Tiếng Thavưng

Tiếng Thavưng
พาซา โซ่ (ทะวืง)
Phát âm	/pʰasa¹ so³ tʰawɨŋ¹/, [pʰaːˈsâː ˈsô̰ː tʰaˈwɨ̂ːŋ]
Sử dụng tại	Lào, Thái Lan
Tổng số người nói	2.520
Phân loại	Nam Á Việt Tiếng Thavưng
Phương ngữ	Ahoe Ahao Ahlao
Hệ chữ viết	Chữ Thái
Mã ngôn ngữ
ISO 639-3	thm
Glottolog	[1] aheu1239
ELP	Thavung

Tiếng Thavưng hay tiếng Thaveung hay tiếng Aheu (Ahloa, Ahoa) là ngôn ngữ được người Phon Sung nói, ở Lào và Thái Lan. Tiếng Thavưng thuộc ngữ chi Việt trong ngữ hệ Nam Á .

Tại Lào có khoảng 1.770 người nói tiếng Thavưng, phần lớn tập trung ở muang Khamkeuth thuộc tỉnh Borikhamxay ở Trung Lào.

Tại Thái Lan có khoảng 750 người, được gọi là người Sô, tại 3 bản là Ban Nong Waeng (ở Pathum Wapi Subdistrict), Ban Nong Charoen, và Ban Nong Muang, thuộc huyện Song Dao, tỉnh Sakon Nakhon .

Tiếng Thavưng phân biệt âm thường và âm hà hơi (breathy), và có phụ âm cuối thanh môn hóa. Sự thanh môn hóa này tương tự với ở những ngôn ngữ thuộc ngữ chi Pear. Tuy nhiên, ở ngữ chi Pear thì hiện tượng thanh môn hóa nằm ở nguyên âm .

Ngữ âm

Phụ âm

		Môi	Lợi	Ngạc cứng	Ngạc mềm	Thanh hầu
Mũi		m	n	ɲ	ŋ
Stop	thường	p	t	c	k	ʔ
	bật hơi	pʰ	tʰ	cʰ	kʰ
	hữu thanh	b	d
Xát		f	s			h
Tiếp cận		w	l	j
Rung			ɾ

Nguyên âm

	Trước	Giữa	Sau
Đóng	i	ɨ	u
Nửa đóng	e		o
Giữa		ǝ
Nửa mở			ɔ
Mở	a

Các nguyên âm cũng có thể là nguyên âm dài. Tiếng Thavung có 3 nguyên âm đôi: ia, ɨa, ua.

Từ vựng

Dưới đây là bảng từ vựng cơ bản tiếng Thavưng (dưới dạng IPA), đối chiếu với tiếng Việt-Mường nguyên thủy và tiếng Việt.

Nguồn:

Tiếng Việt-Mường nguyên thủy	Tiếng Thavưng	Tiếng Việt (Bắc Bộ)
*ʔa-cɔːʔ	cɔː³	ʨɔ˧˥	chó
*-ciːm	aciːm¹	ʨim˧˧	chim
*r-kaː	kâː	ɣa̤ː˨˩	gà
*ɗaːk	daːk⁷	nɨək˧˥	nước
*ɓɔːjʔ	bɔ̰̂ːj	muəj˧˥	muối
*buːŋʔ	Ɂapûŋ	ɓṵʔŋ˨˩	bụng
*s-gəːŋ	cakɨ̀ŋ	ɣɨ̤ŋ˨˩	gừng
*ɟaːŋ	kajiɛŋ¹	sɨəŋ˧˧	xương
*cuːʔ	coː³	ʨaw˧˥	cháu
*p-leːʔ	pʰaləː³	ʨaːj˧˥	trái (quả)
*mat	mát	mat˧˥	mắt
*muːs	muːjʰ¹	muʔuj˧˥	mũi
*moːc	muːt	mo̰ʔt˨˩	một
*haːr	hâːn	haːj˧˧	hai
*paː	pâː	ɓaː˧˧	ba

Đọc thêm

• Premsrirat, Suwilai (1996). Phonological characteristics of So (Thavung), a Vietic language of Thailand.