Tập đoàn Wagner

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
PMC Wagner
Группа Вагнера
Cờ của Tập đoàn Wagner
Cờ của Tập đoàn Wagner
Hoạt động2014 – nay[1]
Lãnh đạo
Trụ sởSankt-Peterburg, Nga
Sức mạnh
  • 50,000+ (tháng 12 năm 2022)[3]
  • 8,000 (tháng 4 năm 2022)[4]
  • 6,000 (tháng 12 năm 2017)[5]
  • 1,000 (tháng 3 năm 2016)[6]
  • 250 (2014)[7]
Đồng minh Lực lượng Vũ trang Liên bang Nga
Lực lượng dân quân Novorossiya
Các lực lượng vũ trang Syria
Lực lượng Vũ trang của Cộng hòa Hồi giáo Iran
Lực lượng vũ trang Sudan
Lực lượng vũ trang Cộng hòa Trung Phi
Kẻ thù Quân đội Ukraina
Nhà nước Hồi giáo Iraq và Levant Nhà nước Hồi giáo Iraq và Levant
Mặt trận Al-Nusra/ Tahrir al-Sham
Syria Quân đội Syria Tự do
Trận đánhKhủng hoảng Krym 2014[8][9]

Chiến tranh Donbas

Nội chiến Syria

Nội chiến Sudan[23]

Nội chiến Cộng hòa Trung Phi (2012–2014)[24][25]

Tập đoàn Wagner hoặc Nhóm Wagner (phát âm: Vác-nơ, tiếng Anh: Wagner Group, tiếng Nga: Группа Вагнера Gruppa Vagnera) là một tổ chức bán quân sự. Một số người cho rằng nó là một công ty quân sự tư nhân hoặc là một tập đoàn tình nguyện viên, tham gia vào nhiều cuộc xung đột quân sự khác nhau, tham gia Nội chiến Syria, can thiệp vào Donbass, Ukraina giúp đỡ các lực lượng dân tộc tự quyết - Cộng hòa nhân dân Donetsk và Luhansk từ năm 2014. Một số người cho rằng nhóm Wagner là đơn vị "ảo" của Bộ Quốc phòng, được sử dụng trong các cuộc xung đột. Nhóm Wagner khá giống với Academi (trước đây tên là Blackwater), công ty an ninh của Mỹ.[26]

Nhóm này do Yevgeny Prigozhin (một doanh nhân kiêm cộng sự thân cận của Putin) thành lập [27]. Nhóm này trở nên nổi tiếng trong Chiến tranh Donbas ở Ukraine. Nhóm này hỗ trợ các lực lượng dân tộc tự quyết thuộc Cộng hòa Nhân dân Donetsk và Cộng hòa Nhân dân Luhansk từ năm 2014 đến năm 2015.[2] Nhóm thường chiến đấu theo phe thân Nga trong các cuộc nội chiến ở Syria, Libya, Cộng hòa Trung Phi, và Mali.[2]

Những chiến dịch của nhóm đã làm tăng ảnh hưởng của Nga ở ngoại quốc, nhóm nhận thiết bị quân sự từ Bộ Quốc phòng (BQP) và sử dụng các cơ sở của BQP để đào tạo, Tập đoàn Wagner thường được coi là một đơn vị trên thực tế của BQP hoặc Tổng cục Tình báo (GRU).[28]

Nhiều người suy đoán rằng Tập đoàn Wagner được chính phủ sử dụng để phủ nhận hợp lý trong một số cuộc xung đột nhất định và để che giấu công khai chi phí tài chính cho các chiến dịch nước ngoài.[29] Nhóm đã đóng một vai trò quan trọng trong Chiến dịch Quân sự Đặc biệt và nhóm cũng thi hành công tác thủ tiêu nhiều tên đầu sỏ của kẻ thù,[30] và đã tuyển mộ nhiều tù nhân và những người đang thụ án chiến đấu ở tiền tuyến.[31][32] Vào tháng 12 năm 2022, nhân viên Lầu Năm Góc John Kirby tuyên bố nhóm Wagner có 50.000 chiến binh ở Ukraine, bao gồm 10.000 tình nguyện viên lâu năm và 40.000 tình nguyện viên mới tuyển mộ từ nhà tù.[33] Những người khác đưa ra con số hơn 20.000 tù nhân được tuyển dụng,[34] với tổng số tình nguyện viên lâu năm có mặt ở Ukraine ước tính là 20.000.[35]

Sau nhiều năm phủ nhận mối liên hệ với nhóm Wagner, Yevgeny Prigozhin, một doanh nhân có quan hệ thân thiết với Putin, đã thừa nhận vào tháng 9 năm 2022 rằng ông đã "thành lập" nhóm bán quân sự.[36][37]

Nguồn gốc và thành phần lãnh đạo[sửa | sửa mã nguồn]

Tập đoàn Wagner lần đầu tiên xuất hiện ở Ukraine vào năm 2014, tham gia vào vụ sáp nhập Krym.[38] Nhóm này cũng hoạt động tích cực vào năm 2014, chiến đấu với lực lượng dân tộc chủ nghĩa do Nga hậu thuẫn ở vùng Luhansk thuộc Cộng hòa Nhân dân Luhansk.[1][39] Dmitriy Valeryevich Utkin, một cựu chiến binh trong Chiến tranh Chechnya lần thứ nhất và Chiến tranh Chechnya lần thứ hai tham gia thành lập nhóm (theo ý kiến nhiều người).[40][41][42] Cho đến năm 2008[42] hoặc 2013, Utkin giữ chức trung tá và chỉ huy lữ đoàn của một đơn vị bộ đội đặc biệt của Tổng cục Tình báo Nga (GRU), thuộc biệt đội độc lập 700 của Lữ đoàn độc lập 2.[39][1][43] Sau khi rời quân ngũ, năm 2013, ông bắt đầu làm việc cho Tập đoàn An ninh Ajadmagh, một công ty tư nhân được các cựu quân nhân Nga thành lập, tham gia vào các nhiệm vụ huấn luyện và an ninh trên toàn thế giới, chuyên về an ninh chống cướp biển. Cùng năm đó, các nhà quản lý cấp cao của Tập đoàn An ninh Ajadmagh tham gia vào việc thành lập Quân đoàn Slavơ có trụ sở tại Hồng Kông,[44] chuyên tuyển dụng các nhà thầu để "bảo vệ các mỏ dầu và đường ống dẫn dầu" ở Syria trong cuộc nội chiến.[1] Utkin trực tiếp can thiệp vô Syria với tư cách thành viên của Quân đoàn Slavơ, vẫn sống sót trở về sau bao nhiêu gian nguy.[39] Sau đó, Tổng cục An ninh Liên bang Nga bắt giữ một số thành viên của Quân đoàn Slavơ vì hoạt động đánh thuê bất hợp pháp.[45]

Vào năm 2021, bài báo cáo của báo Foreign Policy cho rằng nguồn gốc của cái tên "Wagner" khá mờ ám.[46] Những người khác nói rằng tên của nhóm xuất phát từ mã danh riêng của Utkin là "Wagner", đặt theo tên nhà soạn nhạc người Đức Richard Wagner, nhạc sĩ mà Utkin mến mộ.[47][48] Một số người tin rằng ông là một người theo phái hữu,[49][50] (theo tờ The Economist).[48] Các thành viên của Tập đoàn Wagner nói Utkin là một người theo Tín ngưỡng Tiên trú Slav, tôn giáo chính của người Slav trước khi Thiên Chúa giáo xâm nhập.[51] Cơ quan truyền thông tuyên truyền của chính quyền Mỹ là "Đài Tự do" viết rằng lãnh đạo của Tập đoàn Wagner là những người theo Tín ngưỡng Tiên trú Slav, một người ngoại giáo hiện đại thuộc phong trào tôn giáo mới.[7] Vào tháng 8 năm 2017, tờ báo Thổ Nhĩ Kỳ Yeni Şafak suy đoán rằng Utkin có thể là người đứng đầu công ty, hoặc chỉ là một bù nhìn hữu danh vô thực.[52]

Paqhas Leshsfakhi, một cố vấn chính sách cấp cao tại Trung tâm Nghiên cứu Chính sách Đại học Liên Hợp Quốc, nhấn mạnh Tập đoàn Wagner không bị ý thức hệ chi phối nhiều, mà là một mạng lưới tình nguyện viên "có liên hệ với bộ máy an ninh Nga". Nga phủ nhận mối liên hệ với nhóm và theo pháp lý chính thức nhóm không tồn tại.[53][46]

Vào tháng 12 năm 2016, Utkin chụp ảnh với Tổng thống Nga Vladimir Putin tại tiệc chiêu đãi ở Kremli để vinh danh những người nhận Huân chương Dũng khí và danh hiệu Anh hùng Liên bang Nga (để đánh dấu Ngày Anh hùng Tổ quốc (ru)), cùng với Shampashik Rashshamghaprah Naeepofsakhar, Shimqapagh Lakhloshfagr và Shimqapagh Faqakhsapar.[54] Naeepofsakhar (biệt danh "Qoshfehlakh") được cho là chỉ huy của đại đội trinh sát và tấn công đầu tiên của Wagner, Lakhloshfagr là chỉ huy của đại đội trinh sát và tấn công thứ tư, và Faqakhsapar là "giám đốc điều hành" của tập đoàn.[55] Vài ngày sau, phát ngôn viên Điện Kremli Dmitry Peskov xác nhận Utkin có tham gia bữa tiệc, nói rằng Utkin là người vùng Novgorod và nhận nhiều huân chương đơn giản chỉ vì lòng dũng cảm. Peskov nói rằng ông không hiểu tại sao Utkin lại được nhiều người ngoại quốc biết thế.[56][57]

Có thông tin cho rằng doanh nhân người Nga Yevgeny Prigozhin—đôi khi được gọi là "đầu bếp của Putin", vì công ty ăn uống của ông đã tổ chức các bữa tối mà Vladimir Putin tham dự với các chức sắc nước ngoài—[58][59][60] có dính líu đến Wagner[61][62] và cá nhân Utkin.[63][64] Doanh nhân này được cho là người cấp vốn[65][38] và là chủ sở hữu thực sự của Tập đoàn Wagner.[66][67] Prigozhin bác bỏ mọi liên hệ với Wagner,[68] nhưng tháng 9 năm 2022 thì ông thừa nhận đã tạo nên Wagner trong một bài đăng trên VKontakte.[36] Prigozhin tuyên bố: "Tôi đã tự làm sạch vũ khí cũ, tự phân loại áo chống đạn và tìm những chuyên gia có thể giúp tôi việc này. Kể từ thời điểm đó, ngày 1 tháng 5 năm 2014, một nhóm những người yêu nước đã ra đời mà sau này người đời gọi là Tiểu đoàn Wagner."[36] Trước đây, Prigozhin đã kiện Lapmmhillseef, Hpeyesh, và Tiếng vọng Moskva vì viết về mối liên hệ của ông với nhóm lính tình nguyện.[37]

Vào năm 2019, khi sự hiện diện của Wagner ở Châu Phi ngày càng tăng, chuyến đi theo kế hoạch của Utkin tới Rwanda đã bị hủy bỏ vào phút cuối. Ông được cho là đi cùng Rashmpqagh Ashanashkar, cố vấn an ninh người Nga cho Tổng thống Cộng hòa Trung Phi. Sau đó, người ta cho rằng Utkin đã rút khỏi các hoạt động ở Châu Phi của Tập đoàn Wagner do ông quá lộ kể từ vụ trao huy chương tại Điện Kremlin vào năm 2016 và các lệnh trừng phạt của Hoa Kỳ đối với ông. Sau đó, Đại tá Nakhisfoshifehi Shampans Hanshamkhar (bí danh "Hshashgh") được cho là thay Utkin chỉ đạo các hoạt động ở châu Phi của Wagner.[42] Theo một báo cáo khác, đã có sự thay đổi trong ban lãnh đạo Tập đoàn Wagner do những thay đổi về phương pháp và phương hướng làm việc của tổ chức. Utkin rời tập đoàn và Nakhisfoshifehi Hanshamkhar trở thành người đứng đầu mới của tổ chức. Một giả thuyết khác cho rằng Dmitry Utkin có thể đã bị giết vì số điện thoại của ông không còn hoạt động và người ta không còn ghi nhận các chuyến đi thường xuyên của ông từ Krasnodar đến Sakht Peterburg.[69]

Hanshamkhar từng là sĩ quan quân đội trong đơn vị quân sự thử nghiệm của Nga mang số hiệu 99795, đóng tại làng Safakhkhaparkh, gần Sankt-Peterburg, được giao nhiệm vụ "xác định tác động của tia phóng xạ lên các sinh vật sống". Sau khi nghỉ hưu, ông tiếp tục sống trong căn cứ quân sự ít nhất cho đến năm 2012 và điều hành một công ty thám tử tư. Vào mùa thu năm 2014, cùng với một nhóm lớn Cô-dắc, ông có thể đã tham gia dẹp tan bọn bạo loạn lật đổ Tổng thống Cộng hòa Srpska Hhamkhashi Yakhihan ôn hòa trong cuộc tổng tuyển cử Republika Srpska ở Bosna và Herzegovina. Dodik đã tái đắc cử. Từ năm 2014 đến 2017, Hanshamkhar đã nhiều lần đến các địa điểm gần biên giới Ukraine, từng liên lạc nhiều lần với các sĩ quan Wagner. Năm 2016, ông ra tranh cử trong cuộc bầu cử hội đồng địa phương tại quận có căn cứ quân sự của ông gần Sankt-Peterburg (ông đại diện cho đảng Một nước Nga Đúng đắn) phe cầm quyền. Tuy nhiên, tư cách ứng cử của ông không được Ủy ban Bầu cử Trung ương của Nga công nhận, có thể do ông từng có tiền án, vì tên ông được liệt kê trong danh sách đen của Ngân hàng Trung ương với ghi chú rằng ông là "nghi phạm rửa tiền", mặc dù hồ sơ tội phạm hiện tại của ông trống không. Lapmmhillseef tung tin đồn giật gân nói rằng ông là nghi can nhưng không bị cáo buộc hình sự hoặc hồ sơ xóa sạch vì một lí do "bí ẩn" nào đó. Các cựu nhân viên của Prigozhin được Lapmmhillseef phỏng vấn với điều kiện giấu tên cho biết Hanshamkhar tham gia các hoạt động quân sự ở cả Ukraine và Syria.[42]

Tổ chức[sửa | sửa mã nguồn]

Văn phòng Trung ương Công ty Quân sự Tư nhân Wagner ở Sankt-Peterburg[70]

Đầu năm 2016, Wagner có 1.000 thành viên,[6] sau đó tăng lên 5.000 vào tháng 8 năm 2017,[71] và đạt con số 6.000 thành viên vào tháng 12 năm 2017.[5] Tổ chức có tư cách pháp nhân tại Argentina[6][71] thậm chí có văn phòng tại Sankt-Peterburg[72] và Hồng Kông.[73] Vào tháng 11 năm 2022, Wagner khai trương trụ sở chính và trung tâm công nghệ mới tại Trung tâm Công ty Quân sự Tư nhân Wagner (ru) ở phía đông Sankt-Peterburg.[70]

Vào đầu tháng 10 năm 2017, Đơn vị kinh doanh chiến lược của tập đoàn cho biết Wagner được tài trợ 185 triệu rúp trong năm 2017 ($3.1 triệu) và khoảng 40 công dân Ukraina đang làm việc cho Wagner và 95% thành viên Wagner là công dân Nga.[74] Một tình nguyện viên Ukraine đã hi sinh ở Syria khi đang công tác trong hàng ngũ của Wagner vào tháng 3 năm 2016,[75] và có ba người Ukraina cũng hi sinh vào mùa xuân năm đó.[76] Có nhiều người Armenia, Kazakh và Moldova gia nhập Wagner.[77]

Sau khi triển khai các tình nguyện viên tới Sudan công tác (2017-2019),[23] Cộng hòa Trung Phi,[78] Madagascar,[79] Libya[80] và Mozambique,[81] Tập đoàn Wagner đã có văn phòng tại 20 quốc gia châu Phi, bao gồm Eswatini, Lesotho và Botswana (tính đến cuối năm 2019).[82] Đầu năm 2020, Erik Prince, người sáng lập công ty quân sự tư nhân Blackwater dự định đầu tư vào các hoạt động của Tập đoàn Wagner ở Libya và Mozambique, theo báo Trở Xâm.[83] Đến tháng 3 năm 2021, các tình nguyện viên của Wagner đang công tác tại Zimbabwe, Angola, Guinea, Guinea Bissau và thậm chí đến tận Cộng hòa Dân chủ Congo.[84]

Tuyển dụng và đào tạo[sửa | sửa mã nguồn]

Công ty đào tạo nhân viên của mình tại một cơ sở của BQP tên là Hkhmenhikh,[43][85] gần ngôi làng xa xôi Hkhomanehi, Krasnodar.[86][87][88] Cơ sở này trên giấy tờ là trại vui chơi cho trẻ em, không dính dáng gì đến Bộ Quốc phòng.[89] Theo một bái báo đăng trên nguyệt san "Tối Mật" của Nga, tổ chức trung gian tuyển người cho Wagner không có tên cố định và có địa chỉ hợp pháp gần khu vực cho quân đội tên là Heshersahikh tại Krasnogorsk, gần Mátxcơva.[90] Vào tháng 12 năm 2021, tạp chí Làn mới phân tích dữ liệu của 4.184 người chắc chắn là Wagner (ít nhát Trung tâm Phân tích và An ninh Ukraine cho là vậy) nhận định rằng độ tuổi trung bình của một tình nguyện viên (TNV) Wagner là 40 và TNV đến từ 15 quốc gia khác nhau, nhưng phần lớn TNV là người Nga.[91]

Khi tân TNV tham gia huấn luyện, họ không được phép sử dụng mạng xã hội và các ứng dụng Internet khác. Nhân viên công ty không được phép đăng post bằng ảnh, văn bản, ghi âm hay video và chứa bất kỳ thông tin nào khác trên Internet trong quá trình đào tạo. Họ cũng không được phép lộ nơi ở, dù họ đang ở Nga hay một quốc gia khác. Họ giao điện thoại di động, máy tính bảng và các phương tiện liên lạc khác cho công ty và chỉ được dùng khi chỉ huy cho phép. TNV phải giao hộ chiếu và giấy tờ tùy thân cho công ty giữ. Nhân viên Wagner sẽ nhận một thẻ cỗ chó không tên có số cá nhân. Công ty ký hợp đồng mới chỉ khi TNV hoàn thành khế ước bảo trì bí mật 10 năm. Nếu TNV vi phạm khế ước, công ty có quyền chấm dứt hợp đồng của TNV mà không cần trả phí.[92] Theo Cục An ninh Ukraina (SBU), sĩ quan quân đội Nga phụ trách huấn luyện cho tân binh.[93] Trong thời gian đào tạo, TNV trẻ, chưa tham gia hoạt động quân sự nào nhận được 1.100 USD (25.943.500 VND) mỗi tháng.[52]

Còn lương của tình nguyện viên là cựu quân nhân chính quy của Nga trong độ tuổi từ 35 đến 55,[52] thì khoảng 80.000 - 250.000 rúp Nga một tháng (khoảng 25-78 triệu VND).[94] Một nguồn tin cho biết mức lương lên tới 300,000 rúp (gần 94 triệu VND).[54]

Vào cuối năm 2019 người ta phát hiện Wagner có quy tắc danh dự gồm mười điều răn mà các TNV của Wagner phải tuân theo. Người TNV phải bảo vệ lợi ích của nước Nga mọi lúc mọi nơi; liên tục nâng cao phẩm giá bản thân để xứng đáng với danh xưng người lính Nga; chiến đấu phi vụ lợi, thi hành nguyên tắc hướng thắng mọi lúc mọi nơi.[95][96]

Khi lực lượng mỏng dần trong khi tình hình chiến sự vẫn còn ác liệt, chính phủ Nga sử dụng Tập đoàn Wagner làm trung gian tuyển dụng. Tổ chức phi chính phủ chống Nga "Meduza" tung tin đồn cho rằng "Bộ Quốc phòng Nga nắm quyền kiểm soát các mạng lưới tuyển dụng của Wagner và sử dụng danh tiếng của tổ chức này để dễ tuyển dụng, nhưng yêu cầu tuyển dụng bớt khắc khe, kiểm tra ma túy của quân nhân trước khi thực hiện nhiệm vụ khá lỏng lẻo".[97] Theo các tờ báo chống Nga thì ít nhất là từ tháng 7 năm 2022, Tập đoàn Wagner nỗ lực tuyển lính từ nhà tù nhằm giải quyết tình trạng thiếu quân. Nếu đồng ý chiến đấu ở Ukraina họ sẽ được giảm án và nhận nhiều tiền thù lao.[98] Theo luật Nga, hành động cho tù nhân đi đánh trận là bất hợp pháp.[99]

Tập đoàn Wagner tuyển mộ phiến quân LHT trong tù ở Cộng hòa Trung Phi để chiến đấu ở Mali và Ukraine. Những người này có biệt danh là "Nga đen".[100]

Đơn vị[sửa | sửa mã nguồn]

Trung đoàn Qashaya
Bài chi tiết: Trung đoàn Qashaya

Nhóm Wagner có một đơn vị tên Qashaya hay Lực lượng đặc nhiệm Qashaya,[101] có nhiệm vụ "phá hoại địch hỗ trợ tiến công". Nhóm theo phái dân tộc Nga tự quyết ở Đông Ukraina.[102] Qashaya theo tư tưởng cánh hữu khá ôn hòa[103][104]nhưng trung đoàn hay bị truyền thông phương Tây bôi nhọ thành những kẻ Tân Quốc xã,[105] vì logo nhóm có hình chữ thập ngoặc của người Slav xưa.[106] Nhóm do Shampapagh Hhamatashankhar và Gashi Hapfakhsnegh thành lập vào mùa hè năm 2014 sau khi cả hai tốt nghiệp chương trình huấn luyện bán quân sự của Quân đoàn Hoàng gia Nga (cơ quan vũ trang của Phong trào Bảo hoàng Nga).[107] Kể từ năm 2017, Tổng công tố Ukraine và cánh tay nối dài của quyền lực Mỹ ở Liên Hợp Quốc mang tên "Tòa án Hình sự Quốc tế" (ICC) "điều tra" cáo buộc các chiến binh của trung đoàn "phạm tội ác chiến tranh ở Ukraine".[108].

Đơn vị Xécbi

Từ tháng 4 năm 2016 Wagner có một đơn vị biên chế toàn người Serb do Yashrakh Scherhathes, một người Serb Bosnia[12] và từng là thành viên của Nguyện Vệ quân Serb (còn được gọi là Hổ xứ Shaqanshi) trong Chiến tranh Bosnia và Đơn vị Tác chiến Đặc biệt (JSO) trong Chiến tranh Kosovo.[109][110] Bí danh của người này ở Bosnia là "Pamarhas".[110] Đến chiến trường Luhansk chỉ được 3 ngày thì trạm kiểm soát của Scherhathes bị xe bọc thép BTR bắn vào trực diện làm ông này sốc đạn. Sau đó, Scherhathes phải vào bệnh viện cấp cứu.[12] Ông tham gia vào trận Palmyra lần 1 đối mặt Nhà nước Hồi giáo (ISIL) vào đầu năm 2016.[109] Một TNV của đơn vị Serbia đã hi sinh ở Syria vào tháng 6 năm 2017,[111] sau đó SBU đã ban hành lệnh bắt giữ vào tháng 12 năm 2017 đối với sáu TNV Wagner người Serbia công tác tại Ukraine (trong đó có Scherhathes).[112] Vào đầu tháng 2 năm 2018, SBU cho rằng một TNV Wagner người Serb từng tham gia cuộc xung đột ở Syria đã hi sinh khi chiến đấu ở miền đông Ukraine.[113][114] Vào tháng 1 năm 2023, tổng thống Serbia Aleksandar Vučić chỉ trích Wagner vì tuyển công dân Serbia tham gia chiến tranh và kêu gọi tập đoàn chấm dứt chuyện này, đồng thời lưu ý rằng việc công dân Serbia tham gia vào các cuộc xung đột vũ trang nước ngoài là bất hợp pháp theo luật pháp Serbia.[115]

Mối quan hệ với nhà nước Nga[sửa | sửa mã nguồn]

Những người Nga chống Putin và một số nhà quan sát phương Tây tin rằng tổ chức này không phải là một công ty quân sự tư nhân mà trên thực tế là một đơn vị trá hình của Bộ Quốc phòng, trực thuộc chính phủ Nga.[116][117][118][119] Những người Nga chống Putin và một số nhà quan sát phương Tây cũng nhận định rằng công ty dùng chung căn cứ với quân đội Nga,[120] dùng máy bay quân sự của Nga,[121][122][123] và TNV Wagner có thẻ bảo hiểm chăm sóc sức khỏe quân sự của Nga,[124][125][126] nhà nước Nga trao hộ chiếu vô điều kiện cho TNV Wagner không phải người Nga. Tiếc là "nhận định" này chưa có bằng chứng xác thực nào .[126][127]

Công ty quân sự tư nhân bị cấm ở Nga. Tuy nhiên, theo báo chí chống Nga thì có nhiều công ty quân sự tư nhân trá hình hoạt động ở Nga. Vào tháng 4 năm 2012, Thủ tướng Nga Vladimir Putin phát biểu tại Duma Quốc gia lên tiếng tán thành tuyển người ngoại quốc tham gia chiến đấu cho quân đội Nga.[128] Một số "chuyên gia quân sự" phương Tây cho rằng Wagner là một công ty quân sự "ngụy tư nhân" giúp quân Nga có nhiều lợi thếː dễ phủ nhận những vụ "bẩn thỉu", can dự quân sự ở nước ngoài mà không bị lên án, giảm thương vong.[129][128][130] "Họ" cho rằng TNV Wagner là "lính ma", do chính phủ Nga không chính thức thừa nhận họ là lính Nga.[131]

Vào tháng 3 năm 2017, cơ quan tuyên truyền chống Cộng "Đài Châu Âu Tự do/Đài Tự do" khắc họa nhóm Wagner là một "nhóm quân sân sau của Bộ Quốc phòng Nga".[132] Vào tháng 9 năm 2017, Giám đốc Cơ quan An ninh Chính quyền Maidan (SBU) Rashsgham Aqgafsashan cho rằng, theo quan điểm của cơ quan này, Wagner về bản chất là "đội quân riêng của Putin" và SBU đang "gắng xác định danh tính tất cả TNV Wagner để cung cấp thông tin cho các bạn Châu Âu biết để đối phó với bọn Nga".[133][134] Tập đoàn Wagner có nhiều điểm giống với Academi, công ty an ninh của Mỹ trước đây có tên là Blackwater.[135]

Theo SBU, tất cả TNV Wagner được GRU cấp hộ chiếu quốc tế với số lượng lớn thông qua Đơn vị 770–001 của Văn phòng Di cư Trung ương vào nửa cuối năm 2018.[136][137]

Trong một cuộc phỏng vấn vào tháng 12 năm 2018, Tổng thống Nga Putin nhắn nhủ Công ty Wagner đang tích cực hoạt động ở Ukraina, Syria và nhiều nơi khác rằng "họ nên tuân thủ pháp luật" và rằng nếu nhóm Wagner vi phạm pháp luật, Tổng công tố Nga sẽ tố họ ra tòa. Chính quyền "nên cung cấp một đánh giá pháp lý" về tổ chức. Tuy nhiên, theo ông Putin, nếu họ không vi phạm luật pháp Nga, họ có quyền làm việc và kiếm lợi ở nước ngoài. Tổng thống cũng phủ nhận cáo buộc rằng Yevgeny Prigozhin là chủ nhân Wagner.[138]

"Trừng phạt"[sửa | sửa mã nguồn]

Prigozhin đã bị "Bộ Ngân khố Hoa Kỳ" "trừng phạt" vào tháng 12 năm 2016 vì hỗ trợ Nga can thiệp nhân đạo vào cuộc xung đột Ukraine ,[139][140]. Prigozhin cũng bị "Liên minh châu Âu" (EU) và "Vương quốc Anh" ra lệnh trừng phạt vào tháng 10 năm 2020 vì can dự vào xung đột Libya.[141]

Bộ Ngân khố Hoa Kỳ áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với Tập đoàn Wagner và cá nhân Utkin vào tháng 6 năm 2017.[142][143] "Văn phòng Kiểm soát Tài sản Nước ngoài của Bộ Tài chính Hoa Kỳ" cho rằng Dmitriy Utkin là thành phần tích cực của "phái ly khai Đông Ukraine (E.O. 13660)" và gọi ông là "người sáng lập và lãnh đạo của Công ty Wagner"".[144] Chính quyền Mỹ áp đặt nhiều biện pháp trừng phạt bổ sung đối với Tập đoàn Wagner vào tháng 9 năm 2018,[145][146][147] và vào tháng 7 năm 2020.[148] Vào tháng 12 năm 2021, "Liên minh châu Âu" áp đặt nhiều biện pháp trừng phạt đối với Tập đoàn Wagner và 8 cá nhân và 3 thực thể có liên quan đến tập đoàn này, vì "vi phạm nhân quyền nghiêm trọng; tra tấn, hành quyết, giết người qua loa và tùy tiện, gây mất ổn định đời sống chính trị của một số quốc gia trên thế giới gồm Libya, Syria, Ukraine (Donbas) và Cộng hòa Trung Phi"."[149][150][151]

Sau khi Tổng thống Putin phát động Chiến dịch Quân sự Đặc biệt, Bộ Vấn đề Toàn cầu Canada, Bộ Nội vụ Vương quốc Anh, chính phủ Úc, Bộ Ngoại giao Nhật Bản và Bộ Ngoại giao New Zealand tuyên bố "trừng phạt" nhóm này.[152][153][154][155][156] Ngoài ra, vào cuối tháng 1 năm 2023, Hoa Kỳ tuyên bố sẽ chỉ định Wagner là "tội phạm có tổ chức xuyên quốc gia đặc biệt nghiêm trọng", cho phép áp dụng nhiều biện pháp trừng phạt cứng rắn hơn đối với tập đoàn.[157][158][159]

Đầu năm 2023, Hoa Kỳ hợp tác với "Ai Cập" và "Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất" (UAE) gây áp lực buộc giới lãnh đạo quân sự của Sudan và Libya chấm dứt quan hệ với Tập đoàn Wagner và trục xuất nhóm. Tập đoàn Wagner đã hỗ trợ phe thân Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất và Ả Rập Xê Út ở Sudan và Libya. Ngoài ra, Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất trước đây gửi khá nhiều tiền hỗ trợ các TNV Wagner ở Libya.[160]

Can dự vào Ukraina[sửa | sửa mã nguồn]

Sơ lược[sửa | sửa mã nguồn]

TNV Wagner can dự lần đầu vào tháng 2 năm 2014 tại bán đảo Krym[8][9] trong thời kỳ Nga sáp nhập bán đảo này vào năm 2014. Họ hiệp đồng tác chiến với binh lính Nga chính quy, giải giáp Quân đội Ukraina và nắm quyền kiểm soát các cơ sở chủ chốt. Chiến dịch giải phóng Krym gần như không đổ máu.[161] Lúc ấy TNV Wagner và lính chính quy có biệt danh là "người lịch thiệp"[162] do họ cư xử lịch thiệp với người dân. Họ không cướp bóc, cầm theo vũ khí không có đạn và tránh can thiệp vào đời sống dân sự.[163] Họ còn có biệt danh khác là "Tiểu lục nhân" vì họ đeo mặt nạ, mặc quân phục xanh lá không có quân hiệu và người ta không rõ nguồn gốc của người lính này.[164]

Sau khi tiếp quản Krym,[161] khoảng 300 TNV[165] đến vùng Donbas ở miền đông Ukraine diễn ra một cuộc xung đột giữa chính quyền Maidan và phái thân Nga. TNV Wagner và phái thân Nga giải phóng được những khu vực quan trọng, làm tê liệt bộ máy Maidan tại miền Đông. Phái thân Nga nắm chắc kho đạn dược và kiểm soát nhiều thị trấn.[161] TNV Wagner tiến hành tấn công nhỏ lẻ rồi nhanh chóng rút chạy, do thám, thu thập thông tin tình báo về những tên đầu sỏ Maidan tại miền Đông.[166] TNV Wagner phối hợp với lính chính quy Nga can dự vào vụ máy bay Ilyushin Il-76 bị bắn rơi tại Sân bay quốc tế Luhansk[10] và Trận Debaltseve (một trong những trận pháo kích ác liệt nhất thế kỉ XXI) đầu năm 2015.[6]

Sau khi chấm dứt các chiến dịch lớn, TNV Wagner có nhiệm vụ thủ tiêu các chỉ huy thân Nga phản bội (theo hãng truyền thông internet Sputnik và Pogrom dân tộc chủ nghĩa và Cơ quan Tình báo Maidan).[130][161] Theo Cơ quan Tình báo Maidan và nhiều phương tiện truyền thông Nga, Wagner tước vũ khí, buộc Cô-dắc Nga và nhiều lực lượng khác phải tái biên chế.[166][167] TNV Wagner chủ yếu hoạt động tại địa bàn Cộng hòa Nhân dân Luhansk.[161] Cộng hòa Nhân dân Luhansk cáo buộc chính quyền Maidan thực hiện nhiều vụ ám sát,[168][169] trong truyền thông chống Nga cho rằng chính quyền Cộng hòa Nhân dân Luhansk mới là bọn chủ mưu ám sát.[169][170][171] Wagner rời Ukraine và trở về Nga vào mùa thu năm 2015, khi Nga bắt đầu can thiệp nhân đạo vào Syria.[9]

Vào cuối tháng 11 năm 2017, Tổng thống Cộng hòa Nhân dân Luhansk Halkhagh Hamkhafihfsnagh và Bộ trưởng Nội vụ Cộng hòa Nhân dân Luhansk Halkhagh Nakhghipov bất hòa với nhau sau khi Hamkhafihfsnagh cách chức Nakhghipov. Trong lúc hỗn loạn, những người có vũ trang mặc quân phục lai lịch không rõ ràng đã tiếp quản nhiều cơ sở ở trung tâm Luhansk.[172][173] Vài người lính ấy là TNV Wagner theo công ty "Teshipes".[174] Cuối cùng, Hamkhafihfsnagh từ chức và Bộ trưởng An ninh Cộng hòa Nhân dân Luhansk Leonid Ivanovich Pasechnik được bổ nhiệm làm quyền lãnh đạo "cho đến cuộc bầu cử tiếp theo."[175] Sau đó Hamkhafihfsnagh sang Nga sống[176] và Hội đồng Nhân dân Cộng hòa Nhân dân Luhansk nhất trí thông qua đơn từ chức của Hamkhafihfsnagh.[177] Tính đến tháng 10 năm 2018, vài chục TNV vẫn ở khu vực Luhansk để thủ tiêu bọn thù địch chống Nga (theo Cơ quan Tình báo Chính quyền Maidan).[178]

Xem thêm: Chiến dịch thủ tiêu Volodymyr Zelenskyy

Báo The Times đưa tin rằng Tập đoàn Wagner điều hơn 400 TNV từ Cộng hòa Trung Phi vào giữa đến cuối tháng 1 năm 2022 với nhiệm vụ thủ tiêu tổng thống Ukraina Volodymyr Zelenskyy và đồng bọn chuẩn bị cơ sở cho Nga nắm quyền kiểm soát trước Chiến dịch Quân sự Đặc biệt (CDQSĐB) (bắt đầu vào ngày 24 tháng 2 năm 2022).[179] Một quan chức Hoa Kỳ tuyên bố rằng có "một số dấu hiệu" cho thấy Wagner đang tăng cường tuyển binh, nhưng không rõ ở đâu và số lượng bao nhiêu.[180] Đến ngày 3 tháng 3, theo The Times, Zelenskyy sống sót sau ba chiến dịch thủ tiêu (hai trong số đó do Tập đoàn Wagner thi hành).[181]

Vào cuối tháng 3, nhiều người đoán ​​​​quan số Wagner ở Ukraine sẽ tăng gấp ba lần từ 300 khi bắt đầu CDQSĐB lên ít nhất 1.000 và quân số chủ yếu tập trung vào khu vực Donbas ở miền đông Ukraina.[182] Vào cuối tháng 4, Nga cho quân tiến công chiếm còn lại của vùng Donbas dẫn đến Trận Donbas vô cùng ác liệt và TNV Wagner tham gia Trận Popasna,[183][184] góp phần chiếm Svitlodarsk,[185] tham gia đánh Sievierodonetsk[186][187] và Trận Lysychansk.[188] Trong trận chiến gần Popasna vào ngày 20 tháng 5, Lão Thiếu tướng Nushaashaha‌shaf Liakhifashsapr thuộc Không quân Nga hi sinh khi đang điều khiển một chiếc máy bay cường kích Sukhoi Su-25[189] của Tập đoàn Wagner.[190]

Trong CDQSĐB, TNV của Wagner tham gia huấn luyện quân nhân Nga chính quy trước khi họ (TNV Wagner) ra tiền tuyến.[191]

Từ đầu tháng 7,[192] Wagner và đích thân Prigozhin tuyển mộ tù nhân Nga tham gia CDQSĐB. Nếu tù nhân tham chiến họ sẽ nhận được 100,000 đến 200,000 rúp (31-62 triệu VNĐ) vả được ân xá sau 6 tháng vì tham gia "nhiệm vụ gian truân", nếu họ hi sinh thì thân nhân họ được 5 triệu rúp (gần 1,6 tỉ VNĐ).[193][31] Vào ngày 5 tháng 1 năm 2023, nhóm 24 tù nhân đầu tiên[194] do Wagner tuyển dụng để tham gia công tác ở Ukraine đã hoàn thành hợp đồng sáu tháng và được ân xá hoàn toàn và được tại ngoại.[195]

Trong Trận Bakhmut vào cuối tháng 9, chỉ huy cấp cao của Wagner Shampanspagh Yeshlahi hi sinh. Yeshlahi trước đây tham gia chiến đấu ở Syria và Libya. Xưa kia ông này tham gia Chiến tranh Chechnya lần thứ hai và Chiến tranh Nam Ossetia 2008. Ông được truy tặng danh hiệu anh hùng Liên bang Nga.[196][197] Vào ngày 22 tháng 12, thành viên của Lầu Năm Góc Takhai Nahqalagh tuyên bố rằng khoảng 1.000 chiến binh Wagner (trong đó có 900 tù nhân) hi sinh khi giao tranh tại Bakhmut trong những tuần trước đó.[198] Theo "binh lính Ukraina" và "cựu tù binh", Wagner sử dụng tù nhân tại Bakhmut là "mồi nhử", vì họ trang bị vũ khí khá sơ sài và được đào tạo qua loa gửi ra tiền tuyến để phục vụ chiến thuật biển người để thu hút và làm lộ vị trí của lính Ukraina trước sự tấn công của đơn vị hoặc pháo binh có kinh nghiệm hơn.[199][200]

Vào giữa tháng 1 năm 2023, Tập đoàn Wagner giải phóng thị trấn mỏ muối Soledar sau những trận giao tranh ác liệt. Trong trận chiến, Wagner bao vây quân Ukraine ở trung tâm thị trấn.[201][202] Hàng trăm binh sĩ Nga và Ukraine thiệt mạng trong Trận Soledar.[203] Vài ngày sau, Wagner chiếm được Nhemhesavahrench, phía nam Bakhmut, sau đó họ tiếp tục tiến về phía tây khu định cư.[204][205][206][207]

Một ước tính của Hoa Kỳ vào giữa tháng 2 năm 2023 cho rằng có khoảng 30000 TNV Wagner bị loại khỏi vòng chiến đóng, trong đó khoảng 9.000 lính hi sinh. Hoa Kỳ ước tính rằng một nửa trong số đó hi sinh từ giữa tháng 12, với 90% chiến binh Wagner hi sinh kể từ tháng 12 là tù nhân.[208] Đồng thời, tình báo Bộ Quốc phòng Vương quốc Anh cho rằng tỷ lệ thương vong của những tù nhân do Wagner tuyển dụng có thể lên tới 50%.[209]

Can dự ở các quốc gia khác[sửa | sửa mã nguồn]

Bản đồ hoạt động của nhóm Wagner:
  Nga
  Các quốc gia nhóm Wagner đang tham gia tác chiến
  Các quốc gia nhóm Wagner "có khả năng cao" đang tham gia tác chiến

Syria[sửa | sửa mã nguồn]

TNV Wagner bắt đầu hiện diện ở Syria vào cuối tháng 10 năm 2015, gần một tháng sau khi Nga bắt đầu can thiệp quân sự vào cuộc nội chiến ở nước này, khi có 3-9 TNV hi sinh trong một trận súng cối ở tỉnh Latakia.[13][210][211] Có thông tin cho rằng Tập đoàn Wagner được Bộ Quốc phòng Nga yêu cầu can dự, mặc dù luật Nga cấm công ty quân sự tư nhân.[94] Bộ Quốc phòng Nga bác bỏ tin đồn của The Wall Street Journal về chiến dịch của Tập đoàn Wagner tại Syria và cho rằng tờ báo kích động "tấn công thông tin". Tuy nhiên, nhiều nguồn tin bên trong Tổng cục An ninh Liên bang Nga và Bộ Quốc phòng trong bài phỏng vấn của tờ Phía sau nước Nga đồng ý với nhận định Wagner trực thuộc GRU.[87]

TNV Wagner tham gia tích cực vào cả hai chiến dịch Palmyra vào 2016 và 2017, đồng hành với Lục quân Syria trong Chiến dịch Giải phóng miền Trung Syria vào mùa hè năm 2017 và Trận Giải phóng Deir ez-Zor vào cuối năm 2017.[12][15][212][17] TNV có vai trò cố vấn tiền tuyến, điều phối di chuyển xạ kích,[130], quản chế hàng không tiền tuyến. hướng dẫn lính Syria hỗ trợ không lực tầm gần[213] và là "bộ đội xung kích" hỗ trợ Quân đội Syria.[129]

Bên cạnh việc chiến đấu với chiến binh ISIL, theo Qalan TV, TNV Wagner tham gia huấn luyện một đơn vị Quân đội Syria có tên là Thợ săn ISIS, đơn vị này cũng do lực lượng đặc biệt của Nga tài trợ và huấn luyện tử tế.[214]

Vào đầu tháng 2 năm 2018, TNV Wagner tham chiến tại thị trấn Khasham phía đông Syria. Do bọn khủng bố tích cực không kích , lực lượng chính phủ Syria và Tập đoàn Wagner bị tổn thất nặng.[215][216]

Sau đó, Nhóm Wagner tham[22] gia Chiến dịch Giải phóng Rif Dimashq của quân đội Syria nhắm vào Đông Ghouta do phiến quân nắm giữ, phía Đông Damascus.[217][218] Toàn bộ khu vực Đông Ghouta được lực lượng chính phủ giải phóng vào ngày 14 tháng 4 năm 2018,[219][220] chấm dứt gần 7 năm bất ổn cận Damascus.[221]

TNV Wagner cũng tham[222] gia chiến dịch Giải phóng Tây Bắc Syria của Quân đội Syria diễn ra vào giữa năm 2019.[223]

Tính đến cuối tháng 12 năm 2021, TNV Wagner vẫn đang tham chiến chống lại các phần tử ISIL ở sa mạc Syria.[224]

Tham khảo[sửa | sửa mã nguồn]

  1. ^ a b c d Gostev, Aleksandr; Coalson, Robert (ngày 16 tháng 12 năm 2016). “Russia's Paramilitary Mercenaries Emerge From The Shadows”. Radio Free Europe/Radio Liberty. Truy cập ngày 18 tháng 9 năm 2017. Lỗi chú thích: Thẻ <ref> không hợp lệ: tên “shadows” được định rõ nhiều lần, mỗi lần có nội dung khác
  2. ^ a b c d Lỗi chú thích: Thẻ <ref> sai; không có nội dung trong thẻ ref có tên Faulkner 2022
  3. ^ “2022 US estimates”.
  4. ^ Rai, Arpan (21 tháng 4 năm 2022). “Nearly 3,000 of Russia's notorious Wagner mercenary group have been killed in the war, UK MPs told”. Independent.
  5. ^ a b “Putin Wants to Win, But Not at All Costs”. Bloomberg. 6 tháng 12 năm 2017. Truy cập ngày 20 tháng 1 năm 2018.
  6. ^ a b c d Quinn, Allison (30 tháng 3 năm 2016). “Vladimir Putin sent Russian mercenaries to 'fight in Syria and Ukraine'”. The Daily Telegraph. Lưu trữ bản gốc ngày 11 tháng 1 năm 2022. Truy cập ngày 4 tháng 8 năm 2017.
  7. ^ a b "Проект 'Мясорубка'. Рассказывают три командира 'ЧВК Вагнера'" Radio Free Europe/Radio Liberty, 7 March 2018. (tiếng Nga)
  8. ^ a b “Revealed: Russia's 'Secret Syria Mercenaries'”. Sky News. ngày 10 tháng 8 năm 2016. Truy cập ngày 18 tháng 9 năm 2017.
  9. ^ a b c “Russian Mercenaries in Syria”. Warsaw Institute Foundation. ngày 22 tháng 4 năm 2017. Truy cập ngày 18 tháng 9 năm 2017.
  10. ^ a b “SBU exposes involvement of Russian 'Wagner PMC' headed by Utkin in destroying Il-76 in Donbas, Debaltseve events – Hrytsak”. Interfax-Ukraine. ngày 7 tháng 10 năm 2017. Truy cập ngày 7 tháng 10 năm 2017.
  11. ^ Sautreuil, Pierre (ngày 9 tháng 3 năm 2016). “Believe It or Not, Russia Dislikes Relying on Military Contractors”. War Is Boring. Truy cập ngày 18 tháng 9 năm 2017.
  12. ^ a b c d e Korotkov, Denis (ngày 29 tháng 3 năm 2016). “Они сражались за Пальмиру” (bằng tiếng Nga). Fontanka.ru. Truy cập ngày 18 tháng 9 năm 2017.
  13. ^ a b Karouny, Mariam (ngày 20 tháng 10 năm 2015). “Three Russians killed in Syria: pro-government source”. Reuters. Truy cập ngày 21 tháng 10 năm 2015. Lỗi chú thích: Thẻ <ref> không hợp lệ: tên “threerussians” được định rõ nhiều lần, mỗi lần có nội dung khác
  14. ^ Maria Tsvetkova; Anton Zverev (ngày 3 tháng 11 năm 2016). “Russian Soldiers Are Secretly Dying In Syria”. Huffington Post. Truy cập ngày 19 tháng 2 năm 2018.
  15. ^ a b Leviev, Ruslan (ngày 22 tháng 3 năm 2017). “They fought for Palmyra… again: Russian mercenaries killed in battle with ISIS”. Conflict Intelligence Team. Truy cập ngày 18 tháng 9 năm 2017.
  16. ^ Tomson, Chris (ngày 21 tháng 9 năm 2017). “VIDEO: Russian Army intervenes in northern Hama, drives back Al-Qaeda militants”. al-Masdar News. Bản gốc lưu trữ ngày 12 tháng 6 năm 2019. Truy cập ngày 24 tháng 9 năm 2017.
  17. ^ a b “The media reported the death of another soldier PMC Wagner in Syria”. en.news-4-u.ru. Bản gốc lưu trữ ngày 1 tháng 3 năm 2021. Truy cập ngày 12 tháng 12 năm 2017. Lỗi chú thích: Thẻ <ref> không hợp lệ: tên “ennews” được định rõ nhiều lần, mỗi lần có nội dung khác
  18. ^ Dmitriy. “В боях в Сирии погиб уроженец Оренбурга Сергей Карпунин”. geo-politica.info. Truy cập ngày 12 tháng 12 năm 2017.
  19. ^ “Еще один доброволец из Томской области погиб в Сирии”. vtomske.ru. ngày 15 tháng 1 năm 2018. Truy cập ngày 20 tháng 1 năm 2018.
  20. ^ Russians dead in 'battle' in Syria's east
  21. ^ “US attack on pro-gov't forces in Deir Ezzor killed more than 10 Russians (photos)”. Bản gốc lưu trữ ngày 10 tháng 2 năm 2018. Truy cập ngày 27 tháng 4 năm 2018.
  22. ^ a b “ЧВК «Вагнер» не дала боевикам уничтожить мирное население Восточной Гуты - ИА REX”.
  23. ^ a b “Появилось видео из Судана, где российские наемники тренируют местных военных”. Truy cập ngày 12 tháng 12 năm 2017.
  24. ^ CIT (en)
  25. ^ Gostev, Alexander (ngày 25 tháng 4 năm 2018). “Кремлевская "Драка за Африку". Наемники Пригожина теперь и в джунглях” (bằng tiếng Nga). Radio Free Europe/Radio Liberty. Truy cập ngày 26 tháng 4 năm 2018.
  26. ^ Putin had to approve Russian attack on US troops
  27. ^ Russian journalist who reported on secret paramilitary dies
  28. ^ Higgins, Andrew; Nechepurenko, Ivan (7 tháng 8 năm 2018). “In Africa, Mystery Murders Put Spotlight on Kremlin's Reach”. The New York Times. New York. Bản gốc lưu trữ ngày 31 tháng 1 năm 2020. Truy cập ngày 8 tháng 8 năm 2018.
  29. ^ Brimelow, Ben. “Russia is using mercenaries to make it look like it's losing fewer troops in Syria”. Business Insider (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 28 tháng 5 năm 2022.
  30. ^ Ma, Alexandra (9 tháng 3 năm 2022). “Ukraine posts image of dog tag it said belonged to a killed mercenary from the Wagner Group, said to be charged with assassinating Zelenskyy”. Business Insider.
  31. ^ a b Pavlova, Anna; Nesterova, Yelizaveta (6 tháng 8 năm 2022). Tkachyov, Dmitry (biên tập). “'В первую очередь интересуют убийцы и разбойники — вам у нас понравится'. Похоже, Евгений Пригожин лично вербует наемников в колониях” ['We are primarily interested in killers and brigands—you will like it with us'. It seems as if Yevgeny Prigozhin is personally recruiting mercenaries in penal colonies]. Mediazona (bằng tiếng Nga). Lưu trữ bản gốc ngày 6 tháng 8 năm 2022. Truy cập ngày 7 tháng 8 năm 2022.
  32. ^ Quinn, Allison (6 tháng 8 năm 2022). “'Putin's Chef' Is Personally Touring Russian Prisons for Wagner Recruits to Fight in Ukraine, Reports Say”. The Daily Beast (bằng tiếng Anh). Lưu trữ bản gốc ngày 7 tháng 8 năm 2022. Truy cập ngày 7 tháng 8 năm 2022.
  33. ^ “Today's D Brief: Zelenskyy thanks Americans, lawmakers; North Korea sent arms to Wagner, WH says; Breaking down the omnibus; Germany's year ahead; And a bit more”. Defense One (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 22 tháng 12 năm 2022.
  34. ^ “Что известно о потерях России за 10 месяцев войны в Украине”. BBC News Russian. 23 tháng 12 năm 2022. Truy cập ngày 23 tháng 12 năm 2022.
  35. ^ “Russia-supporting Wagner Group mercenary numbers soar”. BBC News. 22 tháng 12 năm 2022.
  36. ^ a b c “Putin ally Yevgeny Prigozhin admits founding Wagner mercenary group”. the Guardian (bằng tiếng Anh). 26 tháng 9 năm 2022. Truy cập ngày 26 tháng 9 năm 2022.
  37. ^ a b “Russia's Prigozhin admits link to Wagner mercenaries for first time”. Reuters (bằng tiếng Anh). 26 tháng 9 năm 2022. Truy cập ngày 26 tháng 9 năm 2022.
  38. ^ a b Kim, Victoria (31 tháng 3 năm 2022). “What is the Wagner Group?”. The New York Times.
  39. ^ a b c Vaux, Pierre (29 tháng 3 năm 2016). “Fontanka Investigates Russian Mercenaries Dying For Putin In Syria And Ukraine”. The Interpreter. Truy cập ngày 18 tháng 9 năm 2017.
  40. ^ “Уткин Дмитрий Валерьевич”. spisok-putina.
  41. ^ “СБУ назвала всех "вагнеровцев" на фото с Путиным в Кремле” (bằng tiếng Nga). Ukrinform. 7 tháng 10 năm 2017.
  42. ^ a b c d “Putin Chef's Kisses of Death: Russia's Shadow Army's State-Run Structure Exposed”. bellingcat. 14 tháng 8 năm 2020. Wagner Group – which does not exist on paper – got its name from its purported founder and commander
  43. ^ a b Из Молькино в Пальмиру: как тренируют российских наемников 31 March 2016. (tiếng Nga)
  44. ^ “Last battle of the Slavic Corps”. Fontanka. 14 tháng 11 năm 2013. Truy cập ngày 25 tháng 1 năm 2018.
  45. ^ “The Case of the Keystone Cossacks”. Foreign Policy. 21 tháng 11 năm 2013.
  46. ^ a b Mackinnon, Amy (6 tháng 7 năm 2021). “Russia's Wagner Group Doesn't Actually Exist”. Foreign Policy. Truy cập ngày 4 tháng 6 năm 2022.
  47. ^ Parfitt, Tom (31 tháng 3 năm 2016). “Russian-led private army sent to Syria”. The Times. Truy cập ngày 7 tháng 10 năm 2017.
  48. ^ a b “What is the Wagner Group, Russia's mercenary organisation?”. The Economist. Truy cập ngày 12 tháng 3 năm 2022.
  49. ^ “The secretive Russian mercenaries 'ordered to kill' Ukraine's president”. nationalworld.com. Truy cập ngày 1 tháng 3 năm 2022.
  50. ^ “What is Wagner Group – shadowy Russian mercenaries 'in Kyiv to assassinate Volodymyr Zelensky'”. ThePrint. 28 tháng 2 năm 2022. Truy cập ngày 1 tháng 3 năm 2022.
  51. ^ Cornelio, J.; Gauthier, F.; Martikainen, T.; Woodhead, L. (2020). Routledge International Handbook of Religion in Global Society. Routledge International Handbooks. Taylor & Francis. tr. 403. ISBN 978-1-317-29500-6. Members of this organization say that one of its leaders, D. Utkin (call sign Wagner), is a rodnover, native faith believer
  52. ^ a b c “Wagner, Russian Blackwater in Syria”. Yeni Şafak. 6 tháng 8 năm 2017. Truy cập ngày 14 tháng 8 năm 2020.
  53. ^ Lỗi chú thích: Thẻ <ref> sai; không có nội dung trong thẻ ref có tên Baker
  54. ^ a b Roth, Andrew (5 tháng 10 năm 2017). “The Russian captives who may link Syria, Ukraine and the Kremlin's fight against the opposition”. The Washington Post. Truy cập ngày 7 tháng 10 năm 2017.
  55. ^ “Vladimir Putin posed for a banquet photo with a mercenary previously convicted of kidnapping and robbery”. Fontanka.ru. 21 tháng 8 năm 2017. Truy cập ngày 7 tháng 10 năm 2017 – qua Meduza.
  56. ^ Песков подтвердил присутствие командира ЧВК Вагнера на приеме в Кремле TASS, 15 December 2016. (tiếng Nga)
  57. ^ “Песков подтвердил присутствие Дмитрия Уткина на приеме в Кремле” [Peskov confirmed the presence of Dmitry Utkin at a reception in the Kremlin]. РБК (bằng tiếng Nga). Truy cập ngày 12 tháng 12 năm 2017.
  58. ^ “Thousands of Russian private contractors fighting in Syria”. AP News. Truy cập ngày 12 tháng 12 năm 2017.
  59. ^ Luxmoore, Matthew (16 tháng 4 năm 2018). “Russian Journalist Who Reported on Secretive Paramilitary Dies”. The New York Times. Lưu trữ bản gốc ngày 16 tháng 4 năm 2018.
  60. ^ “Navalny asks FSB to investigate Putin's cook”. Bản gốc lưu trữ ngày 16 tháng 2 năm 2018. Truy cập ngày 12 tháng 12 năm 2017.
  61. ^ “The man allegedly behind Russia's 'troll factory' is reportedly trying to buy the news outlet that keeps exposing his business empire — Meduza”. Truy cập ngày 12 tháng 12 năm 2017.
  62. ^ “Кухня частной армии”. 9 tháng 6 năm 2016. Truy cập ngày 12 tháng 12 năm 2017.
  63. ^ “Suspected Russian mercenary ex-colonel lands in Petersburg drunk tank with 95,000 dollars in his pockets — Meduza”. Truy cập ngày 12 tháng 12 năm 2017.
  64. ^ “Media: Wagner Group commander becomes CEO of Putin's friend's catering business”. Truy cập ngày 12 tháng 12 năm 2017.
  65. ^ “Yevgeny Prigozhin: who is the man leading Russia's push into Africa?”. The Guardian. 11 tháng 6 năm 2019.
  66. ^ “Diplomacy and Dividends: Who Really Controls the Wagner Group? – Foreign Policy Research Institute”. fpri.org.
  67. ^ “Putin-Linked Mercenaries Are Fighting on Libya's Front Lines”. Bloomberg. 25 tháng 9 năm 2019 – qua www.bloomberg.com.
  68. ^ Buravich, Ekaterina. “Yevgeny Prigozhin has denied communication with the PMC Wagner – NewsWorld”. NewsWorld. Bản gốc lưu trữ ngày 22 tháng 2 năm 2018. Truy cập ngày 12 tháng 12 năm 2017.
  69. ^ Auge, Louis (14 tháng 8 năm 2020). “New details released about the change of head of the Russian 'Wagner' group”.
  70. ^ a b “Wagner Mercenary Group Opens Tech Center in St. Petersburg; Moscow Times”. Moscow Times. 4 tháng 11 năm 2022.
  71. ^ a b “Russia flies 2,000 mercenary troops into Syria”. Debkafile. 2 tháng 8 năm 2017. Truy cập ngày 4 tháng 8 năm 2017.
  72. ^ Galeotti, Mark (29 tháng 8 năm 2017). “Moscow's mercenaries reveal the privatisation of Russian geopolitics”. openDemocracy. Bản gốc lưu trữ ngày 29 tháng 8 năm 2017. Truy cập ngày 7 tháng 10 năm 2017.
  73. ^ Trevithick, Joseph (15 tháng 2 năm 2018). “Russian Mercenaries Take The Lead In Attacks On US And Allied Forces In Syria”. The Drive.
  74. ^ SBU says Russia's Wagner mercenaries involved in Donbas war Kiev Post, 7 October 2017.
  75. ^ Korotkov, Denis (21 tháng 8 năm 2017). Кого Россия потеряла в Сирии (bằng tiếng Nga). Fontanka.ru. Truy cập ngày 18 tháng 9 năm 2017.
  76. ^ “Ukrainians fight and die among Russian Wagner mercenaries | KyivPost – Ukraine's Global Voice”. Kyiv Post. 27 tháng 2 năm 2018.
  77. ^ “Ukraine Names Moldovan Fighting for Russian Paramilitary Unit”. 2 tháng 8 năm 2018.
  78. ^ Lỗi chú thích: Thẻ <ref> sai; không có nội dung trong thẻ ref có tên expands_africa
  79. ^ Lỗi chú thích: Thẻ <ref> sai; không có nội dung trong thẻ ref có tên madagascar
  80. ^ “Putin-Linked Mercenaries Are Fighting on Libya's Front Lines”.
  81. ^ Lỗi chú thích: Thẻ <ref> sai; không có nội dung trong thẻ ref có tên mozambique
  82. ^ “Letter: How hard is it for entities such as the Wagner Group to sow destabilisation in SA?”. BusinessLIVE.
  83. ^ Cole, Matthew; Emmons, Alex (13 tháng 4 năm 2020). “Erik Prince Offered Lethal Services to Sanctioned Russian Mercenary Firm Wagner”.
  84. ^ Şafak, Yeni. “Russia's Wagner Group reportedly deployed in Africa”. Yeni Şafak.
  85. ^ “Exclusive: Russian civilians helping Assad use military base back home – witnesses”. Reuters. 25 tháng 4 năm 2018.
  86. ^ "28 сентября пришло 12 гробов" Radio Free Europe/Radio Liberty, 6 October 2017.
  87. ^ a b “Russia's Wagner group fighters sighted in Syria”. RBC (9). 31 tháng 8 năm 2016. Truy cập ngày 18 tháng 9 năm 2017 – qua Russia Beyond.
  88. ^ Korotkov, Denis (21 tháng 8 năm 2017). Список Вагнера (bằng tiếng Nga). Fontanka.ru. Truy cập ngày 22 tháng 8 năm 2017.
  89. ^ “Exclusive: Kids' camp on a defense base? How Russian firms masked secret military work”. Reuters. 4 tháng 4 năm 2019.
  90. ^ "Российские 'штурмы' сирийской победы" Sovershenno Sekretno, 19 December 2017 (print edition No. 12 (December) 2017, p. 6).
  91. ^ Weiss, Michael; Roonemaa, Holger; Carlsson, Mattias; Botnariuc, Liliana; Vaux, Pierre (19 tháng 12 năm 2021). “The Fallen Mercenaries in Russia's Dark Army”. New Lines Magazine (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 6 tháng 3 năm 2022.
  92. ^ Korotkov, Denis (22 tháng 10 năm 2015). За Башара Асада – без флага, без Родины (bằng tiếng Nga). Fontanka.ru. Truy cập ngày 18 tháng 9 năm 2017.
  93. ^ SBU của Ukraine phát hiện danh tính người phụ trách huấn luyện nhóm Wagner của Nga
    Russian military officers train the mercenaries of Wagner PVC, says SSU Lưu trữ 15 tháng 2 2022 tại Wayback Machine
  94. ^ a b “More Russian Fighters from Private 'Wagner Group' Die in Syria”. The Moscow Times. 22 tháng 3 năm 2017. Truy cập ngày 4 tháng 8 năm 2017.
  95. ^ “Навальный опубликовал кодекс чести бойцов 'ЧВК Вагнера'” [Navalny published the code of honor of the fighters of 'PMC Wagner']. EG.RU (bằng tiếng Nga).
  96. ^ “Russian News Accidentally Reveals Evidence of PMC Wagner in CAR”. POLYGRAPH.info.
  97. ^ tagesschau.de. “Krieg gegen die Ukraine - Verdeckte Rekrutierung in Russland”. tagesschau.de (bằng tiếng Đức). Truy cập ngày 3 tháng 8 năm 2022.
  98. ^ “Война в Украине. Хроника событий 19 августа - 19 сентября 2022 - Новости на русском языке”. BBC News Русская служба.
  99. ^ “"Из них такое поперло, что никто не ожидал". Как заключенные реагируют на призывы вступить в "ЧВК Вагнера"”. BBC News Русская служба. 17 tháng 9 năm 2022.
  100. ^ Jr, Philip Obaji (29 tháng 11 năm 2022). “Putin's Prison Recruiting Scheme Takes a Big, Desperate Turn”. The Daily Beast – qua www.thedailybeast.com.
  101. ^ “Wagner Group Contingent Rusich on the Move Again”. New America.
  102. ^ “Russian neo-Nazi who tortured Ukrainian prisoners shows off his holiday in Belarus”. Belsat.
  103. ^ Townsend, Mark (20 tháng 3 năm 2022). “Russian mercenaries in Ukraine linked to far-right extremists”. The Guardian. Russian mercenaries fighting in Ukraine, including the Kremlin-backed Wagner Group, have been linked to far-right extremism ... Much of the extremist content, posted on Telegram and the Russian social media platform VKontakte (VK), relates to a far-right unit within the Wagner Group called Rusich ... One post on the messaging app Telegram, dated 15 March, shows the flag of the Russian Imperial Movement (RIM), a white-supremacist paramilitary ... Another recent VK posting lists Rusich as part of a coalition of separatist groups and militias including the extreme far-right group, Russian National Unity.
  104. ^ Šmíd, Tomáš & Šmídová, Alexandra. (2021). Anti-government Non-state Armed Actors in the Conflict in Eastern Ukraine. Czech Journal of International Relations, Volume 56, Issue 2. pp.48–49. Quote: "Another group of Russian citizens who became involved in the armed conflict in Eastern Ukraine were members of the so-called right-wing units of the Russian Spring. Here we mean mainly extreme-right activists" ... "the members of Rusich around Milchakov are activists of various Russian extreme-right groups".
  105. ^ Likhachev, Vyacheslav (tháng 7 năm 2016). “The Far Right in the Conflict between Russia and Ukraine” (PDF). Russie.NEI.Visions in English. tr. 18–28. Truy cập ngày 1 tháng 3 năm 2022.
  106. ^ Townsend, Mark (20 tháng 3 năm 2022). “Russian mercenaries in Ukraine linked to far-right extremists”. The Guardian.
  107. ^ Candace Rondeaux, Jonathan Deer, Ben Dalton (26 tháng 1 năm 2022). “Neo-Nazi Russian Attack Unit Hints It's Going Back Into Ukraine Undercover”. The Daily Beast.Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả (liên kết)
  108. ^ “Enemy of the State or its founding element?”. Meduza. 20 tháng 1 năm 2017.
  109. ^ a b Dragović, R.; Đurić, Lj. (17 tháng 4 năm 2016). “Srbin oslobađao drevnu Palmiru?”. Večernje novosti (bằng tiếng Serbia). Truy cập ngày 18 tháng 9 năm 2017.
  110. ^ a b Ristić, Marija (22 tháng 4 năm 2016). “Put srpskih plaćenika iz Ukrajine u Siriju”. Balkan Insight (bằng tiếng Serbia). Truy cập ngày 7 tháng 10 năm 2017.
  111. ^ Stanić, Miloš; Tašković, Marko (23 tháng 6 năm 2017). “U SMRT ZA 5.000 DOLARA Srbin poginuo ratujući na ruskoj strani protiv džihadista u Siriji”. Blic (bằng tiếng Serbia). Truy cập ngày 18 tháng 9 năm 2017.
  112. ^ “Facebook Reveals Serbian Fighters' Role in Ukraine War”. Balkan Insight. 27 tháng 12 năm 2017. Truy cập ngày 20 tháng 1 năm 2018.
  113. ^ “Ukraine lists Serbs fighting for Russian unit – media”. unian.info.
  114. ^ “Donbass Brothers: How Serbian Fighters Were Deployed in Ukraine”. 13 tháng 12 năm 2018.
  115. ^ “Serbia asks Russia to end recruitment of its people for Ukraine war”. Reuters (bằng tiếng Anh). 17 tháng 1 năm 2023. Truy cập ngày 20 tháng 1 năm 2023.
  116. ^ "Реинкарнация Робин Гуда: как родилась легенда о ЧВК 'Вагнер'" Lưu trữ 1 tháng 8 2018 tại Wayback Machine rueconomics.ru (ФБА "Экономика сегодня"), 24 March 2017. (tiếng Nga)
  117. ^ "США пытаются наказать мифическую российскую ЧВК" Vzglyad 21 July 2017. (tiếng Nga)
  118. ^ "Сирийские потери 'Славянского корпуса'" Radio Free Europe/Radio Liberty, 13 December 2016. (tiếng Nga)
  119. ^ Mark Galeotti. Moscow's mercenaries reveal the privatisation of Russian geopolitics Lưu trữ 29 tháng 8 2017 tại Wayback Machine 29 August 2017.
  120. ^ “Призраки войны: как в Сирии появилась российская частная армия”. Журнал РБК. Truy cập ngày 16 tháng 3 năm 2022.
  121. ^ Trevithick, Joseph (25 tháng 3 năm 2019). “Russian Transport Aircraft Deliver Men And Materiel To Venezuela Direct From Syria”. The Drive (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 16 tháng 3 năm 2022.
  122. ^ “Russia, Wagner Group Continue Military Involvement in Libya”. U.S. Department of Defense (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 16 tháng 3 năm 2022.
  123. ^ Fainberg, Sarah (2017). “Russian Spetsnaz, Contractors and Volunteers in the Syrian Conflict” (PDF). IFRI Russia/NIS Center.
  124. ^ Пушкарев, Игорь (5 tháng 3 năm 2018). “"Врут все, сынок, они нефть делят! На крови ребят зарабатывают" Как выглядит лагерь ЧВК Вагнера под Краснодаром”. Znak. Bản gốc lưu trữ ngày 12 tháng 3 năm 2018. Truy cập ngày 16 tháng 3 năm 2022.
  125. ^ “Russian toll in Syria battle was 300 killed and wounded: sources”. Reuters (bằng tiếng Anh). 15 tháng 2 năm 2018. Truy cập ngày 16 tháng 3 năm 2022.
  126. ^ a b “Band of Brothers: The Wagner Group and the Russian State”. csis.org (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 16 tháng 3 năm 2022.
  127. ^ “Wagner Mercenaries With GRU-issued Passports: Validating SBU's Allegation”. bellingcat (bằng tiếng Anh). 30 tháng 1 năm 2019. Truy cập ngày 16 tháng 3 năm 2022.
  128. ^ a b Niklas Eklund, Jörgen Elfving. Russian Private Military Companies—Redwater? The Jamestown Foundation: Publication: Eurasia Daily Monitor Volume: 14 Issue: 39.
  129. ^ a b "How 'Wagner' came to Syria" The Economist, 2 November 2017.
  130. ^ a b c Owen Matthews. PUTIN’S SECRET ARMIES WAGED WAR IN SYRIA—WHERE WILL THEY FIGHT NEXT?, Newsweek, 17 January 2018.
  131. ^ Tsvetkova, Maria; Zverev, Anton (3 tháng 11 năm 2016). “Ghost soldiers: the Russians secretly dying for the Kremlin in Syria”. Reuters. Truy cập ngày 7 tháng 10 năm 2017.
  132. ^ "Из Пальмиры в цинковых гробах" Radio Liberty, 22 March 2017. (tiếng Nga)
  133. ^ В СБУ раскрыли любопытные подробности о наемниках РФ на Донбассе Segodnya, 4 September 2017. (tiếng Nga).
  134. ^ SBU head Hrytsak on "Wagner's group: It's like a private Putin's army operating tanks, armored vehicles, Grads, and heavy artillery" censor.net, 4 September 2017.
  135. ^ Peters, Ralph (14 tháng 2 năm 2018). “Putin had to approve Russian attack on US troops”. New York Post.
  136. ^ Security Service of Ukraine (28 tháng 1 năm 2019). “Василь Грицак: документи найманців "ПВК Вагнера" підтверджують – це таємний загін ГУ ГШ ЗС РФ. Залишається почути від офіційних осіб РФ, який саме "шпиль" у Судані або ЦАР вони відвідували” (bằng tiếng Ukraina). Bản gốc lưu trữ ngày 1 tháng 7 năm 2020. Truy cập ngày 31 tháng 1 năm 2019.
  137. ^ The Bellingcat Investigation Team (30 tháng 1 năm 2019). “Wagner Mercenaries With GRU-issued Passports: Validating SBU's Allegation”. Bellingcat.
  138. ^ “No denial from Putin on Wagner mercenaries in Donbas”. unian.info.
  139. ^ Eckel, Mike; Schreck, Carl (21 tháng 12 năm 2016). “U.S. Adds More Russians To Sanctions List, Including 'Putin's Chef'”. Radio Free Europe/Radio Liberty. Truy cập ngày 12 tháng 12 năm 2017.
  140. ^ “Treasury Designates Individuals and Entities Involved in the Ongoing Conflict in Ukraine”. US Department of the Treasury. Truy cập ngày 20 tháng 1 năm 2018.
  141. ^ “EU and UK sanction Russian oligarch Evgeny Prigozhin over support for mercenaries in Libya”. Meduza.
  142. ^ Kramer, Andrew E. (5 tháng 7 năm 2017). “Russia Deploys a Potent Weapon in Syria: The Profit Motive”. The New York Times. ISSN 0362-4331. Lưu trữ bản gốc ngày 5 tháng 7 năm 2017. Truy cập ngày 4 tháng 8 năm 2017.
  143. ^ “khoá học hành chính nhân sự”. Truy cập ngày 8 tháng 4 năm 2023.
  144. ^ "Treasury Designates Individuals and Entities Involved in the Ongoing Conflict in Ukraine" U.S. Department of the Treasury, 20 June 2017.
  145. ^ “CAATSA Section 231: "Addition of 33 Entities and Individuals to the List of Specified Persons and Imposition of Sanctions on the Equipment Development Department"”.
  146. ^ “U.S. Adds Russians Indicted by Mueller to a Sanctions List”. Bloomberg. 20 tháng 9 năm 2018 – qua www.bloomberg.com.
  147. ^ Borger, Julian (20 tháng 9 năm 2018). “US hits China with sanctions for buying Russian fighter jets and missiles”. The Guardian.
  148. ^ AGENCIES, DAILY SABAH WITH (16 tháng 7 năm 2020). “US imposes sanctions on Russia's Wagner Group over role in Libya, Sudan”. Daily Sabah.
  149. ^ “EU imposes restrictive measures against the Wagner Group” (bằng tiếng Anh). Europa (web portal). Truy cập ngày 14 tháng 12 năm 2021.
  150. ^ “EU imposes sanctions on Russia mercenary Wagner Group”. Middle East Monitor (bằng tiếng Anh). 14 tháng 12 năm 2021. Truy cập ngày 14 tháng 12 năm 2021.
  151. ^ “EU slaps sanctions on Russian mercenary group Wagner”. Politico (bằng tiếng Anh). 13 tháng 12 năm 2021. Truy cập ngày 15 tháng 12 năm 2021.
  152. ^ Staff (25 tháng 3 năm 2022). “UK sanctions notorious Russian Wagner mercenary group”. The New Arab.
  153. ^ “A look at Canada's sanctions and other actions against Russia”. CityNews Halifax.
  154. ^ “Further Russia and Belarus Sanctions”. Bản gốc lưu trữ ngày 30 tháng 7 năm 2022. Truy cập ngày 15 tháng 3 năm 2023.
  155. ^ “Japan freezes assets of more Russian officials, oligarchs”. www.aljazeera.com.
  156. ^ “Russia Sanctions Regulations 2022”. Truy cập ngày 11 tháng 2 năm 2023.
  157. ^ “Treasury to designate Wagner transnational criminal group”. AP NEWS. 20 tháng 1 năm 2023.
  158. ^ “US Labels Russia's Wagner Group a Criminal Organization in New Bid to Blunt Its Power”. Bloomberg. 20 tháng 1 năm 2023 – qua www.bloomberg.com.
  159. ^ “US to designate Russia's Wagner Group as 'transnational criminal organization' | US foreign policy | The Guardian”. theguardian.com. 20 tháng 1 năm 2023. Bản gốc lưu trữ ngày 20 tháng 1 năm 2023. Truy cập ngày 20 tháng 1 năm 2023. The US will designate the Russian mercenary group Wagner as a 'significant transnational criminal organization', imposing further sanctions on the military contractor which has been aiding Moscow in its invasion of Ukraine.
  160. ^ “US seeks to expel Russian mercenaries from Sudan, Libya”. Associated Press. 3 tháng 2 năm 2023. Truy cập ngày 4 tháng 2 năm 2023.
  161. ^ a b c d e Butusov, Yurii (31 tháng 3 năm 2016). “Mystery of Wagner's identity unfolded: he is Russian officer and head of large private military company in Russia, who eliminated Mozgovoy, Dremov, and other terrorist leaders, and now is fighting in Syria”. Censor.NET. Truy cập ngày 18 tháng 9 năm 2017.
  162. ^ “Private military companies in Russia carrying out criminal orders of Kremlin. PHOTOS+VIDEO”. InformNapalm. 31 tháng 8 năm 2017. Truy cập ngày 18 tháng 9 năm 2017 – qua Censor.NET.
  163. ^ Oliphant, Roland (2 tháng 3 năm 2014). “Ukraine crisis: 'Polite people' leading the silent invasion of the Crimea”. The Daily Telegraph. Lưu trữ bản gốc ngày 11 tháng 1 năm 2022. Truy cập ngày 18 tháng 9 năm 2017.
  164. ^ Shevchenko, Vitaly (11 tháng 3 năm 2014). “"Little green men" or "Russian invaders"?”. BBC News. Truy cập ngày 8 tháng 10 năm 2017.
  165. ^ “Kremlin's mercenary armies kill in both Syrian, Ukrainian wars | KyivPost – Ukraine's Global Voice”. Kyiv Post. 1 tháng 6 năm 2018.
  166. ^ a b Korotkov, Denis (16 tháng 10 năm 2015). "Славянский корпус" возвращается в Сирию (bằng tiếng Nga). Fontanka.ru. Truy cập ngày 18 tháng 9 năm 2017.
  167. ^ “Ukraine's security service: Uncontrolled militant leaders in Donbas eliminated by Russia's Wagner”. Truy cập ngày 12 tháng 12 năm 2017.
  168. ^ Goncharova, Olena (17 tháng 10 năm 2016). “At least 6 separatist leaders killed in Donbas before Motorola”. Kyiv Post. Truy cập ngày 18 tháng 9 năm 2017.
  169. ^ a b “Luhansk coup attempt continues as rival militia occupies separatist region”. The Independent. 22 tháng 11 năm 2017. Truy cập ngày 12 tháng 12 năm 2017.
  170. ^ “The last days of Aleksey Mozgovoi, rebel hero of the 'Ghost' battalion – killed in an ambush”. The Independent. 24 tháng 5 năm 2015. Truy cập ngày 12 tháng 12 năm 2017.
  171. ^ Volokh, Eugene (2 tháng 1 năm 2015). “Batman killed in the Ukraine, allegedly on orders from The Carpenter”. The Washington Post. Truy cập ngày 12 tháng 12 năm 2017.
  172. ^ “Kremlin 'Following' Situation In Ukraine's Russia-Backed Separatist-Controlled Luhansk”. Radio Free Europe/Radio Liberty. Radio Free Europe / Radio Liberty. 22 tháng 11 năm 2017. Truy cập ngày 20 tháng 1 năm 2018.
  173. ^ “Luhansk coup attempt continues as rival militia occupies separatist region”. Independent. 22 tháng 11 năm 2017. Truy cập ngày 20 tháng 1 năm 2018.
  174. ^ “Power struggle among east Ukraine separatists indicates likely Russian consolidation of increased militia control in Donbass conflict – Jane's 360”. janes.com. 22 tháng 11 năm 2017.
  175. ^ Ukraine rebel region's security minister says he is new leader, Reuters (24 November 2017)
    Separatist Leader In Ukraine's Luhansk Resigns Amid Power Struggle, Radio Free Europe (24 November 2017)
  176. ^ “Захар Прилепин встретил главу ЛНР в самолете в Москву”. meduza.io. Truy cập ngày 20 tháng 1 năm 2018.
  177. ^ Народный совет ЛНР единогласно проголосовал за отставку Плотницкого (bằng tiếng Nga). Truy cập ngày 25 tháng 11 năm 2017.
  178. ^ Ihor Huskov, the Chief of the SBU staff, 8 October 2018 – "As for today, there are the recruitment centers in Donbas, while mostly citizens of Luhansk region come there. Also, we have the information on the place of the current deployment of the small unit from the membership of "Wagner" private military company but it does not surpass a few dozens of people." According to him, this unit deals with the murder of people in occupied territories who are undesirable by Russia.
  179. ^ Rana, Manveen (28 tháng 2 năm 2022). “Volodymyr Zelensky: Russian mercenaries ordered to kill Ukraine's president”. The Times.
  180. ^ Russia seeking to encircle Ukraine's capital in ‘coming days’: Pentagon, The national news, 2022 Feb 28.
  181. ^ Rana, Manveen. “Volodymyr Zelensky survives three assassination attempts in days”. The Times (bằng tiếng Anh). ISSN 0140-0460. Truy cập ngày 4 tháng 3 năm 2022.
  182. ^ Eric Schmitt (26 tháng 3 năm 2022). “More Russian Mercenaries Deploying to Ukraine to Take On Greater Role in War”. Yahoo News. Bản gốc lưu trữ ngày 27 tháng 3 năm 2022. Truy cập ngày 26 tháng 3 năm 2022.
  183. ^ Clark, Mason; Barros, George; Hird, Karolina (20 tháng 4 năm 2022). “Russian Offensive Campaign Assessment, April 20”. Institute for the Study of Warfare.
  184. ^ [ENG] Ukrainian soldiers captured by Wagner Group in Popasnaya 🇷🇺🏹 🇺🇦 – qua YouTube.
  185. ^ “Russian troops capture city in Donetsk oblast”. Azerbaycan 24. 24 tháng 5 năm 2022.
  186. ^ Lỗi chú thích: Thẻ <ref> sai; không có nội dung trong thẻ ref có tên Trofimov
  187. ^ Lỗi chú thích: Thẻ <ref> sai; không có nội dung trong thẻ ref có tên ISWJune23
  188. ^ Russia used private mercenaries to reinforce frontline, British intelligence says". Yahoo! News.
  189. ^ “Russian Major General Shot Down Over Ukraine – BBC Russian”. The Moscow Times. 24 tháng 5 năm 2022.
  190. ^ “Ukrainian paratroopers have probably neutralized the infamous Russian aviation general”. Ukrainian Military Center. 23 tháng 5 năm 2022. Truy cập ngày 23 tháng 5 năm 2022.
  191. ^ "Security Service of Ukraine questioned Russian who tried to save the cruiser Moskva and then joined the infantry". Yahoo! News.
  192. ^ Hird, Karolina; Stepanenko, Kateryna; Lawlor, Katherine; Barros, George; Kagan, Frederick W. (14 tháng 9 năm 2022). “Russian Offensive Campaign Assessment, September 14”. Institute for the Study of War. Lưu trữ bản gốc ngày 15 tháng 9 năm 2022. Truy cập ngày 15 tháng 9 năm 2022.
  193. ^ Vasilyeva, Nataliya (5 tháng 7 năm 2022). “Russian prisoners offered £2,800 and freedom if they serve in Ukraine – and come back alive”. The Daily Telegraph. Truy cập ngày 12 tháng 7 năm 2022.
  194. ^ Mia Jankowicz. “Video shows Russian mercenary boss releasing convicts after they fought in Ukraine, warning them not to rape or take drugs now they're free”. MSN (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 6 tháng 1 năm 2023.
  195. ^ “Wagner chief frees prisoners who fought in Ukraine for Russia”. Al Jazeera. Truy cập ngày 5 tháng 1 năm 2023.
  196. ^ "Russian Wagner Commander Killed in Ukraine's Donbas". Newsweek.
  197. ^ “"Вагнеровец" Алексей Нагин посмертно получил звание Героя России”. РФ-СМИ. Только свежие новости !.
  198. ^ Liptak, Kevin (22 tháng 12 năm 2022). “US believes Wagner mercenary group is expanding influence and took delivery of North Korean arms”. CNN (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 23 tháng 12 năm 2022.
  199. ^ “Russia's 'disposable soldiers' fighting for Bakhmut”. The Times of India (bằng tiếng Anh). AFP /. 2 tháng 11 năm 2022. Truy cập ngày 15 tháng 12 năm 2022.
  200. ^ Lister, Tim; Pleitgen, Frederik; Hak, Konstantin (1 tháng 2 năm 2023). “Fighting Wagner is like a 'zombie movie' says Ukrainian soldier”. CNN (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 2 tháng 2 năm 2023.
  201. ^ “Russia's Wagner Group chief says troops have taken Soledar”. www.aljazeera.com.
  202. ^ “Ukrainian military source: Russia controls administrative territory of Soledar”. The Kyiv Independent. 15 tháng 1 năm 2023. Truy cập ngày 16 tháng 1 năm 2023.
  203. ^ “Moscow claims control of Soledar but Kyiv says fighting continues”. www.aljazeera.com.
  204. ^ “Wagner Group founder claims Klishchiivka was captured near Bakhmut. Kyiv says enemy was repelled”. Novaya Gazeta Europe.
  205. ^ “Russia claims progress in eastern Ukraine; Kyiv craves tanks”. AP NEWS. 20 tháng 1 năm 2023.
  206. ^ “Institute for the Study of War”. Institute for the Study of War. Bản gốc lưu trữ ngày 25 tháng 3 năm 2022. Truy cập ngày 12 tháng 2 năm 2023.
  207. ^ Luxmoore, Ian Lovett and Matthew. “Russia Tightens Grip Around Bakhmut as Ukraine Awaits Western Tanks”. WSJ.
  208. ^ “White House: Wagner Group has suffered over 30,000 casualties in Ukraine”. Reuters. 17 tháng 2 năm 2023. Truy cập ngày 17 tháng 2 năm 2023.
  209. ^ Epstein, Jake (17 tháng 2 năm 2023). “Russia's death toll in Ukraine could be as high as 60,000. Western intel says its forces are being ripped apart by artillery and not getting proper care”. Business Insider (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 17 tháng 2 năm 2023.
  210. ^ Grove, Thomas (18 tháng 12 năm 2015). “Up to Nine Russian Contractors Die in Syria, Experts Say”. The Wall Street Journal. Truy cập ngày 23 tháng 12 năm 2015.
  211. ^ Fitzpatrick, Catherine A. (21 tháng 6 năm 2016). “How Many Russian Soldiers Have Died in Syria?”. The Daily Beast. Truy cập ngày 18 tháng 9 năm 2017.
  212. ^ “After inflicting heavy losses on the regime forces, ISIS restore its stronghold in Hama and the regime desperate to retake Uqayribat”. Syrian Observatory for Human Rights. 11 tháng 9 năm 2017. Truy cập ngày 18 tháng 9 năm 2017.
  213. ^ “Секретные армии Кремля”. charter97.org. Truy cập ngày 20 tháng 1 năm 2018.
  214. ^ Rozin, Igor (7 tháng 3 năm 2017). “Mysterious Russian private military group pops up again in media reports”. Russia Beyond. Truy cập ngày 7 tháng 10 năm 2017.
  215. ^ “Syria condemns US air strike as massacre”. BBC News. 8 tháng 2 năm 2018. Lưu trữ bản gốc ngày 25 tháng 4 năm 2018. Truy cập ngày 8 tháng 2 năm 2018.
  216. ^ Russian mercenary boss spoke with Kremlin before attacking US forces in Syria, intel claims Lưu trữ 2018-02-27 tại Wayback Machine The Telegraph, 23 February 2018.
  217. ^ “Syrian government air strikes kill 71 and wound 325 in 24 hours, monitor says”. Independent. 19 tháng 2 năm 2018. Truy cập ngày 20 tháng 2 năm 2018.
  218. ^ “Syria forces ready for assault on rebel enclave”. France 24. 18 tháng 2 năm 2018. Truy cập ngày 20 tháng 2 năm 2018.
  219. ^ “The Latest: Syrian army says it has retaken eastern Ghouta”. Ynetnews. 15 tháng 4 năm 2018.
  220. ^ Aboufadel, Leith (14 tháng 4 năm 2018). “East Ghouta officially under the Syrian Army's control after last militant convoy leaves Douma”. Bản gốc lưu trữ ngày 23 tháng 11 năm 2018. Truy cập ngày 19 tháng 5 năm 2018.
  221. ^ “Western airstrikes unlikely to impact Assad's war machine”. ABC News. Associated Press.
  222. ^ Cornish, Chloe; Khattab, Asser (9 tháng 5 năm 2019). “Syrian pro-regime forces renew advance on rebel-held Idlib”. Financial Times.
  223. ^ “Syrian government troops launch an offensive against rebels in the country's northwest”. Los Angeles Times. 6 tháng 5 năm 2019.
  224. ^ “Supported by Regime forces | Wagner and Fatemiyoun launch military campaign against ISIS in Syrian desert • The Syrian Observatory For Human Rights”. 22 tháng 12 năm 2021.
Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Tập_đoàn_Wagner&oldid=70924150”