Bước tới nội dung

Lệ thuộc chất

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia

Lệ thuộc chất, phụ thuộc thuốc, hay phụ thuộc chất, là một trạng thái thích nghi mà phát triển từ việc sử dụng chất gây nghiện lặp đi lặp lại, và kết quả là triệu chứng cai nghiện sau khi ngừng sử dụng chất đó.[1][2] Nghiện ma túy, một khái niệm khác biệt với sự phụ thuộc vào chất, được định nghĩa là việc sử dụng chất gây nghiện mang tính bắt buộc và ngoài tầm kiểm soát, bất chấp các hậu quả tiêu cực.[1][2] Một loại thuốc gây nghiện là một loại thuốc vừa mang tính phần thưởng vừa mang tính củng cố.[1] ΔFosB, một yếu tố phiên mã gen, hiện được biết đến là một thành phần quan trọng và là yếu tố phổ biến trong sự phát triển của hầu hết các dạng nghiện hành vi và nghiện ma túy,[3][4][5] nhưng không liên quan đến sự phụ thuộc.

Trong khuôn khổ phiên bản thứ tư của Cẩm nang Chẩn đoán và Thống kê Rối loạn Tâm thần (DSM-IV), sự phụ thuộc vào chất/thuốc được xác định lại là nghiện ma túy và có thể được chẩn đoán mà không xảy ra hội chứng cai nghiện.[6] Nó được mô tả như sau: "Khi một cá nhân kiên trì sử dụng rượu hoặc các loại thuốc khác mặc dù có các vấn đề liên quan đến việc sử dụng chất này, sự phụ thuộc vào chất có thể được chẩn đoán. Sử dụng bắt buộc và lặp đi lặp lại có thể dẫn đến dung nạp với tác dụng của thuốc và các triệu chứng cai thuốc khi việc sử dụng bị giảm hoặc ngừng. Điều này, cùng với Lạm dụng Chất được coi là Rối loạn sử dụng chất. " [7] Trong DSM-5 (phát hành năm 2013), lạm dụng chất và phụ thuộc chất đã được hợp nhất vào loại rối loạn sử dụng chất và chúng không còn tồn tại dưới dạng chẩn đoán riêng lẻ.[8]

Tham khảo

[sửa | sửa mã nguồn]
  1. ^ a b c Malenka RC, Nestler EJ, Hyman SE (2009). “Chapter 15: Reinforcement and Addictive Disorders”. Trong Sydor A, Brown RY (biên tập). Molecular Neuropharmacology: A Foundation for Clinical Neuroscience (ấn bản thứ 2). New York: McGraw-Hill Medical. tr. 364–368. ISBN 9780071481274. The defining feature of addiction is compulsive, out-of-control drug use, despite negative consequences. ...
    Addictive drugs are both rewarding and reinforcing. ... Familiar pharmacologic terms such as tolerance, dependence, and sensitization are useful in describing some of the time-dependent processes that underlie addiction. ...
    Dependence is defined as an adaptive state that develops in response to repeated drug administration, and is unmasked during withdrawal, which occurs when drug taking stops. Dependence from long-term drug use may have both a somatic component, manifested by physical symptoms, and an emotional–motivation component, manifested by dysphoria. While physical dependence and withdrawal occur with some drugs of abuse (opiates, ethanol), these phenomena are not useful in the diagnosis of addiction because they do not occur with other drugs of abuse (cocaine, amphetamine) and can occur with many drugs that are not abused (propranolol, clonidine).

    The official diagnosis of drug addiction by the Diagnostic and Statistic Manual of Mental Disorders (2000), which makes distinctions between drug use, abuse, and substance dependence, is flawed. First, diagnosis of drug use versus abuse can be arbitrary and reflect cultural norms, not medical phenomena. Second, the term substance dependence implies that dependence is the primary pharmacologic phenomenon underlying addiction, which is likely not true, as tolerance, sensitization, and learning and memory also play central roles. It is ironic and unfortunate that the Manual avoids use of the term addiction, which provides the best description of the clinical syndrome.
  2. ^ a b “Substance use disorder”. Pubmed Health. National Institutes of Health. Lưu trữ bản gốc ngày 31 tháng 3 năm 2014. Truy cập ngày 12 tháng 9 năm 2014. Drug dependence means that a person needs a drug to function normally. Abruptly stopping the drug leads to withdrawal symptoms. Drug addiction is the compulsive use of a substance, despite its negative or dangerous effects
  3. ^ Robison AJ, Nestler EJ (tháng 10 năm 2011). “Transcriptional and epigenetic mechanisms of addiction”. Nature Reviews. Neuroscience. 12 (11): 623–37. doi:10.1038/nrn3111. PMC 3272277. PMID 21989194. ΔFosB has been linked directly to several addiction-related behaviors ... Importantly, genetic or viral overexpression of ΔJunD, a dominant negative mutant of JunD which antagonizes ΔFosB- and other AP-1-mediated transcriptional activity, in the NAc or OFC blocks these key effects of drug exposure14,22–24. This indicates that ΔFosB is both necessary and sufficient for many of the changes wrought in the brain by chronic drug exposure. ΔFosB is also induced in D1-type NAc MSNs by chronic consumption of several natural rewards, including sucrose, high fat food, sex, wheel running, where it promotes that consumption14,26–30. This implicates ΔFosB in the regulation of natural rewards under normal conditions and perhaps during pathological addictive-like states.
  4. ^ Blum K, Werner T, Carnes S, Carnes P, Bowirrat A, Giordano J, Oscar-Berman M, Gold M (2012). “Sex, drugs, and rock 'n' roll: hypothesizing common mesolimbic activation as a function of reward gene polymorphisms”. Journal of Psychoactive Drugs. 44 (1): 38–55. doi:10.1080/02791072.2012.662112. PMC 4040958. PMID 22641964. It has been found that deltaFosB gene in the NAc is critical for reinforcing effects of sexual reward. Pitchers and colleagues (2010) reported that sexual experience was shown to cause DeltaFosB accumulation in several limbic brain regions including the NAc, medial pre-frontal cortex, VTA, caudate, and putamen, but not the medial preoptic nucleus. Next, the induction of c-Fos, a downstream (repressed) target of DeltaFosB, was measured in sexually experienced and naive animals. The number of mating-induced c-Fos-IR cells was significantly decreased in sexually experienced animals compared to sexually naive controls. Finally, DeltaFosB levels and its activity in the NAc were manipulated using viral-mediated gene transfer to study its potential role in mediating sexual experience and experience-induced facilitation of sexual performance. Animals with DeltaFosB overexpression displayed enhanced facilitation of sexual performance with sexual experience relative to controls. In contrast, the expression of DeltaJunD, a dominant-negative binding partner of DeltaFosB, attenuated sexual experience-induced facilitation of sexual performance, and stunted long-term maintenance of facilitation compared to DeltaFosB overexpressing group. Together, these findings support a critical role for DeltaFosB expression in the NAc in the reinforcing effects of sexual behavior and sexual experience-induced facilitation of sexual performance. ... both drug addiction and sexual addiction represent pathological forms of neuroplasticity along with the emergence of aberrant behaviors involving a cascade of neurochemical changes mainly in the brain's rewarding circuitry.
  5. ^ Olsen CM (tháng 12 năm 2011). “Natural rewards, neuroplasticity, and non-drug addictions”. Neuropharmacology. 61 (7): 1109–22. doi:10.1016/j.neuropharm.2011.03.010. PMC 3139704. PMID 21459101.
  6. ^ “Diagnostic criteria for Substance Dependence: DSM IV–TR”. BehaveNet. Lưu trữ bản gốc ngày 12 tháng 6 năm 2015. Truy cập ngày 12 tháng 6 năm 2015.
  7. ^ “Substance Dependence”. BehaveNet. Lưu trữ bản gốc ngày 13 tháng 6 năm 2015. Truy cập ngày 12 tháng 6 năm 2015.
  8. ^ “Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders: DSM-5 (5th edition)2014 102 Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders: DSM-5 (5th edition) Washington, DC American Psychiatric Association 2013 xliv+947 pp. 9780890425541(hbck);9780890425558(pbck) £175 $199 (hbck); £45 $69 (pbck)”. Reference Reviews. 28 (3): 36–37. 11 tháng 3 năm 2014. doi:10.1108/rr-10-2013-0256. ISSN 0950-4125.