Upāsaka

Thiện tín (tiếng Phạn: Upāsaka/Ưu-bà-tắc) hay thiện nam tín nữ là từ các từ tiếng Phạn Sanskrit và Pāli có nghĩa là "người phục vụ"^[1]. Thiện tín là niềm tin chí thành vào Phật pháp, hay chỉ cho người có niềm tin như vậy. Đây là danh hiệu của những người theo Phật giáo (hoặc tin theo lời dạy của Đức Phật Cồ Đàm lịch sử) mà không phải là Tỳ kheo, Tỳ kheo ni, hoặc Sa di (Samanera) trong một Tăng đoàn Phật giáo hay những người tự nguyện thực hiện một số lời nguyện thệ nhất định^[2]. Trong thời hiện đại, thuật ngữ này mang hàm ý về lòng mộ đạo nhiệt thành, thành tâm^[3].

Kinh điển

Trong Jivaka Sutta của Kinh điển Pali^[4], Đức Phật được hỏi rằng "Bạch Đức Thế Tôn, người ta được coi là cư sĩ (upāsako) đến mức như nào?" (Kittāvatā nu kho bhante, upāsako hotīti)^[5]. Bạch Thế tôn trả lời rằng người ta phải quy y Tam Bảo^[6]. Khi được hỏi thế nào là một "tín đồ tại gia có đức hạnh" (upāsako sīlavā), Đức Phật trả lời rằng người ta phải thọ trì ngũ giới. Khi được hỏi thế nào là một tín đồ tại gia "vì lợi ích của chính mình và lợi ích của người khác", Đức Phật dạy rằng người ta phải hoàn thiện bản thân và khuyến khích người khác hoàn thiện: niềm tin (saddhā); đức hạnh (Śīla); sự rộng lượng (cāga); viếng thăm các nhà sư; và lắng nghe, ghi nhớ, phân tích, thấu hiểu và thực hành Pháp^[7]. Trong Kim Cang Kinh Thạch Chú (金剛經石注) có đoạn: “Đản hữu thiện tín chi nhân, giai tri độc tụng Kim Cang tôn kinh, cập khấu kỳ nghĩa lý vân hà” (chữ Hán: 但有善信之人、皆知讀誦金剛尊經、及叩其義理云何) có nghĩa là: chỉ có người có niềm tin chí thành, đều biết đọc tụng Kim Cang tôn kinh, và hỏi nghĩa lý kinh như thế nào. Theo Phạm Võng Kinh Bồ Tát Giới Lược Sớ (梵網經菩薩戒略疏) quyển 6 lại có đoạn: “Cố tu thường sanh thiện tín, tín ngã cập chúng sanh, thị đương thành chi Phật, chư Phật thị dĩ thành chi Phật” (故須常生善信、信我及眾生、是當成之佛、諸佛是已成之佛), nghĩa là: Vì vậy nên thường sanh niềm tin chí thành, tin ta và chúng sanh, là vị Phật sẽ thành, chư Phật là vị Phật đã thành. Tại thư tịch mang tên Thời Thời Háo Niệm Phật (時時好念佛) có câu: “Thiện tín kiến văn tâm hoan hỷ, ác nhân đỗ lí khởi phong ba” (善信見聞心歡喜、惡人肚裏起風波), nghĩa là: Khéo tin thấy nghe tâm hoan hỷ, người ác trong ruột nỗi phong ba.

Chú thích

^ Nattier (2003), p. 25, states that the etymology of upāsikā suggests "those who serve" and that the word is best understood as "'lay auxiliary' of the monastic community".
^ Nattier (2003), p. 25, notes: "...[T]he term upāsaka (fem. upāsikā) ... is now increasingly recognized to be not a generic term for supporters of the Buddhist community who happen not to be monks or nuns, but a very precise category designating those lay adherents who have taken on specific vows. ...[T]hese dedicated lay Buddhists did not constitute a free-standing community, but were rather adjunct members of particular monastic organizations."
^ Rhys Davids & Stede (1921-25), p. 150, entry for "Upāsaka," available at [1]; and, Encyclopædia Britannica (2007), entry for "upasaka," available at http://www.britannica.com/eb/article-9074383/upasaka. Also, see Nattier (2003), p. 25, quoted at length above, for recent scholarship on the Pali term's historical usage.
^ In this article, regarding the Jivaka Sutta (AN 8.26), English translations are from Thanissaro (1997) while the Pali is from SLTP (undated), 8.1.3.6.
^ Thanissaro (1997). The Pali is: Kittāvatā nu kho bhante, upāsako hotīti (SLTP 8.1.3.1, undated).
^ The Pali is: Yato kho jīvaka, buddhaṃ saraṇaṃ gato hoti, dhammaṃ saraṇaṃ gato hoti, saṇghaṃ saraṇaṃ gato hoti, ettāvatā kho jīvaka, upāsako hotīti (SLTP 8.1.3.1, undated).
^ Thanissaro (1997). SLTP (undated).

Tham khảo

Bluck, Robert (2002). The Path of the Householder: Buddhist Lay Discipline in the Pali Canon, Buddhist Studies Review 19 (1), 1-18
Buswell, Robert E. Jr.; Lopez, Donald S. Jr. (2013), Princeton Dictionary of Buddhism (PDF), Princeton University Press, ISBN 978-0-691-15786-3, lưu trữ (PDF) bản gốc ngày 12 tháng 6 năm 2018
Encyclopædia Britannica (2007). "Upasaka." Retrieved 2007-10-24 from "Encyclopædia Britannica Online" at https://web.archive.org/web/20060621163706/http://www.britannica.com/eb/article-9074383.
Fuengfusakul, Apinya (ngày 1 tháng 1 năm 1993), "Empire of Crystal and Utopian Commune: Two Types of Contemporary Theravada Reform in Thailand", Sojourn, 8 (1): 153–83, JSTOR 41035731
Harvey, Peter (1990). An introduction to Buddhism: Teachings, history and practices (1st ed.), Cambridge University Press. ISBN 0-521-31333-3.
Harvey, Peter (2000), An Introduction to Buddhist Ethics: Foundations, Values and Issues (PDF), Cambridge University Press, ISBN 978-0-511-07584-1, Bản gốc (PDF) lưu trữ ngày 12 tháng 4 năm 2019, truy cập ngày 4 tháng 4 năm 2025
Harvey, Peter (2013), An introduction to Buddhism: teachings, history and practices (ấn bản thứ 2), Cambridge University Press, ISBN 978-0-521-85942-4
Kariyawasam, A.G.S. (1995). Buddhist Ceremonies and Rituals of Sri Lanka (The Wheel Publication No. 402/404). Kandy, Sri Lanka: Buddhist Publication Society. Retrieved 2007-10-22 from "Access to Insight" (1996 transcription) at http://www.accesstoinsight.org/lib/authors/kariyawasam/wheel402.html.
Keown, Damien (2004), A Dictionary of Buddhism, Oxford University Press, ISBN 978-0-19-157917-2
Keyes, C.F. (1989), "Buddhist Politics and Their Revolutionary Origins in Thailand", International Political Science Review, 10 (2): 121–42, doi:10.1177/019251218901000203, S2CID 145572706
Mendis, N.K.G. (2001). The Questions of King Milinda: An Abridgement of the Milindapañha. Kandy: Buddhist Publication Society. ISBN 955-24-0067-8
Nattier, Jan (2003). A Few Good Men: The Bodhisattva Path according to The Inquiry of Ugra (Ugraparpṛcchā). Honolulu: University of Hawai'i Press. ISBN 0-8248-2607-8.
Tachibana, S. (1992), The Ethics of Buddhism, Curzon Press, ISBN 978-0-7007-0230-5
Rhys Davids, T.W. & William Stede (eds.) (1921-5). The Pali Text Society’s Pali–English dictionary. Chipstead: Pali Text Society. A general on-line search engine for the PED is available at http://dsal.uchicago.edu/dictionaries/pali/. Retrieved on 2006-12-26.
Watson, Burton (1988), "Buddhism in the Poetry of Po Chü-i", The Eastern Buddhist, 21 (1): 1–22, JSTOR 44361818

Liên kết ngoài

Theravada resources for Upasakas
Sri Lanka Buddha Jayanti Tipitaka Series [SLTP] (undated). Gahapativaggo [in Pali] (AN 8). Available on-line at http://metta.lk/tipitaka/2Sutta-Pitaka/4Anguttara-Nikaya/Anguttara5/8-atthakanipata/003-gahapativaggo-p.html. Retrieved on 2007-04-28.
Thanissaro Bhikkhu (trans.) (1997). Jivaka Sutta: To Jivaka (On Being a Lay Follower) (AN 8.26). Available on-line at http://www.accesstoinsight.org/tipitaka/an/an08/an08.026.than.html. Retrieved on 2007-04-28.

Chủ đề Phật giáo

[1] Nattier (2003), p. 25, states that the etymology of upāsikā suggests "those who serve" and that the word is best understood as "'lay auxiliary' of the monastic community".

[2] Nattier (2003), p. 25, notes: "...[T]he term upāsaka (fem. upāsikā) ... is now increasingly recognized to be not a generic term for supporters of the Buddhist community who happen not to be monks or nuns, but a very precise category designating those lay adherents who have taken on specific vows. ...[T]hese dedicated lay Buddhists did not constitute a free-standing community, but were rather adjunct members of particular monastic organizations."

[3] Rhys Davids & Stede (1921-25), p. 150, entry for "Upāsaka," available at [1]; and, Encyclopædia Britannica (2007), entry for "upasaka," available at http://www.britannica.com/eb/article-9074383/upasaka. Also, see Nattier (2003), p. 25, quoted at length above, for recent scholarship on the Pali term's historical usage.

[4] In this article, regarding the Jivaka Sutta (AN 8.26), English translations are from Thanissaro (1997) while the Pali is from SLTP (undated), 8.1.3.6.

[5] Thanissaro (1997). The Pali is: Kittāvatā nu kho bhante, upāsako hotīti (SLTP 8.1.3.1, undated).

[6] The Pali is: Yato kho jīvaka, buddhaṃ saraṇaṃ gato hoti, dhammaṃ saraṇaṃ gato hoti, saṇghaṃ saraṇaṃ gato hoti, ettāvatā kho jīvaka, upāsako hotīti (SLTP 8.1.3.1, undated).

[7] Thanissaro (1997). SLTP (undated).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]