Giao tranh Trung Quốc–Ấn Độ 2020

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Giao tranh Trung Quốc–Ấn Độ năm 2020
Một phần của Tranh chấp biên giới Ấn-Trung

Một bản đồ của CIA về vùng Kashmir với các vòng tròn màu đỏ đánh dấu các vị trí của các cuộc xung đột gần Thung lũng Galwan (trên cùng), trạm kiểm soát Suối nước nóng (giữa) và Pangong Tso (dưới cùng).
Thời gian5 tháng 5 năm 2020 – 20 tháng 1 năm 2021
Địa điểm
Đường kiểm soát thực tế,
biên giới Ấn-Trung
Tình trạng

đã kết thúc

  • Casus belli
  • Biên giới chưa giải quyết, phát triển hạ tầng biên giới
Tham chiến
 Ấn Độ  Trung Quốc
Chỉ huy và lãnh đạo

Ram Nath Kovind
(Tổng thống Ấn Độ)

Narendra Modi
(Thủ tướng Ấn Độ)
Rajnath Singh (Bộ trưởng Bộ Quốc phòng)
Bipin Rawat
(Tham mưu trưởng Quốc phòng)
Manoj Mukund Naravane
(Tham mưu trưởng Quân đội)
Yogesh Kumar Joshi
(GOC-in-C, Tư lệnh miền Bắc)		 Tập Cận Bình
(Tổng Bí thư, Chủ tịch nước và Chủ tịch Ủy ban Quân sự)[1]
Hứa Kì Lượng
(Phó chủ tịch quân ủy trung ương)
Trương Hựu Hiệp
(Phó chủ tịch quân ủy trung ương)
Hàn Vệ Quốc
(Tư lệnh Lục quân)
Chương Thụ Lâm
(Tư lệnh Chiến khu Tây bộ)[2]
Thành phần tham chiến

Tập tin:Armed forces flag.png Lực lượng Vũ trang Ấn Độ

Cảnh sát biên giới Ấn-Tây Tạng

Giải phóng quân Nhân dân Trung Quốc

Thương vong và tổn thất

Nguồn tin Ấn Độ

Vào 15 tháng 6:
20 chết[2][3]
76 bị thương (18 bị thương nặng, 58 bị thương nhẹ)[4]
10 bị bắt (phóng thích ngày 18 tháng 6)[4][5][6][7]
Vào 10 tháng 5:
4 bị thương[8]

Nguồn tin Ấn Độ:
Vào 15 tháng 6:
43 thương vong[9][10]
Số lượng bị bắt không rõ (sau đó đã được phóng thích)[11]
Vào 10 tháng 5:
7 bị thương[12]

Các nguồn khác:
35 chết (15 tháng 6, theo báo cáo tình báo của Mỹ)[13]

Giao tranh Trung Quốc–Ấn Độ năm 2020 là một phần của các cuộc đụng độ quân sự đang diễn ra giữa Trung Quốc và Ấn Độ. Kể từ ngày 5 tháng 5 năm 2020, quân đội Trung Quốc và Ấn Độ được báo cáo đã có hành động kích động, đối mặt và đánh nhau tại nhiều địa điểm dọc biên giới Trung-Ấn, bao gồm địa điểm gần hồ Pangong ở Ladakh và một địa điểm gần biên giới giữa Sikkim và Khu tự trị Tây Tạng. Ngoài ra, các cuộc chạm trán khác diễn ra tại các địa điểm ở phía đông Ladakh, dọc theo Đường kiểm soát thực tế (LAC) đã tồn tại từ sau Chiến tranh Trung-Ấn năm 1962.

Vào cuối tháng 5, Trung Quốc đã phản đối việc xây dựng đường của Ấn Độ ở thung lũng sông Galwan.[14][15] Theo các nguồn tin Ấn Độ, cuộc cận chiến vào ngày 15 và 16 tháng 6 năm 2020 đã dẫn đến cái chết của 20 binh sĩ Ấn Độ (bao gồm một sĩ quan)[16] và thương vong cho 43 binh sĩ Trung Quốc (bao gồm cái chết của một sĩ quan).[10][17][18] Một số cơ quan báo chí cho biết 10 binh sĩ Ấn Độ, trong đó có 4 sĩ quan đã bị Trung Quốc bắt giữ và sau đó được thả ra vào ngày 18 tháng 6.[3]

Trong bối cảnh bế tắc, Ấn Độ đã quyết định đưa thêm 12.000 công nhân đến khu vực để giúp hoàn thành xây dựng cơ sở hạ tầng của Ấn Độ.[19][20] Chuyến tàu đầu tiên với hơn 1.600 công nhân rời Jharkhand vào ngày 14 tháng 6 năm 2020 đến Udhampur, từ đó họ sẽ tiếp tục hỗ trợ Tổ chức Đường bộ Biên giới của Ấn Độ tại biên giới Trung-Ấn.[21][22] Các chuyên gia nói rằng sự bế tắc có thể là kết quả của các biện pháp phủ đầu từ phía Trung Quốc để phản ứng với dự án cơ sở hạ tầng Darbuk–Shyok–DBO ở Ladakh.[23] Phát triển cơ sở hạ tầng mở rộng của Trung Quốc cũng đang diễn ra tại các khu vực biên giới đang tranh chấp này.[24][25]

Quyết định Thu hồi tình trạng đặc biệt của Jammu và Kashmir vào tháng 8 năm 2019 của chính phủ Ấn Độ cũng đã gây khó khăn cho người Trung Quốc.[26] Tuy nhiên, Ấn Độ và Trung Quốc đều khẳng định rằng có đủ cơ chế song phương để giải quyết tình hình thông qua ngoại giao thầm lặng.[27][28] Sau cuộc đụng độ tại Thung lũng Galwan vào ngày 15 tháng 6, nhiều quan chức chính phủ Ấn Độ cho biết căng thẳng biên giới sẽ không ảnh hưởng đến thương mại giữa Ấn Độ và Trung Quốc mặc dù có một số chiến dịch tẩy chay các sản phẩm Trung Quốc.[29][30] Và tất nhiên, trong những ngày tiếp theo, nhiều hành động đã được thực hiện trên mặt trận kinh tế bao gồm hủy bỏ và xem xét thêm một số hợp đồng với các công ty Trung Quốc, và các lời kêu gọi cũng được thực hiện nhằm ngăn chặn sự xâm nhập của Trung Quốc vào các thị trường chiến lược ở Ấn Độ như viễn thông.[31][32][33] Phần lớn trong số này giới hạn ở mức thấp và chủ yếu phản ứng trên phương tiện truyền thông xã hội.[34][35]

Nguồn gốc xung đột[sửa | sửa mã nguồn]

Biên giới giữa Trung Quốc và Ấn Độ đang bị tranh chấp tại hai mươi địa điểm khác nhau. Kể từ những năm 1980, đã có hơn 20 vòng đàm phán giữa hai nước liên quan đến các vấn đề biên giới này.[36] Một nghiên cứu của ORF chỉ ra rằng chỉ 1 đến 2 phần trăm các sự cố biên giới từ năm 2010 đến 2014 được đưa lên truyền thông.[36][37] Ấn Độ đã ghi nhận hơn 660 vụ vi phạm LAC của Quân đội Giải phóng Nhân dân Trung Quốc năm 2019 cùng 108 vụ vi phạm trên không trong cùng năm; tăng đột biến từ những năm trước.[38] "Không có bản đồ công khai mô tả LAC của Ấn Độ" và Bản đồ Khảo sát Ấn Độ là bằng chứng duy nhất về biên giới chính thức của Ấn Độ.[39] Đối với Trung Quốc, LAC chủ yếu là tuyến yêu sách chủ quyền ở khu vực Ladakh, nhưng ở phía đông bắc Ấn Độ, Trung Quốc cũng tuyên bố chủ quyền Arunachal Pradesh.[39] Một báo cáo của nhà ngoại giao Shyam Saran năm 2013 được tuyên bố rằng Ấn Độ đã mất 640 km2 (247 dặm vuông Anh) do "xua đuổi khỏi khu vực" bởi tuần tra Trung Quốc,[40] nhưng sau đó ông rút lại tuyên bố của mình về bất kỳ mất mát lãnh thổ nào từ sự xâm nhập của Trung Quốc.[41] Bất chấp các tranh chấp, cuộc giao tranh và bế tắc, không một phát súng nào được bắn giữa hai nước dọc biên giới trong hơn 50 năm.[42]

Trong thời gian lãnh đạo Trung Quốc là Tập Cận Bình[1] thăm New Delhi vào tháng 9 năm 2014, Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi đã thảo luận về vấn đề biên giới và kêu gọi một giải pháp. Modi cũng lập luận rằng việc làm rõ các vấn đề biên giới sẽ giúp hai nước "nhận ra tiềm năng của mối quan hệ với nhau".[43] Tuy nhiên, vào năm 2017, Trung Quốc và Ấn Độ đã có một cuộc đụng độ lớn ở Doklam kéo dài 73 ngày.[44][45] Kể từ đó, Trung Quốc đã tăng cường sự hiện diện quân sự ở khu vực cao nguyên Tây Tạng, mang theo xe tăng Type 15, trực thăng Harbin Z-20, máy bay không người lái CAIG Wing Loong II và pháo phản lực gắn trên xe PCL-181.[a][46] Sân bay Ngari Gunsa cũng đã được mở rộng với sự hiện diện của máy bay chiến đấu Shenyang J-16 và J-11s. Sân bay cách Pangong Tso, Ladakh 200 km (124 dặm).[24][46]

Nguyên nhân[sửa | sửa mã nguồn]

Nhiều lý do đã được trích dẫn là ngòi nổ cho các cuộc giao tranh này. Một lý do được các nhà quan sát Mỹ tuyên bố là việc chiếm đất của Trung Quốc liên quan đến biện pháp xâm lấn các phần nhỏ của lãnh thổ nước khác trong một thời gian dài, một chiến thuật được gọi là cắt lát salami.[47][48] Vào giữa tháng 6 năm 2020, ủy viên hội đồng đảng Bharatiya Janata Urgain Chodon từ Nyoma, Ladakh, tuyên bố rằng các chính phủ Ấn Độ liên tiếp (bao gồm cả chính phủ Narendra Modi hiện tại) đã bỏ bê các khu vực biên giới trong nhiều thập kỷ và khiến một "con mắt mù" thành đất đai của Trung Quốc trong khu vực. Theo bà, Ấn Độ đã thất bại thảm hại trong việc bảo vệ biên giới và thậm chí năm nay dọc theo LAC Ấn Độ đã mất rất nhiều đất, với việc là gia đình bà đã mất đất chăn thả vào tay người Hán ở Koyal.[49][50] Các nhà lãnh đạo Ladakhi địa phương khác cũng đã thừa nhận các cuộc xâm lấn tương tự của người Trung Quốc trong khu vực.[51]

Giáo sư của MIT Taylor Fravel nói rằng Trung Quốc đang phản ứng trước sự phát triển cơ sở hạ tầng của Ấn Độ ở Ladakh, như Đường Darbuk–Shyok–DBO. Ông cũng nói thêm rằng đó là một sự thể hiện sức mạnh của Trung Quốc giữa đại dịch COVID-19, bắt nguồn từ Vũ Hán và đã gây thiệt hại cho cả nền kinh tế Trung Quốc và các mối quan hệ ngoại giao.[52] Lobsang Sangay, Chủ tịch chính phủ lưu vong Tây Tạng, tuyên bố rằng Trung Quốc đang tạo ra các vấn đề biên giới do sức ép các vấn đề nội bộ trong phạm vi Trung Quốc và áp lực quốc tế đang tác động lên Trung Quốc bởi COVID-19.[53][54] Jayadeva Ranade, Chủ tịch Trung tâm Phân tích và Chiến lược Trung Quốc và trước đây là Thành viên Hội đồng tư vấn an ninh quốc gia Ấn Độ, cho rằng sự xâm lược hiện tại của Trung Quốc trong khu vực là bảo vệ tài sản và các kế hoạch tương lai ở Ladakh và các khu vực liền kề như Hành Lang Kinh Tế Pakistan - Trung Quốc; như vậy quân Trung Quốc nhất định sẽ không rút.[55]

Vương Thiên Dương thuộc Viện quan hệ quốc tế đương đại Trung Quốc đã liên kết căng thẳng biên giới hiện tại với quyết định bãi bỏ Điều 370 của Ấn Độ và thay đổi tình trạng của Jammu và Kashmir năm 2019.[26] Pravin Sawhney đưa ra lý do tương tự, cùng với tuyên bố của Amit Shah trước quốc hội rằng Aksai Chin là một phần của lãnh thổ liên minh Ladakh khiến người Trung Quốc khó chịu.[56] Siddiq Wahid cũng chỉ ra sự phân chia của Jammu và Kashmir vào năm 2019, thêm rằng các bộ trưởng cao cấp của Đảng Bharatiya Janta cho đến tháng 5 năm 2020 vẫn tuyên bố rằng tất cả những gì còn lại là dành cho Ấn Độ để giành lại Gilgit-Baltistan.[57] Nhà ngoại giao Ấn Độ Gautam Bambawale cũng tuyên bố rằng các động thái của New Delhi vào tháng 8 năm 2019 liên quan đến Jammu và Kashmir đã khiến Bắc Kinh khó chịu.[57]

Cựu đại sứ Ấn Độ tại Trung Quốc Ashok Kantha nói rằng những cuộc giao tranh này là một phần của sự quyết đoán ngày càng tăng của Trung Quốc ở cả biên giới Ấn-Trung và biển Đông.[52] Nhà ngoại giao Ấn Độ Phunchok Stobdan chỉ ra sự xuất hiện của một sự thay đổi chiến lược lớn hơn và Ấn Độ nên cảnh giác với điều đó.[58] Tướng Lục quân Ấn Độ đã nghỉ hưu Syed Ata Hasnain nói rằng các cuộc giao tranh là một phương tiện nhắn tin chiến lược tới các nước láng giềng của Trung Quốc trong một thế giới hậu COVID, và khiến Ấn Độ ưu tiên khu vực Himalaya hơn việc chú ý khu vực Ấn Độ Dương, nơi dễ bị tổn thương hơn đối với Trung Quốc.[59]

Sự cố[sửa | sửa mã nguồn]

Tại Pangong Tso[sửa | sửa mã nguồn]

Một phần của Pangong Tso / Bangong Co với các yêu sách chủ quyền của Trung Quốc (màu hồng) và Ấn Độ (màu đỏ). Khu vực ở giữa là khu vực tranh chấp.[b] Hiển thị Pháo đài Khurnak và khu trại Sirijap.
Bờ phía bắc của hồ Pangong[60]
với "ngón tay" - ngọn núi nhô lên mặt hồ[61]

Cuộc chạm trán đầu tiên bắt đầu vào ngày 5 tháng 5 khi những người lính Ấn Độ và Trung Quốc đụng độ tại Pangong Tso, một hồ nước kéo dài từ Ấn Độ đến Khu tự trị Tây Tạng, Trung Quốc, với LAC đi qua nó.[62][63] Một video cho thấy những người lính từ cả hai quốc gia tham gia vào các trận đánh đấm và ném đá dọc theo Đường kiểm soát thực tế.[64] Vào ngày 10 tháng 11, một cuộc đụng độ khác đã diễn ra.[65] Lần cuối cùng một sự cố như vậy xảy ra cũng là tại Pangong Tso vào tháng 8 năm 2017.[66] Một số binh sĩ của cả hai bên đã bị thương liên tục. Truyền thông Ấn Độ cho biết khoảng 72 binh sĩ Ấn Độ đã bị thương trong cuộc đối đầu tại Pangong Tso và một số người phải được đưa trên các chuyến bay đến các bệnh viện ở Leh, Chandi Mandir và Delhi.[67] Theo The Daily Telegraph và các nguồn tin khác, Trung Quốc đã chiếm được 60 kilômét vuông (23 dặm vuông Anh) lãnh thổ do Ấn Độ kiểm soát từ tháng 5 đến tháng 6 năm 2020.[68][69][70]

Sau cuộc xung đột, một số máy bay trực thăng của quân đội Trung Quốc đã được phát hiện bay gần biên giới Ấn Độ ít nhất hai lần. Ấn Độ sau đó đã triển khai một số máy bay phản lực Sukhoi Su-30MKI tới khu vực này, mặc dù điều này có phải là do các hành động của Trung Quốc hay không vẫn chưa rõ ràng. Nó đã được báo cáo sai rằng các máy bay trực thăng Trung Quốc đã vi phạm không phận Ấn Độ nhiều lần.[71] Chính phủ Ấn Độ sau đó sửa chữa lại và tuyên bố rằng các máy bay trực thăng Trung Quốc đã không thực sự xâm nhập không phận của Ấn Độ.[72] Đã có báo cáo về những người lính Trung Quốc tiếp cận binh lính Ấn Độ bằng vũ khí tự chế với "dây thép gai".[73] Đến ngày 27 tháng 6, người Trung Quốc được báo cáo đã tăng cường sự hiện diện quân sự ở cả bờ bắc và nam Pangong Tso, củng cố vị trí của họ gần Finger 4 (trái với hiện trạng vào tháng Tư), và thậm chí đã bắt đầu xây dựng của một sân bay trực thăng, hầm ngầm và kho thuốc súng.[74]

Tại Sikkim[sửa | sửa mã nguồn]

Theo truyền thông Ấn Độ đưa tin vào ngày 10 tháng 5, cuộc chạm trán bắt đầu khi người Trung Quốc xâm nhập Thung lũng Muguthang và hét quân lính Ấn Độ: "Đây không phải là đất của các người, đây không phải là lãnh thổ của Ấn Độ... vì vậy hãy quay lại". Sau đó, một trung úy quân đội Ấn Độ đã đấm vào mũi thiếu tá Trung Quốc, khiến anh ta chảy máu.[75] Các đội lính Ấn Độ khác có mặt đã nhanh chóng kéo trung úy đi.[75] Khoảng 11 người lính bị thương trong cuộc chạm trán, trong đó 7 là lính Trung Quốc và 4 là lính Ấn Độ, theo CNN của Ấn Độ liên kết CNN-News18.[12][76][77] Press Trust of India đưa tin vụ việc liên quan đến 150 binh sĩ; họ ném cả đá vào nhau.[44]

Sau vụ việc, trung úy có liên quan, là một tân binh quân đội thế hệ thứ ba, đã được gọi rời khỏi khu vực.[65] Một phát ngôn viên Tư lệnh Miền Đông của quân đội Ấn Độ nói rằng vấn đề đã được "giải quyết sau khi 'đối thoại và tương tác' ở cấp địa phương" và rằng "sự chạm trán nhất thời và ngắn hạn giữa các đội quân bảo vệ biên giới xảy ra khi ranh giới không được giải quyết. Quân đội giải quyết các vấn đề như vậy theo các giao thức được thiết lập".[44][45] Trung Quốc không chia sẻ chi tiết về vụ việc, Bộ Quốc phòng Trung Quốc cũng không bình luận gì về sự việc.[78] Bộ Ngoại giao Trung Quốc chỉ tuyên bố "Những người lính Trung Quốc luôn đề cao hòa bình và yên tĩnh dọc biên giới".[78]

Tại Đông Ladakh[sửa | sửa mã nguồn]

Địa điểm Đông Ladakh
Sông Galwan tại Đường kiểm soát thực tế [49][79]

Indian Express đưa tin vào ngày 21 tháng 5 rằng quân đội Trung Quốc đã xâm nhập vào lãnh thổ Ấn Độ tại thung lũng sông Galwan, với lý do phản đối việc xây dựng các con đường của Ấn Độ trong lãnh thổ Ấn Độ (không thể tranh cãi). Con đường đang được xây dựng được cho là rẽ nhánh từ đường Darbuk–Shyok–DBO và dẫn vào thung lũng Galwan.[c] "Người Trung Quốc đã di chuyển quân đội đến khu vực này, dựng 70-80 trại lính và đỗ xe hạng nặng cùng thiết bị giám sát, không xa phía Ấn Độ," nguồn tin cho biết.[80]

Một nguồn tin sau đó vào ngày 24 tháng 5 cho biết, các binh sĩ Trung Quốc đã xâm nhập vào lãnh thổ Ấn Độ tại ba địa điểm: Suối nước nóng, thung lũng Chang Chenmo, Điểm tuần tra 14 và Điểm tuần tra 15. Tại mỗi nơi này, khoảng 800 - 1.000 lính Trung Quốc được báo cáo đã xâm nhập khoảng 2–3 km (1 -2 dặm), dựng lều và triển khai xe hạng nặng cùng thiết bị giám sát. Nguồn tin nói thêm rằng quân đội Ấn Độ cũng đã được triển khai trong khu vực ở khoảng cách 300–500 m.[14][15]

Theo EurAsian Times, người Trung Quốc có một công trình khổng lồ bao gồm các boongke quân sự, các công trình kiên cố mới, xe tải quân sự và thiết bị xây dựng đường bộ. Tin dẫn lời một quan chức Ấn Độ gọi đó là "tình huống nguy hiểm nhất kể từ năm 1962".[81] The Hindu trích dẫn các quan chức nói rằng lập trường của Trung Quốc là không thể chấp nhận được. "Điều này đã dẫn đến một sự thay đổi trong hiện trạng và sẽ không được Ấn Độ chấp nhận dưới bất kỳ hình thức nào."[82] Business Standard vào ngày 30 tháng 5 đưa tin hàng ngàn binh sĩ Trung Quốc đang "củng cố vị trí của họ, đào các tuyến phòng thủ cần thiết để đẩy lùi các cuộc tấn công của Ấn Độ". Tin tuyên bố rằng có khoảng 18 khẩu súng lớn hỗ trợ cho quân đội Trung Quốc tại Pangong Tso và khoảng 12 khẩu súng cỡ lớn hỗ trợ khác cho quân đội của họ trong thung lũng Galwan. Quân đội Ấn Độ bố trí đến vị trí để ngăn chặn bất kỳ sự xâm nhập mới nào nữa của quân đội Trung Quốc đến Đường Darbuk–Shyok–DBO.[83]

Thời báo Hoàn Cầu đổ lỗi cho Ấn Độ đã "xây dựng trái phép cơ sở quốc phòng qua biên giới vào lãnh thổ Trung Quốc trong khu vực thung lũng Galwan". Long Tân Thuần, một nghiên cứu viên cao cấp tại Đại học Ngoại ngữ Bắc Kinh đã viết rằng xung đột biên giới "không phải do tai nạn". "Ấn Độ đã nhận thức rõ ràng và chắc chắn rằng khu vực Thung lũng Galwan là lãnh thổ của Trung Quốc."[84]

Nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình[d] vào ngày 26 tháng 5 kêu gọi quân đội "suy nghĩ về các tình huống xấu nhất" và "tăng cường chuẩn bị chiến đấu". Ông nói rằng đại dịch COVID-19 đã mang lại tác động sâu sắc đến bối cảnh toàn cầu và đối với an ninh và phát triển của Trung Quốc. Ông ra lệnh cho quân đội suy nghĩ về các tình huống xấu nhất và tăng cường huấn luyện và chuẩn bị chiến đấu.[84]

Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi đã xem xét tình hình hiện tại ở Ladakh với Cố vấn An ninh Quốc gia Ajit Doval và Tham mưu trưởng Bipin Rawat vào ngày 26 tháng 5.[85]

Đại sứ Trung Quốc tại Ấn Độ cũng như người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc đã tuyên bố vào ngày 27 tháng 5 năm 2020 với kết quả là tình hình chung ổn định.[86] Tuy nhiên, các tin tức tiếp tục tuyên bố rằng hàng ngàn binh sĩ Trung Quốc đang di chuyển đến các khu vực tranh chấp ở Ladakh, khiến Ấn Độ phải triển khai một số tiểu đoàn bộ binh từ thủ phủ của tỉnh Leh, cùng với quân tiếp viện từ Kashmir.[87][88]

Suối nước nóng[sửa | sửa mã nguồn]

Phát triển cơ sở hạ tầng của Trung Quốc tại khu vực Suối nước nóng chủ yếu ở trong và xung quanh thành phố Gogra. Các dấu vết trong hình ảnh vệ tinh cho thấy quân đội Trung Quốc đã thực hiện các cuộc tấn công vào lãnh thổ Ấn Độ tại đây.[89] Có một con đường kết nối khu vực này với khu sinh sống của người Trung Quốc ở Wenquan.[89] Khu vực Suối nước nóng được cho là giàu khoáng chất, như vàng.[90]

Thung lũng Galwan[sửa | sửa mã nguồn]

Sông Galwan tại Đường kiểm soát Ấn Độ - Trung Quốc[91]

Vào ngày 15 tháng 6, quân đội Ấn Độ và Trung Quốc đã đụng độ nhau trong sáu giờ tại một khu vực dốc của một vùng núi non ở Thung lũng Galwan. Nguyên nhân dẫn đến vụ việc vẫn chưa được biết và cả hai bên đưa ra các tuyên bố mâu thuẫn về hậu quả sau cuộc đụng độ này.[92] Chính phủ Bắc Kinh nói rằng quân đội Ấn Độ đã tấn công quân đội Trung Quốc trước[93] trong khi vào ngày 18 tháng 6, The Hindu đã trích dẫn lời một "quan chức chính phủ cao cấp" trong Bộ Ngoại giao Ấn Độ, ông ta nói rằng quân đội Ấn Độ bị phục kích với những cây gậy có đinh và bị ném đá.[94] Tuyên bố chuyện này xảy ra trong khi họ đang tuần tra một khu vực tranh chấp nơi Đại tá Santosh Babu đã phá hủy một chiếc lều Trung Quốc hai ngày trước đó.[94] Các binh sĩ mang súng, nhưng do hàng thập kỷ truyền thống được thiết lập giảm khả năng leo thang nên theo thỏa thuận hai bên là không cho phép sử dụng súng, nên phía Trung Quốc đã dùng gậy và gậy sắt.[95] Do vậy, cuộc cận chiến tay không đã diễn ra, và người Ấn Độ đã kêu gọi quân tiếp viện từ một cơ sở cách đó khoảng 2 dặm (3,2 km). Cuối cùng, 600 người đàn ông đã tham gia chiến đấu bằng đá, dùi cui, gậy sắt và các vũ khí tự chế khác. Cuộc giao tranh diễn ra trong đêm tối kéo dài tới sáu giờ.[96] Theo các sĩ quan quân đội cấp cao của Ấn Độ, quân đội Trung Quốc đã sử dụng dùi cui được quấn dây thép gai và gậy được gắn đinh.[97]

Cuộc giao tranh đã dẫn đến cái chết của 20 binh sĩ Ấn Độ thuộc Trung đoàn 16 Bihar, bao gồm sĩ quan chỉ huy là Đại tá Santosh Babu.[98][99] Trong khi ba lính Ấn Độ chết tại chỗ, những người khác chết sau đó do bị thương và hạ thân nhiệt.[100] Hầu hết những người lính bị giết đã chết vì trượt chân hoặc bị đẩy khỏi sườn núi.[96] Cuộc đụng độ diễn ra gần sông Galwan chảy xiết, và một số binh sĩ từ cả hai phía rơi vào một con suối, họ thiệt mạng hoặc bị thương.[100] Các thi thể sau đó đã được vớt lên từ sông Shyok.[99] Một số binh sĩ Ấn Độ cũng đã bị bắt giữ.[100] Theo các nguồn tin từ truyền thông Ấn Độ, giao tranh dẫn đến 43 thương vong của Trung Quốc.[16][101] Trong một cuộc họp giảm leo thang sau vụ việc, phía Trung Quốc cho biết rằng sĩ quan chỉ huy Trung Quốc cũng bị giết tại cuộc giao tranh.[17][102] Bộ Quốc phòng Trung Quốc xác nhận thương vong của họ nhưng từ chối chia sẻ số liệu.[103] Sau đó, khi được hỏi về sự khẳng định của một bộ trưởng Ấn Độ liên quan số thương vong của Trung Quốc, chính phủ Trung Quốc đã từ chối bình luận.[104] Tình báo Hoa Kỳ kết luận rằng 35 binh sĩ Trung Quốc đã thiệt mạng.[13][105] Truyền thông Ấn Độ cho biết 10 binh sĩ Ấn Độ đã được thả ra khỏi nhà tù Trung Quốc vào ngày 17 tháng 6, bao gồm bốn sĩ quan.[3][106] Trả lời các báo cáo, quân đội Ấn Độ và Bộ Ngoại giao Trung Quốc đều phủ nhận rằng bất kỳ nhân viên Ấn Độ nào đều bị bắt giam.[107]

Vào ngày 16 tháng 6, Đại tá Trung Quốc Zhang Shuili, người phát ngôn của Bộ Tư lệnh Miền Tây của quân đội Trung Quốc, nói rằng quân đội Ấn Độ đã vi phạm sự đồng thuận song phương. Ông cũng nhận xét thêm rằng "chủ quyền đối với khu vực Thung lũng Galwan luôn thuộc về Trung Quốc".[99][108][109] Vào ngày 18 tháng 6, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Ấn Độ, S. Jaishankar đưa ra tuyên bố rằng Trung Quốc đã "đơn phương cố gắng thay đổi hiện trạng" và các yêu sách của họ đối với Thung lũng Galwan là "cường điệu hóa và không thể chấp nhận được" và bạo lực đã được họ "khởi xướng và lên kế hoạch".[110][111] Cùng ngày, Trợ lý Ngoại trưởng Hoa Kỳ về các vấn đề Đông Á và Thái Bình Dương David Stilwell nói rằng Giải phóng quân Trung Quốc đã "xâm chiếm" khu vực giữa hai nước.[112] Vào ngày 19 tháng 6, Thủ tướng Modi tuyên bố rằng "họ (Trung Quốc) không xâm nhập vào biên giới của chúng tôi, cũng không có bất kỳ địa điểm nào được họ tiếp quản", mâu thuẫn với nhiều tuyên bố trước đây của chính phủ Ấn Độ.[92][113] Sau đó, Thủ tướng đã làm rõ rằng Narendra Modi muốn tuyên dương sự dũng cảm của Trung đoàn 16 Bihar, những người lính đã ngăn chặn nỗ lực của phía Trung Quốc.[114][115] Vào ngày 22 tháng 6, U.S. News & World Report báo cáo rằng cơ quan tình báo Hoa Kỳ cho biết người đứng đầu Bộ Tư lệnh Mặt trận Miền Tây của Trung Quốc đã bị xử phạt vì giao tranh.[116]

Sau hậu quả của vụ việc tại Galwan, trong đó người Trung Quốc đã sử dụng những cây gậy có đinh, quân đội Ấn Độ đã quyết định trang bị cho binh sĩ dọc biên giới với các thiết bị chống bạo động nhẹ cũng như gậy có gai.[117][118] Không quân Ấn Độ cũng bắt đầu quá trình mua sắm khẩn cấp 12 chiếc Sukhoi-30 MKI và 21 Mikoyan MiG-29 từ Nga.[119][120] Vào ngày 20 tháng 6, Ấn Độ đã gỡ bỏ việc hạn chế sử dụng súng cho binh sĩ Ấn Độ dọc theo LAC.[121] Hình ảnh vệ tinh được phân tích bởi Viện Chính sách Chiến lược Úc cho thấy người Trung Quốc đã tăng cường xây dựng tại thung lũng Galwan kể từ sau cuộc giao tranh ngày 15 tháng 6.[122] Trụ sở Trung Quốc đã bị quân đội Ấn Độ phá hủy vào ngày 15 tháng 6 đã được xây dựng lại vào ngày 22 tháng 6, với sự mở rộng về quy mô và với nhiều hoạt động quân sự hơn. Các vị trí phòng thủ mới khác của cả lực lượng Ấn Độ lẫn Trung Quốc cũng đã được xây dựng tại Galwan.[123]

Đồng bằng Depsang[sửa | sửa mã nguồn]

Sự hiện diện của người Trung Quốc trong khoảng 18 km (11 mi) bên trong LAC của Ấn Độ, 30 km (19 mi) về phía đông nam của đường DS-DBO trên ngã ba Y hay còn gọi là Bottleneck tại Đồng bằng Depsang được báo chí Ấn Độ đưa tin vào ngày 25 tháng 6 năm 2020, họ mô tả hoạt động di chuyển của quân lính, xe hạng nặng và thiết bị quân sự. Các tuyến yêu sách của Trung Quốc cách điểm nút cổ chai 5 km về phía tây.[124] Các điểm tuần tra Ấn Độ (PP) 10, 11, 11A, 12 đã bị chặn bởi hoạt động và công sự xây dựng của quân Trung Quốc tại nút cổ chai ở Depsang. Nhà phân tích Praveen Swami lý luận, nếu quân Trung Quốc di chuyển thêm quân đến sông Raki thì PP 13 cũng bị cắt. Trung Quốc sẽ có thêm lãnh thổ Ấn Độ.[125] Tuy nhiên, Indrani Bagchi, biên tập viên ngoại giao của The Times of India, mô tả sự tích tụ quân Trung Quốc trong và xung quanh Depsang chỉ là chiến thuật nghi binh.[126]

Hoạt động xây dựng cơ sở hạ tầng Ấn Độ[sửa | sửa mã nguồn]

Trong bối cảnh bế tắc, Ấn Độ quyết định chuyển thêm 12.000 công nhân (xấp xỉ) đến các khu vực biên giới để giúp hoàn thành các dự án đường bộ của Ấn Độ.[19][20] Khoảng 8.000 công nhân giúp dự án cơ sở hạ tầng của Tổ chức Đường bộ (BRO), Dự án Vijayak, ở Ladakh trong khi một số công nhân cũng sẽ được phân bổ cho các khu vực biên giới gần đó.[127] Công nhân sẽ đến Ladakh trong khoảng thời gian từ 15 tháng 6 đến 5 tháng 7.[21] Các chuyên gia tuyên bố rằng sự phát triển của cơ sở hạ tầng Ấn Độ dọc biên giới là một trong những nguyên nhân dẫn đến sự bế tắc.[23] Chuyến tàu đầu tiên với hơn 1600 công nhân rời Jharkhand vào ngày 14 tháng 6 năm 2020 đến Udhampur và từ đó, các công nhân tiếp tục hỗ trợ việc xây dựng BRO tại biên giới Trung-Ấn.[21][22] Ngoài việc hoàn thành Đường DS-DBO, các công nhân cũng sẽ hỗ trợ công ty xây dựng các con đường sau: "Đường Phobrang-Masmikla, đường Masmikla-Hot Springs, đường Chisumle-Demchok, Koyul-Photile -Chisumle-Zurasar và Hanle-Photile."[128] Bắt đầu từ tháng 6, chính phủ tuyên bố tăng tới 170% tiền lương tối thiểu cho những người làm việc dọc biên giới Ấn Độ - Trung Quốc, với mức tăng lương cao nhất dành cho nhân viên ở Ladakh.[129]

Phản ứng ngoại giao[sửa | sửa mã nguồn]

Sau khi cuộc hỗn chiến đầu tiên diễn ra vào ngày 5 tháng 6 năm 2020 tại Pangong Tso, Bộ trưởng Ngoại giao Ấn Độ Harsh Vardhan Shringla đã gọi cho Tôn Vệ Đông, đại sứ Trung Quốc tại Ấn Độ.[130] Sau đó, Ajit Doval đã nói chuyện với Dương Khiết Trì.[130] Vào ngày 28 tháng 5, trong một cuộc họp báo, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Ấn Độ, Anurag Srivastava, tuyên bố đã duy trì rằng có đủ cơ chế song phương để Ấn Độ và Trung Quốc giải quyết tranh chấp biên giới.[27][131] Những thỏa thuận này bao gồm:[131]

Năm hiệp ước song phương giữa Ấn Độ và Trung Quốc để giải quyết tranh chấp biên giới:

  • 1993: Thỏa thuận về việc duy trì hòa bình và yên tĩnh dọc theo Đường kiểm soát thực tế ở biên giới Trung-Ấn
  • 1996: Thỏa thuận giữa Chính phủ Cộng hòa Ấn Độ và Chính phủ Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa về các biện pháp xây dựng niềm tin trong lĩnh vực quân sự dọc theo Đường kiểm soát thực tế ở biên giới Trung-Ấn
  • 2005: Nghị định thư về phương thức thực hiện các biện pháp xây dựng niềm tin trong lĩnh vực quân sự dọc theo Dường kiểm soát thực tế ở biên giới Trung-Ấn
  • 2012: Thiết lập một cơ chế làm việc để tham vấn và phối hợp về các vấn đề biên giới Trung-Ấn
  • 2013: Thỏa thuận hợp tác quốc phòng biên giới giữa Ấn Độ và Trung Quốc

Ngoài ra, còn có các thỏa thuận khác liên quan đến vấn đề biên giới, chẳng hạn như "Thỏa thuận về các thông số chính trị và nguyên tắc hướng dẫn về giải quyết vấn đề biên giới Ấn Độ-Trung Quốc" năm 2005.[132][133] Tuy nhiên, một số nhà phê bình nói rằng những thỏa thuận này là "thiếu sót sâu sắc".[134] Các địa điểm họp của nhân viên biên phòng (BPM) đã diễn ra các vòng đàm phán quân sự vào tháng 5 và tháng 6; đầu tiên giữa các đại tá, sau đó là giữa các lữ đoàn trưởng, và cuối cùng, vào ngày 2 tháng 6, hơn ba vòng đàm phán giữa các tướng cấp cao.[135][136] Tất cả những cuộc đàm phán này đều không thành công. Một số nguồn tin quân sự Ấn Độ cho biết Ấn Độ vẫn chưa rõ ràng với yêu cầu của Trung Quốc. "Khi một người muốn trì hoãn một quá trình, người ta đưa ra những yêu cầu vô lý,... họ cố tình đưa ra một số yêu cầu vô lý", các nguồn tin cho biết.[135] Vào ngày 6 tháng 6 năm 2020, các cuộc hội đàm cấp trung tướng đã diễn ra giữa Ấn Độ và Trung Quốc tại Chushul-Moldo.[135][137] Cuộc hội đàm có sự tham gia của chỉ huy Ấn Độ thuộc Quân đoàn XIV có trụ sở chính ở Leh và chỉ huy Trung Quốc ở Quân khu Tây Tạng (Quân khu Nam Tân Cương) Thiếu tướng Lưu Lâm.[137][138] Trước khi hội đàm vào ngày 6 tháng 6 năm 2016 ở cấp trung tướng, Thời báo Hoàn Cầu cảnh báo Ấn Độ về quan hệ với Mỹ.[139]

"…Trung Quốc kiên quyết tuân thủ một giải pháp hòa bình về tranh chấp biên giới. Chúng tôi không có lý do gì để biến Ấn Độ thành kẻ thù của mình, nhưng Trung Quốc sẽ không từ bỏ bất kỳ lãnh thổ nào. Một khi Ấn Độ đưa ra phán đoán sai lầm về chiến lược và gặm nhấm lãnh thổ Trung Quốc, Trung Quốc sẽ không tha thứ. Trung Quốc buộc phải thực hiện các biện pháp đối phó mạnh mẽ. Ấn Độ biết rất rõ rằng Trung Quốc sẽ không gặp bất lợi trong bất kỳ hoạt động quân sự Trung-Ấn nào dọc khu vực biên giới."

— Thời báo Hoàn Cầu"[139]

Sau cuộc đụng độ Galwan, cờ và hình nộm của nhà lãnh đạo tối cao Tập Cận Bình đã được đốt cháy ở nhiều nơi trên khắp Ấn Độ, và nhiều nhóm hoạt động khác nhau đã đăng ký biểu tình theo những cách khác nhau. Thời báo Hoàn cầu đã lên tiếng về những cuộc biểu tình này, nói rằng "cực kỳ nguy hiểm khi Ấn Độ cho phép các nhóm chống Trung Quốc khuấy động dư luận".[140][141] Vào ngày 17 tháng 6 năm 2020, Thủ tướng Modi phát biểu trên truyền thông về cuộc giao tranh ở Galwan, đưa ra một thông điệp chắc chắn nhắm vào Trung Quốc về cái chết của binh lính Ấn Độ.[142][143] Lần liên lạc đầu tiên, kể từ khi bắt đầu tranh chấp biên giới đến nay giữa các bộ trưởng ngoại giao của Trung Quốc, Vương Nghị và của Ấn Độ, S Jaishankar cũng nói về cuộc đụng độ Galwan.[142] S Jaishankar cáo buộc các hành động của Trung Quốc tại Galwan là "được xác định và lên kế hoạch trước".[142] Vào ngày 20 tháng 6, mạng truyền thông xã hội Trung Quốc WeChat đã gỡ bỏ những nhận xét của Thủ tướng Ấn Độ về cuộc giao tranh Galwan[144] được Đại sứ quán Ấn Độ tại Trung Quốc tải lên. Các tuyên bố chính thức của Bộ Ngoại giao cũng bị xóa. WeChat nói rằng họ đã gỡ bỏ bài phát biểu và tuyên bố vì họ tiết lộ bí mật nhà nước và gây nguy hiểm cho an ninh quốc gia.[145] Tuyên bố của người phát ngôn MEA về vụ việc cũng bị xóa khỏi Weibo. Sau đó, Đại sứ quán Ấn Độ tại Trung Quốc đã đưa ra một thông tin ghi rõ trên tài khoản Weibo của họ rằng bài đăng không bị họ xóa và đăng lại ảnh chụp màn hình tuyên bố bằng tiếng Trung.[146]

Vòng họp thứ hai của các chỉ huy quân sự là vào ngày 22 tháng 6. Trong một cuộc họp kéo dài 11 giờ, các chỉ huy đã vạch ra một lộ trình giảm xung đột. Vào ngày 24 tháng 6, điều này sau đó đã được cả hai bên thừa nhận về mặt ngoại giao trong cuộc họp ảo của "Cơ chế làm việc để tham vấn và điều phối về các vấn đề biên giới Trung Quốc-Ấn Độ".[122] Người phát ngôn Trung Quốc Triệu Lập Kiên cho biết Ấn Độ "đã đồng ý và rút nhân viên xuyên biên giới tại Thung lũng Galvan và tháo dỡ các cơ sở xâm lấn theo yêu cầu của Trung Quốc".[122][147]

Phản ứng kinh tế[sửa | sửa mã nguồn]

Sonam Wangchuk kêu gọi tẩy chay các sản phẩm của Trung Quốc.

Ban đầu, phản ứng kinh tế chủ yếu của Ấn Độ đối với Trung Quốc bị hạn chế trên các kênh tin tức và phản ứng công khai trên phương tiện truyền thông xã hội, rất ít tác động thực tế đến doanh nghiệp và doanh số mua bán.[34] Vào tháng 5, để đối phó với các cuộc giao tranh ở biên giới, Sonam Wangchuk đã kêu gọi người Ấn Độ sử dụng "quyền lực ví" và tẩy chay các sản phẩm của Trung Quốc.[148] Lời kêu gọi này được phát rộng rãi bởi các nhà truyền thông lớn và được hỗ trợ bởi nhiều người nổi tiếng khác.[148][149] Sau cuộc đụng độ tại Thung lũng Galwan vào ngày 15 tháng 6 năm 2020, đã có nhiều lời kêu gọi trên khắp Ấn Độ tẩy chay hàng hóa Trung Quốc.[30][150] Indian Railways hủy hợp đồng với một công ty Trung Quốc, trong khi Bộ Viễn thông đã thông báo cho BSNL không sử dụng bất kỳ sản phẩm nào do Trung Quốc sản xuất.[33] Mumbai đã hủy bỏ hợp đồng monorail mà trong đó nhà thầu duy nhất là các công ty Trung Quốc; và thay vào đó cho biết họ sẽ tập trung vào việc tìm kiếm một đối tác kỹ thuật thay thế.[151] Nhiều nhà thầu và công ty Trung Quốc đã bị kiểm tra kỹ lưỡng sau đụng độ biên giới năm 2020. Nhập khẩu của Trung Quốc đang phải trải qua kiểm tra bổ sung tại hải quan Ấn Độ.[152] Để trả đũa, hải quan ở Trung Quốc và Hồng Kông đã giữ hàng xuất khẩu của Ấn Độ.[153] Cũng có những lời kêu gọi phải đảm bảo rằng người dân Trung Quốc sẽ không có quyền truy cập vào các thị trường chiến lược ở Ấn Độ.[31] Swadeshi Jagaran Manch cho biết nếu chính phủ nghiêm túc trong việc khiến Ấn Độ tự lực, không nên giao các dự án như RRTS Delhi-Meerut cho các công ty Trung Quốc.[32][154] Vài ngày sau, Bộ trưởng Giao thông Nitin Gadkari tuyên bố các công ty Trung Quốc sẽ bị cấm các dự án đường bộ ở Ấn Độ.[155][156] Chính quyền ở Haryana hủy đấu thầu liên quan đến một dự án điện mà trong đó các công ty Trung Quốc đã được đưa vào dự thầu.[157] Nhân viên Lực lượng đặc nhiệm của chính phủ Uttar Pradesh đã được lệnh xóa 52 ứng dụng bao gồm TikTok và WeChat vì lý do bảo mật, các quan chức trong Cảnh sát Madhya Pradesh cũng nhận lời khuyên tương tự.[158][159]

Nhiều quan chức chính phủ Ấn Độ cho rằng căng thẳng biên giới sẽ không có tác động đến thương mại giữa hai nước.[29] Giữa khả năng gia tăng của các lời kêu gọi tẩy chay hàng hóa Trung Quốc do hậu quả của sự cố Galwan, nhiều nhà phân tích ngành công nghiệp cảnh báo rằng một cuộc tẩy chay sẽ là phản tác dụng đối với Ấn Độ, và sẽ gửi đến thông điệp sai lầm cho các đối tác thương mại, và chỉ tác động hạn chế đến Trung Quốc, vì cả Ấn Độ cũng như toàn cầu, Ấn Độ là một cường quốc thương mại nhỏ hơn nhiều.[160][161][162][163] Các chuyên gia cũng tuyên bố rằng trong khi chiến dịch tẩy chay là một sáng kiến tốt, các sản phẩm thay thế cũng sẽ được phân phối trong tương lai trước mắt.[164] Một ví dụ được đưa ra là ngành công nghiệp dược phẩm ở Ấn Độ đáp ứng 70% nhu cầu thành phần dược phẩm hoạt động cấp từ Trung Quốc. Bán phá giá trong lĩnh vực này đang được xem xét kỹ lưỡng.[165][166] Cuối tháng 6, một số nhà phân tích đồng ý rằng căng thẳng biên giới giữa Ấn Độ và Trung Quốc sẽ thúc đẩy chiến dịch Make in India và tăng tốc độ đạt được sự tự lực trong một số lĩnh vực.[164]

Vấn đề về vật liệu Trung Quốc trong áo chống đạn của Quân đội Ấn Độ một lần nữa được đưa ra vào tháng 6 sau sự cố Galwan.[167] V.K. Saraswat, thành viên NITI Aayog và cựu giám đốc DRDO, cho biết do chất lượng và giá cả mà vật liệu Trung Quốc đang được sử dụng thay vì các sản phẩm của Ấn Độ.[168] Áo chống đạn do chính phủ đặt hàng năm 2019 có tới 40% vật liệu từ Trung Quốc. Vào ngày 20 tháng 6 năm 2020, đã có báo cáo rằng việc phát triển áo chống đạn của Ấn Độ, "Sarvatra Kavach" được sản xuất 100% tại Ấn Độ sắp hoàn thành.[169] Chính quyền ở Maharashtra cho trì hoãn các dự án Trung Quốc trị giá 700 triệu USD.[170] Cục Xúc tiến Công nghiệp và thương mại nội bộ đưa ra một danh sách của hơn 1000 nhãn hàng Made in China để chính phủ Ấn Độ tìm cách xem xét áp đặt các hạn chế nhập khẩu. Trước đây, Bộ đã yêu cầu các công ty tư nhân nộp danh sách hàng nhập khẩu của Trung Quốc.[171][172] Các sự cố ở Ladakh cũng được coi là lý do bổ sung để giữ Ấn Độ tránh xa Hiệp định đối tác kinh tế toàn diện khu vực mà Trung Quốc có vai trò lớn.[173]

Doanh số của điện thoại thông minh Trung Quốc ở Ấn Độ không bị ảnh hưởng ngay sau khi xảy ra các cuộc giao tranh, mặc dù đã có lời kêu gọi tẩy chay. Mẫu mới nhất của công ty điện thoại thông minh Trung Quốc OnePlus đã được bán hết trong vòng vài phút tại Ấn Độ vào ngày 18 tháng 6 năm 2020, hai ngày sau cuộc đụng độ Galwan.[174][175] Giám đốc điều hành của Xiaomi Ấn Độ nói rằng phản ứng dữ dội trên phương tiện truyền thông xã hội sẽ không ảnh hưởng đến doanh số bán hàng, thêm vào đó, điện thoại Xiaomi có "tính Ấn Độ nhiều hơn các công ty điện thoại Ấn Độ" và thậm chí nhiều điện thoại không phải của Trung Quốc, bao gồm cả điện thoại của Mỹ, là sản xuất và nhập khẩu từ Trung Quốc.[35][176] Sau đó, Liên minh các thương nhân Ấn Độ (CAIT), một cơ quan thương mại cấp cao ở Ấn Độ, đã đưa ra một tuyên bố chỉ trích mạnh mẽ giám đốc điều hành của Xiaomi nói rằng ông "đang cố gắng làm hài lòng các bậc thầy Trung Quốc của ông bằng cách hạ thấp tâm trạng của quốc gia".[177][178] TTK Prestige, nhà sản xuất thiết bị nhà bếp lớn nhất Ấn Độ cho biết họ sẽ ngừng tất cả hàng nhập khẩu từ Trung Quốc từ ngày 30 tháng 9 năm 2020 trở đi.[179] Vào ngày 23 tháng 6, chính phủ đã ra lệnh cho tất cả các công ty thương mại điện tử dán tem 'quốc gia xuất xứ' của các sản phẩm.[180][181] The New York Times đã báo cáo rằng vào ngày 29 tháng 6, là "một phần của sự trả đũa ăn miếng trả miếng", chính phủ Ấn Độ ra một lệnh hủy bỏ 59 ứng dụng bao gồm TikTok, WeChat, UC Browser và Baidu Maps.[182][183][184]

Ngày 27/7 một quan chức Ấn Độ cho biết, Ấn Độ mở rộng lệnh cấm với 47 ứng dụng điện thoại Trung Quốc, không lâu sau thông báo chặn 59 ứng dụng khác như TikTok, WeChat.[185]

Phản ứng của công chúng ở Kashmir và Ladakh[sửa | sửa mã nguồn]

Sau cuộc đụng độ của Galwan vào ngày 17 tháng 6, cựu bộ trưởng của Jammu và Kashmir, Omar Abdullah đã phát biểu, "Những người Kashmir đó đã cố gắng nhìn về phía Trung Quốc như một vị cứu tinh chỉ cần google hoàn cảnh của người Hồi giáo Duy Ngô Nhĩ. Hãy cẩn thận những gì bạn mong muốn...".[186] Ông đã cho ngừng hoạt động tài khoản twitter của ông sau dòng tweet.[186] Khalid Shah, một thành viên liên kết tại Observer Research Foundation (ORF), viết rằng với dân số Kashmiri đông đảo "không hùn hòn đá nào để chế nhạo chính phủ của Thủ tướng Narendra Modi vì sự hiếu chiến của Trung Quốc."[187] Những người biểu tình ném đá ở Srinagar đã sử dụng những khẩu hiệu như "cheen aya, cheen aya" (dịch: Trung Quốc đã đến, Trung Quốc đã đến) để chọc cười lực lượng an ninh Ấn Độ trong khi nhốn nháo trò đùa khác là "cheen kot woat?" (dịch: Trung Quốc đã đạt tới đâu rồi?). Memes trình diễn Tập Cận Bình mặc trang phục Kashmiri, những người khác cho thấy ông ấy nấu wazwan. Khalid viết rằng trong khi Trung Quốc đã trở thành một phần của nhiều cuộc trò chuyện, trực tuyến và ngoại tuyến, Ấn Độ nên lo lắng rằng "việc bắt nạt của Trung Quốc nên được so sánh với hành động của chính phủ Ấn Độ".[187] Sau những căng thẳng với Trung Quốc, các đường dây thông tin liên lạc đã bị cắt ở Ladakh, ở những nơi dọc biên giới gây mất liên lạc, dẫn đến các ủy viên hội đồng địa phương yêu cầu chính phủ cho khôi phục lại đường dây.[188]

Phản ứng quốc tế[sửa | sửa mã nguồn]

Vào ngày 27 tháng 5 năm 2020, Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đã đề nghị hòa giải giữa Trung Quốc và Ấn Độ. Lời đề nghị này đã bị cả hai nước từ chối. Ngoại trưởng Hoa Kỳ, Mike Pompeo cũng nêu vấn đề trong một podcast và đề cập đến Trung Quốc ông nói rằng đây là hành động mà chế độ độc đoán đã thực hiện và chúng có thể có tác động thực sự.[189] Eliot Engel, Chánh văn phòng Ủy ban Đối ngoại Hạ viện Hoa Kỳ cũng bày tỏ quan ngại với tình hình. Ông nói rằng "Trung Quốc đã một lần nữa chứng minh rằng họ sẵn sàng bắt nạt các nước láng giềng".[190] Vào ngày 2 tháng 6, Thủ tướng Narendra Modi và Tổng thống Donald Trump đã thảo luận về tình hình biên giới Trung-Ấn.[191] Sau những gì đã xảy ra ở Galwan, Ngoại trưởng Hoa Kỳ đã gửi lời chia buồn tới người dân Ấn Độ vì những người đã mất;[192] trong khi Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ nói rằng tình hình đang được theo dõi chặt chẽ.[193]

Vào ngày 20 tháng 6, Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump cho biết Hoa Kỳ liên lạc với cả Trung Quốc và Ấn Độ để hỗ trợ họ giải quyết căng thẳng.[194] Vào ngày 25 tháng 6, Mike Pompeo tuyên bố rằng quân đội Mỹ đã được chuyển ra khỏi Đức và đang được triển khai lại ở Ấn Độ và các nước đồng minh Đông Nam Á khác của Mỹ vì những hành động gần đây của Đảng Cộng sản Trung Quốc và do đó là định vị phù hợp hoạt động như vai trò đối trọng với Giải phóng quân nhân dân Trung Quốc.[195] Dân biểu Ted Yoho vào ngày 27 tháng 6 tuyên bố rằng: "Các hành động của Trung Quốc đối với Ấn Độ phù hợp với xu hướng lớn hơn của Đảng Cộng sản Trung Quốc khi sử dụng sự bận rộn của đại dịch COVID-19 như một vỏ bọc để phát động các cuộc khiêu khích quân sự quy mô lớn chống lại các nước láng giềng ở khu vực, bao gồm Hồng Kông, Đài Loan và Việt Nam [...] Bây giờ là lúc thế giới đến với nhau và nói với Trung Quốc rằng đã quá đủ rồi." Nghị sĩ Ami Bera cũng bày tỏ lo ngại về tình hình tại biên giới Ấn-Trung.[196]

Roman Babushkin, Phó Chánh văn phòng Nga tại Delhi, tuyên bố vào ngày 1 tháng 6 rằng Nga khẳng định rằng vấn đề này cần được giải quyết song phương giữa Ấn Độ và Trung Quốc.[197][198] Vào ngày 2 tháng 6, Bộ trưởng Ngoại giao Ấn Độ đã cập nhật và thảo luận về tình hình với Đại sứ Nga tại Ấn Độ, Nikolay R. Kudashev.[199] Sau sự kiện Galwan, ngày 17 tháng 6, Đại sứ Ấn Độ tại Nga cũng đã thảo luận với Thứ trưởng Ngoại giao Nga.[200] Dmitry Peskov, Thư ký báo chí của Tổng thống Nga nói rằng tình hình đang được theo dõi chặt chẽ.[201]

Nga đã bắt đầu các cuộc đàm phán trực tuyến giữa RIC (Nga, Ấn Độ, Trung Quốc) vào ngày 22 tháng 6.[202][203] Nga đã lên kế hoạch ba bên RIC vào tháng 3 nhưng đã trì hoãn lại do đại dịch COVID-19.[202] Liên quan đến tình hình biên giới giữa Ấn Độ và Trung Quốc, Bộ trưởng Ngoại giao Nga, ông Serge Lavrov cho biết các chủ đề của cuộc họp đã được thống nhất và "chương trình nghị sự của RIC không liên quan đến việc thảo luận các vấn đề liên quan đến quan hệ song phương của một nước với một nước khác."[204] Trong cuộc gặp ba bên, Ấn Độ nhắc nhở Nga và Trung Quốc về sự tham gia vô vị lợi của Nga vào lợi ích của Nga và Trung Quốc trong Thế chiến II, nơi Ấn Độ giúp cả hai nước mở đường Hành lang Ba Tư và Hump Himalaya.[205]

Nga lập luận rằng một cuộc đối đầu Trung-Ấn sẽ là một "ý tưởng tồi" cho cả hai nước, cho khu vực Á-Âu và hệ thống quốc tế. Nga cho biết cuộc đối đầu như vậy sẽ làm tổn hại tính hợp pháp của Trung Quốc trong hệ thống quốc tế và sẽ làm giảm sức mạnh mềm của Trung Quốc hiện có. Nga đã khuyên cả hai nước rằng đó sẽ là một tình huống có thể chiến thắng cho cả hai quốc gia không có sự đối đầu, trong khi đưa ra ví dụ về cuộc đối đầu bằng không của Liên Xô và Hoa Kỳ trong Chiến tranh Lạnh.[206] Nga cũng đề nghị tổ chức cuộc họp đầu tiên của các nhà lãnh đạo quốc phòng của ba quốc gia mà Trung Quốc và Ấn Độ cũng đồng ý trong cuộc gặp. Tuy nhiên, Nga nhắc lại rằng Trung Quốc và Ấn Độ có thể phân tách sự khác biệt của mình thông qua các biện pháp song phương mà không cần sự tham gia của bên thứ ba bao gồm Nga.[205]

  •  Pakistan: Sau cuộc đụng độ ở Galwan, Bộ trưởng Ngoại giao Pakistan, Shah Mahmood Qureshi nói rằng Pakistan đang theo dõi chặt chẽ tình hình và "buộc Ấn Độ phải chịu trách nhiệm về cuộc xung đột".[207] Pakistan chính thức ủng hộ vị trí của Trung Quốc tại Ladakh.[208]
  •  Indonesia: Bộ Ngoại giao Indonesia kêu gọi Ấn Độ và Trung Quốc giảm căng thẳng sau hậu quả ở Galwan.[209]
  •  Australia: Vào ngày 1 tháng 6, Cao ủy Úc tại Ấn Độ, Barry O'Farrell nói rằng vấn đề biên giới cần được giải quyết song phương. Ông cũng bày tỏ quan ngại về sự hiện diện của Trung Quốc ở Biển Đông.[210]
  •  Italy: Đại sứ Ý tại Ấn Độ, Vincenzo de Luca bày tỏ sự cảm thông sâu sắc sau sự kiện Galwan, nói thêm "Ấn Độ và Trung Quốc là những đối tác rất quan trọng không chỉ đối với Ý, mà còn đối với toàn Liên minh châu Âu". Cả hai quốc gia là những nhân tố quan trọng cho sự ổn định khu vực và toàn cầu".[193]
  •  EU: Sau cuộc đụng độ Galwan vào ngày 15 tháng 6, người phát ngôn của Liên minh Châu Âu, Virginie Battu-Henriksson, kêu gọi giảm leo thang và giải quyết hòa bình.[211]
  •  Maldives: Phản ứng trước cuộc đụng độ Galwan, Bộ trưởng Ngoại giao Maldives, Abdulla Shahid, đã gửi lời, "Maldives gửi lời chia buồn sâu sắc nhất tới người dân Ấn Độ về những người đã mất trong các cuộc đụng độ gần đây ở biên giới. Chúng tôi cầu nguyện cho gia đình, những người thân yêu và cộng đồng của những người lính."[193]
  •  Pháp:Sau hậu quả của cuộc đụng độ Galwan, phái viên Pháp đã gửi lời chia buồn và quan tâm đến cuộc sống của người Ấn Độ bị mất tại thung lũng Galwan.[193]
  •  Đức: Sau cuộc đụng độ Galwan, đặc phái viên của Đức đã gửi lời: "Xin chia buồn với gia đình và những người thân yêu của những người lính đã mất mạng ở Galwan."[193]
  •  Nhật: Đáp lại cuộc giao tranh ở Galwan, phái viên Nhật Bản tại Ấn Độ Satoshi Suzuki đã gửi lời chia buồn về cuộc sống của người Ấn Độ bị mất sau sự kiện Galwan.[193]
  •  Liên Hợp Quốc: Sau cuộc đụng độ Galwan, Liên Hợp Quốc kêu gọi giảm leo thang và giải quyết hòa bình.[211][212]

Truyền thông một chiều[sửa | sửa mã nguồn]

Truyền thông Trung Quốc rất ít chú ý đến tranh chấp và xem nhẹ các cuộc đụng độ. Trong tháng đầu tiên của bế tắc, chỉ có một bài xã luận duy nhất trên tờ Nhật báo Trung Quốc và Nhân Dân nhật báo.[213] Nhân Dân nhật báo và Giải phóng quân nhật báo đã không đưa tin cuộc đụng độ Galwan trong khi Thời báo Hoàn Cầu đưa tin trên trang 16.[214] Phát thanh viên Đài Truyền hình Trung ương Trung Quốc (CCTV) đưa tin kết quả xung đột trên truyền thông xã hội nhưng không đưa nội dung gì thêm.[214] Thời báo Hoàn Cầu đã điều chỉnh một số ý kiến và một bài xã luận với câu hỏi tại sao Trung Quốc không tiết lộ công khai số người chết.[213][214][215] Tuy nhiên, truyền thông Trung Quốc hoan nghênh tuyên bố ngày 19 tháng 6 của Thủ tướng Modi.[92] Thời báo Hoàn cầu dẫn lời Lâm Minh Vương, giáo sư của Trung tâm Nghiên cứu Nam Á thuộc Đại học Phục Đán tại Thượng Hải, rằng "Nhận xét của Modi sẽ rất hữu ích để giảm bớt căng thẳng vì với tư cách là Thủ tướng Ấn Độ, ông đã vạch trần đạo đức giả của những người cứng rắn tiếp tục buộc tội Trung Quốc".[216]

Ở Ấn Độ, gần như tất cả các tờ báo chính thống đều đưa tin trên trang nhất cũng như diễn biến trên nhiều trang về vụ việc.[217] Sau cuộc đụng độ ngày 15 tháng 6 tại Galwan, Times Now đã công bố một danh sách có chứa tên của những người lính Trung Quốc đã thiệt mạng trong cuộc đụng độ; nhiều nguồn tin cho rằng đó là tin giả.[218][219][220] Một danh sách khác được các hãng báo chí Ấn Độ đưa ra cũng kê tên những người lính Trung Quốc đã thiệt mạng trong hành động được người phát ngôn Trung Quốc Triệu Lý Giản mô tả là tin giả.[221] Trước cuộc họp của các chỉ huy quân sự vào ngày 6 tháng 6, các chiến dịch làm che giấu thông tin đã được điều hành bởi các phương tiện truyền thông do nhà nước Trung Quốc kiểm soát. Các đài truyền hình Trung Quốc cho thấy các cuộc diễn tập quân sự dọc biên giới, được cho là được thực hiện để khiến người Ấn Độ sợ hãi.[222] TikTok được báo cáo là đã đưa ra "lệnh cấm lén lút" cho các video liên quan đến căng thẳng biên giới. Tuyên bố từ Ấn Độ đã bị xóa khỏi các mạng truyền thông xã hội Trung Quốc như Weibo và WeChat.WeChat.[223][224][225] Sau cuộc đụng độ Galwan, tin tức phủ sóng quốc tế trên tờ The New York Times[226] và The Guardian bình luận về tính cách "dân tộc" của các nhà lãnh đạo từ cả hai nước và "những nguy cơ do chủ nghĩa dân tộc bành trướng" gây ra.[227] BBC mô tả tình hình ở Galwan là "một sự leo thang đặc biệt với đá và gậy".[228][229]

Ghi chú[sửa | sửa mã nguồn]

  1. ^ Theo báo cáo của Thời báo Hoàn Cầu, một chi nhánh của Nhân Dân nhật báo
  2. ^ Việc phân định ranh giới trên bản đồ này không được coi là có thẩm quyền
  3. ^ Đường Darbuk–Shyok–DBO là con đường biên giới đầu tiên được Ấn Độ xây dựng tại thung lũng sông Shyok. Bắt đầu vào năm 2000, nó đã được hoàn thành gần đây vào tháng 4 năm 2019.
  4. ^ Tập Cận Bình đang giữ các vị trí Tổng Bí thư ĐCSTQ, Chủ tịch Quân ủy Trung ương và Chủ tịch nước Trung Quốc, đưa ông trở thành lãnh đạo tối cao của Trung Quốc. Tuy nhiên, Chủ tịch Trung Quốc là một chức vụ phần lớn nghi lễ với quyền lực hạn chế và không phải là tổng tư lệnh quân đội.[1]

Tham khảo[sửa | sửa mã nguồn]

  1. ^ a b c Li, Nan (ngày 26 tháng 2 năm 2018). “Party Congress Reshuffle Strengthens Xi's Hold on Central Military Commission”. The Jamestown Foundation . Lưu trữ bản gốc ngày 26 tháng 10 năm 2019. Truy cập 27 tháng 5 năm 2020. Xi Jinping has introduced major institutional changes to strengthen his control of the PLA in his roles as Party leader and chair of the Central Military Commission (CMC)...
  2. ^ a b Michael Safi and Hannah Ellis-Petersen (ngày 16 tháng 6 năm 2020). “India says 20 soldiers killed on disputed Himalayan border with China”. Truy cập ngày 16 tháng 6 năm 2020.
  3. ^ a b c Haidar, Suhasini; Peri, Dinakar (ngày 18 tháng 6 năm 2020). “Ladakh face-off | Days after clash, China frees 10 Indian soldiers”. The Hindu. ISSN 0971-751X. Truy cập ngày 19 tháng 6 năm 2020.
  4. ^ a b “76 Soldiers Brutally Injured In Ladakh Face-off Stable And Recovering, Say Army Officials”. Outlook (Indian magazine). ngày 19 tháng 6 năm 2020. Truy cập ngày 19 tháng 6 năm 2020.
  5. ^ “China denies detaining Indian soldiers after reports say 10 freed”. Al Jazeera. ngày 19 tháng 6 năm 2020. Truy cập ngày 21 tháng 6 năm 2020.
  6. ^ Roy, Rajesh (ngày 19 tháng 6 năm 2020). “China Returns Indian Troops Captured in Deadly Clash”. The Wall Street Journal. Lưu trữ bản gốc ngày 19 tháng 6 năm 2020. Truy cập ngày 19 tháng 6 năm 2020.
  7. ^ Meyers, Steven Lee; Abi-Habib, Maria; Gettlemen, Jeffrey (ngày 17 tháng 6 năm 2020). “In China-India Clash, Two Nationalist Leaders With Little Room to Give”. The New York Times. Lưu trữ bản gốc ngày 19 tháng 6 năm 2020. Truy cập ngày 19 tháng 6 năm 2020.
  8. ^ “India, China skirmishes in Ladakh, Sikkim; many hurt”, The Tribune, ngày 10 tháng 5 năm 2020
  9. ^ “China suffered 43 casualties in violent face-off in Galwan Valley, reveal Indian intercepts”. Asian News International. ngày 16 tháng 6 năm 2020. Lưu trữ bản gốc ngày 23 tháng 6 năm 2020. Truy cập ngày 22 tháng 6 năm 2020.
  10. ^ a b “China suffered 43 casualties during face-off with India in Ladakh: Report”. India Today. ngày 16 tháng 6 năm 2020. Truy cập ngày 17 tháng 6 năm 2020.
  11. ^ “'We also released detained Chinese troops, Patrol Point 14 still under India's control': Union Min VK Singh”. Times Now. ngày 20 tháng 6 năm 2020. Truy cập ngày 20 tháng 6 năm 2020.
  12. ^ a b Vedika Sud; Ben Westcott (ngày 11 tháng 5 năm 2020). “Chinese and Indian soldiers engage in 'aggressive' cross-border skirmish”. CNN. Lưu trữ bản gốc ngày 12 tháng 5 năm 2020. Truy cập ngày 12 tháng 5 năm 2020.
  13. ^ a b Paul D. Shinkman (ngày 16 tháng 6 năm 2020). “India, China Face Off in First Deadly Clash in Decades”. U.S. News & World Report. Truy cập ngày 16 tháng 6 năm 2020.
  14. ^ a b Philip, Snehesh Alex (24 tháng 5 năm 2020). “Chinese troops challenge India at multiple locations in eastern Ladakh, standoff continues”. The Print. Lưu trữ bản gốc 27 tháng 5 năm 2020. Truy cập 24 tháng 5 năm 2020.
  15. ^ a b Sushant Singh, Chinese intrusions at 3 places in Ladakh, Army chief takes stock Lưu trữ 2020-05-30 tại Wayback Machine, The Indian Express, 24 tháng 5 năm 2020.
  16. ^ a b “India soldiers killed in clash with Chinese forces”. BBC News. ngày 16 tháng 6 năm 2020. Truy cập ngày 16 tháng 6 năm 2020.
  17. ^ a b “At Talks, China Confirms Commanding Officer Was Killed in Ladakh: Sources”. NDTV.com. Truy cập ngày 22 tháng 6 năm 2020.
  18. ^ “Commanding Officer of Chinese Unit among those killed in face-off with Indian troops in Galwan Valley”. Asian News International. ngày 17 tháng 6 năm 2020. Truy cập ngày 19 tháng 6 năm 2020.
  19. ^ a b Singh, Rahul; Choudhury, Sunetra (31 tháng 5 năm 2020). “Amid Ladakh standoff, 12,000 workers to be moved to complete projects near China border”. Hindustan Times (bằng tiếng Anh). Lưu trữ bản gốc 4 tháng 6 năm 2020. Truy cập 4 tháng 6 năm 2020.
  20. ^ a b “Amid border tension, India sends out a strong message to China”. Deccan Herald (bằng tiếng Anh). 1 tháng 6 năm 2020. Lưu trữ bản gốc 4 tháng 6 năm 2020. Truy cập 4 tháng 6 năm 2020.
  21. ^ a b c Kumar, Rajesh (14 tháng 6 năm 2020). “CM flags off train with 1,600 workers for border projects | Ranchi News – Times of India”. The Times of India (bằng tiếng Anh). Bản gốc lưu trữ ngày 17 tháng 6 năm 2020. Truy cập 15 tháng 6 năm 2020.
  22. ^ a b “Special Train Carrying Construction Workers For BRO Work in Ladakh Reaches J&K's Udhampur”. News18. PTI. 15 tháng 6 năm 2020. Bản gốc lưu trữ ngày 17 tháng 6 năm 2020. Truy cập 15 tháng 6 năm 2020.Quản lý CS1: khác (liên kết)
  23. ^ a b “Indian border infrastructure or Chinese assertiveness? Experts dissect what triggered China border moves”. The Indian Express. 26 tháng 5 năm 2020. Lưu trữ bản gốc 1 tháng 6 năm 2020. Truy cập 26 tháng 5 năm 2020.
  24. ^ a b “China starts construction activities near Pangong Lake amid border tensions with India”. Business Today. 27 tháng 5 năm 2020. Lưu trữ bản gốc 5 tháng 6 năm 2020. Truy cập 5 tháng 6 năm 2020.
  25. ^ Desai, Shweta (3 tháng 6 năm 2020). “Beyond Ladakh: Here's how China is scaling up its assets along the India-Tibet frontier”. Newslaundry (bằng tiếng Anh). Lưu trữ bản gốc 5 tháng 6 năm 2020. Truy cập 5 tháng 6 năm 2020.
  26. ^ a b Krishnan, Ananth (12 tháng 6 năm 2020). “Beijing think-tank links scrapping of Article 370 to LAC tensions”. The Hindu (bằng tiếng Anh). ISSN 0971-751X. Truy cập 15 tháng 6 năm 2020.
  27. ^ a b Chaudhury, Dipanjan Roy (ngày 29 tháng 5 năm 2020). “India-China activate 5 pacts to defuse LAC tensions”. The Economic Times. Lưu trữ bản gốc ngày 29 tháng 5 năm 2020. Truy cập ngày 3 tháng 6 năm 2020.
  28. ^ Roche, Elizabeth (8 tháng 6 năm 2020). “India, China to continue quiet diplomacy on border dispute”. Livemint (bằng tiếng Anh). Lưu trữ bản gốc 9 tháng 6 năm 2020. Truy cập 9 tháng 6 năm 2020.
  29. ^ a b Suneja, Kirtika; Agarwal, Surabhi (ngày 17 tháng 6 năm 2020). “Is This Hindi-Chini Bye Bye on Trade Front? Maybe Not: No immediate impact likely on business relations, say govt officials” (print version). The Economic Times.
  30. ^ a b Pandey, Neelam (ngày 16 tháng 6 năm 2020). “Traders' body calls for boycott of 3,000 Chinese products over 'continued' border clashes”. ThePrint. Truy cập ngày 17 tháng 6 năm 2020.
  31. ^ a b Ninan, T. N. (ngày 20 tháng 6 năm 2020). “To hit China, aim carefully. Don't shoot yourself in the foot”. ThePrint. Truy cập ngày 20 tháng 6 năm 2020.
  32. ^ a b Arnimesh, Shanker (ngày 15 tháng 6 năm 2020). “RSS affiliate wants Modi govt to cancel Chinese firm's bid for Delhi-Meerut RRTS project”. ThePrint. Truy cập ngày 18 tháng 6 năm 2020.
  33. ^ a b Dastidar, Avishek G; Tiwari, Ravish (ngày 18 tháng 6 năm 2020). “Chinese firms to lose India business in Railways, telecom”. The Indian Express. Truy cập ngày 20 tháng 6 năm 2020.
  34. ^ a b Taskin, Bismee (ngày 18 tháng 6 năm 2020). “Breaking TV sets to boycotting Chinese goods – India's RWAs wage 'war' against Xi's China”. ThePrint. Truy cập ngày 25 tháng 6 năm 2020.
  35. ^ a b “Anti-China sentiment may not hit business; Xiaomi India MD tells why”. Business Today. ngày 24 tháng 6 năm 2020. Truy cập ngày 25 tháng 6 năm 2020.
  36. ^ a b Ladwig, Walter (21 tháng 5 năm 2020). “Not the 'Spirit of Wuhan': Skirmishes Between India and China”. RUSI. Lưu trữ bản gốc 28 tháng 5 năm 2020. Truy cập 26 tháng 5 năm 2020.
  37. ^ Bhonsale, Mihir (ngày 12 tháng 2 năm 2018). “Understanding Sino-Indian border issues: An analysis of incidents reported in the Indian media”. Observer Research Foundation. Lưu trữ bản gốc 3 tháng 6 năm 2020. Truy cập 26 tháng 5 năm 2020.
  38. ^ Smith, Jeff M. (13 tháng 6 năm 2020). “The Simmering Boundary: A "new normal" at the India–China border? | Part 1”. ORF (bằng tiếng Anh). Bản gốc lưu trữ ngày 17 tháng 6 năm 2020. Truy cập 15 tháng 6 năm 2020.
  39. ^ a b Singh, Sushant (2 tháng 6 năm 2020). “Line of Actual Control: Where it is located, and where India and China differ”. The Indian Express (bằng tiếng Anh). Lưu trữ bản gốc 1 tháng 6 năm 2020. Truy cập 3 tháng 6 năm 2020.
  40. ^ Stobdan, P (26 tháng 5 năm 2020). “As China intrudes across LAC, India must be alert to a larger strategic shift”. The Indian Express (bằng tiếng Anh). Lưu trữ bản gốc 3 tháng 6 năm 2020. Truy cập 27 tháng 5 năm 2020.
  41. ^ “Shyam Saran: Shyam Saran denies any report on Chinese incursions”. The Times of India (bằng tiếng Anh). ngày 6 tháng 9 năm 2013. Lưu trữ bản gốc ngày 6 tháng 9 năm 2013. Truy cập 27 tháng 5 năm 2020.
  42. ^ Lau, Staurt (ngày 6 tháng 7 năm 2017). “How a strip of road led to China, India's worst stand-off in years”. South China Morning Post (bằng tiếng Anh). Lưu trữ bản gốc ngày 16 tháng 12 năm 2019. Truy cập 4 tháng 6 năm 2020.
  43. ^ Lt Gen Vinod Bhatia (2016). China's Infrastructure in Tibet And Pok – Implications And Options For India (PDF) (Bản báo cáo). Centre for Joint Warfare Studies, New Delhi. Bản gốc (PDF) lưu trữ ngày 17 tháng 6 năm 2020. Truy cập ngày 29 tháng 6 năm 2020.
  44. ^ a b c France-Presse, Agence (ngày 11 tháng 5 năm 2020). “Indian and Chinese soldiers injured in cross-border fistfight, says Delhi”. The Guardian. ISSN 0261-3077. Lưu trữ bản gốc ngày 12 tháng 5 năm 2020. Truy cập ngày 12 tháng 5 năm 2020.
  45. ^ a b Som, Vishnu (10 tháng 5 năm 2020). Sanyal, Anindita (biên tập). “India, China troops clash in Sikkim, pull back after dialogue”. NDTV. Lưu trữ bản gốc 11 tháng 5 năm 2020. Truy cập 12 tháng 5 năm 2020.
  46. ^ a b Chan, Minnie (4 tháng 6 năm 2020). “China flexing military muscle in border dispute with India”. South China Morning Post (bằng tiếng Anh). Lưu trữ bản gốc 4 tháng 6 năm 2020. Truy cập 4 tháng 6 năm 2020.
  47. ^ “China's 'salami-slicing tactics' displays disregard for India's efforts at peace”. Hindustan Times. ngày 6 tháng 6 năm 2020. Truy cập ngày 25 tháng 6 năm 2020.
  48. ^ “Chinese Army May Have Provoked Clash To 'Grab Indian Territory': US Senator”. NDTV. ngày 19 tháng 6 năm 2020. Truy cập ngày 25 tháng 6 năm 2020.
  49. ^ Wallen, Joe (ngày 24 tháng 6 năm 2020). “Modi is standing aside as China seizes our land, says furious BJP politician from border region”. The Telegraph. Yahoo News. Truy cập ngày 25 tháng 6 năm 2020.
  50. ^ Rashid, Hakeem Irfan (ngày 24 tháng 6 năm 2020). “Successive govts have neglected border areas of Ladakh: Nyoma's BDC chair”. The Economic Times. Truy cập ngày 25 tháng 6 năm 2020.
  51. ^ Dasgupta, Sravasti (ngày 28 tháng 6 năm 2020). “Flagging Chinese incursions for long, Galwan flare-up was waiting to happen: Ladakh leaders”. ThePrint (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 29 tháng 6 năm 2020.
  52. ^ a b Singh, Sushant (26 tháng 5 năm 2020). “Indian border infrastructure or Chinese assertiveness? Experts dissect what triggered China border moves”. The Indian Express. Lưu trữ bản gốc 1 tháng 6 năm 2020.
  53. ^ “China raking border issue to curb internal issues, COVID-19 paranoia: Lobsang Sangay”. The Statesman. ngày 16 tháng 6 năm 2020. Truy cập ngày 18 tháng 6 năm 2020.
  54. ^ “LAC stand-off will go on unless Tibet issue is resolved, says exiled govt”. Hindustan Times. ngày 17 tháng 6 năm 2020. Truy cập ngày 18 tháng 6 năm 2020.
  55. ^ Sreevatsan, Ajai (ngày 18 tháng 6 năm 2020). “Beijing is not going to withdraw its soldiers: Jayadeva Ranade”. Livemint. Truy cập ngày 24 tháng 6 năm 2020.
  56. ^ Sawhney, Pravin (10 tháng 6 năm 2020). “Here's Why All's Not Well for India on the Ladakh Front”. The Wire. Bản gốc lưu trữ ngày 11 tháng 6 năm 2020. Truy cập 15 tháng 6 năm 2020.
  57. ^ a b Wahid, Siddiq (11 tháng 6 năm 2020). “There is a Global Dimension to the India-China Confrontation in Ladakh”. The Wire. Bản gốc lưu trữ ngày 11 tháng 6 năm 2020. Truy cập 15 tháng 6 năm 2020.
  58. ^ Stobdan, Phunchok (26 tháng 5 năm 2020). “As China intrudes across LAC, India must be alert to a larger strategic shift”. The Indian Express. Lưu trữ bản gốc 3 tháng 6 năm 2020. Truy cập 27 tháng 5 năm 2020.
  59. ^ Action on the LAC | Blitzkrieg with Major Gaurav Arya. Republic TV. 6 tháng 6 năm 2020. Truy cập 8 tháng 6 năm 2020.
  60. ^ India, Ministry of External Affairs (1962), Report of the Officials of the Governments of India and the People's Republic of China on the Boundary Question, Government of India Press, Part 1, p. 53
    Q. 23. What was the exact point where the alignment cut the western half of Pangong Lake? And what was the exact point where it left the Pangong Lake?
    A. The co-ordinates of the point where it reached the Pangong Lake were Long. 78° 49' E, Lat. 33° 44' N. It crossed to the southern bank of the lake at a point Long. 78° 43' E, Lat. 33° 40' N. Then it went in a south-easterly direction along the watershed dividing the Tongta river and the other rivers flowing into the Spanggur Lake, till it reached Mount Sajum.
  61. ^ Lt Gen H. S. Panag, India’s Fingers have come under Chinese boots. Denial won’t help us, The Print, 4 tháng 6 năm 2020.
  62. ^ “India and China face off along disputed Himalayan border”. Nikkei Asian Review (bằng tiếng Anh). Lưu trữ bản gốc 29 tháng 5 năm 2020. Truy cập 28 tháng 5 năm 2020.
  63. ^ Singh, Sushant (22 tháng 5 năm 2020). “India-China conflict in Ladakh: The importance of Pangong Tso lake”. The Indian Express (bằng tiếng Anh). Truy cập 27 tháng 5 năm 2020.
  64. ^ “'All-out combat' feared as India, China engage in border standoff”. www.aljazeera.com. Lưu trữ bản gốc 28 tháng 5 năm 2020. Truy cập 28 tháng 5 năm 2020.
  65. ^ a b Bhaumik, Subir (11 tháng 5 năm 2020). “Sikkim & Ladakh face-offs: China ups ante along India-Tibet border”. The Quint. Lưu trữ bản gốc 12 tháng 5 năm 2020. Truy cập 12 tháng 5 năm 2020.
  66. ^ “India China Sikkim border: Indian, Chinese troops clash near Naku La in Sikkim sector”. The Times of India. 10 tháng 5 năm 2020. Lưu trữ bản gốc 12 tháng 5 năm 2020. Truy cập 12 tháng 5 năm 2020.
  67. ^ Roy, Sukanya (27 tháng 5 năm 2020). “All you need to know about India-China stand-off in Ladakh”. Business Standard India. Lưu trữ bản gốc 4 tháng 6 năm 2020. Truy cập 5 tháng 6 năm 2020.
  68. ^ Wallen, Joe; Yan, Sophia; Farmer, Ben (ngày 12 tháng 6 năm 2020). “China annexes 60 square km of India in Ladakh as simmering tensions erupt between two superpowers”. The Telegraph. Lưu trữ bản gốc ngày 17 tháng 6 năm 2020. Truy cập ngày 17 tháng 6 năm 2020.
  69. ^ Ajai Shukla (ngày 8 tháng 6 năm 2020). “China has captured 60 sq km of Indian land!”. Rediff. Truy cập ngày 17 tháng 6 năm 2020.
  70. ^ Biswas, Soutik (ngày 16 tháng 6 năm 2020). “An extraordinary escalation 'using rocks and clubs'”. BBC News. Truy cập ngày 17 tháng 6 năm 2020.
  71. ^ “Chinese helicopters spotted along Sino-India border in Eastern Ladakh: Sources”. The Times of India. 12 tháng 5 năm 2020. Lưu trữ bản gốc 12 tháng 5 năm 2020. Truy cập 17 tháng 5 năm 2020.
  72. ^ “No airspace violation by China: Govt sources”. The Times of India. 12 tháng 5 năm 2020. Truy cập 17 tháng 5 năm 2020.
  73. ^ “'Unprofessional' Chinese Army used sticks, clubs with barbed wires and stones in face-off near Pangong Tso”. The Times of India. ngày 26 tháng 5 năm 2020. Lưu trữ bản gốc ngày 27 tháng 5 năm 2020. Truy cập ngày 27 tháng 5 năm 2020.
  74. ^ Singh, Sushant (ngày 27 tháng 6 năm 2020). “Chinese building helipad in Pangong Tso, massing troops on southern bank of lake”. The Indian Express. Bản gốc lưu trữ ngày 29 tháng 6 năm 2020. Truy cập ngày 27 tháng 6 năm 2020.
  75. ^ a b Bhaumik, Subir (11 tháng 5 năm 2020). “Sikkim clash: 'Small' Indian lt who punched a 'big' Chinese major”. The Quint. Lưu trữ bản gốc 12 tháng 5 năm 2020. Truy cập 12 tháng 5 năm 2020.
  76. ^ “Army confirms India-China face-off, minor injuries to both sides”. Hindustan Times. ngày 10 tháng 5 năm 2020. Lưu trữ bản gốc ngày 10 tháng 5 năm 2020. Truy cập ngày 10 tháng 5 năm 2020.
  77. ^ Peri, Dinakar (ngày 10 tháng 5 năm 2020). “India, China troops face off at Naku La in Sikkim, several injured”. The Hindu. ISSN 0971-751X. Lưu trữ bản gốc ngày 10 tháng 5 năm 2020. Truy cập ngày 10 tháng 5 năm 2020.
  78. ^ a b Patranobis, Sutirtho (11 tháng 5 năm 2020). Tripathi, Ashutosh (biên tập). “'Should work together, fight Covid-19': China to India after Sikkim face-off”. Hindustan Times. Lưu trữ bản gốc 11 tháng 5 năm 2020. Truy cập 12 tháng 5 năm 2020.
  79. ^ India, Ministry of External Affairs (1962), Report of the Officials of the Governments of India and the People's Republic of China on the Boundary Question, Government of India Press, Part 1, p. 50
    Q. 9. The Indian side would like to have some heights of peaks and location of passes on this particular ridge.
    A. From 78° 5' East, the line turned south-west to a point Long. 78° 1' E. and Lat. 35° 21' N., where it crossed the Chip Chap river.... After the alignment passed over the two peaks, it went south along the mountain ridge, where it crossed the Galwan river at Long. 78° 13' E, Lat. 34° 46' N....
  80. ^ Singh, Sushant (21 tháng 5 năm 2020). “India builds road north of Ladakh lake, China warns of 'necessary counter-measures'”. The Indian Express. Lưu trữ bản gốc 28 tháng 5 năm 2020. Truy cập 26 tháng 5 năm 2020.
  81. ^ Nitin J. Ticku, India, China Border Dispute in Ladakh as Dangerous as 1999 Kargil Incursions – Experts Lưu trữ 2020-05-31 tại Wayback Machine, EurAsian Times, 24 tháng 5 năm 2020.
  82. ^ Dinakar Peri, Deliberations on to resolve LAC tensions Lưu trữ 2020-05-26 tại Wayback Machine, The Hindu, 25 tháng 5 năm 2020.
  83. ^ Ajai Shukla, Defence minister Rajnath Singh speaks to US on China's LAC intrusion Lưu trữ 2020-06-03 tại Wayback Machine, Business Standard, 30 tháng 5 năm 2020.
  84. ^ a b Ananth Krishnan, Chinese President Xi Jinping meets PLA, urges battle preparedness, The Hindu, 26 tháng 5 năm 2020.
  85. ^ Dinakar Peri, India-China LAC standoff | Narendra Modi reviews situation with NSA, CDS and 3 Service Chiefs, The Hindu, 26 tháng 5 năm 2020.
  86. ^ “'Differences Should Not Overshadow Relations': China Downplays Border Standoff, Says Situation Controllable”. News18. 27 tháng 5 năm 2020. Lưu trữ bản gốc 5 tháng 6 năm 2020. Truy cập 27 tháng 5 năm 2020.
  87. ^ China and India move troops as border tensions escalate Lưu trữ 2020-05-28 tại Wayback Machine, The Guardian, 27 tháng 5 năm 2020.
  88. ^ Army Sends Reinforcements from Kashmir to Ladakh as China Tries to Bully India Amid Cold War With US Lưu trữ 2020-06-04 tại Wayback Machine, News18, 1 tháng 6 năm 2020.
  89. ^ a b Ruser, Nathan (ngày 18 tháng 6 năm 2020). “Satellite images show positions surrounding deadly China–India clash”. The Strategist. Australian Strategic Policy Institute. Truy cập ngày 25 tháng 6 năm 2020.
  90. ^ Pubby, Manu (ngày 1 tháng 6 năm 2020). “Amid standoff, China builds road to mineral rich area”. The Economic Times. Truy cập ngày 25 tháng 6 năm 2020.
  91. ^ India, Ministry of External Affairs biên tập (1962), Report of the Officials of the Governments of India and the People's Republic of China on the Boundary Question, Government of India Press, Chinese Report, Part 1 (PDF) (Bản báo cáo). tr. 4–5.
    The location and terrain features of this traditional customary boundary line are now described as follows in three sectors, western, middle and eastern.... The portion between Sinkiang and Ladakh for its entire length runs along the Karakoram Mountain range. Its specific location is as follows: From the Karakoram Pass it runs eastwards along the watershed between the tributaries of the Yarkand River on the one hand and the Shyok River on the other to a point approximately 78° 05' E, 35° 33' N, turns southwestwards and runs along a gully to approximately 78° 01' E, 35° 21' N; where it crosses the Chipchap River. It then turns south-east along the mountain ridge and passes through peak 6,845 (approximately 78° 12' E, 34° 57' N) and peak 6,598 (approximately 78° 13' E, 34° 54' N). From peak 6,598 it runs along the mountain ridge southwards until it crosses the Galwan River at approximately 78° 13' E, 34° 46' N. Thence it passes through peak 6,556 (approximately 78° 26' E, 34° 32' N), and runs along the watershed between the Kugrang Tsangpo River and its tributary the Changlung River to approximately 78° 53' E, 34° 22' N. where it crosses the Changlung River.
  92. ^ a b c “'China did not enter our territory, no posts taken': PM at all-party meet on Ladakh clash”. Hindustan Times. ngày 19 tháng 6 năm 2020. Bản gốc lưu trữ ngày 19 tháng 6 năm 2020. Truy cập ngày 20 tháng 6 năm 2020.
  93. ^ Agencies (ngày 17 tháng 6 năm 2020). “China blames Indian troops for deadly border clash”. DAWN (bằng tiếng Anh). Bản gốc lưu trữ ngày 29 tháng 6 năm 2020. Truy cập ngày 28 tháng 6 năm 2020.
  94. ^ a b Singh, Vijaita (ngày 18 tháng 6 năm 2020). “Ladakh face-off: China's People's Liberation Army meticulously planned attack in Galwan, says senior government official”. The Hindu. Truy cập ngày 22 tháng 6 năm 2020.
  95. ^ Tripathi, Ashutosh biên tập (ngày 18 tháng 6 năm 2020). “'All border troops carry arms': Jaishankar responds to Rahul Gandhi on Ladakh standoff”. Hindustan Times. Truy cập ngày 19 tháng 6 năm 2020.
  96. ^ a b Safi, Michael; Ellis-Petersen, Hannah; Davidson, Helen (ngày 17 tháng 6 năm 2020). “Soldiers fell to their deaths as India and China's troops fought with rocks”. The Guardian. ISSN 0261-3077. Truy cập ngày 17 tháng 6 năm 2020.
  97. ^ Haltiwanger, John (ngày 18 tháng 6 năm 2020). “Hundreds of Chinese troops reportedly hunted down dozens of Indian soldiers and beat them with batons wrapped in barbed wire”. Business Insider. Bản gốc lưu trữ ngày 1 tháng 7 năm 2020. Truy cập ngày 29 tháng 6 năm 2020.
  98. ^ Peri, Dinakar; Krishnan, Ananth (ngày 16 tháng 6 năm 2020). “India-China standoff | Army officer, two jawans killed in Ladakh scuffle; casualties on Chinese side also”. The Hindu. ISSN 0971-751X. Truy cập ngày 16 tháng 6 năm 2020.
  99. ^ a b c Pubby, Manu (ngày 17 tháng 6 năm 2020). “Over 20 soldiers, including Commanding Officer killed at Galwan border clash with China”. The Economic Times. Truy cập ngày 17 tháng 6 năm 2020.
  100. ^ a b c Pandit, Rajat (ngày 17 tháng 6 năm 2020). “LAC standoff: 20 Indian Army soldiers die in worst China clash in 53 years | India News”. The Times of India. Truy cập ngày 17 tháng 6 năm 2020.
  101. ^ Ghosh, Deepshikha biên tập (ngày 16 tháng 6 năm 2020). “Updates: 20 Indian Soldiers Killed; 43 Chinese Casualties In Ladakh, Says ANI”. Truy cập ngày 16 tháng 6 năm 2020.
  102. ^ “Commanding Officer of Chinese Unit among those killed in face-off with Indian troops in Galwan Valley”. Asian News International. ngày 17 tháng 6 năm 2020. Truy cập ngày 17 tháng 6 năm 2020.
  103. ^ “China State Media Plays Down India Clash, No Mention Of Casualties”. NDTV.com.
  104. ^ Service, Tribune News. “China declines to react to VK Singh's remark that 40 PLA soldiers killed in Galwan Valley clash”. The Tribune. Truy cập ngày 22 tháng 6 năm 2020.
  105. ^ “China India clashes: China suffered 35 casualties during Galwan clash: US intelligence reports | India News”. The Times of India.
  106. ^ Singh, Sushant (ngày 19 tháng 6 năm 2020). “Hectic negotiations lead to return of 10 Indian soldiers from Chinese custody”. The Indian Express. Truy cập ngày 19 tháng 6 năm 2020.
  107. ^ “China denies detaining Indian soldiers after reports say 10 freed”. Al Jazeera. ngày 19 tháng 6 năm 2020. Truy cập ngày 20 tháng 6 năm 2020.
  108. ^ “Chinese military demands Indian border troops stop infringing and provocative actions”. Ministry of National Defense of the People's Republic of China. China Military Online. ngày 16 tháng 6 năm 2020.
  109. ^ Khaliq, Riyaz ul (ngày 16 tháng 6 năm 2020). “Indian troops violated agreements along LAC: China”. Anadolu Agency. Truy cập ngày 17 tháng 6 năm 2020.
  110. ^ “'Exaggerated': India's late night rebuttal to China's new claim over Galwan Valley”. Hindustan Times. ngày 18 tháng 6 năm 2020. Truy cập ngày 18 tháng 6 năm 2020.
  111. ^ Haidar, Suhasini (ngày 17 tháng 6 năm 2020). “Chinese troops tried to change status quo: India”. The Hindu. ISSN 0971-751X. Truy cập ngày 18 tháng 6 năm 2020.
  112. ^ Jones, Keith. “US stokes India-China conflict, blames Chinese "aggression" for border clash”. wsws.org. Truy cập ngày 20 tháng 6 năm 2020.
  113. ^ “Modi's 'No Intrusion' by China Claim Contradicts India's Stand, Raises Multiple Questions”. The Wire. ngày 19 tháng 6 năm 2020. Truy cập ngày 20 tháng 6 năm 2020.
  114. ^ “PMO issues clarification over Modi's comments that no one entered Indian territory”. Time of India. Truy cập ngày 20 tháng 6 năm 2020.
  115. ^ “PMO issues clarification over Modi's comments that no one entered Indian territory”. The Economic Times. Truy cập ngày 20 tháng 6 năm 2020.
  116. ^ Shinkman, Paul D. (ngày 22 tháng 6 năm 2020). “U.S. Intel: China Ordered Attack on Indian Troops in Galwan River Valley”. U.S. News & World Report.
  117. ^ “India recovers from the shock of nail-studded clubs, gets ready to get even”. The Economic Times. ngày 18 tháng 6 năm 2020. Truy cập ngày 18 tháng 6 năm 2020.
  118. ^ Unnithan, Sandeep (ngày 18 tháng 6 năm 2020). “A new arms race?”. India Today. Truy cập ngày 18 tháng 6 năm 2020.
  119. ^ Negi, Manjeet Singh (ngày 18 tháng 6 năm 2020). “India to buy 12 Sukhoi, 21 MiG-29s amid India-China standoff”. India Today. Truy cập ngày 18 tháng 6 năm 2020.
  120. ^ “Indian Air Force plans to buy 12 Sukhoi, 21 MiG-29s amid India-China standoff”. Business Today. ngày 18 tháng 6 năm 2020. Truy cập ngày 18 tháng 6 năm 2020.
  121. ^ Singh, Rahul (ngày 20 tháng 6 năm 2020). “'No restrictions on using firearms': India gives soldiers freedom along LAC in extraordinary times”. Hindustan Times. Truy cập ngày 21 tháng 6 năm 2020.
  122. ^ a b c “China Ups Rhetoric, Warns India of 'Severe Consequences' for Violent Clash”. The Wire. ngày 25 tháng 6 năm 2020. Truy cập ngày 25 tháng 6 năm 2020.
  123. ^ “Ladakh face-off | Destroyed Chinese post back in Galwan Valley”. The Hindu. Special Correspondent. ngày 24 tháng 6 năm 2020. ISSN 0971-751X. Truy cập ngày 25 tháng 6 năm 2020.Quản lý CS1: khác (liên kết)
  124. ^ Singh, Sushant (ngày 25 tháng 6 năm 2020). “Closer to strategic DBO, China opens new front at Depsang”. The Indian Express. Truy cập ngày 25 tháng 6 năm 2020.
  125. ^ Swami, Praveen (ngày 24 tháng 6 năm 2020). “As PLA Seeks to Cut Off Indian Patrol Routes on LAC, 'Bottleneck' Emerges as Roadblock in Disengagement”. News18. Truy cập ngày 26 tháng 6 năm 2020.
  126. ^ Bagchi, Indrani (ngày 26 tháng 6 năm 2020). “India China stand-off: Not just a border conflict, there's much more to it”. The Times of India. Truy cập ngày 26 tháng 6 năm 2020.
  127. ^ “Unfazed by China Threat, 10k Men Working on BRO Projects in Ladakh”. The Quint. ngày 21 tháng 6 năm 2020. Truy cập ngày 27 tháng 6 năm 2020.
  128. ^ Gurung, Shaurya Karanbir (ngày 13 tháng 6 năm 2020). “3,500 Jharkhand workers to be hired for Ladakh road projects”. The Economic Times. Truy cập ngày 19 tháng 6 năm 2020.
  129. ^ Chaturvedi, Amit biên tập (ngày 26 tháng 6 năm 2020). “Govt gives salary hike of upto 170% to people working on building roads in border areas: Report”. Hindustan Times. Bản gốc lưu trữ ngày 29 tháng 6 năm 2020. Truy cập ngày 27 tháng 6 năm 2020.
  130. ^ a b Bagchi, Indrani (ngày 15 tháng 6 năm 2020). “Jaishankar to meet China FM in virtual RIC meet on June 22”. The Times of India (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 16 tháng 6 năm 2020.
  131. ^ a b Gill, Prabhjote (ngày 29 tháng 5 năm 2020). “India says there are five treaties to push the Chinese army behind the Line of Actual Control⁠ — while experts tell Modi to remain cautious”. Business Insider. Lưu trữ bản gốc ngày 4 tháng 6 năm 2020. Truy cập ngày 3 tháng 6 năm 2020.
  132. ^ “Agreement between the Government of the Republic of India and the Government of the People's Republic of China on the Political Parameters and Guiding Principles for the Settlement of the India-China Boundary Question”. Ministry of External Affairs, Government of India. Truy cập ngày 20 tháng 6 năm 2020.
  133. ^ Sino-India relations including Doklam, Situation and Cooperation in International Organizations (2017-18) (PDF) (Bản báo cáo). Ministry of External Affairs, Government of India.
  134. ^ Sudarshan, V. (ngày 1 tháng 6 năm 2020). “A phantom called the Line of Actual Control”. The Hindu. ISSN 0971-751X. Lưu trữ bản gốc ngày 3 tháng 6 năm 2020. Truy cập ngày 3 tháng 6 năm 2020.
  135. ^ a b c Mitra, Devirupa (ngày 6 tháng 6 năm 2020). “Ahead of Border Talks With China, India Still Unclear of Reason Behind Troops Stand-Off”. The Wire. Lưu trữ bản gốc ngày 6 tháng 6 năm 2020. Truy cập ngày 6 tháng 6 năm 2020. On Saturday, Indian and Chinese military officials of Lieutenant General-rank are likely to meet at a border personnel meeting (BPM)... The various BPM meetings – led first by colonels, then brigadiers and then finally over three rounds by major general-rank officers – have until now yielded no results.
  136. ^ Gupta, Shishir (ngày 5 tháng 6 năm 2020). “Ahead of today's meet over Ladakh standoff, India signals a realistic approach”. Hindustan Times. Lưu trữ bản gốc ngày 5 tháng 6 năm 2020. Truy cập ngày 6 tháng 6 năm 2020.
  137. ^ a b “Talks over between military commanders of India, China”. The Economic Times. ANI. ngày 6 tháng 6 năm 2020. Lưu trữ bản gốc ngày 6 tháng 6 năm 2020. Truy cập ngày 6 tháng 6 năm 2020.
  138. ^ Som, Vishnu (ngày 6 tháng 6 năm 2020). “India, China Top Military-Level Talks Amid Stand-Off in Ladakh”. NDTV. Lưu trữ bản gốc ngày 6 tháng 6 năm 2020. Truy cập ngày 6 tháng 6 năm 2020.
  139. ^ a b Ray, Meenakshi biên tập (ngày 6 tháng 6 năm 2020). “Chinese mouthpiece shrills the pitch on Ladakh standoff, warns India over US ties”. Hindustan Times. Lưu trữ bản gốc ngày 6 tháng 6 năm 2020. Truy cập ngày 6 tháng 6 năm 2020.
  140. ^ Srinivasan, Chandrashekar biên tập (ngày 17 tháng 6 năm 2020). “Anti-China Protests Across India, Delhi's Defence Colony Declares "War"”. NDTV.com. Truy cập ngày 18 tháng 6 năm 2020.
  141. ^ “UP: Anti-China protests across Gorakhpur-Basti zone, Chinese president's effigy burnt”. India Today. ngày 18 tháng 6 năm 2020. Truy cập ngày 18 tháng 6 năm 2020.
  142. ^ a b c Laskar, Rezaul H; Singh, Rahul; Patranobis, Sutirtho (ngày 18 tháng 6 năm 2020). “India warns China of serious impact on ties, Modi talks of 'befitting' reply”. Hindustan Times. Truy cập ngày 18 tháng 6 năm 2020.
  143. ^ Myers, Steven Lee; Abi-Habib, Maria; Gettleman, Jeffrey (ngày 17 tháng 6 năm 2020). “In China-India Clash, Two Nationalist Leaders With Little Room to Give”. The New York Times. ISSN 0362-4331. Truy cập ngày 18 tháng 6 năm 2020.
  144. ^ BeijingJune 20, Press Trust of India; June 20, 2020UPDATED; Ist, 2020 20:28. “Chinese social media deletes PM Modi, MEA's statements on India-China standoff”. India Today. Truy cập ngày 20 tháng 6 năm 2020.Quản lý CS1: tên số: danh sách tác giả (liên kết)
  145. ^ “India posts PM Modi's remarks on Ladakh face-off, China's WeChat app deletes it”. Hindustan Times. ngày 20 tháng 6 năm 2020. Truy cập ngày 20 tháng 6 năm 2020.
  146. ^ Mankani, Prachi (ngày 20 tháng 6 năm 2020). “Amid border row, Chinese social media deletes PM Modi's statement on the Galwan clash”. Republic World. Truy cập ngày 20 tháng 6 năm 2020.
  147. ^ “2020年6月24日外交部发言人赵立坚主持例行记者会 – 中华人民共和国外交部”. fmprc.gov.cn. Truy cập ngày 25 tháng 6 năm 2020.
  148. ^ a b Ganai, Naseer (ngày 30 tháng 5 năm 2020). “Magsaysay Awardee Sonam Wangchuk Calls For 'Boycott Made in China'”. Outlook India. Truy cập ngày 6 tháng 6 năm 2020.
  149. ^ “'Boycott Chinese products': Milind Soman quits TikTok after 3 Idiots' inspiration Sonam Wangchuk's call”. Hindustan Times. Truy cập ngày 31 tháng 5 năm 2020.
  150. ^ “China reacts cautiously to mounting boycott calls of its products in India, says it values ties”. India Today. ngày 19 tháng 6 năm 2020. Truy cập ngày 20 tháng 6 năm 2020.
  151. ^ Thomas, Tanya (ngày 19 tháng 6 năm 2020). “MMRDA cancels ₹500 crore monorail tender which had only Chinese bidders”. Livemint. Truy cập ngày 20 tháng 6 năm 2020.
  152. ^ Sikarwar, Deepshikha (ngày 26 tháng 6 năm 2020). “100% physical check of imports: Non-Chinese companies like Apple may be exempt”. The Economic Times. Truy cập ngày 26 tháng 6 năm 2020.
  153. ^ Raghavan, Prabha (ngày 27 tháng 6 năm 2020). “Now, Indian exporters complain shipments stuck at China ports”. The Indian Express. Truy cập ngày 27 tháng 6 năm 2020.
  154. ^ Shrivastava, Rahul (ngày 16 tháng 6 năm 2020). “Chinese firm bids lowest for Delhi-Meerut project, RSS affiliate asks Modi govt to scrap company's bid”. India Today. Truy cập ngày 18 tháng 6 năm 2020.
  155. ^ “No Chinese Firms In Road Projects, Not Even Joint Ventures: Nitin Gadkari”. NDTV. PTI. ngày 1 tháng 7 năm 2020. Truy cập ngày 2 tháng 7 năm 2020.
  156. ^ Dash, Dipak K (ngày 2 tháng 7 năm 2020). “No Chinese company to be allowed to bid for any highway project: Nitin Gadkari”. The Times of India. Truy cập ngày 2 tháng 7 năm 2020.
  157. ^ “Haryana cancels tender after Chinese firms submitted bids”. The Hindu. Special Correspondent. ngày 21 tháng 6 năm 2020. ISSN 0971-751X. Truy cập ngày 21 tháng 6 năm 2020.Quản lý CS1: khác (liên kết)
  158. ^ “Delete 52 apps, from phones, UP STF personnel told”. The Indian Express. ngày 20 tháng 6 năm 2020. Truy cập ngày 21 tháng 6 năm 2020.
  159. ^ “After Galwan clash, states look to end contracts with Chinese firms”. Hindustan Times. ngày 21 tháng 6 năm 2020. Truy cập ngày 24 tháng 6 năm 2020.
  160. ^ “Easier said”. The Indian Express. ngày 19 tháng 6 năm 2020. Truy cập ngày 19 tháng 6 năm 2020.
  161. ^ Kaul, Vivek (ngày 7 tháng 6 năm 2020). “It's impossible to boycott Chinese products and brands”. Deccan Herald. Truy cập ngày 19 tháng 6 năm 2020.
  162. ^ Shenoy, Sonia (ngày 15 tháng 6 năm 2020). “Banning Chinese imports or raising tariffs on them will hurt industry, consumer, say Maruti, Bajaj Auto”. cnbctv18.com. Truy cập ngày 19 tháng 6 năm 2020.
  163. ^ Sen, Sesa (ngày 18 tháng 6 năm 2020). “LAC standoff: Boycott of China products a tall order, trade unlikely to be hurt”. The New Indian Express. Truy cập ngày 19 tháng 6 năm 2020.
  164. ^ a b Pengonda, Pallavi (ngày 29 tháng 6 năm 2020). “Key sectors caught in crossfire as tensions rise on China border”. Livemint. Truy cập ngày 29 tháng 6 năm 2020.
  165. ^ Dey, Sushmi (ngày 23 tháng 6 năm 2020). “China Import to India: Government to curb pharma imports from China”. The Times of India. Truy cập ngày 24 tháng 6 năm 2020.
  166. ^ “Government may extend anti-dumping duty on Chinese chemical”. The Economic Times. Press Trust of India. ngày 5 tháng 5 năm 2020. Truy cập ngày 29 tháng 6 năm 2020.
  167. ^ Sarin, Ritu (ngày 21 tháng 6 năm 2020). “Army's protective gear has Made in China link, Niti member says relook”. The Indian Express. Truy cập ngày 21 tháng 6 năm 2020.
  168. ^ “No Quality Issues in Army Bulletproof Jacket Material Imported From China, Says Niti Aayog Member”. The Wire. ngày 3 tháng 6 năm 2020. Bản gốc lưu trữ ngày 1 tháng 7 năm 2020. Truy cập ngày 21 tháng 6 năm 2020.
  169. ^ Bali, Pawan (ngày 20 tháng 6 năm 2020). “Indian Army to get 100 per cent Made in India 'Sarvatra Kavach' body armour”. Deccan Chronicle. Truy cập ngày 21 tháng 6 năm 2020.
  170. ^ Sharma, Samrat (ngày 22 tháng 6 năm 2020). “Maharashtra puts Chinese deals on hold, Yogi Adityanath's UP takes tough stand on imports from China”. The Financial Express. Truy cập ngày 24 tháng 6 năm 2020.
  171. ^ Bhuyan, Rituparana (ngày 23 tháng 6 năm 2020). “Chinese imports curbs: DPIIT shares second list of 1172 items; India Inc worried about supply chain”. CNBC TV18. Truy cập ngày 24 tháng 6 năm 2020.
  172. ^ Mankotia, Anandita Singh (ngày 20 tháng 6 năm 2020). “Industry told to submit list of Chinese imports”. The Economic Times. Truy cập ngày 24 tháng 6 năm 2020.
  173. ^ Pattanayak, Banikinkar (ngày 24 tháng 6 năm 2020). “Point of no return? China border row adds to India's unease over RCEP”. The Financial Express. Truy cập ngày 24 tháng 6 năm 2020.
  174. ^ Kotoky, Anurag (ngày 18 tháng 6 năm 2020). “Border Conflict Does Little to Damp Chinese Phone Sales in India”. BloombergQuint. Truy cập ngày 22 tháng 6 năm 2020.
  175. ^ “As Boycott China Trends on Social Media, OnePlus 8 Pro Sells Out Within Minutes”. News18. ngày 19 tháng 6 năm 2020. Truy cập ngày 22 tháng 6 năm 2020.
  176. ^ Lohchab, Himanshi; Guha, Romit (ngày 25 tháng 6 năm 2020). “Boycott China: Xiaomi more Indian than local handset companies, says India MD”. The Economic Times. Truy cập ngày 25 tháng 6 năm 2020.
  177. ^ Banerjee, Prasid (ngày 27 tháng 6 năm 2020). “CAIT condemns Jain for saying anti-China sentiments are on social media only”. Livemint. Truy cập ngày 28 tháng 6 năm 2020.
  178. ^ “CAIT condemns Xiaomi India head comment”. The Financial Express. PTI. ngày 27 tháng 6 năm 2020. Truy cập ngày 28 tháng 6 năm 2020.Quản lý CS1: khác (liên kết)
  179. ^ Chandramouli, Rajesh (ngày 28 tháng 6 năm 2020). “TTK Prestige to stop imports from China”. The Times of India. Truy cập ngày 28 tháng 6 năm 2020.
  180. ^ Anand, Shefali (ngày 29 tháng 6 năm 2020). “India's China Border Face-Off Fuels a Wallet War”. US News. Truy cập ngày 1 tháng 7 năm 2020.
  181. ^ Dash, Sanchita (ngày 24 tháng 6 năm 2020). “India tells Amazon, Flipkart, Paytm Mall and all others to show 'country of origin' next to the products”. Business Insider. Truy cập ngày 1 tháng 7 năm 2020.
  182. ^ Abi-Habib, Maria (ngày 29 tháng 6 năm 2020). “India Bans Nearly 60 Chinese Apps, Including TikTok and WeChat”. The New York Times. ISSN 0362-4331. Truy cập ngày 1 tháng 7 năm 2020.
  183. ^ Rajan, Nandagopal (ngày 1 tháng 7 năm 2020). “Explained: How will the ban of TikTok and other Chinese apps be enforced; what will be the impact?”. The Indian Express. Truy cập ngày 1 tháng 7 năm 2020.
  184. ^ Ananth, Venkat; Khosla, Varuni (ngày 30 tháng 6 năm 2020). “India's ban on Chinese apps: What next?”. The Economic Times. Truy cập ngày 1 tháng 7 năm 2020.
  185. ^ “Ấn Độ cấm thêm 47 ứng dụng Trung Quốc”. vnExpress. Truy cập ngày 29 tháng 7 năm 2020.
  186. ^ a b “'Google Uighur Muslims': Why Omar doesn't want Kashmiris to see China as saviour”. The Week. ngày 17 tháng 6 năm 2020. Truy cập ngày 28 tháng 6 năm 2020.
  187. ^ a b Shah, Khalid. “Kashmir's odd reaction to the Ladakh standoff”. ORF. Truy cập ngày 28 tháng 6 năm 2020.
  188. ^ Ganai, Naseer (ngày 25 tháng 6 năm 2020). “'Always With Indian Army, But Restore Communication Services': Ladakh Councillors To Govt”. Outlook India. Truy cập ngày 29 tháng 6 năm 2020.
  189. ^ Westcott, Ben; Sud, Vedika (ngày 4 tháng 6 năm 2020). “Indian defense minister admits large Chinese troop movements on border”. CNN. Lưu trữ bản gốc ngày 4 tháng 6 năm 2020. Truy cập ngày 4 tháng 6 năm 2020.
  190. ^ Roy, Divyanshu Dutta biên tập (ngày 2 tháng 6 năm 2020). “US Foreign Affairs Panel Chief Slams 'Chinese Aggression' Against India”. NDTV. Lưu trữ bản gốc ngày 3 tháng 6 năm 2020. Truy cập ngày 3 tháng 6 năm 2020.
  191. ^ Sharma, Akhilesh (ngày 2 tháng 6 năm 2020). “PM Modi, Trump Discuss India-China Border Tension, George Floyd Protests”. NDTV. Lưu trữ bản gốc ngày 3 tháng 6 năm 2020. Truy cập ngày 3 tháng 6 năm 2020.
  192. ^ “Galwan valley clash: Mike Pompeo extends deepest condolences to Indians for loss of soldiers' lives in clashes with Chinese”. The Times of India. ngày 19 tháng 6 năm 2020. Truy cập ngày 20 tháng 6 năm 2020.
  193. ^ a b c d e f “India-China face-off: US, France, Japan and others mourn soldiers' death”. The Economic Times. ngày 20 tháng 6 năm 2020. Truy cập ngày 20 tháng 6 năm 2020.
  194. ^ “Ladakh face-off | U.S. talking to India and China, will try and help them out, says Donald Trump”. The Hindu. PTI. ngày 21 tháng 6 năm 2020. ISSN 0971-751X. Truy cập ngày 21 tháng 6 năm 2020.Quản lý CS1: khác (liên kết)
  195. ^ Bagchi, Indrani (ngày 26 tháng 6 năm 2020). “Mike Pompeo: Moving Europe troops to counter China threat to India: US”. The Times of India. Truy cập ngày 26 tháng 6 năm 2020.
  196. ^ Jha, Lalit K (ngày 27 tháng 6 năm 2020). “China's actions in Ladakh part of large-scale military provocations against neighbours: US lawmaker”. Outlook India. Bản gốc lưu trữ ngày 27 tháng 6 năm 2020. Truy cập ngày 27 tháng 6 năm 2020.
  197. ^ “Confident India and China Will Find Way Out, Says 'Worried' Russia”. The Wire. ngày 1 tháng 6 năm 2020. Lưu trữ bản gốc ngày 3 tháng 6 năm 2020. Truy cập ngày 3 tháng 6 năm 2020.
  198. ^ “Sino-Indian military face-off in Ladakh worries Russia”. Deccan Chronicle. ngày 2 tháng 6 năm 2020. Lưu trữ bản gốc ngày 3 tháng 6 năm 2020. Truy cập ngày 3 tháng 6 năm 2020.
  199. ^ Basu, Nayanima (ngày 5 tháng 6 năm 2020). “India discussed China border tensions also with Russia, the same day Modi and Trump spoke”. ThePrint. Truy cập ngày 6 tháng 6 năm 2020.
  200. ^ “Press release on Deputy Foreign Minister Igor Morgulov's telephone conversation with Indian Ambassador to Russia Bala Venkatesh Varma”. Ministry of Foreign Affairs of the Russian Federation. ngày 17 tháng 6 năm 2020. Truy cập ngày 18 tháng 6 năm 2020.
  201. ^ Aneja, Atul (ngày 19 tháng 6 năm 2020). “Ladakh face-off | Russia begins discreet moves to defuse India-China tension”. The Hindu. ISSN 0971-751X. Truy cập ngày 20 tháng 6 năm 2020.
  202. ^ a b “Jaishankar to hold talks with China, Russia on June 22”. The Indian Express. ngày 16 tháng 6 năm 2020. Truy cập ngày 16 tháng 6 năm 2020.
  203. ^ Bagchi, Indrani (ngày 15 tháng 6 năm 2020). “Jaishankar to meet China FM in virtual RIC meet on June 22”. The Times of India. Truy cập ngày 16 tháng 6 năm 2020.
  204. ^ “Moscow rules out bilateral talks at RIC Meet; show restraint: EU”. The Economic Times. ngày 18 tháng 6 năm 2020. Truy cập ngày 26 tháng 6 năm 2020.
  205. ^ a b “At Russia-India-China Meet, India Talks of Need to Respect Legitimate Interest of Partners”. The Wire. ngày 23 tháng 6 năm 2020. Truy cập ngày 26 tháng 6 năm 2020.
  206. ^ Chenoy, Anuradha (ngày 25 tháng 6 năm 2020). “Russia India China (RIC) and the Politics of Triangulation”. The Citizen (India). Bản gốc lưu trữ ngày 29 tháng 6 năm 2020. Truy cập ngày 26 tháng 6 năm 2020.
  207. ^ Krishnankutty, Pia (ngày 17 tháng 6 năm 2020). “'Perilous, worst clash in decades' — How foreign media reacted to India-China face-off”. ThePrint (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 28 tháng 6 năm 2020.
  208. ^ “Pakistan says they are worried about being dragged into India-China clash”. Deccan Chronicle (bằng tiếng Anh). ngày 26 tháng 6 năm 2020. Truy cập ngày 28 tháng 6 năm 2020.
  209. ^ Pinandita, Apriza (ngày 18 tháng 6 năm 2020). “Indonesia responds to India, China's latest spat, calls for restraint amid pandemic”. The Jakarta Post (bằng tiếng Anh). Bản gốc lưu trữ ngày 1 tháng 7 năm 2020. Truy cập ngày 28 tháng 6 năm 2020.
  210. ^ “It is for India and China to resolve eastern Ladakh dispute bilaterally: Australia”. The Times of India. Press Trust of India. ngày 1 tháng 6 năm 2020. Lưu trữ bản gốc ngày 3 tháng 6 năm 2020. Truy cập ngày 1 tháng 6 năm 2020.
  211. ^ a b Rajghatta, Chidan (ngày 18 tháng 6 năm 2020). “US, EU and UN call for peaceful resolution of Ladakh situation”. The Times of India. Truy cập ngày 18 tháng 6 năm 2020.
  212. ^ “UN Chief Expresses Concern Over India-China Border Face-Off”. NDTV. ngày 17 tháng 6 năm 2020. Bản gốc lưu trữ ngày 2 tháng 7 năm 2020. Truy cập ngày 27 tháng 6 năm 2020.
  213. ^ a b Kaushik, Krishn (ngày 6 tháng 6 năm 2020). “Chinese media largely quiet on standoff”. The Indian Express. Truy cập ngày 21 tháng 6 năm 2020.
  214. ^ a b c “How Indian and Chinese media reported the deadly Ladakh clash”. Al Jazeera. ngày 17 tháng 6 năm 2020. Truy cập ngày 21 tháng 6 năm 2020.
  215. ^ Geevarghese, Danny (ngày 21 tháng 6 năm 2020). “Sino-Indian border clashes were largely ignored by Chinese media”. Moneycontrol. Truy cập ngày 21 tháng 6 năm 2020.
  216. ^ Krishnan, Ananth (ngày 21 tháng 6 năm 2020). “Chinese media lauds Modi's speech”. The Hindu. Truy cập ngày 27 tháng 6 năm 2020.
  217. ^ Adil, Ahmad (ngày 17 tháng 6 năm 2020). “Indian, Chinese newspapers report India-China clashes”. Anadolu Agency. Truy cập ngày 21 tháng 6 năm 2020.
  218. ^ Chaudhuri, Pooja (ngày 18 tháng 6 năm 2020). “Times Now Used Fake WhatsApp Forward With Names of '30 Dead Chinese Soldiers'”. The Wire. Truy cập ngày 24 tháng 6 năm 2020.
  219. ^ Chaudhuri, Pooja (ngày 17 tháng 6 năm 2020). “Times Now falls for fake WhatsApp forward listing names of 30 dead Chinese soldiers”. Alt News. Truy cập ngày 24 tháng 6 năm 2020.
  220. ^ Pooja Chaudhuri, AltNews in. “Ladakh clash: Times Now falls for fake WhatsApp list naming 30 dead Chinese soldiers”. Scroll.in. Truy cập ngày 24 tháng 6 năm 2020.
  221. ^ Patranobis, Sutirtho (ngày 23 tháng 6 năm 2020). “'For sure it's fake news': China official on losing 40 soldiers in Ladakh”. Hindustan Times. Truy cập ngày 25 tháng 6 năm 2020.
  222. ^ Griffiths, James (ngày 9 tháng 6 năm 2020). “India and China's border spat is turning into an all-out media war”. CNN. Truy cập ngày 21 tháng 6 năm 2020.
  223. ^ “India-China stand-off: China social media companies black out India version”. The Times of India. ngày 21 tháng 6 năm 2020. Truy cập ngày 21 tháng 6 năm 2020.
  224. ^ Cook, Sarah (ngày 19 tháng 6 năm 2020). “As China's global media influence grows, so does the pushback”. Japan Times. Truy cập ngày 21 tháng 6 năm 2020.
  225. ^ Banerjee, Chandrima (ngày 6 tháng 6 năm 2020). “Does TikTok censor content that's critical of China?”. The Times of India. Truy cập ngày 21 tháng 6 năm 2020.
  226. ^ Gettleman, Jeffrey; Kumar, Hari; Yasir, Sameer (ngày 16 tháng 6 năm 2020). “Worst Clash in Decades on Disputed India-China Border Kills 20 Indian Troops”. The New York Times. ISSN 0362-4331. Truy cập ngày 27 tháng 6 năm 2020.
  227. ^ Borger, Julian (ngày 17 tháng 6 năm 2020). “Himalayan flashpoint could spiral out of control as India and China face off”. The Guardian. ISSN 0261-3077. Truy cập ngày 27 tháng 6 năm 2020.
  228. ^ Biswas, Soutik (ngày 16 tháng 6 năm 2020). “An extraordinary escalation 'using rocks and clubs'”. BBC News. Truy cập ngày 27 tháng 6 năm 2020.
  229. ^ Chatterjee, Sanchari (ngày 17 tháng 6 năm 2020). “Two nuclear-armed states with chequered past clash: How foreign media reacted to India-China faceoff”. India Today. Truy cập ngày 21 tháng 6 năm 2020.

Đọc thêm[sửa | sửa mã nguồn]

Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Giao_tranh_Trung_Quốc–Ấn_Độ_2020&oldid=70803878”