Marcus Vipsanius Agrippa

Marcus Vipsanius Agrippa
Tượng bán thân Marcus Vipsanius Agrippa từ Forum Gabii, hiện ở Louvre, Paris
Tiểu sử
Sinh	23 tháng 10/11 năm 63 TCN Không rõ, có lẽ ở Istria hoặc Asisium
Mất	năm 12 Campania
Binh nghiệp
Phục vụ	Cộng hòa La Mã Đế chế La Mã
Năm tại ngũ	45 BC – 12 BC
Cấp bậc	Tướng
Chỉ huy	Quân đội La Mã
Tham chiến	Nội chiến Caesar trận Munda nội chiến hậu Caesar trận Mutina nội chiến các Liberator trận Philippi chiến tranh cuối cùng Cộng hòa La Mã trận Actium bao vây Alexandria

Marcus Vipsanius Agrippa ( /əˈɡrɪpə/; 23 tháng 10 hoặc tháng 11 năm 64/63 TCN – năm 12) là một chính khách, vị tướng và kiến trúc sư La Mã. Ông là bạn thân, con rể, phó của Augustus và chịu trách nhiệm cho việc xây dựng một số công trình đẹp trong lịch sử của La Mã và là người giúp mang lại những chiến thắng quân sự quan trọng, đáng chú ý nhất trong trận Actium chống lại các lực lượng của Mark Antony và Cleopatra. Nhờ kết quả của những chiến thắng này, Octavian trở thành Hoàng đế La Mã đầu tiên, lấy tên của Augustus. Agrippa Augustus hỗ trợ trong việc xây dựng Roma bằng cẩm thạch và cải tạo cống dẫn nước để cung cấp cho tất cả các tín hữu Rôma, từ mọi tầng lớp xã hội, tiếp cận với các dịch vụ công có chất lượng cao nhất. Ông chịu trách nhiệm cho việc xây dựng nhiều phòng tắm, mái cổng và các khu vườn và đã từng được người ta cho là đã xây dựng Pantheon. Agrippa là bố vợ của Hoàng đế Tiberius đệ nhị, ông ngoại của Caligula, cố ngoại của Hoàng đế Nero.

Sách tham khảo

• Badian, E. (1981). “Notes on the Laudatio of Agrippa”. Classical Journal 76: 97–109. 
• Buchan, J. (1937). Augustus. Boston: Houghton Mifflin. 
• Evans, H.B. (1982). “Agrippa's Water Plan”. American Journal of Archeology 86 (3): 401–411. doi:10.2307/504429. 
• Firth, J.B. (1903). Augustus Caesar and the Organization of the Empire of Rome. New York: G. P. Putnam's Sons. 
• Gray, E.W. (1970). “The Imperium of M. Agrippa: A Note on P. Colon. Inv. No. 4701”. Zeitschrift für Papyrologie und Epigraphik 6: 227–238. 
• Lendering, Jona. “Marcus Vipsanius Agrippa”. Livius. Truy cập ngày 22 tháng 4 năm 2007. 
• McKechnie, P. (tháng 10 năm 1981). “Cassius Dio's Speech of Agrippa: A Realistic Alternative to Imperial Government?”. Greece and Rome 28 (02): 150–155. doi:10.1017/S0017383500033258. 
• Metello, Manuel Dejante Pinto de Magalhães Arnao; and João Carlos Metello de Nápoles (1998). Metellos de Portugal, Brasil e Roma (bằng tiếng Bồ Đào Nha). Lisboa: Edição Nova Arrancada. ISBN 972-8369-18-2.  Bảo trì CS1: Ngôn ngữ không rõ (link)
• Reinhold, Meyer (1933). Marcus Agrippa: A Biography. Geneva: W. F. Humphrey Press. 
• Roddaz, Jean-Michel (1934). Marcus Agrippa (bằng tiếng Pháp). Rome: École Française de Rome.  Bảo trì CS1: Ngôn ngữ không rõ (link)
• Shipley, Frederick W. (1933). Agrippa's Building Activities in Rome. St. Louis: Washington University. 

Đọc thêm

• Goldsworthy, Adrian (2014), Augustus: From Revolutionary to Emperor, London, UK: Weidenfeld & Nicolson, ISBN 9780297864257 
• Powell, Lindsay (2015), Marcus Agrippa: Right-hand man of Caesar Augustus, Barnsley, UK: Pen & Sword, ISBN 9781848846173 
• Geoffrey Mottershead, The Constructions of Marcus Agrippa in the West, University of Melbourne, 2005
• Augustus' Funeral Oration for Agrippa
• Marcus Agrippa, article in historical sourcebook by Mahlon H. Smith

Chức vụ
Tiền vị Appius Claudius Pulcher và Gaius Norbanus Flaccus	Quan chấp chính tối cao Cộng hòa La Mã with Lucius Caninius Gallus 37 BC	Kế vị Marcus Cocceius Nerva và Lucius Gellius Publicola
Tiền vị Augustus và Sextus Appuleius	Quan chấp chính tối cao Đế quốc La Mã with Augustus 28 BC – 27 BC	Kế vị Augustus và Titus Statilius Taurus