúc nghệ thuật: Đình Đại Phùng, Đền - Chùa - Đình Hai Bà Trưng, Tháp Nhạn, Chùa Thái Lạc, Đền thờ Lê Hoàn, Đình Tường Phiêu, Đình Thổ Tang, Đình So, Tháp Po Klong Garai, Chùa Keo Hành Thiện, Chùa Keo, Đô thị cổ Hội An, Khu đền tháp Mỹ Sơn, Đình Tây Đằng, Chùa Vĩnh Nghiêm, Đền Sóc, Chùa Tây Phương, Tháp Dương Long, Tháp Bình Sơn, Đình Hoành Sơn, Đình Chèm, Đình Hạ Hiệp và Đền An Xá.
- 16 di tích lịch sử và kiến trúc nghệ thuật: Cố đô Hoa Lư, Quần thể kiến trúc Cố đô Huế, Côn Sơn - Kiếp Bạc, Đền Trần-Chùa Phổ Minh, Lam Kinh, Văn Miếu - Quốc Tử Giám, Đền Phù Đổng, Chùa Dâu, Chùa Thầy, Đền Bà Triệu, Chùa Phật Tích, Chùa Bút Tháp, Đền Trần Thương, Phố Hiến, Chùa Bổ Đà, Chùa Đọi Sơn, Đền Xưa - Chùa Giám - Đền Bia và Lăng mộ và Đền thờ Nguyễn Xí.
- 53 di tích còn lại là các di tích lịch sử đơn thuần: Gò Đống Đa, Đền Hùng, Nhà tù Buôn Ma Thuột, Khu lưu niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Phủ Chủ tịch, Khu di tích chiến trường Điện Biên Phủ, Dinh Độc Lập, Những địa điểm Khởi nghĩa Yên Thế, Nhà tù Côn Đảo, Khu lưu niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Kim Liên, Khu lưu niệm Chủ tịch Tôn Đức Thắng tại Mỹ Hòa Hưng, Pác Bó, Tân Trào, An toàn khu (ATK) Định Hóa, Căn cứ Trung ương Cục miền Nam, Bạch Đằng, Khu lưu niệm Nguyễn Du, Đường Trường Sơn-Đường Hồ Chí Minh, Đền Hai Bà Trưng, Đền Hát Môn, Khu di tích lịch sử nhà Trần tại Đông Triều, Rừng Trần Hưng Đạo, Đôi bờ Hiền Lương-Bến Hải, Thành cổ Quảng Trị và những địa điểm lưu niệm sự kiện 81 ngày đêm năm 1972, Chiến thắng Chương Thiện, Khu lăng mộ và đền thờ các vị vua triều Trần, Khu đền thờ Tây Sơn Tam Kiệt, Địa điểm chiến thắng Rạch Gầm-Xoài Mút, Nhà tù Sơn La, Trại giam Phú Quốc, Địa đạo Vịnh Mốc và hệ thống làng hầm Vĩnh Linh, Đền thờ Nguyễn Bỉnh Khiêm, Mộ và Khu lưu niệm Nguyễn Đình Chiểu, Khu lưu niệm Phan Bội Châu tại Nam Đàn, Khởi nghĩa Bắc Sơn, An toàn khu (ATK) Chợ Đồn, Địa điểm tổ chức Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ II của Đảng, Đồng Khởi Bến Tre, Địa điểm Chiến thắng Đăk Tô - Tân Cảnh, Đền Cửa Ông, Văn miếu Mao Điền, Địa điểm về cuộc khởi nghĩa Ba Tơ, Địa điểm Chiến thắng Biên giới năm 1950, Thành Điện Hải, Chi Lăng, Địa điểm Chiến thắng Xương Giang, Hệ thống di tích lưu niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Thừa Thiên Huế, Căn cứ Cái Chanh và An toàn khu (ATK) II Hiệp Hòa.
Thủ tướng Chính phủ là người ra quyết định xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt đồng thời quyết định việc đề nghị Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên Hiệp Quốc (UNESCO) xem xét đưa di tích tiêu biểu của Việt Nam vào Danh mục di sản thế giới.[2]
Thống kê[sửa | sửa mã nguồn]
Hạng mục | Số di tích |
---|---|
Di tích danh lam thắng cảnh | 8 |
Di tích khảo cổ và kiến trúc nghệ thuật | 3 |
Di tích khảo cổ | 4 |
Di tích lịch sử và danh lam thắng cảnh | 7 |
Di tích lịch sử, kiến trúc nghệ thuật và khảo cổ | 2 |
Di tích lịch sử và khảo cổ | 1 |
Di tích kiến trúc nghệ thuật: | 21 |
Di tích lịch sử và kiến trúc nghệ thuật | 15 |
Di tích lịch sử | 50 |
Số lượng di tích | |
---|---|
Quảng Ninh | 5 |
Cao Bằng | 3 |
Lạng Sơn | 2 |
Bắc Kạn | 2 |
Thái Nguyên | 1 |
Tuyên Quang | 3 |
Điện Biên | 1 |
Sơn La | 1 |
Phú Thọ | 1 |
Yên Bái | 1 |
Bắc Giang | 5 |
Vĩnh Phúc | 2 |
Hà Nội | 17 |
Bắc Ninh | 4 |
Hải Dương | 4 |
Hải Phòng | 2 |
Hưng Yên | 2 |
Thái Bình | 2 |
Nam Định | 2 |
Hà Nam | 2 |
Thanh Hoá | 6 |
Ninh Bình | 3 |
Hà Tĩnh | 2 |
Nghệ An | 4 |
Quảng Bình | 2 |
Quảng Trị | 4 |
Thừa Thiên Huế | 2 |
Đà Nẵng | 2 |
Quảng Nam | 4 |
Quảng Ngãi | 1 |
Gia Lai | 1 |
Kon Tum | 2 |
Bình Định | 2 |
Đăk Lăk | 1 |
Đăk Nông | 1 |
Lâm Đồng | 2 |
Bình Phước | 3 |
Ninh Thuận | 2 |
Tây Ninh | 1 |
Đồng Nai | 2 |
Bà Rịa-Vũng Tàu | 1 |
Thành phố Hồ Chí Minh | 2 |
Đồng Tháp | 1 |
Tiền Giang | 1 |
An Giang | 2 |
Bến Tre | 2 |
Kiên Giang | 1 |
Hậu Giang | 1 |
Tiêu chí đánh giá[sửa | sửa mã nguồn]
Tiêu chí | Loại hình tương ứng |
---|---|
Công trình xây dựng, địa điểm ghi dấu sự kiện đánh dấu bước chuyển biến đặc biệt quan trọng của lịch sử dân tộc hoặc gắn với anh hùng dân tộc, danh nhân tiêu biểu có ảnh hưởng to lớn đối với tiến trình lịch sử của dân tộc.[3] | Lịch sử |
Công trình kiến trúc, nghệ thuật, quần thể kiến trúc, tổng thể kiến trúc đô thị và địa điểm cư trú có giá trị tiêu biểu trong các giai đoạn phát triển kiến trúc, nghệ thuật Việt Nam.[3] | Kiến trúc nghệ thuật |
Địa điểm khảo cổ có giá trị nổi bật đánh dấu các giai đoạn phát triển văn hóa khảo cổ quan trọng của Việt Nam và thế giới.[3] | Khảo cổ |
Cảnh quan thiên nhiên nổi tiếng hoặc địa điểm có sự kết hợp giữa cảnh quan thiên nhiên với công trình kiến trúc, nghệ thuật có giá trị đặc biệt của quốc gia hoặc khu vực thiên nhiên có giá trị về địa chất, địa mạo, địa lý, đa dạng sinh học và hệ sinh thái đặc thù nổi tiếng của Việt Nam và thế giới.[3] | Danh lam thắng cảnh |
Danh sách các di tích quốc gia đặc biệt đợt 1 đến 8[sửa | sửa mã nguồn]
Di tích quốc gia đặc biệt đợt 8 (2017)[sửa | sửa mã nguồn]
- Di tích lịch sử Đền Cửa Ông, thành phố Cẩm Phả và huyện Vân Đồn, tỉnh Quảng Ninh.
- Di tích lịch sử Văn miếu Mao Điền, huyện Cẩm Giàng, tỉnh Hải Dương.
- Di tích lịch sử Địa điểm về Cuộc khởi nghĩa Ba Tơ, huyện Ba Tơ, tỉnh Quảng Ngãi.
- Di tích lịch sử Địa điểm Chiến thắng Biên giới năm 1950, huyện Thạch An, tỉnh Cao Bằng.
- Di tích lịch sử và kiến trúc nghệ thuật Chùa Đọi Sơn (Chùa Long Đọi), huyện Duy Tiên, tỉnh Hà Nam.
- Di tích lịch sử và kiến trúc nghệ thuật Đền Xưa - Chùa Giám - Đền Bia, huyện Cẩm Giàng, tỉnh Hải Dương.
- Di tích lịch sử Thành Điện Hải, quận Hải Châu, thành phố Đà Nẵng.
- Di tích lịch sử và danh lam thắng cảnh Quần thể Hương Sơn (Chùa Hương), huyện Mỹ Đức, thành phố Hà Nội.
- Di tích kiến trúc nghệ thuật Đình Hoành Sơn, huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An.
- Di tích kiến trúc nghệ thuật Đình Chèm, quận Bắc Từ Liêm, thành phố Hà Nội.
Di tích quốc gia đặc biệt đợt 9 (2018)[sửa | sửa mã nguồn]
Thủ tướng Chính phủ vừa quyết định xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt (đợt 9) đối với 11 di tích (1 di tích bổ sung vào phần đã xếp hạng trước đó) vào tháng 12/2018 như sau:[72]
- Di tích kiến trúc nghệ thuật Tháp Nhạn, thành phố Tuy Hòa, tỉnh Phú Yên.
- Di tích kiến trúc nghệ thuật Chùa Thái Lạc, huyện Văn Lâm, tỉnh Hưng Yên.
- Di tích kiến trúc nghệ thuật Đền thờ Lê Hoàn, huyện Thọ Xuân, tỉnh Thanh Hóa.
- Di tích kiến trúc nghệ thuật Đình Tường Phiêu, huyện Phúc Thọ, thành phố Hà Nội
- Di tích kiến trúc nghệ thuật Đình Thổ Tang, huyện Vĩnh Tường, tỉnh Vĩnh Phúc.
- Di tích kiến trúc nghệ thuật Đình So, huyện Quốc Oai, thành phố Hà Nội.
- Di tích lịch sử Gò Đống Đa, quận Đống Đa, thành phố Hà Nội.
- Di tích lịch sử Nhà tù Buôn Ma Thuột, thành phố Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk
- Di tích lịch sử Đường Trường Sơn - Đường Hồ Chí Minh (tại các tỉnh Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên Huế, Quảng Nam, Kon Tum, Bình Phước).[73]
- Danh lam thắng cảnh Ngũ Hành Sơn, quận Ngũ Hành Sơn, thành phố Đà Nẵng.
- Danh lam thắng cảnh Khu bảo tồn thiên nhiên Na Hang - Lâm Bình, huyện Na Hang và huyện Lâm Bình, tỉnh Tuyên Quang.
Di tích quốc gia đặc biệt đợt 10 (năm 2019)[sửa | sửa mã nguồn]
Ngày 31/12/2019, Thủ tướng Chính phủ Việt Nam đã ký quyết định xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt (đợt 10) đối với 7 di tích:[74]
- Di tích lịch sử Chi Lăng, huyện Chi Lăng, tỉnh Lạng Sơn.
- Di tích lịch sử Địa điểm Chiến thắng Xương Giang, thành phố Bắc Giang, tỉnh Bắc Giang.
- Di tích lịch sử và danh lam thắng cảnh Núi Non Nước, thành phố Ninh Bình, tỉnh Ninh Bình.
- Di tích lịch sử và danh lam thắng cảnh Sầm Sơn, thành phố Sầm Sơn, tỉnh Thanh Hóa.
- Danh lam thắng cảnh Ruộng bậc thang Mù Căng Chải, huyện Mù Căng Chải, tỉnh Yên Bái.
- Di tích kiến trúc nghệ thuật Đình Đại Phùng, huyện Đan Phượng, thành phố Hà Nội.
- Di tích kiến trúc nghệ thuật Đền-Chùa-Đình Hai Bà Trưng, quận Hai Bà Trưng, thành phố Hà Nội.
Di tích quốc gia đặc biệt đợt 11 (năm 2020)[sửa | sửa mã nguồn]
Ngày 31/12/2020, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 2280/QĐ-TTg về việc xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt (đợt 11), năm 2020. Các di tích được xếp hạng đợt này, gồm[75]:
- Di tích lịch sử Hệ thống di tích lưu niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Thừa Thiên Huế, thành phố Huế và huyện Phú Vang, tỉnh Thừa Thiên Huế; bao gồm các địa điểm chính là Trường Quốc học Huế, Khu lưu niệm tại 112 Mai Thúc Loan, Đình Dương Nỗ và Khu lưu niệm tại Làng Dương Nỗ.
- Di tích lịch sử An toàn khu (ATK) II Hiệp Hòa, huyện Hiệp Hòa, tỉnh Bắc Giang.
- Di tích lịch sử Căn cứ Cái Chanh, huyện Hồng Dân, tỉnh Bạc Liêu (tên gọi khác: Căn cứ Xứ ủy Nam Bộ và Trung ương cục miền Nam 1949-1951; Căn cứ Tỉnh ủy Bạc Liêu 1973-1975).
- Di tích kiến trúc nghệ thuật Đền An Xá, huyện Tiên Lữ, tỉnh Hưng Yên (tên gọi khác: Đền Đậu An).
- Di tích kiến trúc nghệ thuật Đình Hạ Hiệp, huyện Phúc Thọ, thành phố Hà Nội.
- Di tích lịch sử và kiến trúc nghệ thuật Lăng mộ và Đền thờ Nguyễn Xí, huyện Nghi Lộc, tỉnh Nghệ An.
- Danh lam thắng cảnh Gành Đá Đĩa, huyện Tuy An, tỉnh Phú Yên.
Các di tích đang tiến hành lập hồ sơ[sửa | sửa mã nguồn]
STT | Tên di tích | Địa điểm | Loại hình |
---|---|---|---|
1 | Di chỉ khảo cổ Đồng Đậu | Thị trấn Yên Lạc, huyện Yên Lạc, tỉnh Vĩnh Phúc | Khảo cổ |
2 | Cụm đình Tam Canh: đình Hương Canh, đình Ngọc Canh và đình Tiên Hường | Thị trấn Hương Canh, huyện Bình Xuyên, tỉnh Vĩnh Phúc | Kiến trúc nghệ thuật |
3 | Cụm di tích đình, chùa, từ chỉ Thổ Hà | Xã Vân Hà, huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang | Kiến trúc nghệ thuật |
4 | Chùa Kim Liên (Đã thông qua hồ sơ các cấp) | Phường Quảng An, quận Tây Hồ, thành phố Hà Nội | Kiến trúc nghệ thuật |
5 | Chùa Đậu | Xã Nguyễn Trãi, huyện Thường Tín, thành phố Hà Nội | Kiến trúc nghệ thuật |
6 | Ngôi nhà số 48 Hàng Ngang (Nơi Chủ tịch Hồ Chí Minh viết bản Tuyên ngôn Độc lập năm 1945) | Phường Hàng Đào, quận Hoàn Kiếm, thành phố Hà Nội | Lịch sử |
7 | Đền Bạch Mã | Phường Hàng Buồm, quận Hoàn Kiếm, thành phố Hà Nội | Lịch sử và kiến trúc nghệ thuật |
8 | Làng cổ Đường Lâm | Xã Đường Lâm, thị xã Sơn Tây, thành phố Hà Nội | Kiến trúc nghệ thuật |
9 | Đình Chu Quyến | Xã Chu Minh, huyện Ba Vì, thành phố Hà Nội | Kiến trúc nghệ thuật |
10 | Khu lưu niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh tại K9-Đá Chông | Xã Minh Quang, huyện Ba Vì, thành phố Hà Nội | Lịch sử |
11 | Đền Mẫu Âu Cơ | Xã Hiền Lương, huyện Hạ Hòa, tỉnh Phú Thọ | Kiến trúc nghệ thuật |
12 | Đình Trà Cổ | Phường Trà Cổ, thành phố Móng Cái, tỉnh Quảng Ninh | Kiến trúc nghệ thuật |
13 | Thương cảng Vân Đồn | Huyện Vân Đồn, tỉnh Quảng Ninh | Lịch sử |
14 | Đình Hàng Kênh | Quận Ngô Quyền, thành phố Hải Phòng | Kiến trúc nghệ thuật |
15 | Đình An Cố | Huyện Thái Thụy, tỉnh Thái Bình | Kiến trúc nghệ thuật |
15 | Hành cung Lỗ Giang | Huyện Hưng Hà, tỉnh Thái Bình | Khảo cổ |
16 | Khu di chỉ khảo cổ Đông Sơn | Phường Đông Cương, thành phố Thanh Hóa, tỉnh Thanh Hóa | Khảo cổ |
17 | Di chỉ khảo cổ Văn hóa Sa Huỳnh (đang hoàn thiện) | Phường Phổ Thạnh, thị xã Đức Phổ, tỉnh Quảng Ngãi | Khảo cổ |
19 | Ngục Kon Tum | Phường Quyết Thắng, thành phố Kon Tum, tỉnh Kon Tum | Lịch sử |
20 | Tháp Bà (Tháp Pô Nagar) | Thành phố Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa | Lịch sử và kiến trúc nghệ thuật |
21 | Khu di tích Phủ Dầy | Xã Kim Thái, huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định | Lịch sử và kiến trúc nghệ thuật |
22 | Trường Lũy (đang hoàn thiện) | Huyện Trà Bồng, Tư Nghĩa, Nghĩa Hành, Minh Long, Ba Tơ và Đức Phổ | Kiến trúc nghệ thuật |
25 | Đình Nội Bình Đà | Xã Bình Minh, huyện Thanh Oai, thành phố Hà Nội | Kiến trúc nghệ thuật |
26 | Chùa Bối Khê | Xã Tam Hưng, huyện Thanh Oai, thành phố Hà Nội | Kiến trúc nghệ thuật |
27 | Khu lưu niệm Cao trào Xô Viết Nghệ Tĩnh 1930 | Thị trấn Hưng Nguyên, huyện Hưng Nguyên, tỉnh Nghệ An | Lịch sử |
28 | Thành Hoàng Đế | Thị xã An Nhơn, tỉnh Bình Định | Lịch sử, khảo cổ và kiến trúc nghệ thuật |
29 | Khu di tích Phong trào Tây Sơn tại Gia Lai (Tây Sơn Thượng Đạo) (đang hoàn thiện) | Huyện K'Bang, Đăk Pơ, Kong Chro và thị xã An Khê, tỉnh Gia Lai | Lịch sử |
30 | Đình Long Hưng (Khu di tích Nam Kỳ Khởi Nghĩa năm 1940) | Xã Long Hưng, huyện Châu Thành, tỉnh Tiền Giang | Lịch sử |
31 | Những địa điểm Khởi nghĩa Trương Định | Thị xã Gò Công, huyện Gò Công Đông và huyện Tân Phú Đông, tỉnh Tiền Giang | Lịch sử |
32 | Địa điểm Chiến thắng Ấp Bắc (hoàn thiện vào năm 2021) | Thị xã Cai Lậy, tỉnh Tiền Giang | Lịch sử |
33 | Núi Sam | Phường Núi Sam, thành phố Châu Đốc, tỉnh An Giang | Lịch sử và danh lam thắng cảnh |
34 | Địa điểm Chiến thắng Núi Thành (đang hoàn thiện) | Xã Tam Mỹ Tây, huyện Núi Thành, tỉnh Quảng Nam | Lịch sử |
35 | Hệ thống khai thác nước cổ vùng Quảng Trị (đang hoàn thiện) | Huyện Gio Linh, Cam Lộ, Vĩnh Linh và thành phố Đông Hà | Khảo cổ |
36 | Chiến khu Đ (Căn Khu ủy miền Đông và Trung ương cục miền Nam) (đang hoàn thiện) | Huyện Vĩnh Cửu, tỉnh Đồng Nai | Lịch sử |
37 | Hang Xóm Trại (Văn hóa Hòa Bình) | Xã Tân Lập, huyện Lạc Sơn, tỉnh Hòa Bình | Khảo cổ |
Di sản thế giới[sửa | sửa mã nguồn]
Hiện tại, Việt Nam đã có 9 di tích quốc gia đặc biệt được UNESCO công nhận trong 8 Di sản thế giới gồm:
- 2 di tích quốc gia đặc biệt đồng thời là 2 Di sản thiên nhiên thế giới:
- Vịnh Hạ Long, được công nhận năm 1994 theo tiêu chí (VII) và năm 2000 theo tiêu chí (VIII).
- Vườn Quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng, năm 2003, là di sản thiên nhiên thế giới theo tiêu chí (VIII).
- 5 di tích quốc gia đặc biệt đồng thời là 5 Di sản văn hóa thế giới gồm:
- Quần thể di tích Cố đô Huế, năm 1993, là di sản văn hóa thế giới theo tiêu chí (IV).
- Phố Cổ Hội An, năm 1999, là di sản văn hóa thế giới theo tiêu chí (II) (V).
- Thánh địa Mỹ Sơn, năm 1999, là di sản văn hóa thế giới theo tiêu chí (II) (III).
- Khu di tích trung tâm Hoàng thành Thăng Long, năm 2010, là di sản văn hóa thế giới theo tiêu chí (II) (III) và (VI).
- Thành nhà Hồ, năm 2011, là di sản văn hóa thế giới theo tiêu chí (II) và (IV)
- 2 di tích quốc gia đặc biệt đồng thời là 1 Di sản thế giới hỗn hợp:
- Quần thể danh thắng Tràng An, năm 2014, theo các tiêu chí (VII) và VIII) của một di sản thiên nhiên thế giới và tiêu chí (V) của một di sản văn hóa thế giới. Di sản thế giới kép này gồm 2 di tích quốc gia đặc biệt là Khu thắng cảnh Tràng An - Tam Cốc - chùa Bích Động và Quần thể di tích Cố đô Hoa Lư.
- Những đề cử trong tương lai:
- Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử bao gồm 04 Di tích quốc gia đặc biệt là Khu di tích lịch sử và danh lam thắng cảnh Yên Tử, Di tích lịch sử Nhà Trần tại Đông Triều (Quảng Ninh), Di tích lịch sử và kiến trúc nghệ thuật Côn Sơn - Kiếp Bạc (Hải Dương) và Di tích lịch sử và kiến trúc nghệ thuật Chùa Vĩnh Nghiêm (Bắc Giang), và 01 Di tích quốc gia Chùa Thanh Mai, xã Hoàng Hoa Thám, thị xã Chí Linh.
- Khu di sản thiên nhiên Ba Bể-Na Hang bao gồm Danh lam thắng cảnh Hồ Ba Bể và Khu bảo tồn thiên nhiên Na Hang-Lâm Bình.
- Vườn quốc gia Cát Tiên
- Vịnh Hạ Long-Quần đảo Cát Bà (Vịnh Hạ Long mở rộng) bao gồm 2 danh lam thắng cảnh Vịnh Hạ Long và Quần đảo Cát Bà.
- Di tích Văn hóa Óc Eo bao gồm 02 di tích quốc gia đặc biệt là Di tích khảo cổ-kiến trúc nghệ thuật Óc Eo-Ba Thê, huyện Thoại Sơn, tỉnh An Giang và Di tích khảo cổ-kiến trúc nghệ thuật Gò Tháp, huyện Tháp Mười, tỉnh Đồng Tháp và 01 Di tích quốc gia Di chỉ khảo cổ Nền Chùa, xã Mỹ Phước, huyện Tân Hiệp, tỉnh Kiên Giang.
Hình ảnh một số di tích quốc gia đặc biệt[sửa | sửa mã nguồn]
Di tích lịch sử đền Hùng ở Phú Thọ
Di tích khảo cổ Hoàng thành Thăng Long ở Hà Nội
- Nhà sàn Bác Hồ.jpg
Khu di tích Phủ chủ tịch
Xem thêm[sửa | sửa mã nguồn]
- Di tích Việt Nam
- Danh sách Di tích quốc gia Việt Nam
- Danh hiệu UNESCO ở Việt Nam
- Danh sách Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia
- Du lịch Việt Nam
Chú thích[sửa | sửa mã nguồn]
- ^ theo "Tự điển tiếng Việt" của Viện Ngôn ngữ học Việt Nam (Xuất bản năm 2006)
- ^ Thủ tục xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt
- ^ a ă â b “Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của luật di sản văn hoá”. mof.gov.vn. Bộ Tài chính. Truy cập ngày 6 tháng 2 năm 2017.
- ^ a ă “Di tích lịch sử và khảo cổ Khu Trung tâm Hoàng Thành Thăng Long - Hà Nội”. dsvh.gov.vn. Cục di sản văn hoá. Bản gốc lưu trữ ngày 18 tháng 2 năm 2017. Truy cập ngày 6 tháng 2 năm 2017.
- ^ UNESCO (31 tháng 7 năm 2010). “Central Sector of the Imperial Citadel of Thang Long - Hanoi”. Chú thích có tham số trống không rõ:
|accessmonthday=
(trợ giúp) - ^ a ă “Di tích lịch sử và danh lam thắng cảnh Vườn Quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng”. dsvh.gov.vn. Bản gốc lưu trữ ngày 19 tháng 2 năm 2017. Truy cập ngày 7 tháng 2 năm 2017.
- ^ “Phong Nha-Ke Bang National Park”. UNESCO. Truy cập 21 tháng 2 năm 2008.
- ^ a ă “Di tích lịch sử Chiến trường Điện Biên Phủ”. dsvh.gov.vn. Bản gốc lưu trữ ngày 19 tháng 2 năm 2017. Truy cập ngày 7 tháng 2 năm 2017.
- ^ a ă “Di tích lịch sử và kiến trúc nghệ thuật Quần thể kiến trúc Cố đô Huế”. dsvh.gov.vn. Cục di sản văn hoá. Bản gốc lưu trữ ngày 19 tháng 2 năm 2017. Truy cập ngày 6 tháng 2 năm 2017.
- ^ “Complex of Hué Monuments”. unesco.org. UNESCO. Truy cập ngày 6 tháng 2 năm 2017.
- ^ a ă “Di tích lịch sử Khu lưu niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Phủ Chủ tịch”. dsvh.gov.vn. Bản gốc lưu trữ ngày 19 tháng 2 năm 2017. Truy cập ngày 7 tháng 2 năm 2017.
- ^ a ă “Di tích lịch sử Dinh Độc Lập”. dsvh.gov.vn. Bản gốc lưu trữ ngày 19 tháng 2 năm 2017. Truy cập ngày 7 tháng 2 năm 2017.
- ^ a ă “Di tích lịch sử Đền Hùng”. dsvh.gov.vn. Bản gốc lưu trữ ngày 19 tháng 2 năm 2017. Truy cập ngày 7 tháng 2 năm 2017.
- ^ a ă “Di tích kiến trúc nghệ thuật Đô thị cổ Hội An”. dsvh.gov.vn. Bản gốc lưu trữ ngày 19 tháng 2 năm 2017. Truy cập ngày 6 tháng 2 năm 2017.
- ^ a ă “Di tích kiến trúc nghệ thuật Khu đền tháp Mỹ Sơn”. dsvh.gov.vn. Bản gốc lưu trữ ngày 19 tháng 2 năm 2017. Truy cập ngày 6 tháng 2 năm 2017.
- ^ a ă “Danh lam thắng cảnh Vịnh Hạ Long”. dsvh.gov.vn. Bản gốc lưu trữ ngày 19 tháng 2 năm 2017. Truy cập ngày 6 tháng 2 năm 2017.
- ^ a ă “Di tích lịch sử và kiến trúc nghệ thuật Cố đô Hoa Lư”. dsvh.gov.vn. Bản gốc lưu trữ ngày 19 tháng 2 năm 2017. Truy cập ngày 7 tháng 2 năm 2017.
- ^ a ă â b “Di tích lịch sử Khu lưu niệm Chủ tịch Tôn Đức Thắng tại Mỹ Hòa Hưng (thành phố Long Xuyên, tỉnh An Giang)”. dsvh.gov.vn. Bản gốc lưu trữ ngày 18 tháng 2 năm 2017. Truy cập ngày 7 tháng 2 năm 2017.
- ^ a ă â b “Di tích lịch sử Căn cứ Trung ương Cục miền Nam”. dsvh.gov.vn. Bản gốc lưu trữ ngày 19 tháng 2 năm 2017. Truy cập ngày 7 tháng 2 năm 2017.
- ^ a ă â b “Di tích lịch sử Nhà tù Côn Đảo”. dsvh.gov.vn. Bản gốc lưu trữ ngày 19 tháng 2 năm 2017. Truy cập ngày 7 tháng 2 năm 2017.
- ^ a ă “Di tích lịch sử Những địa điểm Khởi nghĩa Yên Thế”. dsvh.gov.vn. Bản gốc lưu trữ ngày 19 tháng 2 năm 2017. Truy cập ngày 7 tháng 2 năm 2017.
- ^ a ă â b “Di tích lịch sử Pác Bó”. dsvh.gov.vn. Bản gốc lưu trữ ngày 19 tháng 2 năm 2017. Truy cập ngày 7 tháng 2 năm 2017.
- ^ a ă â b “Lam Kinh”. dsvh.gov.vn. Bản gốc lưu trữ ngày 19 tháng 2 năm 2017. Truy cập ngày 7 tháng 2 năm 2017.
- ^ a ă â b “Di tích lịch sử Tân Trào”. dsvh.gov.vn. Bản gốc lưu trữ ngày 19 tháng 2 năm 2017. Truy cập ngày 7 tháng 2 năm 2017.
- ^ a ă “Di tích lịch sử, kiến trúc nghệ thuật và khảo cổ Thành Nhà Hồ”. dsvh.gov.vn. Bản gốc lưu trữ ngày 19 tháng 2 năm 2017. Truy cập ngày 7 tháng 2 năm 2017.
- ^ a ă â b “Danh lam thắng cảnh Tràng An - Tam Cốc - Bích Động”. dsvh.gov.vn. Bản gốc lưu trữ ngày 19 tháng 2 năm 2017. Truy cập ngày 7 tháng 2 năm 2017.
- ^ a ă “Di tích lịch sử và kiến trúc nghệ thuật Văn Miếu - Quốc Tử Giám”. dsvh.gov.vn. Bản gốc lưu trữ ngày 19 tháng 2 năm 2017. Truy cập ngày 7 tháng 2 năm 2017.
- ^ a ă â b “Di tích lịch sử và danh lam thắng cảnh Yên Tử”. dsvh.gov.vn. Bản gốc lưu trữ ngày 19 tháng 2 năm 2017. Truy cập ngày 7 tháng 2 năm 2017.
- ^ a ă â b “Di tích lịch sử Khu lưu niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Kim Liên (huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An)”. dsvh.gov.vn. Bản gốc lưu trữ ngày 19 tháng 2 năm 2017. Truy cập ngày 7 tháng 2 năm 2017.
- ^ a ă â b “Di tích lịch sử, kiến trúc nghệ thuật và khảo cổ Cổ Loa”. dsvh.gov.vn. Bản gốc lưu trữ ngày 22 tháng 9 năm 2016. Truy cập ngày 7 tháng 2 năm 2017.
- ^ a ă â b “Di tích lịch sử An toàn khu (ATK) Định Hóa”. dsvh.gov.vn. Bản gốc lưu trữ ngày 19 tháng 2 năm 2017. Truy cập ngày 7 tháng 2 năm 2017.
- ^ a ă â b “Di tích lịch sử và kiến trúc nghệ thuật đền Trần và chùa Phổ Minh”. dsvh.gov.vn. Bản gốc lưu trữ ngày 19 tháng 2 năm 2017. Truy cập ngày 7 tháng 2 năm 2017.
- ^ a ă â b “Di tích lịch sử Bạch Đằng”. dsvh.gov.vn. Bản gốc lưu trữ ngày 19 tháng 2 năm 2017. Truy cập ngày 7 tháng 2 năm 2017.
- ^ a ă â b “Di tích kiến trúc nghệ thuật chùa Keo (huyện Vũ Thư, tỉnh Thái Bình)”. dsvh.gov.vn. Bản gốc lưu trữ ngày 18 tháng 2 năm 2017. Truy cập ngày 7 tháng 2 năm 2017.
- ^ a ă “Di tích lịch sử và kiến trúc nghệ thuật Côn Sơn - Kiếp Bạc”. dsvh.gov.vn. Bản gốc lưu trữ ngày 19 tháng 2 năm 2017. Truy cập ngày 7 tháng 2 năm 2017.
- ^ a ă â b “Di tích lịch sử Khu lưu niệm Nguyễn Du (huyện Nghi Xuân, tỉnh Hà Tĩnh)”. dsvh.gov.vn. Bản gốc lưu trữ ngày 19 tháng 2 năm 2017. Truy cập ngày 7 tháng 2 năm 2017.
- ^ a ă â b “Di tích khảo cổ và kiến trúc nghệ thuật Óc Eo - Ba Thê”. dsvh.gov.vn. Bản gốc lưu trữ ngày 19 tháng 2 năm 2017. Truy cập ngày 7 tháng 2 năm 2017.
- ^ a ă â b “Di tích khảo cổ và kiến trúc nghệ thuật Gò Tháp”. dsvh.gov.vn. Bản gốc lưu trữ ngày 19 tháng 2 năm 2017. Truy cập ngày 7 tháng 2 năm 2017.
- ^ a ă â b “Danh lam thắng cảnh Hồ Ba Bể”. dsvh.gov.vn. Bản gốc lưu trữ ngày 19 tháng 2 năm 2017. Truy cập ngày 7 tháng 2 năm 2017.
- ^ a ă â b “Danh lam thắng cảnh Vườn Quốc gia Cát Tiên”. dsvh.gov.vn. Bản gốc lưu trữ ngày 18 tháng 2 năm 2017. Truy cập ngày 7 tháng 2 năm 2017.
- ^ a ă â b “Di tích lịch sử Đường Trường Sơn - Đường Hồ Chí Minh”. dsvh.gov.vn. Bản gốc lưu trữ ngày 19 tháng 2 năm 2017. Truy cập ngày 7 tháng 2 năm 2017.
- ^ a ă â b “Di tích lịch sử Đền Hai Bà Trưng”. dsvh.gov.vn. Bản gốc lưu trữ ngày 19 tháng 2 năm 2017. Truy cập ngày 7 tháng 2 năm 2017.
- ^ a ă â b “Di tích lịch sử Đền Hát Môn”. dsvh.gov.vn. Bản gốc lưu trữ ngày 19 tháng 2 năm 2017. Truy cập ngày 7 tháng 2 năm 2017.
- ^ a ă â b “Khu di tích lịch sử nhà Trần tại Đông Triều”. dsvh.gov.vn. Bản gốc lưu trữ ngày 19 tháng 2 năm 2017. Truy cập ngày 7 tháng 2 năm 2017.
- ^ a ă â b “Di tích lịch sử Rừng Trần Hưng Đạo”. dsvh.gov.vn. Bản gốc lưu trữ ngày 19 tháng 2 năm 2017. Truy cập ngày 7 tháng 2 năm 2017.
- ^ a ă â b “Di tích lịch sử Đôi bờ Hiền Lương - Bến Hải”. dsvh.gov.vn. Bản gốc lưu trữ ngày 19 tháng 2 năm 2017. Truy cập ngày 7 tháng 2 năm 2017.
- ^ a ă â b “Di tích lịch sử Thành cổ Quảng Trị và Những địa điểm lưu niệm sự kiện 81 ngày đêm năm 1972”. dsvh.gov.vn. Bản gốc lưu trữ ngày 19 tháng 2 năm 2017. Truy cập ngày 7 tháng 2 năm 2017.
- ^ a ă â b “Di tích lịch sử Chiến thắng Chương Thiện (thành phố Vị Thanh và huyện Long Mỹ, tỉnh Hậu Giang)”. dsvh.gov.vn. Bản gốc lưu trữ ngày 19 tháng 2 năm 2017. Truy cập ngày 7 tháng 2 năm 2017.
- ^ a ă â b “Di tích lịch sử và kiến trúc nghệ thuật đền Phù Đổng (huyện Gia Lâm, thành phố Hà Nội)”. dsvh.gov.vn. Bản gốc lưu trữ ngày 19 tháng 2 năm 2017. Truy cập ngày 7 tháng 2 năm 2017.
- ^ a ă â b “Di tích lịch sử và danh lam thắng cảnh hồ Hoàn KIếm và đền Ngọc Sơn”. dsvh.gov.vn. Bản gốc lưu trữ ngày 19 tháng 2 năm 2017. Truy cập ngày 7 tháng 2 năm 2017.
- ^ a ă â b “Di tích kiến trúc nghệ thuật đình Tây Đằng (huyện Ba Vì, thành phố Hà Nội)”. dsvh.gov.vn. Bản gốc lưu trữ ngày 19 tháng 2 năm 2017. Truy cập ngày 7 tháng 2 năm 2017.
- ^ a ă â b “Di tích kiến trúc nghệ thuật chùa Bút Tháp (huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh)”. dsvh.gov.vn. Bản gốc lưu trữ ngày 19 tháng 2 năm 2017. Truy cập ngày 7 tháng 2 năm 2017.
- ^ a ă â b “Di tích kiến trúc nghệ thuật chùa Dâu (huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh)”. dsvh.gov.vn. Bản gốc lưu trữ ngày 18 tháng 2 năm 2017. Truy cập ngày 7 tháng 2 năm 2017.
- ^ a ă â b “DI TÍCH QUỐC GIA ĐẶC BIỆT Danh lam thắng cảnh quần đảo Cát Bà (huyện Cát Hải, thành phố Hải Phòng)”. dsvh.gov.vn. Bản gốc lưu trữ ngày 19 tháng 2 năm 2017. Truy cập ngày 7 tháng 2 năm 2017.
- ^ a ă â b “DI TÍCH QUỐC GIA ĐẶC BIỆT Di tích lịch sử Khu lăng mộ và đền thờ các vị Vua triều Lý”. dsvh.gov.vn. Bản gốc lưu trữ ngày 13 tháng 2 năm 2017. Truy cập ngày 7 tháng 2 năm 2017.
- ^ a ă â b “Di tích lịch sử Khu lăng mộ và đền thờ các vị Vua triều Trần”. dsvh.gov.vn. Bản gốc lưu trữ ngày 14 tháng 2 năm 2017. Truy cập ngày 7 tháng 2 năm 2017.
- ^ a ă â b “Di tích Lịch sử khu Đền thờ Tây Sơn Tam Kiệt”. dsvh.gov.vn. Bản gốc lưu trữ ngày 13 tháng 2 năm 2017. Truy cập ngày 7 tháng 2 năm 2017.
- ^ a ă â b “Di tích lịch sử Địa điểm chiến thắng Rạch Gầm - Xoài Mút”. dsvh.gov.vn. Bản gốc lưu trữ ngày 13 tháng 2 năm 2017. Truy cập ngày 7 tháng 2 năm 2017.
- ^ a ă â b “Di tích lịch sử Nhà tù Sơn La”. dsvh.gov.vn. Bản gốc lưu trữ ngày 13 tháng 2 năm 2017. Truy cập ngày 7 tháng 2 năm 2017.
- ^ a ă â b “Di tích lịch sử Trại giam Phú Quốc”. dsvh.gov.vn. Bản gốc lưu trữ ngày 13 tháng 2 năm 2017. Truy cập ngày 7 tháng 2 năm 2017.
- ^ a ă â b “Di tích lịch sử Địa đạo Vịnh Mốc và Hệ thống làng hầm Vĩnh Linh”. dsvh.gov.vn. Bản gốc lưu trữ ngày 13 tháng 2 năm 2017. Truy cập ngày 7 tháng 2 năm 2017.
- ^ a ă â b “Di tích lịch sử và kiến trúc nghệ thuật Khu di tích Bà Triệu”. dsvh.gov.vn. Bản gốc lưu trữ ngày 14 tháng 2 năm 2017. Truy cập ngày 7 tháng 2 năm 2017.
- ^ a ă â b “Di tích lịch sử và kiến trúc nghệ thuật chùa Thầy và khu vực núi đá Sài Sơn, Hoàng Xá Phượng Cách”. dsvh.gov.vn. Bản gốc lưu trữ ngày 13 tháng 2 năm 2017. Truy cập ngày 7 tháng 2 năm 2017.
- ^ a ă â b “Di tích kiến trúc nghệ thuật chùa Tây Phương”. dsvh.gov.vn. Bản gốc lưu trữ ngày 19 tháng 2 năm 2017. Truy cập ngày 7 tháng 2 năm 2017.
- ^ a ă â b “Di tích kiến trúc nghệ thuật Đền Sóc”. dsvh.gov.vn. Bản gốc lưu trữ ngày 19 tháng 2 năm 2017. Truy cập ngày 7 tháng 2 năm 2017.
- ^ a ă â b “Di tích lịch sử và kiến trúc nghệ thuật Khu di tích Phố Hiến”. dsvh.gov.vn. Bản gốc lưu trữ ngày 13 tháng 2 năm 2017. Truy cập ngày 7 tháng 2 năm 2017.
- ^ a ă â b “Di tích khảo cổ Cát Tiên”. dsvh.gov.vn. Bản gốc lưu trữ ngày 8 tháng 2 năm 2017. Truy cập ngày 7 tháng 2 năm 2017.
- ^ a ă â b “Di tích kiến trúc nghệ thuật tháp Bình Sơn”. dsvh.gov.vn. Bản gốc lưu trữ ngày 19 tháng 2 năm 2017. Truy cập ngày 7 tháng 2 năm 2017.
- ^ a ă â b “Di tích kiến trúc nghệ thuật Tháp Dương Long”. dsvh.gov.vn. Bản gốc lưu trữ ngày 19 tháng 2 năm 2017. Truy cập ngày 7 tháng 2 năm 2017.
- ^ a ă â b “Di tích khảo cổ Hang Con Moong và các di tích phụ cận”. dsvh.gov.vn. Bản gốc lưu trữ ngày 19 tháng 2 năm 2017. Truy cập ngày 7 tháng 2 năm 2017.
- ^ a ă â b “Di tích khảo cổ Mộ Cự thạch Hàng Gòn”. dsvh.gov.vn. Bản gốc lưu trữ ngày 19 tháng 2 năm 2017. Truy cập ngày 7 tháng 2 năm 2017.
- ^ Xếp hạng 11 di tích quốc gia đặc biệt
- ^ Bổ sung thêm 9 điểm di tích vào Di tích lịch sử Đường Trường Sơn - Đường Hồ Chí Minh đã được xếp hạng Di tích quốc gia đặc biệt tại Quyết định số 2383/QĐ-TTg ngày 9/12/2013 của Thủ tướng Chính phủ.
- ^ Xếp hạng 7 di tích quốc gia đặc biệt
- ^ Thủ tướng Chính phủ ký Quyết định xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt năm 2020
Liên kết ngoài[sửa | sửa mã nguồn]
- Quyết định số 1272/QĐ-TTG của Thủ tướng Chính phủ: Về việc xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt 12/8/2009
- Quyết định số 548/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ: Về việc xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt 10/5/2012
- Quyết định số 2499/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ: Về việc xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt 22/12/2016
- Quyết định 2082/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về việc xếp hạng di tích quốc gia đặc 25/12/2017