Marcus Vipsanius Agrippa

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Jump to navigation Jump to search
Marcus Vipsanius Agrippa
Agrippa Gabii Louvre Ma1208.jpg
Tượng bán thân Marcus Vipsanius Agrippa từ Forum Gabii, hiện ở Louvre, Paris
Tiểu sử
Sinh 23 tháng 10/11 năm 63 TCN
Không rõ, có lẽ ở Istria hoặc Asisium[1]
Mất năm 12
Campania
Binh nghiệp
Phục vụ Roman Military banner.svg Cộng hòa La Mã
Roman Military banner.svg Đế chế La Mã
Năm tại ngũ 45 BC – 12 BC
Cấp bậc Tướng
Chỉ huy Quân đội La Mã
Tham chiến Nội chiến Caesar
trận Munda
nội chiến hậu Caesar
trận Mutina
nội chiến các Liberator
trận Philippi
chiến tranh cuối cùng Cộng hòa La Mã
trận Actium
bao vây Alexandria

Marcus Vipsanius Agrippa ( /əˈɡrɪpə/; 23 tháng 10 hoặc tháng 11 năm 64/63 TCN – năm 12) là một chính khách, vị tướng và kiến trúc sư La Mã[2]. Ông là bạn thân, con rể, phó của Augustus và chịu trách nhiệm cho việc xây dựng một số công trình đẹp trong lịch sử của La Mã và là người giúp mang lại những chiến thắng quân sự quan trọng, đáng chú ý nhất trong trận Actium chống lại các lực lượng của Mark Antony và Cleopatra. Nhờ kết quả của những chiến thắng này, Octavian trở thành Hoàng đế La Mã đầu tiên, lấy tên của Augustus. Agrippa Augustus hỗ trợ trong việc xây dựng Roma bằng cẩm thạch và cải tạo cống dẫn nước để cung cấp cho tất cả các tín hữu Rôma, từ mọi tầng lớp xã hội, tiếp cận với các dịch vụ công có chất lượng cao nhất. Ông chịu trách nhiệm cho việc xây dựng nhiều phòng tắm, mái cổng và các khu vườn và đã từng được người ta cho là đã xây dựng Pantheon. Agrippa là bố vợ của Hoàng đế Tiberius đệ nhị, ông ngoại của Caligula, cố ngoại của Hoàng đế Nero.

Chú thích[sửa | sửa mã nguồn]

  1. ^ Reinhold, p. 9; Roddaz, p. 23.
  2. ^ Plate, William (1867). “Agrippa, Marcus Vipsanius”. Trong Smith, William. Dictionary of Greek and Roman Biography and Mythology 1. Boston: Little, Brown and Company. tr. 77–80. 

Sách tham khảo[sửa | sửa mã nguồn]

  • Badian, E. (1981). “Notes on the Laudatio of Agrippa”. Classical Journal 76: 97–109. 
  • Buchan, J. (1937). Augustus. Boston: Houghton Mifflin. 
  • Evans, H.B. (1982). “Agrippa's Water Plan”. American Journal of Archeology 86 (3): 401–411. doi:10.2307/504429. 
  • Firth, J.B. (1903). Augustus Caesar and the Organization of the Empire of Rome. New York: G. P. Putnam's Sons. 
  • Gray, E.W. (1970). “The Imperium of M. Agrippa: A Note on P. Colon. Inv. No. 4701”. Zeitschrift für Papyrologie und Epigraphik 6: 227–238. 
  • Lendering, Jona. “Marcus Vipsanius Agrippa”. Livius. Truy cập ngày 22 tháng 4 năm 2007. 
  • McKechnie, P. (tháng 10 năm 1981). “Cassius Dio's Speech of Agrippa: A Realistic Alternative to Imperial Government?”. Greece and Rome 28 (02): 150–155. doi:10.1017/S0017383500033258. 
  • Metello, Manuel Dejante Pinto de Magalhães Arnao; and João Carlos Metello de Nápoles (1998). Metellos de Portugal, Brasil e Roma (bằng tiếng Bồ Đào Nha). Lisboa: Edição Nova Arrancada. ISBN 972-8369-18-2. 
  • Reinhold, Meyer (1933). Marcus Agrippa: A Biography. Geneva: W. F. Humphrey Press. 
  • Roddaz, Jean-Michel (1934). Marcus Agrippa (bằng tiếng Pháp). Rome: École Française de Rome. 
  • Shipley, Frederick W. (1933). Agrippa's Building Activities in Rome. St. Louis: Washington University. 

Đọc thêm[sửa | sửa mã nguồn]

Chức vụ
Tiền vị
Appius Claudius Pulcher và Gaius Norbanus Flaccus		 Quan chấp chính tối cao Cộng hòa La Mã
with Lucius Caninius Gallus
37 BC		 Kế vị
Marcus Cocceius Nerva và Lucius Gellius Publicola
Tiền vị
Augustus và Sextus Appuleius		 Quan chấp chính tối cao Đế quốc La Mã
with Augustus
28 BC – 27 BC		 Kế vị
Augustus và Titus Statilius Taurus
Tiêu đề chuẩn
Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Marcus_Vipsanius_Agrippa&oldid=26321197”