Natri sunfit

Natri sunfit
Natri sunfit
Danh pháp IUPAC	Natri sunfit
Tên khác	Hypo clear (chụp ảnh) E221
Nhận dạng
Số CAS	7757-83-7
PubChem	24437
Số RTECS	WE2150000
Ảnh Jmol-3D	ảnh
SMILES	List [O-]S(=O)[O-].[Na+].[Na+]
InChI	1/2Na.H2O3S/c;;1-4(2)3/h;;(H2,1,2,3)/q2*+1;/p-2
Thuộc tính
Công thức phân tử	Na2SO3
Khối lượng mol	126.043 g/mol
Bề ngoài	chất rắn màu trắng
Khối lượng riêng	2.633 g/cm3 (khan) 1.561 g/cm3 (ngậm 7 nước)
Điểm nóng chảy	33.4 °C (tách nước) 500 °C (khan)
Điểm sôi	phân hủy
Độ hòa tan trong nước	678 g/L (18 °C, ngậm 7 nước)
Cấu trúc
Cấu trúc tinh thể	lục phương (khan) đơn tà (ngậm 7 nước)
Các nguy hiểm
MSDS	ICSC 1200
Chỉ mục EU	không có trong danh sách
NFPA 704	0 2 0
Điểm bắt lửa	không cháy
Các hợp chất liên quan
Anion khác	Natri selenit
Cation khác	Kali sunfit
Hợp chất liên quan	Natri bisunfit Natri metabisulfit Natri sulfat

Natri sunfit là muối natri tan của axit sunfurơ. Nó là sản phẩm của quá trình lọc lưu huỳnh đioxit, một phần của quá trình tách lưu huỳnh khỏi khí thải. Nó còn làm chất bảo quản để ngăn các sản phẩm sấy khô khỏi bị mất màu, và bảo quản thịt, và có chức năng tương tự với natri thiosulfat trong việc chuyển đổi các halua thành các axit tương ứng, trong nhiếp ảnh và khử clo trong hồ bơi.

Điều chế

Natri sunfit có thể được điều chế trong phòng thí nghiệm bằng cách khử natri cacbonat với axít sunfurơ:

Na₂CO₃ + H₂SO₃ → Na₂SO₃ + CO₂ + H₂O

Cách thứ hai là sục khí lưu huỳnh đioxit vào dung dịch natri hiđroxit:

2 NaOH + SO₂ → Na₂SO₃ + H₂O

Khi thêm vào một vài giọt axit clohiđric đậm đặc ta có thể kiểm tra được liệu natri sunfit có tồn tại hay không. Nếu dung dịch NaOH xuất hiện các bọt khí lưu huỳnh đioxit với HCl, điều đó có nghĩa dung dịch NaOH đã được chuyển thành natri sunfit:

Na₂SO₃ + 2 HCl → 2 NaCl + SO₂ + H₂O

Ứng dụng

Natri sunfit được dùng trước tiên trong ngành công nghiệp sản xuất giấy và bột giấy. Nó được dùng làm chất khử chất thải có oxi trong xử lý nước, trong ngành công nghiệp nhiếp ảnh để bảo vệ các dung dịch tráng phim khỏi bị oxi hóa và để rửa sạch thuốc thử (natri thiosulfat) khỏi các cuộn phim và giấy ảnh; làm chất tẩy, chất khử clo và lưu huỳnh trong ngành in ấn và trong ngành da giày làm chất sunfit hóa các phần da được chiết. Nó còn được dùng để tinh chế TNT trong quân sự. Nó dùng trong sản xuất hóa chất làm tác nhân sunfonat và sunfometyl hóa, trong sản xuất natri thiosulfat. Ngoài ra nó còn được dùng trong nhiều ứng dụng khác, như tách quặng, thu hồi dầu, bảo quản thực phẩm, làm phẩm nhuộm.

Các phản ứng

Natri sunfit hình thành các sản phẩm cộng bisunfit với anđehit, và với xeton tạo ra axít sulfonic. Nó được dùng để tinh chế hay tách các anđehit và xeton.

Hóa học mô tả

Natri sunfit dễ bị phân hủy thậm chí bởi một axit yếu, giải phóng khí lưu huỳnh đioxit:

Na₂SO₃ + 2 H⁺ → 2 Na⁺ + H₂O + SO₂

Dung dịch bão hòa có pH khoảng bằng 9. Dung dịch để lâu ngoài không khí bị oxi hóa tạo thành natri sulfat. Nếu natri sunfit được cho kết tinh ở nhiệt độ phòng hay thấp hơn, nó sẽ kết thành tinh thể ngậm 7 phân tử nước. Tinh thể ngậm nước nở hoa trong không khí khô ấm. Ngoài ra tinh thể này còn bị oxi hóa trong không khí tạo ra muối sunfat. Dạng khan bền hơn trong không khí.