Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Giăm bông”

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Dòng 1: Dòng 1:
{{confused|Chà bông}}
{{confused|Chà bông}}
[[Tập tin:Štýrská šunka.jpg|300px|nhỏ|phải|Một miếng thịt nguội]]

[[Tập tin:Schwein-Ganz.svg|phải|nhỏ|Sơ đồ với vị trí thịt đùi heo (số 12), khúc thịt dùng làm giăm bông]]
[[File:"14 - ITALY - prosciutto (leg - ham) - taglio anatomico della carne di maiale.jpg|phải|nhỏ|Sơ đồ với vị trí thịt đùi heo (màu đậm), [[khúc thịt]] dùng làm giăm bông]]
'''Giăm bông''' (bắt nguồn từ tiếng Pháp: ''jambon'')<ref name="yoonjungkang.com">Yoonjung Kang, Andrea Hòa Phạm, Benjamin Storme. [http://www.yoonjungkang.com/uploads/1/1/6/2/11625099/mit_phonology_handout.pdf French loanwords in Vietnamese: the role of input language phonotactics and contrast in loanword adaptation]. Trang 9.</ref>, còn được viết là '''dăm bông'''<ref name="yoonjungkang.com"/> hay còn gọi là '''thịt nguội''', là một món ăn làm từ đùi [[chi Lợn|heo]] có nguồn gốc từ các nước [[châu Âu]]. Ngày xưa khi chưa có [[tủ lạnh]] và [[tủ đông]] để bảo quản thịt lâu ngày, người dân đã ướp muối các [[đùi heo]] và phơi khô (giăm bông khô hoặc còn gọi là giăm bông sống), hoặc ướp muối và luộc trong nước dùng (giăm bông tươi hoặc giăm bông chín).
'''Giăm bông''' (bắt nguồn từ tiếng Pháp: ''jambon'')<ref name="yoonjungkang.com">Yoonjung Kang, Andrea Hòa Phạm, Benjamin Storme. [http://www.yoonjungkang.com/uploads/1/1/6/2/11625099/mit_phonology_handout.pdf French loanwords in Vietnamese: the role of input language phonotactics and contrast in loanword adaptation]. Trang 9.</ref>, còn được viết là '''dăm bông'''<ref name="yoonjungkang.com"/> hay còn gọi là '''thịt nguội''', là một món ăn làm từ đùi [[chi Lợn|heo]] có nguồn gốc từ các nước [[châu Âu]]. Ngày xưa khi chưa có [[tủ lạnh]] và [[tủ đông]] để bảo quản thịt lâu ngày, người dân đã ướp muối các [[đùi heo]] và phơi khô (giăm bông khô hoặc còn gọi là giăm bông sống), hoặc ướp muối và luộc trong nước dùng (giăm bông tươi hoặc giăm bông chín).



Phiên bản lúc 13:18, ngày 15 tháng 3 năm 2017

Một miếng thịt nguội
Sơ đồ với vị trí thịt đùi heo (màu đậm), khúc thịt dùng làm giăm bông

Giăm bông (bắt nguồn từ tiếng Pháp: jambon)[1], còn được viết là dăm bông[1] hay còn gọi là thịt nguội, là một món ăn làm từ đùi heo có nguồn gốc từ các nước châu Âu. Ngày xưa khi chưa có tủ lạnhtủ đông để bảo quản thịt lâu ngày, người dân đã ướp muối các đùi heo và phơi khô (giăm bông khô hoặc còn gọi là giăm bông sống), hoặc ướp muối và luộc trong nước dùng (giăm bông tươi hoặc giăm bông chín).

Các loại

  • Giăm bông chín ban đầu được chích nước muối có pha với gia vị. Lượng nước chích bằng khoảng 20% lượng thịt. Sau đó thịt được trụng nưới sôi rồi hun khói hoặc hun khói trước khi trụng. Do lượng nước cao giăm bông chín phải để ở chỗ lạnh và chỉ giữ được vài ngày. Một loại nổi tiếng là Prager Schinken (Pražská šunka) của vùng Bohemia.
  • Giăm bông sống được sát muối rồi sau đó treo lên phơi khô hay hun khói để giữ được lâu.
    • Giăm bông treo khô thường được sản xuất ở các nước Nam Âu như Pháp, Tây Ban Nha và Ý, nơi khí hậu cho phép thịt được khô đi dần dần. Nổi tiếng là Prosciutto di Parma của Ý, được xát muối và treo khô trên hơn 1 năm. Cũng từ vùng này là loại giăm bông hiếm và đắt hơn, Culatello-giăm bông. Giăm bông Serrano của Tây Ban Nha cũng được chế biến tương tự nhưng thường thì được trộn nhiều gia vị hơn. Một đặc sản khác của nước này là Jamón Ibérico Bellota, còn được gọi là Pata-Negra-giăm bông, xuất phát từ thịt của heo đen nhà, nhưng thả ra sống hoang ăn hạt dẻ (bellota) trong các rừng hạt dẻ. 3 loại giăm bông treo khô khác được ưa thích là San-Daniele-giăm bông của Ý, Bayonne-giăm bông (Jambon de Bayonne) từ vùng ở nước Pháp của Baskenland và Aoste-giăm bông (Jambon de Bosses) của Pháp ở vùng Savoyer Alpen. Cũng nổi tiếng là Presunto de Chaves từ Chaves ở Bồ Đào Nha. Giăm bông treo khô thường được cắt rất mỏng vì nó dai hơn.
    • Giăm bông hun khói phát xuất từ những vùng lạnh và ẩm, mà cả thịt ướp muối cũng có thể bị mốc vì độ ẩm. Những sản phẩm được biết tới nhiều là Westfälischer Schinken, Holsteiner Katenschinken, Ammerländer Schinken và Schwarzwälder Schinken, mà được hun khói bằng gỗ cây thông.

Dinh dưỡng

Ăn nhiều giăm bông (khô hoặc tươi) không tốt cho sức khỏe vì để giữ thịt heo được màu đỏ thì người ta bỏ chất sulfate de potassium (được ghi trên các sản phẩm với ký hiệu E252, và phân tử hóa chất là KNO3, còn gọi là diêm tiêu), chất này nếu quá hàm lượng 2g/kg sẽ có nguy cơ trực tiếp dẫn đến ung thư.

Tham khảo