Cổng thông tin:Chiến tranh thế giới thứ hai

Trang Chính

→Bản đồ←

Chủ đề Chiến tranh thế giới thứ hai Tổng quan các mặt trận trong Chiến tranh thế giới thứ hai (1939-1945). Chiến tranh thế giới thứ hai là cuộc chiến tranh thế giới thảm khốc bắt đầu từ năm 1937 hoặc 1939 và chấm dứt vào năm 1945 giữa các lực lượng Đồng Minh và Trục (phát-xít). Hầu hết mọi lục địa trên thế giới đều bị ảnh hưởng của cuộc chiến này, ngoại trừ châu Nam Cực. Nó là cuộc chiến rộng lớn và tai hại nhất trong lịch sử nhân loại. Các chiến sự đã xảy ra tại Đại Tây Dương, châu Âu, Bắc Phi, Trung Đông, Địa Trung Hải, Thái Bình Dương và phần lớn của Đông Á và Đông Nam Á. Cuộc chiến kết thúc tại châu Âu khi Đức đầu hàng vào ngày 8 tháng 5, 1945 nhưng vẫn còn tiếp diễn tại châu Á cho đến khi Nhật đầu hàng vào ngày 2 tháng 9 năm 1945. Sau cuộc chiến, châu Âu bị chia ra làm hai phái: một phía chịu ảnh hưởng phương Tây do Hoa Kỳ đứng đầu, còn phía kia chịu ảnh hưởng của Liên Xô. Các nước chịu sự ảnh hưởng của Hoa Kỳ được phục hồi kinh tế sau khi nhận được viện trợ từ Kế hoạch Marshall trong khi các nước kia trở thành các nước cộng sản phụ thuộc Liên Xô. Tây Âu liên kết đồng minh trong Tổ chức Minh ước Bắc Đại Tây Dương, trong khi các nước Đông Âu liên kết đồng minh theo Hiệp ước Warszawa. Các liên minh này đóng vai trò quan trọng trong Chiến tranh Lạnh sau này. Tại châu Á, sự chiếm đóng Nhật Bản của quân đội Hoa Kỳ đã Tây hóa nước này, trong khi Trung Quốc bị chia ra thành hai nước: nước cộng sản Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa và nước Trung Hoa Dân quốc tại Đài Loan. [ Đọc tiếp ] Bài viết chọn lọc Trận Trân Châu Cảng là một đòn tấn công quân sự bất ngờ được Hải quân Nhật Bản thực hiện nhằm vào căn cứ hải quân của Hoa Kỳ tại Trân Châu Cảng thuộc tiểu bang Hawaii vào sáng ngày Chủ Nhật, ngày 7 tháng 12 năm 1941, dẫn đến việc Hoa Kỳ sau đó quyết định tham gia vào hoạt động quân sự trong Thế chiến thứ hai. Trận đánh này được trù tính sẽ ngăn ngừa và giữ chân Hạm đội Thái Bình Dương Hoa Kỳ không can thiệp đến cuộc chiến mà Nhật Bản đang hoạch định nhằm xâm chiếm Đông Nam Á, chống lại Anh Quốc, Hà Lan và Hoa Kỳ. Cuộc tấn công bao gồm hai đợt không kích với tổng cộng 353 máy bay xuất phát từ sáu tàu sân bay Nhật Bản. Trận tấn công đã đánh chìm bốn thiết giáp hạm Hoa Kỳ (hai chiếc trong số đó sau này được vớt lên và đưa trở lại hoạt động), và gây hư hỏng cho bốn chiếc khác. Quân Nhật còn đánh chìm hoặc phá hoại ba tàu tuần dương, ba tàu khu trục và một tàu thả mìn, phá hủy 188 máy bay, gây tổn thất về nhân mạng là 2.402 người tử trận và 1.282 người khác bị thương. Các trạm phát điện, xưởng tàu, xưởng sửa chữa và các kho chứa nhiên liệu và ngư lôi, cùng các bến tàu dành cho tàu ngầm và tòa nhà sở chỉ huy (cũng là nơi đặt bộ phận tình báo) đã không bị đánh trúng. Thiệt hại về phía Nhật Bản nhỏ, chỉ mất 29 máy bay và bốn tàu ngầm bỏ túi, với 65 người thiệt mạng hoặc bị thương. Cuộc tấn công là một sự kiện lớn trong Thế Chiến II. Nó đã diễn ra trước khi có bất cứ một lời tuyên chiến chính thức nào được đưa ra, cả trước khi phần cuối cùng trong một thông điệp gồm 14 phần được chuyển hoàn tất đến Bộ Ngoại giao ở Washington, D.C.. Tòa Đại sứ Nhật Bản ở Washington đã được chỉ thị phải chuyển giao thông điệp này ngay trước thời điểm trù định cho cuộc tấn công ở Hawaii. Cuộc tấn công, và đặc biệt là bản chất “bất ngờ” của nó, là hai nhân tố khiến cho công chúng Mỹ thay đổi quan điểm từ chính sách tự cô lập như vào những năm giữa thập niên 1930 sang ủng hộ việc Mỹ tham chiến. Ngoài ra, việc Đức nhanh chóng tuyên chiến với Mỹ mà không bị thúc ép bởi bất kỳ cam kết nào với Nhật Bản đã lập tức khiến Mỹ can dự vào Mặt trận Châu Âu. Việc Nhật Bản không đưa ra một lời tuyên chiến chính thức nào trước khi tấn công khiến Tổng thống Franklin D. Roosevelt tuyên bố rằng: “Ngày 7 tháng 12 năm 1941 sẽ mãi là một ngày ô nhục”. Thiết bị và phương tiện được chọn Boeing B-17 Flying Fortress (Pháo đài bay) là kiểu máy bay ném bom hạng nặng 4 động cơ được phát triển cho Không lực Lục quân Hoa Kỳ (USAAC) và được đưa vào sử dụng vào cuối những năm 1930. Cạnh tranh cùng với Douglas Aircraft Company và Glenn L. Martin Company trong một hợp đồng chế tạo 200 máy bay ném bom, thiết kế của hãng Boeing vượt trội hơn cả hai đối thủ và vượt xa những yêu cầu của Không lực. Cho dù Boeing bị mất hợp đồng do máy bay nguyên mẫu bị rơi, Không lực Mỹ vẫn bị ấn tượng bởi thiết kế của Boeing và đặt hàng 13 chiếc B-17. B-17 Flying Fortress tiếp tục được đưa vào sản xuất và được xem là chiếc máy bay lớn đầu tiên sản xuất hàng loạt, lần lượt trãi qua nhiều phiên bản cải tiến từ B-17A đến B-17G. B-17 được Không lực Mỹ sử dụng chủ yếu trong các chiến dịch ném bom chiến lược chính xác ban ngày vào các mục tiêu công nghiệp, quân sự và dân sự của Đức trong Thế Chiến II. Các đơn vị Mỹ là Không Lực 8 đóng tại Anh và Không Lực 15 đóng tại Ý góp phần bổ sung cho nhiệm vụ ném bom khu vực ban đêm của Bộ chỉ huy Không quân Ném bom thuộc Không quân Hoàng gia Anh trong chiến dịch Pointblank, giúp đạt được ưu thế trên không trên các thành phố, nhà máy và chiến trường Tây Âu chuẩn bị cho Trận chiến Normandy. B-17 cũng tham gia, với quy mô hạn chế hơn, tại Mặt trận Thái Bình Dương, không kích vào tàu bè và sân bay Nhật Bản. Ngay từ trước chiến tranh, Không lực Mỹ (sau này là Không quân Hoa Kỳ) đã xem máy bay này là vũ khí chiến lược quan trọng có uy lực lớn, bay cao, ném bom tầm xa, có sức phá hủy lớn trong khi có khả năng tự phòng thủ, và nhất là khả năng quay về sân bay nhà cho dù hư hại nặng trong chiến đấu. Độ bền của nó, nhất là đáp bằng bụng và đáp trên mặt nước, nhanh chóng lan truyền như một huyền thoại. Những câu chuyện và hình ảnh những chiếc B-17 sống sót sau những hư hại trong chiến đấu được truyền tay nhau, càng nâng cao tính biểu tượng của nó. Cho dù tầm bay và tải trọng bom đều kém hơn so với chiếc B-24 Liberator vốn có số lượng nhiều hơn, một cuộc điều tra trên các phi đội của Không Lực 8 cho thấy mức độ hài lòng cao hơn dành cho chiếc B-17. Với trần bay cao hơn mọi máy bay Đồng Minh đương thời, bản thân B-17 trở nên một hệ thống vũ khí tuyệt vời, ném nhiều bom hơn bất kỳ máy bay Mỹ nào khác trong Thế Chiến II. Trong số 1,5 triệu tấn bom từng được máy bay ném xuống Đức, 640.000 tấn đã được ném bởi B-17. Bài viết kỳ này Tác chiến chiều sâu (Tiếng Nga Теория глубокой операции; tiếng Anh Deep operations) là một học thuyết quân sự của Hồng quân Liên Xô được phát triển trong thời kỳ giữa 2 cuộc chiến tranh thế giới bởi các nhà chiến lược và tư tưởng quân sự xuất sắc của Hồng quân thời đó, nổi bật là Nguyên soái Liên Xô M.N. Tukhachevsky, Alexander Andreyevich Svechin, N.E. Varfolomeev, V. Triandafillo, G.S. Isserson. Học thuyết được đúc rút từ kinh nghiệm tác chiến của Hồng quân trong những cuộc chiến tranh trước đó, kết hợp với những phân tích về lịch sử, điều kiện địa chính trị - xã hội của Liên Xô cũng như đón đầu những công nghệ vũ khí mới. Trên phương diện lý luận, giữa hai cấp độ chiến lược và chiến thuật, học thuyết đã giới thiệu thêm khái niệm nghệ thuật chiến dịch, được các nhà nghiên cứu quân sự trên thế giới sử dụng làm cơ sở phát triển lý luận về nghệ thuật chiến dịch hiện đại. Điểm xuất phát tư tưởng của học thuyết là quan niệm bản chất của chiến tranh đã thay đổi và mang tính chất tổng lực. Tư tưởng này dẫn tới sự xác nhận rằng chiến thắng không thể đạt được bằng một trận đánh quyết định, mà bằng các chiến dịch tuần tự nối tiếp nhau liền lạc hợp lý - mỗi chiến dịch một mục tiêu cụ thể được nối kết trong một mục tiêu thống nhất. Ở cấp độ chiến thuật, học thuyết đưa ra cách thức tấn công đồng thời suốt chiều sâu mặt trận bằng lực lượng xung kích chia làm 2 thê đội, được hỗ trợ bằng pháo binh, không quân và lực lượng nhảy dù. Để phục vụ cho tư tưởng chiến tranh này, học thuyết nhấn mạnh vào việc cơ giới hoá lực lượng xung kích ở quy mô lớn. Trên phương diện lịch sử, học thuyết được đánh giá là một hệ thống lý luận khoa học hiện đại nhấtso với đương thời, đã được triển khai hoàn chỉnh thành Điều lệ tác chiến 1936 của Hồng quân. Tuy nhiên, do cuộc đại thanh trừng của Stalin vào năm 1935-1941, khi các tác giả hoặc bị xử tử hình hoặc bị đi đày thì học thuyết mất chỗ đứng. Cho đến sau những thất bại ban đầu của Hồng quân ở Chiến tranh thế giới thứ hai, học thuyết mới được áp dụng trở lại và trở thành nền tảng cho nghệ thuật quân sự Xô Viết đưa đến chiến thắng cuối cùng ở cuộc chiến. Hình ảnh chọn lọc Chiếc USS Franklin (CV/CVA/CVS-13, AVT-8), tên lóng là "Big Ben", là một trong số 24 tàu sân bay thuộc lớp Essex được chế tạo trong Thế chiến II cho Hải quân Hoa Kỳ. Nó được đặt tên theo Benjamin Franklin, và là chiếc tàu chiến thứ năm của Hải quân Mỹ mang cái tên này. Nhân vật lịch sử Thống tướng Douglas MacArthur (26 tháng 1 năm 1880 - 5 tháng 4 năm 1964) là một vị tướng của Hoa Kỳ và là Thống tướng Quân đội Philippines (Field Marshal of the Philippines Army). Ông là Tham mưu trưởng Quân đội Hoa Kỳ trong suốt thập niên 1930 và sau đó đã đóng một vai trò quan trọng trên mặt trận Thái Bình Dương trong Thế chiến thứ hai. MacArthur đã nhận được Huân chương Danh dự. Ông được bổ nhiệm chỉ huy cuộc xâm chiếm Nhật Bản mà đã được hoạch định tiến hành vào tháng 11 năm 1945. Nhưng khi thấy không còn cần thiết nữa, MacArthur chính thức chấp nhận sự đầu hàng của Nhật ngày 2 tháng 9 năm 1945. Ông được biết đến với câu nói quân sự nổi tiếng: "In war, there is no substitute for victory" (Trong chiến tranh, không có gì thay thế được chiến thắng). MacArthur đã chiến đấu trong 3 cuộc chiến lớn (Đệ nhất Thế chiến, Đệ nhị Thế chiến và Chiến tranh Triều Tiên) và là một trong 5 người được phong quân hàm Thống tướng (General of the Army). Bạn có biết... Bạn có biết... …Trận Moskva giữa Đức Quốc xã và Liên Xô vào cuối năm 1941 và đầu năm 1942 là một trong những trận chiến đẫm máu nhất Thế chiến thứ hai, với hơn một triệu tử vong? …xe tăng Chi-Nu Kiểu 3 của Nhật Bản được sản xuất trong Thế chiến thứ hai nhưng chưa bao giờ được sử dụng trong chiến đấu? …thiết giáp hạm Pháp Strasbourg bị đánh đắm hai lần trong Chiến tranh thế giới thứ hai, bởi chính Pháp và đồng minh là Mỹ? Các nước tham chiến Thể loại Chiến tranh thế giới thứ hai Không có thể loại con Diễn biến chiến sự Châu Âu Chiến trường châu Âu (1939-1945)   Đồng Minh và Liên Xô từ năm 1941   Liên Xô đến năm 1941   Phe Trục và Chính phủ Vichy   Nước trung lập Châu Á-Thái Bình Dương Chiến trường châu Á-Thái Bình Dương (1937-1945)   Đồng Minh và Liên Xô từ năm 1941   Liên Xô đến năm 1941   Phe Trục   Nước trung lập Các mốc sự kiện chính Chiến tranh thế giới thứ hai Mặt trận Sự kiện chính Khía cạnh khác Thành phần Mở đầu Nguyên nhân ở Châu Âu ở Châu Á Mặt trận chính Tây Âu Đông Âu Trung Quốc Địa Trung Hải, Trung Đông và Châu Phi Châu Á và Thái Bình Dương Đại Tây Dương Tổng quát Niên biểu 1939 Tấn công Ba Lan Chiến tranh mùa Đông 1940 Tấn công Đan Mạch/Na Uy Trận nước Pháp Trận nước Anh 1941 Tấn công Liên Xô Trận Moskva Tấn công Trân Châu Cảng 1942 Trận Midway Chiến dịch Blau Chiến dịch Stalingrad Trận El Alamein lần hai 1943 Trận Kursk Chiến dịch Guadalcanal Đổ bộ lên nước Ý 1944 Trận Normandy Chiến dịch Bagration Trận chiến vịnh Leyte Chiến dịch Market Garden Trận Ardennes 1945 Trận Iwo Jima Trận Okinawa Công phá Berlin Chiến tranh kết thúc ở châu Âu Hiroshima và Nagasaki Đế quốc Nhật Bản đầu hàng xem thêm... Blitzkrieg Tác chiến chiều sâu Mật mã Khí tài Hậu phương Trận đánh Sản xuất Kháng chiến Khoa học kỹ thuật Ảnh hưởng dân thường và tội ác chiến tranh Thảm sát Nam Kinh Holocaust Vây hãm Leningrad Bataan Death March Nạn đói Hà Lan năm 1944 Nạn đói Bengal năm 1943 Hiroshima và Nagasaki Đơn vị 731 Ném bom chiến lược Hãm hiếp phụ nữ Tội ác chiến tranh của Đồng Minh Tội ác chiến tranh của Đức Tội ác chiến tranh của Nhật Bản Hậu quả Ảnh hưởng Thương vong Trục xuất người Đức Chiến tranh Lạnh Đồng Minh Úc Bỉ Brazil Ấn Độ Canada Tiệp Khắc Ai Cập El Salvador Pháp (sau 16 tháng 6, 1940: Pháp Tự Do) Hy Lạp Hà Lan New Zealand Na Uy Philippines Ba Lan Trung Hoa Dân Quốc Nam Phi Liên Xô Anh Quốc Hoa Kỳ Nam Tư xem thêm... Phe Trục Bulgaria Croatia Nhật Bản Phần Lan Pháp Vichy Hungary Ý Đức Romania Thái Lan Slovakia xem thêm... Các tài liệu khác Thể loại  · Chủ đề · Dự án  Từ điển ·  Thông tin ·  Danh ngôn ·   Văn kiện và tác phẩm ·  Hình ảnh và tài liệu ·  Tin tức Tham gia Chủ đề Chiến tranh thế giới thứ hai đang được xây dựng nên rất cần sự giúp đỡ, đóng góp của các bạn về nội dung lẫn giao diện. Các bạn có thể: Tham gia vào Dự án Chiến tranh thế giới thứ hai trên Wikipedia tiếng Việt. Sửa chữa và bổ sung cho các bài viết quan trọng cần nâng cấp (trợ giúp): Viết hay dịch bài mới bằng cách gõ tên bài mới vào trường rối ấn nút Viết trang mới (trợ giúp). Các bài cần viết: các bài viết còn thiếu trong {{Chiến tranh thế giới thứ hai}} Các bài sơ khai: Thể loại:Bài sơ khai về Chiến tranh thế giới thứ hai và thêm {{Sơ khai Chiến tranh thế giới thứ hai}} vào các bài đó Phân loại độ quan trọng và chất lượng của các bài viết tại Thể loại:Bài chưa xếp loại chất lượng về Chiến tranh thế giới thứ hai, Thể loại:Chưa xếp độ quan trọng về Chiến tranh thế giới thứ hai Ngoài ra, bạn cũng có thể sửa đổi nhỏ về giao diện của chủ đề nếu có khả năng. Chủ đề liên quan Lịch sử Chiến tranh thế giới thứ nhất Châu Mỹ Châu Âu Châu Á Châu Phi Cổng tri thức Wikipedia