Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Jazz”
Dòng 142: | Dòng 142: | ||
====Acid jazz, nu jazz và jazz rap==== |
====Acid jazz, nu jazz và jazz rap==== |
||
[[Acid jazz]] phát triển ở Anh vào thập niên 1980 và 1990, ảnh hưởng bởi [[jazz-funk]] và [[nhạc điện tử]]. Nghệ sĩ jazz-funk gồm [[Roy Ayers]] và [[Donald Byrd]] thường được xem là những người báo hiệu về acid jazz.<ref>{{cite web|last=Ginell|first=Richard S.|url={{Allmusic|class=artist|id=p6035|pure_url=yes}}|title=allmusic on Roy Ayers|work=Allmusic.com|accessdate=November 7, 2010}}{{dead link|date=November 2010}}</ref> |
|||
[[Nu jazz]] được ảnh hưởng bởi hòa âm và giai điệu jazz, nhưng thường không có khía cạnh ứng tác. Nó có thể thử nghiệm (experimental) và có nhiều âm thanh và chủ đề khác nhau. Có thể kết hợp nhạc cụ biểu diễn với các beat của jazz [[nhạc house|house]] (như [[Saint Germain (nhạc sĩ)|St Germain]], [[Jazzanova]] và [[Fila Brazillia]]) hoặc jazz ứng tác đội hình ban nhạc với các yếu tố nhạc điện tử (như [[The Cinematic Orchestra]], [[Kobol (band)|Kobol]] và phong cách "future jazz" [[Na Uy]] dẫn đầu bởi [[Bugge Wesseltoft]], [[Jaga Jazzist]] và [[Nils Petter Molvær]]). |
|||
[[Jazz rap]] phát triển vào cuối thập niên 1980 và đầu thập niên 1990, và cho ảnh hưởng nhạc jazz vào [[hip hop]]. Năm 1988, [[Gang Starr]] phát hành đĩa đơn đầu tay "Words I Manifest", lấy đoạn nhạc mẫu (sample) từ "Night in Tunisia" của [[Dizzy Gillespie]], [[Stetsasonic]] phát hành "Talkin' All That Jazz", lấy sample từ [[Lonnie Liston Smith]]. Album đầu tiên của Gang Starr, ''[[No More Mr. Nice Guy (Gang Starr album)|No More Mr. Nice Guy]]'' (1989) và "Jazz Thing" cũng lấy sample từ [[Charlie Parker]] và [[Ramsey Lewis]]. Những nhạc phẩm hip hop mang chất jazz khác là ''[[Straight Out the Jungle]]'' (1988) của [[Jungle Brothers]], ''[[People's Instinctive Travels and the Paths of Rhythm]]'' (1990) và ''[[The Low End Theory]]'' (1991) của [[A Tribe Called Quest]]. Bộ đôi [[Pete Rock & CL Smooth]] đưa âm hưởng jazz vào album đầu tay ''[[Mecca and the Soul Brother]]'' (1992). Series [[Jazzmatazz, Vol. 1|Jazzmatazz]] của rapper [[Guru (rapper)|Guru]] bắt đầu năm 1993, sử dụng nhạc sĩ jazz trong các bản thâu phong thu. |
|||
====Punk jazz và jazzcore==== |
====Punk jazz và jazzcore==== |
||
[[File:John Zorn.jpg|thumb|right|upright|[[John Zorn]] biểu diễn năm 2006]] |
[[File:John Zorn.jpg|thumb|right|upright|[[John Zorn]] biểu diễn năm 2006]] |
Phiên bản lúc 02:47, ngày 10 tháng 8 năm 2015
"Amazing Grace" jazz vocal version by the United States Air Force Band
| |
Trục trặc khi nghe tập tin âm thanh này? Xem hướng dẫn. |
Jazz | |
---|---|
Nguồn gốc từ loại nhạc | Blues, folk, marches, ragtime, classical music |
Nguồn gốc văn hóa | Đầu thế kỷ 20, Hoa Kỳ |
Nhạc cụ điển hình | Double bass, drums, guitar, piano, andsaxophone, trumpet, clarinet, trombone, giọng hát, vibraphone, Hammond organ, bass |
Hình thức phái sinh | Funk, jump blues, reggae, rhythm and blues, rock and roll, ska |
Tiểu thể loại | |
Thể loại pha trộn | |
Sân khấu vùng | |
Chủ đề liên quan | |
2024 in jazz |
Jazz là một thể loại âm nhạc bắt nguồn từ cộng đồng người châu Phi ở Hoa Kỳ vào cuối thế kỷ 19 và đầu thế kỷ 20. Jazz nổi lên ở nhiều nơi trên nước Mỹ với phong cách âm nhạc độc lập phổ biến vào thời đó; liên kết bằng kết nối chung giữa âm nhạc Mỹ gốc châu Âu và âm nhạc Mỹ gốc Phi với một xu hướng thiên về biểu diễn.[1] Jazz có lịch sử kéo dài hơn 100 năm, từ thời kỳ ragtime tới ngày nay, và rất khó để có thể định nghĩa hoàn hảo. Jazz thường ứng tác, sử dụng polyrhythm, syncopation và nốt swing,[2] cũng như những khía cạnh của hòa âm châu Âu, âm nhạc đại chúng nước Mỹ,[3] và các yếu tố âm nhạc châu Phi như nốt blue và ragtime.[1]
Lịch sử
Nguồn gốc
Thập niên 1890–1910
Ragtime
Blues
New Orleans
Thập niên 1920 và 1930
Thời đại Jazz
Swing
Khởi đầu của nhạc jazz châu Âu
Thập niên 1940 và 1950
"Âm nhạc Mỹ"—ảnh hưởng của Ellington
Bebop
Vào đầu thập niên 1940s, những nghệ sĩ phong cách bebop bắt đầu đưa jazz từ một thể loại âm nhạc đại chúng "nhảy nhót" thành một loại "âm nhạc cho nhạc sĩ." Các nhạc công bebop có nhiều ảnh hưởng nhất là Charlie Parker (chơi saxophone), Bud Powell và Thelonious Monk (chơi piano), Dizzy Gillespie và Clifford Brown (chơi trumpet), và Max Roach (chơi trống). Vì bản nhất không phải nhạc nhảy, bebop ít phổ biến và thành công thương mại hơn. Do bebop dành để nghe, chứ không phải nhảy theo, nó thường nó nhịp độ nhanh hơn.
Afro-Cuban jazz
Dixieland revival
Cool jazz
Vào cuối thập niên 1940, bebop được thay thế bởi những âm thanh thiên về sự bình tỉnh và mượt mà của cool jazz, thường có những dòng giai điệu dài. Thể loại này nổi lên tại thành phố New York, và thống trị jazz trong nữa đầu 1950. Điểm bắt đầu là album tổng hợp các đĩa đơn 1949 và 1950 bởi một nhóm nhạc sĩ dẫn đầu bởi Miles Davis, album này tên Birth of the Cool. Các bản thu cool jazz của các tên tuổi như Chet Baker, Dave Brubeck, Bill Evans, Gil Evans, Stan Getz và the Modern Jazz Quartet có âm thanh "nhẹ hơn" đối nghịch với tốc độ và sự khó nghe của bebop.
Cool jazz sau đó bị đồng hóa với giới West Coast jazz, nhưng cũng nó dấu ân nhất nhất định tại châu Âu, đặt biệt là Scandinavia, nơi tạo nên nghệ sĩ tenor saxophone Lars Gullin và piano Bengt Hallberg. Thể loại này ảnh hưởng lên sự phát triển của bossa nova, modal jazz, và thậm chí free jazz.
Hard bop
Modal jazz
Free jazz
Thập niên 1960 và 1970
Latin jazz
Post-bop
Soul jazz
Ảnh hưởng bởi âm nhạc châu Phi
Jazz fusion
Jazz-funk
Xu hướng khác
Thập niên 1980
Sự phục hồi của jazz truyền thống
Smooth jazz
Đầu thập niên 1980, một dạng thương mại của jazz fusion được là "pop fusion" và "smooth jazz" trở nên thành công. Điều này thiết lập và hỗ trợ cho sự nghiệp của các ca sĩ gồm Al Jarreau, Anita Baker, Chaka Khan và Sade, cũng như các nhạc công saxophone như Grover Washington, Jr., Kenny G, Kirk Whalum, Boney James và David Sanborn. Nói chung, smooth jazz có nhịp độ chậm (hầu hết các track có nhịp độ 90–105 BPM), và có một nhạc cụ chính chơi giai điệu (saxophone, thường là soprano và tenor, guitar điện legato cũng phổ biến).
Acid jazz, nu jazz và jazz rap
Acid jazz phát triển ở Anh vào thập niên 1980 và 1990, ảnh hưởng bởi jazz-funk và nhạc điện tử. Nghệ sĩ jazz-funk gồm Roy Ayers và Donald Byrd thường được xem là những người báo hiệu về acid jazz.[4]
Nu jazz được ảnh hưởng bởi hòa âm và giai điệu jazz, nhưng thường không có khía cạnh ứng tác. Nó có thể thử nghiệm (experimental) và có nhiều âm thanh và chủ đề khác nhau. Có thể kết hợp nhạc cụ biểu diễn với các beat của jazz house (như St Germain, Jazzanova và Fila Brazillia) hoặc jazz ứng tác đội hình ban nhạc với các yếu tố nhạc điện tử (như The Cinematic Orchestra, Kobol và phong cách "future jazz" Na Uy dẫn đầu bởi Bugge Wesseltoft, Jaga Jazzist và Nils Petter Molvær).
Jazz rap phát triển vào cuối thập niên 1980 và đầu thập niên 1990, và cho ảnh hưởng nhạc jazz vào hip hop. Năm 1988, Gang Starr phát hành đĩa đơn đầu tay "Words I Manifest", lấy đoạn nhạc mẫu (sample) từ "Night in Tunisia" của Dizzy Gillespie, Stetsasonic phát hành "Talkin' All That Jazz", lấy sample từ Lonnie Liston Smith. Album đầu tiên của Gang Starr, No More Mr. Nice Guy (1989) và "Jazz Thing" cũng lấy sample từ Charlie Parker và Ramsey Lewis. Những nhạc phẩm hip hop mang chất jazz khác là Straight Out the Jungle (1988) của Jungle Brothers, People's Instinctive Travels and the Paths of Rhythm (1990) và The Low End Theory (1991) của A Tribe Called Quest. Bộ đôi Pete Rock & CL Smooth đưa âm hưởng jazz vào album đầu tay Mecca and the Soul Brother (1992). Series Jazzmatazz của rapper Guru bắt đầu năm 1993, sử dụng nhạc sĩ jazz trong các bản thâu phong thu.
Punk jazz và jazzcore
Với sự nới lỏng về tính chính thống được tập trung vào post-punk đương thời ở London và thành phố New York đưa đến cảm hứng mới cho nhạc jazz. Tại London, the Pop Group bắt đầu kết hợp free jazz và dub reggae vào chất nhạc punk rock.[5] Tại New York, No Wave lấy thẳng nguồn cảm hứng từ free jazz và punk. Ví dụ cho phong cách này là Queen of Siam của Lydia Lunch,[6] James Chance and the Contortions (kết hợp Soul với free jazz và punk)[6] và the Lounge Lizards[6] (nhóm nhạc đầu tiên tự gọi mình là "punk jazz)."
John Zorn nhấn mạnh vào tốc độ và sự nghịch tai thường thấy trong punk rock, và hợp nhất phong cách này vào free jazz với việc phát hành Spy vs. Spy năm 1986, một tập hợp những bản cover của Ornette Coleman bằng phong cách thrashcore.[7] Trong cùng năm, Sonny Sharrock, Peter Brötzmann, Bill Laswell và Ronald Shannon Jackson thu âm album dưới tên Last Exit, một sự pha trộn giữa thrash metal và free jazz.[8] Những sự phát triển này là nguồn gốc của jazzcore, một sự trộn lẫn free jazz và hardcore punk.
M-Base
Thập niên 1990–2010
Tham khảo
- ^ a b Hennessey, Thomas, From Jazz to Swing: Black Jazz Musicians and Their Music, 1917-1935. Ph.D. dissertation, Northwestern University, 1973, pp. 470-473.
- ^ Alyn Shipton, A New History of Jazz, 2nd edn., Continuum, 2007, pp. 4–5.
- ^ Bill Kirchner, The Oxford Companion to Jazz, Oxford University Press, 2005, Chapter Two.
- ^ Ginell, Richard S. “allmusic on Roy Ayers”. Allmusic.com. Truy cập ngày 7 tháng 11 năm 2010.[liên kết hỏng]
- ^ Dave Lang, Perfect Sound Forever, February 1999. [1] Access date: November 15, 2008.
- ^ a b c Bangs, Lester. "Free Jazz / Punk Rock". Musician Magazine, 1979. [2] Access date: July 20, 2008.
- ^ “"House Of Zorn", Goblin Archives, at”. Sonic.net. Truy cập ngày 7 tháng 11 năm 2010.
- ^ “Progressive Ears Album Reviews”. Progressiveears.com. 19 tháng 10 năm 2007. Truy cập ngày 7 tháng 11 năm 2010.
Sách tham khảo
- Adorno, Theodor. Prisms, Cambridge, MA: The MIT Press, 1967.
- Allen, William Francis, Charles Pickard Ware, and Lucy McLim Garrison, eds. 1867. Slave Songs of the United States. New York: A Simpson & Co. Electronic edition, Chapel Hill, N. C.: Academic Affairs Library, University of North Carolina at Chapel Hill, 2000.
- Joachim Ernst Berendt, Günther Huesmann (Bearb.): Das Jazzbuch. 7. Auflage. S. Fischer Verlag, Frankfurt am Main, 2005, ISBN 3-10-003802-9
- Burns, Ken, and Geoffrey C. Ward. 2000. Jazz—A History of America's Music. New York: Alfred A. Knopf. Also: The Jazz Film Project, Inc.
- Cooke, Mervyn (1999). Jazz. London: Thames and Hudson. ISBN 0-500-20318-0.Quản lý CS1: ref=harv (liên kết).
- Carr, Ian. Music Outside: Contemporary Jazz in Britain. 2nd edition. London: Northway. ISBN 978-0-9550908-6-8
- Collier, James Lincoln. The Making of Jazz: A Comprehensive History (Dell Publishing Co., 1978)
- Dance, Stanley (1983). The World of Earl Hines. Da Capo Press. ISBN 0-306-80182-5. Includes a 120-page interview with Hines plus many photos.
- Davis, Miles. Miles Davis (2005). Boplicity. Delta Music plc. UPC 4-006408-264637.
- Downbeat (2009). The Great Jazz Interviews: Frank Alkyer & Ed Enright (eds). Hal Leonard Books. ISBN 978-1-4234-6384-9
- Elsdon, Peter. 2003. "The Cambridge Companion to Jazz, Edited by Mervyn Cooke and David Horn, Cambridge: Cambridge University Press, 2002. Review." Frankfürter Zeitschrift für Musikwissenschaft 6:159–75.
- Gang Starr. 2006. Mass Appeal: The Best of Gang Starr. CD recording 72435-96708-2-9. New York: Virgin Records.
- Giddins, Gary. 1998. Visions of Jazz: The First Century. New York: Oxford University Press. ISBN 0-19-507675-3
- Godbolt, Jim. 2005. A History of Jazz in Britain 1919–50. London: Northway. ISBN 0-9537040-5-X
- Gridley, Mark C. 2004. Concise Guide to Jazz, fourth edition. Upper Saddle River, NJ: Pearson/Prentice Hall. ISBN 0-13-182657-3
- Hersch, Charles (2009). Subversive Sounds: Race and the Birth of Jazz in New Orleans. University of Chicago Press. ISBN 978-0-226-32868-3.
- Kenney, William Howland. 1993. Chicago Jazz: A Cultural History, 1904–1930. New York: Oxford University Press. ISBN 0-19-506453-4 (cloth); paperback reprint 1994 ISBN 0-19-509260-0
- Oliver, Paul (1970). Savannah Syncopators: African Retentions in the Blues. London: Studio Vista. ISBN 0-289-79827-2..
- Mandel, Howard. 2007. Miles, Ornette, Cecil: Jazz Beyond Jazz. Routledge. ISBN 0-415-96714-7.
- Nairn, Charlie. 1975. Earl 'Fatha' HInes: 1 hour 'solo' documentary made in "Blues Alley" Jazz Club, Washington DC, for ATV, England, 1975: produced/directed by Charlie Nairn: original 16mm film plus out-takes of additional tunes from that film archived in British Film Institute Library at bfi.org.uk and http://www.itvstudios.com: DVD copies with Jean Gray Hargrove Music Library [who hold The Earl Hines Collection/Archive], University of California, Berkeley: also University of Chicago, Hogan Jazz Archive Tulane University New Orleans and Louis Armstrong House Museum Libraries.
- Peñalosa, David. 2010. The Clave Matrix; Afro-Cuban Rhythm: Its Principles and African Origins. Redway, CA: Bembe Inc. ISBN 1-886502-80-3.
- Porter, Eric. 2002. What Is This Thing Called Jazz? African American Musicians as Artists, Critics and Activists. London, England: University of California Press.
- Ratliffe, Ben. 2002. Jazz: A Critic's Guide to the 100 Most Important Recordings. The New York Times Essential Library. New York: Times Books. ISBN 0-8050-7068-0
- Schuller, Gunther. 1968. Early Jazz: Its Roots and Musical Development. Oxford University Press. New printing 1986.
- Schuller, Gunther. 1991. The Swing Era: The Development of Jazz, 1930–1945. Oxford University Press.
- Searle, Chris. 2008. Forward Groove: Jazz and the Real World from Louis Armstrong to Gilad Atzmon. London: Northway. ISBN 978-0-9550908-7-5
- Szwed, John Francis. 2000. Jazz 101: A Complete Guide to Learning and Loving Jazz. New York: Hyperion. ISBN 0-7868-8496-7
- Vacher, Peter. 2004. Soloists and Sidemen: American Jazz Stories. London: Northway. ISBN 978-0-9537040-4-0
- Yanow, Scott. 2004. Jazz on Film: The Complete Story of the Musicians and Music Onscreen. Backbeat Books. ISBN 0-87930-783-8
Liên kết ngoài
Wikiquote có sưu tập danh ngôn về: |
Wikimedia Commons có thêm hình ảnh và phương tiện truyền tải về Jazz. |
- Jazz Foundation of America
- Jazz at the Smithsonian Museum
- Alabama Jazz Hall of Fame website
- Jazz Artist and Discography Resource
- Red Hot Jazz.com
- Jazz at Lincoln Center website
- American Jazz Museum website
- The International Archives for the Jazz Organ
- Classic and Contemporary Jazz Music
- The Jazz Archive at Duke University
- Jazz Festivals in Europe
- Free 1920s Jazz Collection available for downloading at Archive.org
- DownBeat’s Jazz 101 A Guide to the Music This section of the Downbeat magazine website has several short pages to allow the beginning student of jazz to acquire an education.
- Nairn, Charlie, (1975): Earl "Fatha" Hines: [3]. 1hr documentary filmed at Blues Alley jazz club, Washington DC. Produced and directed by Charlie Nairn for UK ATV Television, 1975. Original 16mm film, plus out-takes of additional tunes, archived in British Film Institute Library at bfi.org.uk; also at http://www.itvstudios.com; DVD copies with the "Jean Gray Hargrove Music Library" (which holds The Earl Hines Collection/Archive), University of California, Berkeley, California; also at University of Chicago "Hogan Jazz Archive", Tulane University New Orleans and at the Louis Armstrong House Museum Libraries: see also www.jazzonfilm.com/documentaries.
- Thêm tin tức và bình luận về Jazz trên The New York Times
- Thêm tin tức và bình luận về Jazz trên The Guardian
- Jazz trên DMOZ
Wikimedia Commons có thêm hình ảnh và phương tiện truyền tải về Jazz. |