Tiếng Croatia Burgenland

Tiếng Croatia Burgenland
	gradišćanskohrvatski jezik
Sử dụng tại	Áo, Hungary, Cộng hòa Séc, Slovakia
Tổng số người nói	19.000 (ở Burgenland); 50.000–60.000 (tất cả người nói)
Phân loại	Ấn-Âu Balt-Slav Slav Nam Slav Tây Nam Slav Chakavia Tiếng Croatia Burgenland; ; ; ; ; ;
Địa vị chính thức
Ngôn ngữ thiểu số được công nhận tại	Áo; Hungary
Mã ngôn ngữ
IETF	ckm-AT
Glottolog	burg1244
	Phương ngữ của tiếng Croatia Burgenland bởi Josip Lisac
	Tiếng Croatia Burgenland được UNESCO phân loại là Chắc chắn Nguy cấp. (2010)
ELP	Burgenland Croatian

Tiếng Croatia Burgenland (gradišćanskohrvatski jezik; tiếng Đức: Burgenländisch-Kroatisch, Burgenlandkroatisch, burgenlandkroatische Sprache, burgenländisch-kroatischen Sprache, tiếng Hungary: gradiscsei horvát nyelv) là một dạng khu vực của phương ngữ Chakavia thuộc tiếng Croatia. Nó được sử dụng ở Áo, Hungary, Cộng hòa Séc và Slovakia. Tiếng Croatia Burgenland được công nhận là ngôn ngữ thiểu số ở bang Burgenland của Áo, với 19.412 người nói theo báo cáo chính thức năm 2001.^[3] Nhiều người nói tiếng Croatia Burgenland ở Áo cũng sống ở Viên và Graz, do quá trình đô thị hóa, chủ yếu là do tình hình kinh tế nghèo nàn của phần lớn Burgenland.

Người thiểu số Croatia nhỏ hơn ở phía tây Hungary, tây nam Slovakia và miền nam Cộng hòa Séc thường được gọi là người Croatia Burgenland. Họ viết tiếng Croatia Burgenland , đồng thời có mối liên hệ chặt chẽ về mặt lịch sử và văn hóa với người Croatia gốc Áo. Các đại diện của người Croatia Burgenland ước tính tổng số lượng của họ ở cả ba quốc gia và di cư vào khoảng 70.000.

Khác biệt giữa tiếng Croatia chuẩn và Burgenland[sửa | sửa mã nguồn]

Tiếng Việt	Tiếng Croatia chuẩn	Tiếng Croatia Burgenland
đen	crna	črna
từ ngữ	riječ	rič
Chúa Giê-xu Ki-tô	Isus Krist	Jezuš Kristuš
hạ (thấp hơn)	donji	dolnji

Văn bản mẫu[sửa | sửa mã nguồn]

Kinh Lạy Cha tiếng Slovenia, tiếng Croatia chuẩn và Burgenland (1830 và 2021):

Tiếng Slovenia	Tiếng Croatia Burgenland (1830)^[4]	Tiếng Croatia Burgenland (2021)^{[cần dẫn nguồn]}	Tiếng Croatia
Oče naš, ki si v nebesih, posvečeno bodi tvoje ime, pridi k nam tvoje kraljestvo, zgodi se tvoja volja kakor v nebesih tako na zemlji. Daj nam danes naš vsakdanji kruh in odpusti nam naše dolge, kakor tudi mi odpuščamo svojim dolžnikom, in ne vpelji nas v skušnjavo, temveč reši nas hudega. Amen.	Otacz naß, ki szi na nebeszi! Szvéti sze jime tvoje. Pridi kralyesztvo tvoje. Budi volya tvoja, kako na nébi, tako na zemlyi. Kruh naß szakidanyi dai nam ga denasz. Odpuszti nam duge naße, kot i mi odpuschamo duzsnikom naßim. I ne zapelyai nasz va szkusavanye, nego odszlobodi nasz od zla. Amen.	Oče naš, ki si na nebesi, sveti se ime tvoje, pridi kraljevstvo tvoje, budi volja tvoja, kako na nebu tako i na zemlji. Kruh naš svakidanji daj nam danas, i otpusti nam duge naše, kako i mi otpušćamo dužnikom našim, i ne zapeljaj nas u skušavanje, nego oslobodi nas od zla. Amen.	Oče naš, koji jesi na nebesima, sveti se ime tvoje, dođi kraljevstvo tvoje, budi volja tvoja, kako na nebu tako i na zemlji. Kruh naš svagdanji daj nam danas, i otpusti nam duge naše, kako i mi otpuštamo dužnicima našim, i ne uvedi nas u napast, nego izbavi nas od zla. Amen.

Xem thêm[sửa | sửa mã nguồn]

Ngôn ngữ thiểu số của Áo

Phương ngữ tiếng Serbia-Croatia

Tham khảo[sửa | sửa mã nguồn]

^ “Geschichte der kroatischen Volksgruppe in Österreich” [History of the Croatian ethnic group in Austria]. hrvatskicentar.at (bằng tiếng Đức). Bản gốc lưu trữ ngày 20 tháng 4 năm 2016. Truy cập ngày 6 tháng 10 năm 2016.
^ Nordhoff, Sebastian; Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin biên tập (2013). “Burgenland Croatian”. Glottolog. Leipzig: Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology.
^ “Bevölkerung 2001 nach Umgangssprache, Staatsangehörigkeit und Geburtsland” [Population 2001 by colloquial language, nationality and country of birth] (bằng tiếng Đức). Bản gốc lưu trữ ngày 6 tháng 6 năm 2012.
^ The pater-noster in Kroatisch der Raaber Diöcese, vulgo Wasserkroatisch, in: Franz Sartori, Historisch-ethnographische Übersicht der wissenschaftlichen Cultur, Geistesthätigkeit und Literatur des österreichischen Kaiserthums nach seinen mannigfaltigen Sprachen und deren Bildungsstufen. In skizzirten Umrissen bearbeitet. Erster Theil, Wien, 1830, p. 436 (digitalised):

Liên kết ngoài[sửa | sửa mã nguồn]

Trung tâm tiếng Croatia Burgenland ở Vienna (tiếng Anh, Croatia, và Đức)
Viện khoa học Burgenland Croatia (tiếng Croatia và Đức)
Trung tâm Văn hóa và Tài liệu Croatia ở Eisenstadt (tiếng Đức)

[1] “Geschichte der kroatischen Volksgruppe in Österreich” [History of the Croatian ethnic group in Austria]. hrvatskicentar.at (bằng tiếng Đức). Bản gốc lưu trữ ngày 20 tháng 4 năm 2016. Truy cập ngày 6 tháng 10 năm 2016.

[Glottolog-2] Nordhoff, Sebastian; Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin biên tập (2013). “Burgenland Croatian”. Glottolog. Leipzig: Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology.

[Bevölkerung-3] “Bevölkerung 2001 nach Umgangssprache, Staatsangehörigkeit und Geburtsland” [Population 2001 by colloquial language, nationality and country of birth] (bằng tiếng Đức). Bản gốc lưu trữ ngày 6 tháng 6 năm 2012.

[4] The pater-noster in Kroatisch der Raaber Diöcese, vulgo Wasserkroatisch, in: Franz Sartori, Historisch-ethnographische Übersicht der wissenschaftlichen Cultur, Geistesthätigkeit und Literatur des österreichischen Kaiserthums nach seinen mannigfaltigen Sprachen und deren Bildungsstufen. In skizzirten Umrissen bearbeitet. Erster Theil, Wien, 1830, p. 436 (digitalised):

[1]

[2]

[3]

[4]