Antiochos I Soter

Antiochos I Soter
Vua Syria
Đồng tiền in hình Antiochos I. Mặt sau in hình thần Apollo ngồi trên con omphalos. Dòng chữ Hy Lạp ghi ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΑΝΤΙΟΧΟΥ (của vua Antiochos).
Vua nhà Seleukos
Tại vị	281 TCN – 261 TCN
Tiền nhiệm	Seleukos I Nikator
Kế nhiệm	Antiochos II Theos
Thông tin chung
Mất	261 TCN Vương quốc Seleukos
Thê thiếp	Stratonike của Syria
Hậu duệ	Antiochos II Theos Apama II Stratonice của Macedonia Seleucus Laodice,
Hoàng tộc	Nhà Seleukos
Thân phụ	Seleukos I Nikator
Thân mẫu	Apama

Antiochos I Soter (tiếng Hy Lạp: Αντίοχος Α' Σωτήρ, tạm dịch là "Antiochos Vua cứu độ") là vị vua thứ hai của vương quốc Seleukos, thời Hy Lạp hóa. Ông cai trị từ năm 281 đến năm 261 TCN.

Tiểu sử

Gold stater of Antiochus I minted at Ai-Khanoum, c. 275 BCE. Obverse: Diademed head of Antiochus right. Reverse: Nude Apollo seated on omphalos left, leaning on bow and holding two arrows. Greek legend: BAΣIΛEΩΣ ANTIOXOY (of King Antiochos). Δ monogram of Ai-Khanoum in left field.

Antiochos I có một nửa dòng máu là người Ba Tư. Mẹ của ông, Apama là một trong những công chúa phương đông mà đã được Alexandros Đại đế ban tặng cho các tướng của mình để làm vợ vào năm 324 TCN. Vào năm 294 TCN, trước khi vua cha Seleukos I Nikator mất, Antiokhos đã cưới mẹ kế của mình, Stratonike, con gái của Demetrios Poliorketes. Chính bản thân Seleukos đã gián tiếp tạo ra đám cưới này sau khi khám phá ra con trai của mình tương tư với người mẹ kế. Stratonice sinh năm người con cho Antiochos: Seleukos, Laodice, Antiochos II Theos, đã kệ vị ông làm vua (Seleucus đã bị hành quyết sau một cuộc nổi loạn); Apama II, kết hôn với Magas, vua của Cyrene và Stratonice của Macedonia.

Vào thời điểm cuộc ám sát Seleukos xảy ra, việc kiểm soát vương quốc là một vấn đề khó khăn. Một cuộc nổi loạn ở Syria nổ ra ngay lập tức. Antiochos đã sớm thiết lập hòa bình với kẻ đã giết cha ông là Ptolemaios Keraunos, từ bỏ ngay Macedonia và Thrace. Ở Tiểu Á, ông ta không thể chinh phục được Bithynia hoặc triều đại Ba Tư cai trị Cappadocia.

Vào năm 278 TCN, người Gaul tiến vào Tiểu Á, và một chiến thắng của ông trước những bộ lạc man rợ này được cho là nguồn gốc của danh hiệu Cứu tinh (tiếng Hy Lạp: Soter, tiếng Anh: Savoir) của ông.

Vào cuối năm 275 TCN, mâu thuẫn về vùng Coile - Syria giữa nhà Seleukos và nhà Ptolemaios tại cuộc phân chia vùng năm 301 TCN đã dẫn đến xung đột (Cuộc chiến tranh Syria lần thứ nhất). Vùng này luôn nằm dưới sự cai quản của nhà Ptolemaios nhưng nhà Seleukos luôn đòi trả lại. Chiến tranh hầu như không thay đổi đường biên giới của hai vương quốc mặc dù các thành phố như Damascus và các vùng đất ven biển của Tiểu Á luôn thay đổi chủ.

Con trai cả của ông là Seleukos đã cai trị như là phó vương ở phía đông từ năm 275 TCN cho tới tận năm 268/267 TCN. Antiochos đã giết chết con mình vài năm sau đó khi anh ta cầm đầu một cuộc nổi loạn (?). Khoảng năm 262 TCN, Antiochos đã gây chiến với thế lực đang mạnh lên là Pergamon, ông bị đánh đại bại gần Sardis và qua đời ngay sau đó. Người con trai thứ 2 là Antiochos II Theos đã lên ngôi kế vị.

Liên kết ngoài

• Appianus' Syriaka
• Antiochus I Soter: fact sheet at Livius.org
• Babylonian Chronicles of the Hellenistic Period
• Antiochus I Soter entry in historical sourcebook by Mahlon H. Smith