Tiếng Venda

Venda
	Tshivenḓa
Sử dụng tại	Nam Phi ; Zimbabwe
Khu vực	Limpopo
Tổng số người nói	875.000
Phân loại	Niger-Congo Atlantic-Congo Benue-Congo Bantoid Southern Bantoid Bantu Nam Bantu Venda; ; ; ; ; ; ;
Hệ chữ viết	chữ cái Latinh
Địa vị chính thức
Ngôn ngữ chính thức tại	Nam Phi
Mã ngôn ngữ
ISO 639-1	ve
ISO 639-2	ven
ISO 639-3	ven

Venda, cũng được gọi là Tshivenḓa, hay Luvenḓa, là một ngôn ngữ thuộc Nhóm Bantu và là một trong 11 ngôn ngữ chính thức tại Nam Phi. Phần lớn người nói tiếng Venda sinh sống tại Nam Phi, nhưng cũng có một số người sống tại Zimbabwe. Tiếng Venda có quan hệ gần gũi với tiếng Kalanga được sử dụng tại Botswana và Zimbabwe. Trong thời kỳ Apartheid ở Nam Phi, bantustan (một hình thức lãnh thổ riêng biệt) của người Venda được thành lập trên vùng đất của họ tại Nam Phi. Venda thuộc về nhánh Bantu của Ngữ hệ Niger-Congo.

Phân bổ[sửa | sửa mã nguồn]

Venda được khoảng 666.000 ở phía bắc tỉnh Limpopo của Nma Phi sử dụng, cũng như 84.000 người tại Zimbabwe.

Chữ viết[sửa | sửa mã nguồn]

Tiếng Venda sử dụng chữ cái Latinh với 5 dấu trọng âm được thêm vào 4 phụ âm với dấu mũ ở dưới (ḓ, ḽ, ṋ, ṱ) và một chấm trên (ṅ). Các chữ C, J và Q chỉ dùng cho cá từ mượn và tên gọi.

Chữ cái Venda
A a	B b	(C c)	D d	Ḓ ḓ	E e	F f
G g	H h	I i	(J j)	K k	L l	Ḽ ḽ
M m	N n	Ṋ ṋ	Ṅ ṅ	O o	P p	(Q q)
R r	S s	T t	Ṱ ṱ	U u	V v	W w
X x	Y y	Z z

Chữ cái	Phát âm theo IPA	Chú thích
a	[a]
b	[b]
bv	[b̪v]
bw	[bɣw] hay [bj]	Tùy từng phương ngữ
d	[d]
dz	[d͡z]
dzh	[d͡ʒ]	giống như "j" trong tiếng Anh
dzw	[d͡zw]
ḓ	[d̪]
e	[ɛ], [e]
f	[f]
fh	[ɸ]
g	[ɡ]
h	[ɦ], [h]	đọc là h] nếu trước e.
hw	[ɣw]
i	[i]
k	[kˀ]
kh	[kʰ]
khw	[kʰw]
l	[ɭ]
ḽ	[l̪]
m	[m], [m̩]	M tạo thành riêng 1 âm tiết, [m̩], khi một âm tiết bắt đầu với m.
n	[n], [n̩]	N tạo thành riêng 1 âm tiết, [n̩] khi một âm tiết bắt đầu với n.
ng	[ŋɡ]
ny	[ɲ]
nz	[nd͡z]
ṋ	[n̪]
ṅ	[ŋ]
ṅw	[ŋw]
o	[ɔ], [o]
p	[pˀ]
ph	[pʰ]
pf	[p̪f]
pfh	[p̪fʰ]
r	[ɾ]
s	[s]
sh	[ʃ]
sw	[ʂ]
t	[tˀ]
th	[tʰ]
ts	[t͡s]
tsh	[t͡ʃʰ]
tsw	[t͡sw]
ty	[c]
ṱ	[t̪]
ṱh	[t̪h]
u	[u]
v	[v]
vh	[β]
w	[w]
x	[x]
y	[j]
z	[z]
zh	[ʒ]
zw	[ʐ]