Erotica là album phòng thu thứ năm của ca sĩ người Mỹ Madonna, phát hành ngày 20 tháng 10 năm 1992 bởi Maverick Records, Sire Records và Warner Bros. Records. Đây cũng là đĩa nhạc đầu tiên của nữ ca sĩ ra mắt dưới sự phân phối của Maverick, một công ty giải trí đa phương tiện do cô thành lập. Năm 1991, Shep Pettibone gửi cho Madonna một bản demo gồm ba bản nhạc; cô đã nghe các bài hát và yêu thích tất cả. Sau đó, cả hai gặp nhau tại Thành phố New York để bắt đầu quá trình cộng tác, trong đó nữ ca sĩ sáng tác giai điệu và lời trên nền nhạc Pettibone đã sản xuất theo phong cách của những bản phối lại trước đó của ông. Bên cạnh Pettibone, cô còn hợp tác với André Betts, người từng đồng sản xuất đĩa đơn năm 1990 "Justify My Love". Erotica là một album chủ đề về tình dục và sự lãng mạn trong thời kỳ bùng phát của HIV/AIDS, với nội dung ca từ đề cập đến những chủ đề nhạy cảm như S&M và kỳ thị người đồng tính. Ngoài ra, album cũng đánh dấu sự thay đổi về phong cách âm nhạc của Madonna so với những tác phẩm mang hơi hướng nhạc dance trước đó, kết hợp với những âm hưởng của hip-hop, house, techno và new jack swing.
Erotica được phát hành cùng thời điểm với ấn phẩm sách đầu tiên của nữ ca sĩ Sex, một tập sách bàn cà phê gồm những hình ảnh mô tả "những tưởng tượng khiêu dâm" của cô. Sau khi phát hành, đĩa nhạc đa phần nhận được những phản ứng tích cực từ giới chuyên môn, trong đó họ coi đây là một trong những album phiêu lưu nhất của Madonna, nhưng cũng có một số ý kiến cho rằng âm nhạc đã bị lu mờ bởi chủ đề tình dục. Erotica cũng gặt hái những thành công đáng kể về mặt thương mại khi đứng đầu các bảng xếp hạng tại Úc, Phần Lan và Pháp, đồng thời lọt vào top 10 ở hầu hết những quốc gia còn lại, bao gồm vươn đến top 5 ở nhiều thị trường lớn như Đan Mạch, Canada, Đức, Ý, Nhật Bản, New Zealand, Tây Ban Nha, Thụy Sĩ và Vương quốc Anh. Đĩa nhạc ra mắt ở vị trí thứ hai trên bảng xếp hạng Billboard 200 với 167,000 bản, đánh dấu album phòng thu đầu tiên của nữ ca sĩ kể từ album đầu tay năm 1983 mang chính tên cô không đạt ngôi vị quán quân và được chứng nhận hai đĩa Bạch kim bởi Hiệp hội Công nghiệp Ghi âm Hoa Kỳ (RIAA). Tính đến nay, đĩa nhạc đã bán được hơn sáu triệu bản trên toàn cầu.
Sáu đĩa đơn đã được phát hành từ Erotica. Bài hát chủ đề được chọn làm đĩa đơn mở đường và lọt vào top 10 ở hơn 17 quốc gia và lãnh thổ, đồng thời trở thành một trong những đĩa đơn có thứ hạng tuần đầu cao nhất lúc bấy giờ trên bảng xếp hạng Billboard Hot 100 tại Hoa Kỳ. "Deeper and Deeper" và "Rain" cũng gặt hái nhiều thành công đáng kể tại một số thị trường nổi bật, trong khi "Bad Girl" và "Fever" chỉ tiếp nhận những thành tích thương mại tương đối. Đĩa đơn còn lại "Bye Bye Baby" chỉ được phát hành giới hạn tại Úc. Để quảng bá album, Madonna trình diễn trên nhiều chương trình truyền hình và lễ trao giải lớn, như The Arsenio Hall Show, Saturday Night Live và giải Video âm nhạc của MTV năm 1993, cũng như tiến hành chuyến lưu diễn thế giới The Girlie Show với 39 đêm diễn và đi qua bốn châu lục. Kể từ khi phát hành, Erotica được coi là một trong những album quan trọng nhất sự nghiệp của Madonna, đồng thời được Đại sảnh Danh vọng Rock and Roll nhìn nhận là bản thu âm "mang tính cách mạng nhất mọi thời đại" và gây ảnh hưởng đến những tác phẩm tương lai của những nghệ sĩ nữ đương đại, từ Janet Jackson đến Beyoncé.
Anthony Shimkin đã chính thức được ASCAP thêm vào như là đồng tác giả của "Erotica", "Bye Bye Baby", "Bad Girl", "Thief of Hearts", "Words" và "Why's It So Hard". Ghi chú của album không bao gồm điều này. Shimkin chỉ được phép thêm tên mình vào một sáng tác trong album; ban đầu ông chọn "Deeper and Deeper".[3]
"Fever" có lời do ca sĩ Peggy Lee viết và biên soạn lại, người không được ghi nhận trong danh sách thành phần thực hiện.[4]
^"Ísland (LP / CD)". Dagblaðið Vísir (bằng tiếng Iceland). ngày 22 tháng 10 năm 1992. tr. 23. Bản gốc lưu trữ ngày 30 tháng 12 năm 2021. Truy cập ngày 15 tháng 12 năm 2023.
^"Top 10 Sales in Europe"(PDF). Music & Media. Quyển 9 số 45. ngày 7 tháng 11 năm 1992. tr. 46. Truy cập ngày 15 tháng 12 năm 2023.
^エロティカ (bằng tiếng Nhật). Oricon. ngày 25 tháng 10 năm 1992. Bản gốc lưu trữ ngày 4 tháng 8 năm 2012. Truy cập ngày 15 tháng 12 năm 2023.
^Garcia, Sergio (ngày 31 tháng 10 năm 1993). "No banco com Madonna". Jornal do Brasil (bằng tiếng Bồ Đào Nha). Bản gốc lưu trữ ngày 23 tháng 9 năm 2020. Truy cập ngày 14 tháng 12 năm 2023.
^"אלבומים ומכירות בארץ". LaIsha (bằng tiếng Do Thái). ngày 13 tháng 8 năm 2001. tr. 56. Bản gốc lưu trữ ngày 10 tháng 8 năm 2023. Truy cập ngày 22 tháng 12 năm 2023.
^"Sbatti il sesso in compact-disc"(PDF). L'Unità (bằng tiếng Ý). ngày 17 tháng 10 năm 1992. tr. 21. Bản gốc(PDF) lưu trữ ngày 3 tháng 1 năm 2022. Truy cập ngày 14 tháng 12 năm 2023. In Italia. Erotica ha già totalizzato 250 mila copie vendute, cioè prenotate, prima ancora di uscire.
^Lannert, John (ngày 26 tháng 11 năm 1994). "The gringos are coming!"(PDF). Billboard. Quyển 106 số 48. tr. 73. ISSN0006-2510. Truy cập ngày 14 tháng 12 năm 2023.
"By Sally D. Goll". Asian Wall Street Journal. ngày 30 tháng 12 năm 1994. tr. 8. ProQuest315697894. Truy cập ngày 1 tháng 3 năm 2024 – qua ProQuest. [...] judging by the performance in Singapore of the singer's last album. "Erotica," released in 1992, has sold only about 40,000 copies in the country to date
Borzillo-Vrenna, Carrie (2008). Cherry Bomb: The Ultimate Guide to Becoming a Better Flirt, a Tougher Chick, and a Hotter Girlfriend--and to Living Life Like a Rock Star. Simon & Schuster. ISBN978-1416961161.
Bret, David (2015). Joey Stefano: The Life, Loves & Legacy of the Prince of Passion. Lulu. ISBN978-1326195151.
Salaverri, Fernando (2005). Sólo éxitos: año a año, 1959–2002 (bằng tiếng Spanish). Spain: Fundación Autor-SGAE. ISBN8480486392.{{Chú thích sách}}: Quản lý CS1: ngôn ngữ không rõ (liên kết)