M1 Garand

Súng trường M1 Garand
Súng trường M1 Garand
	Góc nhìn phải và trái của súng trường M1 Garand
Loại	Súng trường, Súng trường chiến đấu, Súng cầm tay
Nơi chế tạo	Hoa Kỳ; Ý (Sản xuất nội địa theo li-xăng của Winchester tại nhà máy của Beretta dưới tên gọi BM-59) ; Đế quốc Nhật Bản (Type 4 "Garand")
Lược sử hoạt động
Phục vụ	1936 - 1958 (Hoa Kỳ); 1940 - nay (Nhiều quốc gia khác)
Sử dụng bởi	Hoa Kỳ; Ý; Đế quốc Nhật Bản; Nhật Bản; Hàn Quốc; Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland; Pháp; Úc; New Zealand; Việt Nam Dân chủ Cộng hòa; Cộng hòa Miền Nam Việt Nam; Việt Nam; Canada; Colombia; Israel; Jordan; Trung Hoa Dân Quốc; Trung Quốc; Singapore; Indonesia; Malaysia; Tây Đức; Đức; Brasil; Uruguay; Mexico; Brunei; Lào; Cộng hòa Nhân dân Campuchia; Campuchia; Thái Lan; Philippines; Na Uy; Đan Mạch; Cuba; Liberia; Nam Phi
Cuộc chiến tranh	Chiến tranh thế giới thứ hai; Chiến tranh Triều Tiên; Chiến tranh Việt Nam; Xung đột Ả Rập-Israel; Chiến tranh Đông Dương; Sự kiện Vịnh Con Lợn; Nội chiến Lào; Nội chiến Campuchia; Nội chiến Trung Quốc; Chiến tranh biên giới Lào-Thái Lan; Chiến tranh Tây-Nam; Chiến tranh biên giới Việt-Trung, 1979; Cách mạng Cuba;
Lược sử chế tạo
Người thiết kế	John Garand
Năm thiết kế	1928
Nhà sản xuất	Springfield; Winchester ; Harrington & Richardson; International Harvester; Beretta (Ý); Breda (Ý); Springfield Armory, Inc. (Phiên bản thể thao, dân sự)
Giai đoạn sản xuất	1937 - 1957 (Hoa Kỳ); 1959 - ? (Beretta BM 59 của Ý); 1945 (Type 5 Garand của Đế quốc Nhật Bản)
Số lượng chế tạo	5,468,772 khẩu
Các biến thể	M1C Garand; ; Type 5 Garand ; Beretta BM 59
Thông số
Khối lượng	4.31 kg (Khi chưa nạp đạn); 5.38 kg (Khi đã nạp đầy đạn)
Chiều dài	1,100mm (43.5 in)
Đạn	.30-06 Springfield
Cơ cấu hoạt động	Trích khí; Khóa nòng xoay
Tốc độ bắn	40 - 50 viên/phút
Vận tốc mũi	853 m/giây
Tầm bắn hiệu quả	402 m
Tầm bắn xa nhất	Khoảng 700 m
Chế độ nạp	Kẹp đạn 8 viên
Ngắm bắn	Điểm ruồi hoặc kính ngắm M84

Tướng Charles. M. Wesson (người mặc quân phục, cầm súng, đứng ở giữa) đang thử nghiệm khẩu M1 Garand.

M1 Garand là khẩu súng trường bán tự động lừng danh của Hoa Kỳ. 5,4 triệu khẩu súng loại này đã được sản xuất, phần lớn trong số chúng đều phục vụ trong biên chế của quân đội Mỹ trong Thế chiến 2 và Chiến tranh Triều Tiên. Trong Chiến tranh Lạnh, Hoa Kỳ cũng cung cấp hàng nghìn cây súng loại này tới cho các đồng minh như Hàn Quốc, Việt Nam Cộng hòa, Pháp, Thái Lan, Philippines,...

Lịch sử hoạt động[sửa | sửa mã nguồn]

M1 Garand được trưng bày trong viện bảo tàng lịch sử ở Stockholm, Thụy Điển.

Thế chiến thứ hai (1939 - 1945)[sửa | sửa mã nguồn]

2 lính bộ binh Mỹ đang tập luyện với 2 khẩu M1 Garand tại Bastogne

Hai lính thủy đánh bộ Mỹ với 2 khẩu M1 Garand ở Mặt trận Thái Bình Dương trong Thế chiến thứ hai

Trong Thế chiến 2, M1 Garand là súng trường chiến đấu tiêu chuẩn mới của quân đội Hoa Kỳ, thay thế cho 2 khẩu súng trường chiến đấu bắn phát một M1903 Springfield và M1917 "Enfield" từ Thế chiến 1. Lính Mỹ khen ngợi khẩu súng này có tốc độ bắn khá cao, uy lực mạnh, bắn khá chính xác,...nên giúp họ dành được ưu thế trước những khẩu súng trường bắn phát một phổ biến thời đó là Karabiner 98k (của Đức Quốc Xã) và Arisaka Type 99 (của Nhật Bản).

Anh và các nước trong Khối Thịnh vượng chung (Canada, Ấn Độ, Úc, Trung Quốc,...), Liên Xô, Trung Quốc, Pháp Tự do... đều nhận được một vài lô súng M1 Garand do Mỹ viện trợ thông qua chương trình Lend - Lease, nhưng quân đội các nước này lại ít sử dụng đến nó (hoặc thậm chí là không sử dụng) vì họ cũng có riêng cho mình những mẫu súng trường chiến đấu khác không thua kém gì khẩu M1 Garand. Quân đội Anh và các nước Khối Thịnh vượng chung có khẩu Lee-Enfield, Hồng quân Liên Xô có khẩu Mosin-Nagant, Quốc dân Cách mệnh Quân của Quốc Dân Đảng thì dùng nhiều những khẩu súng trường Type 24 "Trung Chính" (tên tiếng Trung: 中正式) do Kho vũ khí Hán Dương của họ sản xuất theo mẫu Standardmodell 1924 của Mauser (Đức), trong khi Bát lộ quân và Tân Tứ quân của Đảng Cộng sản Trung Quốc thì lại dùng nhiều những khẩu Mosin-Nagant (do Liên Xô viện trợ), Quân đội Pháp Tự do thì có khẩu MAS-36 và khẩu Lebel 1886.

Chiến tranh Triều Tiên (1950-1953)[sửa | sửa mã nguồn]

Trong thời gian Chiến tranh Triều Tiên diễn ra, Quốc quân Đại Hàn Dân Quốc và Quân đội Hoa Kỳ sử dụng 2 khẩu súng trường bán tự động M1 Garand và M1 Carbine hết sức rộng rãi. Đối chọi với họ là Quân đội Nhân dân Triều Tiên và Chí nguyện quân Trung Quốc sử dụng những khẩu Mosin-Nagant do Liên Xô viện trợ. M1 Garand được lính Hàn Quốc khen ngợi vì nó giúp họ chiếm thế thượng phong trước những khẩu súng trường bắn phát một Mosin-Nagant trên chiến trường. Qua hai đợt viện trợ, Hàn Quốc đã nhận được tổng cộng 296.450 khẩu M1 Garand từ Mỹ.

Sau khi cuộc chiến ở Triều Tiên kết thúc, quân đội Mỹ đã bắt đầu triển khai một dự án thiết kế vũ khí mới để thay thế cho tất cả các mẫu vũ khí từ thời Thế chiến 2 của họ như: M1 Garand, M1 Carbine, Tiểu liên Thompson, M3 Grease Gun và M1918 BAR. Vào ngày 26 tháng 3 năm 1958, Quân đội Mỹ chính thức đưa vào sử dụng M14, một mẫu súng trường tấn công sử dụng đạn 7,62×51mm NATO được phát triển trực tiếp từ M1 Garand.

Sự kiện Vịnh Con Lợn (17/4-19/4 năm 1961)[sửa | sửa mã nguồn]

Trong Sự kiện Vịnh Con Lợn, những người Cuba của chính quyền Fulgencio Batista, sau khi bị Fidel Castro lật đổ đã chuyển qua Mỹ, sống lưu vong tại các bang ở miền nam nước Mỹ với lòng thù hận chính quyền Fidel, và đã được CIA đào tạo sử dụng nhiều loại vũ khí Mỹ, trong số đó có M1 Garand. Tuy nhiên, chính quyền Fidel Castro đã bắt giữ toàn bộ những kẻ thâm nhập trái phép và thu toàn bộ vũ khí.

Chiến tranh Đông Dương lần thứ nhất (1946-1954)[sửa | sửa mã nguồn]

Ông John Garand (người mặc comple, đeo kính đứng ở bên trái) đang chỉ cách sử dụng khẩu M1 cho trung tướng Charles M. Wesson (người mặc quân phục đứng ở giữa) và thiếu tướng Gilbert H. Stewart (người mặc quân phục đứng ở bên phải).

Từ năm 1950 đến năm 1964, Quân đội Pháp đã nhận được 232.500 khẩu M1 Garand do Hoa Kỳ cung cấp. Quân đội Pháp gọi khẩu súng này là Fusil semi-automatique 7 mm 62 (C. 30) M.1. Trong Chiến tranh Đông Dương, quân đội Pháp và Quốc gia Việt Nam sử dụng khẩu M1 Garand với số lượng không nhỏ để thay cho những khẩu súng trường bắn phát một MAS-36 chậm chạp, lỗi thời. Từ sau năm 1951, quân Pháp thay nó bằng MAS-49, một mẫu súng trường bán tự động sử dụng loại đạn 7,5x54mm do người Pháp phát triển. Còn Quân đội Quốc gia Việt Nam thì vẫn tiếp tục sử dụng nó đến khi thua trận ở Điện Biên Phủ vào ngày 7 tháng 5 năm 1954. Quân đội Nhân dân Việt Nam cũng thu được khá nhiều súng này từ quân Pháp và Quốc gia Việt Nam sau các chiến dịch Việt Bắc (1947) và Biên giới (1950) nhưng bộ đội chủ lực của Việt Minh lại ít sử dụng đến khẩu súng này vì nó không sử dụng chung cỡ đạn 7.62×54mmR (của súng K-44) được Liên Xô và Trung Quốc viện trợ.

Tại chiến trường Nam Bộ, tuy không được cung cấp trực tiếp từ trung ương nhưng các đơn vị chủ lực của Việt Minh đóng tại đây lại trang bị M1 Garand như là một chiến lợi phẩm thu được từ quân Pháp và Quốc gia Việt Nam. Người dân miền Nam Việt Nam thường gọi loại súng này là súng trường M1 Ga-răng (đọc phiên âm từ "Garand" theo tiếng Pháp).

Chiến tranh Việt Nam (1955-1975)[sửa | sửa mã nguồn]

Trong giai đoạn 1950-1975, Quân lực Việt Nam Cộng hòa (hay trước đó là Quân đội Quốc gia Việt Nam) đã nhận được khoảng 220.300 khẩu M1 Garand. Bên cạnh được Mỹ viện trợ thì quân đội Việt Nam Cộng Hòa cũng được trực tiếp kế thừa những khẩu M1 Garand mà quân đội Pháp để lại ở miền Nam Việt Nam sau năm 1954. M1 Garand được nhìn thấy sử dụng rộng rãi bởi các đơn vị vũ trang của Quân lực Việt Nam Cộng hòa trong giai đoạn đầu cuộc chiến (1955-1963). Từ năm 1964 trở đi thì nó dần bị thay thế bằng M16.

Ưu điểm và nhược điểm[sửa | sửa mã nguồn]

Kẹp đạn "en-bloc" 8 viên của M1 Garand.

Súng có nhiều ưu điểm như tốc độ bắn nhanh hơn nhiều so với súng trường bắn phát một, độ chính xác cao, tầm bắn hiệu quả khá xa. Nhược điểm của súng là khá dài (1,1 m khi chưa gắn lưỡi lê) và tương đối nặng nề (khi chưa nạp đạn thì súng đã nặng tới 4,31 kg), lực giật khi bắn cũng khá mạnh.