Liêu Cảnh Tông
| Liêu Cảnh Tông 遼景宗 | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Hoàng đế Trung Hoa | |||||||||||||||||
| Hoàng đế Đại Liêu | |||||||||||||||||
| Trị vì | 13 tháng 3 năm 969 – 13 tháng 10 năm 982 (13 năm, 214 ngày)  | ||||||||||||||||
| Tiền nhiệm | Liêu Mục Tông | ||||||||||||||||
| Kế nhiệm | Liêu Thánh Tông | ||||||||||||||||
| Thông tin chung | |||||||||||||||||
| Sinh | 1 tháng 9, 948 | ||||||||||||||||
| Mất | 13 tháng 10, 982 (34 tuổi) | ||||||||||||||||
| An táng | Càn lăng | ||||||||||||||||
| Thê thiếp | Hoàng hậu Tiêu Xước Bột Hải phi Mỗ thị | ||||||||||||||||
| Hậu duệ |
| ||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| Thân phụ | Liêu Thế Tông | ||||||||||||||||
| Thân mẫu | Hoàng hậu Tiêu Tát Cát Chỉ | ||||||||||||||||
Liêu Cảnh Tông (chữ Hán: 辽景宗; bính âm: Liao Jǐngzōng; 1 tháng 9 năm 948 - 13 tháng 10 năm 982), là vị hoàng đế thứ năm của nhà Liêu, cai trị từ năm 969 đến năm 982. Liêu Cảnh Tông tên thật là Gia Luật Hiền (耶律賢), lên nối ngôi sau khi hoàng đế Liêu Mục Tông bị ám sát khi đi săn và ông nhận được sự ủng hộ của cả quan chức Hán tộc và tộc Khiết Đan.
Ông là vị hoàng đế có nhiều đóng góp cho triều đại nhà Liêu. Trong triều đại của ông, quan chức người Hán mới bắt đầu được sử dụng ở triều đình. Điều này đã khiến cho triều đình nhà Liêu trở nên hưng thịnh hơn và biến nhanh hơn thành một xã hội phong kiến. Sử gia sau này gọi tới thời kỳ trị vì của ông là Cảnh Tông trung hưng(景宗中兴).
Trị vì[sửa | sửa mã nguồn]
Liêu Cảnh Tông kế vị Liêu Mục Tông vào năm 969 sau khi Mục Tông bị người hầu của mình sát hại trong một chuyến đi săn. Ông nhận được sự ủng hộ của cả giới tinh hoa cầm quyền Khiết Đan và Hán.
Cảnh Tông đã có nhiều đóng góp quan trọng cho triều đại Liêu. Ông sử dụng các quan chức người Hán trong chính phủ của mình, bổ nhiệm một người làm Bộ trưởng Bộ Nam và Công tước của Tần. Điều này đã khiến cho triều đình nhà Liêu trở nên hưng thịnh hơn và đẩy nhanh quá trình chuyển đổi xã hội Khiết Đan thành xã hội phong kiến. Ông thẳng tay trấn áp nạn tham nhũng trong chính phủ, sa thải những người tham ô hoặc không đủ năng lực. Cảnh Tông cũng sẵn sàng chấp nhận những lời chỉ trích. Ông ngừng săn bắn thường xuyên sau khi một quan chức liên quan đến việc săn bắn và cái chết của Mục Tông, và ông bắt đầu chuẩn bị chiến tranh chống lại các nước láng giềng phía nam của mình.
Cuộc xung đột đầu tiên của Cảnh Tông với triều đại Bắc Tống là cuộc xâm lược của nhà Tống với triều đại Bắc Hán. Tuy nhiên, quân tiếp viện của Liêu đã bị quân Tống tiêu diệt, và sau đó Tống đã tiêu diệt Bắc Hán. Quân Tống tiếp nối chiến thắng bằng cuộc tấn công vào Bắc Kinh, thủ đô phía nam của triều đại Liêu. Tuy nhiên, quân Liêu đã đánh bại hoàn toàn quân Tống, Tống Thái Tông của Bắc Tống bỏ chạy khỏi chiến trường. Do Cảnh Tông thân thể yếu đuối, nhiều bệnh, có khi không thể thượng triều, đại sự quốc gia phần lớn do Hoàng hậu Tiêu Xước hiệp trợ xử lý.
Năm 975 Cảnh Tông phát động một cuộc xâm lược lớn vào hậu duệ của vương quốc Bột Hải là Định An Quốc (đời vua Liệt Vạn Hoa). Tuy nhiên quân Khiết Đan của Cảnh Tông đã bị quân Định An Quốc của Liệt Vạn Hoa đánh bại. Quân Khiết Đan của Cảnh Tông phải lui quân.[1]
Qua đời[sửa | sửa mã nguồn]
Vào ngày 13 tháng 10 năm 982, Cảnh Tông qua đời trên đường trở về sau một chuyến đi săn. Thụy hiệu của ông là Hiếu Thành Khang Tịnh Hoàng Đế (孝成康靖皇帝). Khi mất ông mới 34 tuổi.
Niên hiệu[sửa | sửa mã nguồn]
Trong đời ông có hai niên hiệu là:
- Bảo Ninh (保寧 Bǎoníng): 969 - 979
- Càn Hanh (乾亨 Qiánhēng): 979 - 982
Tham khảo[sửa | sửa mã nguồn]
- Twitchett, Denis C.; Tietze, Klaus-Peter (1994). "The Liao". In Twitchett, Dennis; Franke, Herbert (eds.). The Cambridge History of China, Volume 6: Alien Regimes and Border States, 907–1368. Cambridge: Cambridge University Press. pp. 43–153. ISBN 978-0-521-24331-5.
- ^ Twitchett and Tietze (1994), 102.