Phó Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam

Phó Chủ tịch nước ; Cộng hòa xã hội chủ nghĩa; Việt Nam
	Quốc huy Việt Nam
	Đương nhiệm; Võ Thị Ánh Xuân; từ 6 tháng 4 năm 2021
Chức vụ	Phó Chủ tịch nước Việt Nam
Thành viên của	Quốc hội Việt Nam
Trụ sở	Phủ Chủ tịch, Hà Nội
Bổ nhiệm bởi	Quốc hội Việt Nam (theo đề cử của Chủ tịch nước)
Nhiệm kỳ	5 năm, theo nhiệm kỳ Quốc hội
Người đầu tiên giữ chức	Nguyễn Hải Thần
Kế vị	Thứ nhất
Website	Văn phòng Chủ tịch nước

Phó Chủ tịch nước là chức vụ phó nguyên thủ quốc gia tại Việt Nam. Theo Hiến pháp Việt Nam, chức vụ này do Quốc hội bầu trong số các đại biểu Quốc hội, có nhiệm vụ giúp đỡ Chủ tịch nước trong một số công việc. Ngoài ra, Phó Chủ tịch nước sẽ là quyền Chủ tịch nước khi đất nước khuyết chức danh này. Trên thực tế, từ năm 1992 đến nay, vị trí này đều do phụ nữ đảm nhiệm.

Lịch sử chức vụ[sửa | sửa mã nguồn]

Tại phiên họp ngày 27 tháng 9 năm 1945, Hội đồng Chính phủ Cách mạng lâm thời Việt Nam Dân chủ Cộng hòa đã bàn bạc và nhất trí để Nguyễn Hải Thần giữ chức Phó Chủ tịch Chính phủ mà không thông qua bầu cử. Ông giữ chức vụ này từ tháng 1 đến tháng 7 năm 1946, khi tranh chấp giữa Việt Minh và các phe phái đối lập xảy ra, Nguyễn Hải Thần phải bỏ trốn sang Trung Quốc.

Điều thứ 44 Hiến pháp Việt Nam Dân chủ Cộng hòa 1946 lần đầu tiên quy định chức vụ Phó Chủ tịch Nước. Điều 46 cũng quy định "Phó chủ tịch nước Việt Nam dân chủ cộng hoà chọn trong nhân dân và bầu theo lệ thường". Tuy nhiên, chức vụ này trên thực tế không có người đảm nhiệm.

Tôn Đức Thắng được bầu vào chức vụ này năm 1960 và ông cũng là người kế vị chức vụ Chủ tịch nước sau khi Chủ tịch Hồ Chí Minh qua đời vào năm 1969. Ông tiếp tục giữ chức vụ Chủ tịch nước cho đến khi qua đời vào năm 1980. Thay thế ông ở chức vụ Phó Chủ tịch nước là Nguyễn Lương Bằng (từ 1969 đến 1979).

Vai trò trong chính phủ[sửa | sửa mã nguồn]

Phó Chủ tịch nước do Chủ tịch nước đề nghị trong số đại biểu Quốc hội, và được Quốc hội thông qua bằng cách bầu chọn. Phó Chủ tịch giúp Chủ tịch nước làm nhiệm vụ và có thể được Chủ tịch ủy quyền làm một số nhiệm vụ hoặc làm quyền Chủ tịch nước khi Chủ tịch nước từ chức, qua đời hoặc bị cách chức lúc đương nhiệm.

Thông thường, chức vụ Phó chủ tịch nước được lựa chọn và là vị trí cân bằng với chức vụ Chủ tịch nước. Trong thời gian 1976-1980, ngoài Nguyễn Lương Bằng, còn có Nguyễn Hữu Thọ, nguyên Chủ tịch Hội đồng Cố vấn Cộng hòa miền Nam Việt Nam, được bổ sung vào chức vụ này. Đến giữa năm 1980, Nguyễn Hữu Thọ làm quyền Chủ tịch nước một thời gian ngắn sau khi chủ tịch Tôn Đức Thắng qua đời.

Danh sách Phó chủ tịch nước[sửa | sửa mã nguồn]

Từ năm 1981 đến 1992, Phó Chủ tịch nước có tên gọi là Phó Chủ tịch Hội đồng Nhà nước. Sau sửa đổi Hiến pháp năm 1992 thì trở lại với tên gọi là Phó Chủ tịch nước.

Thứ tự	Tên	Năm sinh - năm mất	Từ	Đến	Ghi chú
1	Nguyễn Hải Thần	1869-1959	1945	1946	Phó Chủ tịch Chính phủ, Phó Chủ tịch Nước, Phó Chủ tịch Kháng chiến Uỷ Viên Hội; là thành viên Việt Nam Cách mạng Đồng minh Hội.
2	Tôn Đức Thắng	1888 - 1980	1960	1969	Quyền Chủ tịch nước sau khi Chủ tịch Hồ Chí Minh mất ngày 2 tháng 9 năm 1969
3	Nguyễn Lương Bằng	1904 - 1979	1969	1979	Qua đời khi đương nhiệm
4	Nguyễn Hữu Thọ	1910 - 1996	1976	1992	Kiêm Chủ tịch Quốc hội. Quyền Chủ tịch nước sau khi Chủ tịch Tôn Đức Thắng mất ngày 30 tháng 3 năm 1980
5	Đại tướng Chu Huy Mân	1913 - 2006	1981	1986	Đại tướng Quân đội đầu tiên giữ chức
6	Xuân Thủy	1912 - 1985	1981	1982	Kiêm Tổng Thư ký Quốc hội, từ chức vì lý do sức khỏe
7	Lê Thanh Nghị	1911 - 1989	1981	1986	Kiêm Tổng Thư ký Quốc hội thay Xuân Thủy năm 1982
8	Huỳnh Tấn Phát	1913 - 1989	1982	1989	Qua đời khi đương nhiệm
9	Đại tướng Nguyễn Quyết	1922 -	1987	1992	Nguyên Phó chủ tịch nước lớn tuổi nhất còn sống
10	Thượng tướng Đàm Quang Trung	1921 - 1995	1987	1992	Kiêm Chủ tịch Hội đồng Dân tộc
11	Trung tướng Lê Quang Đạo	1921 - 1999	1987	1992	Kiêm Chủ tịch Quốc hội
12	Thiếu tướng Nguyễn Thị Định	1920 - 1992	1987	1992	Nữ Phó Chủ tịch đầu tiên và là nữ Phó Chủ tịch Hội đồng Nhà nước duy nhất
13	Nguyễn Thị Bình	1927 -	1992	2002	Nữ Phó Chủ tịch thứ hai và là nữ Phó Chủ tịch nước đầu tiên
14	Trương Mỹ Hoa	1945 -	2002	2007
15	Nguyễn Thị Doan	1951 -	2007	2016
16	Đặng Thị Ngọc Thịnh	1959 -	2016	2021	Quyền Chủ tịch nước sau khi Chủ tịch Trần Đại Quang mất ngày 21 tháng 9 năm 2018
17	Võ Thị Ánh Xuân	1970-	2021	Đương nhiệm	Trẻ nhất khi nhậm chức

Các nguyên Phó chủ tịch nước còn sống[sửa | sửa mã nguồn]

Hiện tại có 5 nguyên Phó chủ tịch nước còn sống, người qua đời gần nhất là ông Chu Huy Mân vào ngày 1 tháng 7 năm 2006 ở tuổi 93. Các nguyên Phó chủ tịch nước dưới đây được xếp theo thứ tự nhiệm kỳ: