Bước tới nội dung

Diacetylen

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Diacetylen
Cấu trúc 2D của điacetylen
Cấu trúc 3D của điacetylen
Tên khác1,3-Butadiyne
Biacetylene
Butadiyne
Nhận dạng
Số CAS460-12-8
PubChem9997
ChEBI37820
Ảnh Jmol-3Dảnh
SMILES
đầy đủ
  • C#CC#C

InChI
đầy đủ
  • 1/C4H2/c1-3-4-2/h1-2H
Thuộc tính
Công thức phân tửC4H2
Khối lượng mol50,05988 g/mol
Bề ngoàikhí không màu[1]
Điểm nóng chảy −36,4 °C (236,8 K; −33,5 °F)
Điểm sôi 10,3 °C (283,4 K; 50,5 °F)[1]
Độ hòa tan trong nước0,945 g/100 mL[2]
Các nguy hiểm
Nguy hiểm chínhDễ cháy
Chỉ dẫn RR11 R19
Trừ khi có ghi chú khác, dữ liệu được cung cấp cho các vật liệu trong trạng thái tiêu chuẩn của chúng (ở 25 °C [77 °F], 100 kPa).
☑Y kiểm chứng (cái gì ☑YKhôngN ?)

Diacetylene (còn được gọi là butadiyne, danh pháp tiếng Việt: điaxetilen, butađiin) là một hợp chất hữu cơcông thức hóa học C4H2. Đây là hợp chất đơn giản nhất chứa hai liên kết ba. Theo lý thuyết, đây là chất đầu tiên trong dãy đồng đẳng các polyyne.

Sự xuất hiện

[sửa | sửa mã nguồn]

Diacetylene có trong bầu khí quyển của về tinh Titan và trong tinh vân tiền hành tinh CRL 618 bởi phổ dao động phân tử (vibrational spectrum) đặc trưng. Diacetylene tạo ra từ phản ứng giữa acetylenegốc ethynyl (C2H) (gốc này sinh ra khi quang phân ly acetylene). Gốc tự do này tấn công liên kết ba trong acetylene và phản ứng hiệu quả ngay cả ở nhiệt độ thấp. Diacetylene cũng được phát hiện trên Mặt Trăng.

Điều chế

[sửa | sửa mã nguồn]

Hợp chất này tạo ra nhờ quá trình khử hydrohalogen của 1,4-dichloro-2-butyne bởi kali hydroxide (trong môi trường cồn) ở nhiệt độ ≈ 70:[3]

ClCH2C≡CCH2Cl + 2KOH → HC≡C−C≡CH + 2KCl + 2H2O

Điều chế dẫn xuất của diacetylene gắn nhóm bảo vệ bis(trimethylsilyl) bằng cách tạo phản ứng trùng hợp Hay cho hợp chất (trimethylsilyl)acetylene:

2Me3Si−C≡CH → Me3Si−C≡C−C≡C−SiMe3

Tham khảo

[sửa | sửa mã nguồn]
  1. ^ a b MSDS cho điacetylen (lưu trữ trên Internet Archive).
  2. ^ Điacetylen trên ChemIDPlus
  3. ^ Verkruijsse, H. D.; Brandsma, L. (1991). “A Detailed Procedure for the Preparation of Butadiyne”. Synthetic Communications. 21 (5): 657. doi:10.1080/00397919108020833.

Đọc thêm

[sửa | sửa mã nguồn]
  • Maretina, Irina A; Trofimov, Boris A (2000). “Diacetylene: a candidate for industrially important reactions”. Russian Chemical Reviews. 69 (7): 591. doi:10.1070/RC2000v069n07ABEH000564.