Giả thuyết Gaia

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Nghiên cứu về môi trường sống của hành tinh một phần là dựa trên sự ngoại suy từ kiến thức về các điều kiện của Trái Đất, vì Trái Đất được cho là hành tinh duy nhất hiện nay đang có sự sống.

Giả thuyết Gaia, còn được gọi là lý thuyết Gaia hay nguyên lý Gaia cho rằng các sinh vật tương tác với môi trường vô cơ xung quanh chúng trên Trái Đất để tạo nên một sự tự kết hợp tổng hợp, hệ thống phức tạp giúp duy trì các điều kiện sống trên hành tinh. Các chủ đề được quan tâm bao gồm sinh quyển và sự tiến hóa của các dạng sống ảnh hưởng đến sự ổn định của nhiệt độ toàn cầu, độ mặn đại dương, oxy trong bầu khí quyển, sự duy trì một thủy lưu thể lỏng và các biến đổi môi trường khác ảnh hưởng đến hệ sinh thái tự nhiên của Trái Đất.

Giả thuyết này được lập ra bởi nhà hóa học James Lovelock và được đồng phát triển bởi nhà vi sinh vật học Lynn Margulis trong những năm 1970.[1] Giả thuyết này ban đầu bị chỉ trích vì là các nguyên lý viễn thám, và mâu thuẫn về chọn lọc tự nhiên, nhưng sau đó các sàng lọc đã liên kết giả thuyết Gaia với các ý tưởng từ các lĩnh vực như khoa học hệ thống Trái Đất, sinh học và hệ sinh thái hệ thống của Trái đất,[2][3][4][5]. Mặc dù vậy, giả thuyết Gaia vẫn tiếp tục bị chỉ trích, và ngày nay một số nhà khoa học cho rằng nó chỉ được ủng hộ một cách yếu kém, hoặc thậm chí bị bác bỏ bởi các bằng chứng sẵn có[6][7][8]. Năm 2006, Hiệp hội Địa chất London trao tặng Lovelock huy chương Wollaston cho một phần đóng góp của ông về giả thuyết Gaia.[9]

Tham khảo[sửa | sửa mã nguồn]

  1. ^ Lovelock, J.E.; Margulis, L. (1974). “Atmospheric homeostasis by and for the biosphere: the Gaia hypothesis”. Tellus. Series A. Stockholm: International Meteorological Institute. 26 (1–2): 2–10. Bibcode:1974Tell...26....2L. doi:10.1111/j.2153-3490.1974.tb01946.x. ISSN 1600-0870. Truy cập ngày 20 tháng 10 năm 2012.
  2. ^ Turney, Jon (2003). Lovelock and Gaia: Signs of Life. UK: Icon Books. ISBN 1-84046-458-5.
  3. ^ Schwartzman, David (2002). Life, Temperature, and the Earth: The Self-Organizing Biosphere. Columbia University Press. ISBN 0-231-10213-5.
  4. ^ Gribbin, John (1990), "Hothouse earth: The greenhouse effect and Gaia" (Wiedenfield and Nicholson)
  5. ^ Lovelock, James, (1995) "The Ages of Gaia: A Biography of Our Living Earth" (W.W.Norton & Co)
  6. ^ Kirchner, James W. (2002), “Toward a future for Gaia theory”, Climatic Change, 52: 391–408, doi:10.1023/a:1014237331082
  7. ^ Volk, Tyler (2002), “The Gaia hypothesis: fact, theory, and wishful thinking”, Climatic Change, 52: 423–430, doi:10.1023/a:1014218227825
  8. ^ Beerling, David (2007). The Emerald Planet: How plants changed Earth's history. Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-280602-4.
  9. ^ “Wollaston Award Lovelock”. Truy cập ngày 19 tháng 10 năm 2015.
Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Giả_thuyết_Gaia&oldid=69386852”