Giáo phận Phú Cường
Giáo phận Phú Cường Dioecesis Phucuongensis | |
|---|---|
 Huy hiệu Giám mục chính tòa Giáo phận | |
| Vị trí | |
| Quốc gia |  Việt Nam |
| Địa giới | Một phần các tỉnh Tây Ninh, Đồng Nai và một phần Thành phố Hồ Chí Minh |
| Giáo tỉnh | Sài Gòn |
| Hạt | 7 |
| Thống kê | |
| Khu vực | 9.543 km2 (3.685 dặm vuông Anh) |
| Dân số - Địa bàn - Giáo dân | (tính đến 2022) 4.647.731 165.494 |
| Giáo xứ | 113 (2022) |
| Thông tin | |
| Giáo phái | Công giáo Rôma |
| Giáo hội Sui iuris | Giáo hội Latinh |
| Nghi chế | Nghi chế Rôma |
| Thành lập | 14 tháng 10, 1965 (60 năm trước) |
| Nhà thờ chính tòa | Nhà thờ chính tòa Phú Cường |
| Thánh bổn mạng | |
| Linh mục đoàn | 191 (2022) |
| Linh mục triều | 191 (2022) |
| Linh mục dòng | 35 (2022) |
| Lãnh đạo hiện tại | |
| Giáo hoàng |  Leo XIV |
| Tổng giám mục |  Giuse Nguyễn Năng |
| Giám mục |  Giuse Nguyễn Tấn Tước |
| Tổng Đại diện |  Gioakim Lê Công Thành |
| Nguyên giám mục |  Phêrô Trần Đình Tứ |
| Bản đồ | |
 Vị trí của Giáo phận Phú Cường trong nước Việt Nam (vàng xám) và trong Giáo tỉnh Sài Gòn (vàng nhạt) | |
| Trang mạng | |
| giaophanphucuong | |
Giáo phận Phú Cường (tiếng Latinh: Dioecesis Phucuongensis[1]) là một giáo phận Công giáo tại miền Nam Việt Nam, thuộc giáo tỉnh Sài Gòn. Giáo phận được thành lập vào năm 1965, trên cơ sở tách một nửa phía bắc của Tổng giáo phận Sài Gòn kể từ ranh tỉnh Hậu Nghĩa và Bình Dương trở lên. Giám mục chính tòa hiện nay của giáo phận là Giuse Nguyễn Tấn Tước, do Giáo hoàng Phanxicô bổ nhiệm ngày 30 tháng 6 năm 2012. Giáo xứ Chánh Tòa Phú Cường, nơi Nhà thờ chính tòa Trái Tim Đức Mẹ Cực Sạch tọa lạc, thuộc địa phận phường Thủ Dầu Một,Thành phố Hồ Chí Minh.
Địa giới giáo phận rộng 9.543 km², bao trùm một phần các tỉnh Tây Ninh, Đồng Nai và một phần Thành phố Hồ Chí Minh. Năm 2022, giáo phận có 165.494 giáo dân trong tổng số dân trên địa bàn là khoảng 4.647.731 người (chiếm khoảng 3,56% dân số năm 2025).[2] Giáo phận được chia thành 113 giáo xứ,[2] 4 giáo họ và 15 giáo điểm thuộc về 7 giáo hạt với 191 linh mục.[3]
Lịch sử
[sửa | sửa mã nguồn]Lịch sử giáo phận ghi nhận lần đầu với ghi chép của linh mục Adrien Launay "Tại Lai-thiu (Lái Thiêu), năm 1747 có 400 giáo hữu". Khoảng 40 năm sau, tháng 7 năm 1789, Giám mục Bá Đa Lộc chuyển Chủng viện ở Chantaburi (Thái Lan) về Lái Thiêu (chừng 40 chủng sinh) và cử thừa sai Boisserand làm giám đốc. Sự kiện này có thể xem như ở vùng địa phận Phú Cường thời bấy giờ đã có nhiều họ đạo thuộc Giáo phận Đàng Trong. Sau gần 100 năm phát triển, vùng Phú Cường đã thành lập nhiều cơ sở, giáo xứ như Lái Thiêu, Búng, Tân Quy, Tha La, Brơ-Lam... thuộc Giáo phận Tây Đàng Trong.
Ngày 14 tháng 10 năm 1965, Giáo hoàng Phaolô VI ra Sắc chỉ "In Animo Nostro", cắt năm tỉnh Bình Dương, Bình Long, Phước Thành, Hậu Nghĩa và Tây Ninh thuộc Tổng giáo phận Sài Gòn để thành lập Giáo phận mới Phú Cường và đặt Giám mục Giuse Phạm Văn Thiên làm giám mục tiên khởi.
Địa giới giáo phận: phía bắc và phía tây giáp Hạt Phủ doãn Tông tòa Kampong Cham (Campuchia), phía nam giáp giáo phận Mỹ Tho và tổng giáo phận Thành phố Hồ Chí Minh, phía đông bắc giáp giáo phận Ban Mê Thuột, phía đông giáp giáo phận Xuân Lộc.
Các giáo hạt
[sửa | sửa mã nguồn]- Hạt Bến Cát: 11 giáo xứ (các phường Bến Cát, Chánh Phú Hoà, Hoà Lợi, Long Nguyên, Tây Nam, Thới Hoà và các xã Bàu Bàng, Dầu Tiếng, Long Hoà, Minh Hoà, Thanh An, Trừ Văn Thố thuộc Thành phố Hồ Chí Minh)
- Hạt Bình Long: 28 giáo xứ (các phường An Lộc, Bình Long, Chơn Thành, Minh Hưng và các xã Lộc Hưng, Lộc Ninh, Lộc Quang, Lộc Tấn, Lộc Thành, Lộc Thạnh, Nha Bích, Minh Đức, Tân Hưng, Tân Khai, Tân Quan thuộc tỉnh Đồng Nai)
- Hạt Củ Chi: 13 giáo xứ (các phường Trảng Bàng, An Tịnh, Gia Lộc, và các xã Phước Bình, Phước Chỉ thuộc tỉnh Tây Ninh; các xã An Nhơn Tây, Thái Mỹ, Nhuận Đức, Tân An Hội, Phú Hoà Đông, Bình Mỹ, Củ Chi thuộc Thành phố Hồ Chí Minh)
- Hạt Lạc An: 12 giáo xứ (các phường Vĩnh Tân, Bình Cơ, Tân Uyên, Tân Hiệp, Tân Khánh và các xã Bắc Tân Uyên và Thường Tân thuộc Thành phố Hồ Chí Minh)
- Hạt Phú Cường: 16 giáo xứ (các phường An Phú, Bình Dương, Bình Hoà, Chánh Hiệp, Lái Thiêu, Phú An, Phú Lợi, Thủ Dầu Một, Thuận An, Thuận Giao thuộc Thành phố Hồ Chí Minh)
- Hạt Phước Thành: 10 giáo xứ (các xã An Long, Phú Giáo, Phước Hoà, Phước Thành thuộc Thành phố Hồ Chí Minh)
- Hạt Tây Ninh: 22 giáo xứ (các phường Tân Ninh, Bình Minh, Ninh Thạnh, Long Hoa, Hoà Thành, Thanh Điền, Gò Dầu, các xã Thạnh Đức, Phước Thạnh, Truông Mít, Lộc Ninh, Cầu Khởi, Dương Minh Châu, Tân Đông, Tân Châu, Tân Phú, Tân Hội, Tân Thành, Tân Hoà, Tân Lập, Tân Biên, Thạnh Bình, Trà Vong, Phước Vinh, Hoà Hội, Ninh Điền, Châu Thành, Hảo Đước, Long Chữ, Long Thuận, Bến Cầu thuộc tỉnh Tây Ninh)
Các danh địa giáo phận
[sửa | sửa mã nguồn]Nhà thờ chính tòa và Tòa Giám mục
[sửa | sửa mã nguồn]Nhà thờ Thánh Tâm Chúa Giêsu ở phường Thủ Dầu Một, Thành phố Hồ Chí Minh được chỉ định là nhà thờ chính tòa của giáo phận này[4].
Tòa giám mục giáo phận đặt tại số 104 đường Lạc Long Quân, phường Thủ Dầu Một, Thành phố Hồ Chí Minh.
Các dòng tu và tu hội
[sửa | sửa mã nguồn]Sau đây là các dòng tu nữ tại giáo phận:
- Hiệp Hội Nữ Đa Minh Thừa Sai Phú Cường
- Hội Dòng Con Đức Mẹ Phú Cường
- Hội Dòng Mẹ Nhân Ái
- Đan viện Cát Minh Phú Cường
- Dòng Nữ Tu Đức Maria
Sau đây là các dòng tu nam tại giáo phận:
- Dòng Thừa Sai Đức Tin
- Dòng Linh Mục Thánh Tâm Chúa Giêsu
- Dòng Hiến Sĩ Đức Mẹ Vô Nhiễm
- Dòng Chúa Cứu Độ
Bênh cạnh các dòng tu trên, tại giáo phận còn có một tu hội dành cho cả nam và nữ, đó là Tu hội Sống Thánh Thể.
Giám mục
[sửa | sửa mã nguồn]| STT | Tên | Thời gian quản nhiệm | Ghi chú |
|---|---|---|---|
| 1 | Giuse Phạm Văn Thiên † | 1965–1993
|
Giám mục chính tòa |
| 2 | Giacôbê Huỳnh Văn Của † |  1976–1982
|
Giám mục phó |
| 3 | Louis Hà Kim Danh † | 1982–1993 1993–1995
|
Giám mục phó Giám mục chính tòa |
| * | Trống tòa |  1995–1998
|
Linh mục Micae Lê Văn Khâm giám quản. |
| 4 | Phêrô Trần Đình Tứ | 1998–2012
|
Giám mục chính tòa |
| 5 | Giuse Nguyễn Tấn Tước | 2011–2012 2012–nay
|
Giám mục phó Giám mục chính tòa |
Ghi chú:
: Giám mục Chính tòa
: Giám mục phó
: Trống tòa
Linh mục giáo phận được truyền chức giám mục bên ngoài
[sửa | sửa mã nguồn]- Phêrô Nguyễn Văn Tốt, được Giáo hoàng Gioan Phaolô II bổ nhiệm làm Tổng giám mục Hiệu tòa Rusticiana cùng làm Sứ thần Tòa Thánh tại Benin và Togo vào năm 2002 (về sau nhận thêm nhiệm vụ Sứ thần Tòa Thánh tại Chad, Cộng hòa Trung Phi, Costa Rica và Sri Lanka)
Chủng viện
[sửa | sửa mã nguồn]- Chủng viện Thánh Giuse Phú Cường, còn gọi là Cơ sở đào tạo ơn gọi linh mục Giáo phận Phú Cường – tiểu chủng viện
Xem thêm
[sửa | sửa mã nguồn]- Danh sách Giáo phận Công giáo Việt Nam theo số giáo dân
- Danh sách Giáo phận Công giáo Việt Nam theo số giáo xứ
- Danh sách Giáo phận Công giáo Việt Nam theo số linh mục
- Danh sách Giáo phận Công giáo Việt Nam theo diện tích
- Công giáo tại Việt Nam
Chú thích
[sửa | sửa mã nguồn]- ^ "Constitutio Apostolica Saigonensis (Phucuongensis) - Nonnullis territoriis ab Archidioecesi Saigonensi detractis, nova dioecesis conditur, «Phucuongensis» appellanda". www.vatican.va (bằng tiếng La-tinh). 1965. Bản gốc lưu trữ ngày 31 tháng 5 năm 2025. Truy cập ngày 23 tháng 6 năm 2025.
- ^ a b Maria Phượng (ngày 25 tháng 10 năm 2022). "Khánh nhật truyền giáo năm tại Giáo phận Phú Cường năm 2022". Giáo phận Phú Cường. Bản gốc lưu trữ ngày 23 tháng 6 năm 2025. Truy cập ngày 23 tháng 6 năm 2025.
- ^ "Lịch Công giáo - Năm phụng vụ 2024–2025" (PDF). Giáo phận Phú Cường. Bản gốc (PDF) lưu trữ ngày 23 tháng 6 năm 2025. Truy cập ngày 23 tháng 6 năm 2025.
- ^ GCatholic Information
Tham khảo
[sửa | sửa mã nguồn]| Giáo tỉnh Hà Nội |  | |
|---|---|---|
| Giáo tỉnh Huế | ||
| Giáo tỉnh Sài Gòn | Thành phố Hồ Chí Minh · Bà Rịa · Cần Thơ · Đà Lạt · Long Xuyên · Mỹ Tho · Phan Thiết · Phú Cường · Vĩnh Long · Xuân Lộc | |
| Bài viết liên quan | ||