Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Nhật đảo chính Pháp tại Đông Dương”
n →top: replaced: tháng 8]], 19 → tháng 8 năm [[19 using AWB |
|||
Dòng 63: | Dòng 63: | ||
{{DEFAULTSORT:Đông Dương thuộc Pháp (1945)}} |
{{DEFAULTSORT:Đông Dương thuộc Pháp (1945)}} |
||
[[Thể loại:Xung đột Pháp-Nhật tại Việt Nam]] |
[[Thể loại:Xung đột Pháp-Nhật tại Việt Nam]] |
||
[[Thể loại:Chiến tranh liên quan tới Anh]] |
[[Thể loại:Chiến tranh liên quan tới Vương quốc Liên hiệp Anh]] |
||
[[Thể loại:Chiến tranh liên quan tới Việt Nam]] |
[[Thể loại:Chiến tranh liên quan tới Việt Nam]] |
||
[[Thể loại:Chiến tranh liên quan tới Pháp]] |
[[Thể loại:Chiến tranh liên quan tới Pháp]] |
Phiên bản lúc 18:21, ngày 6 tháng 10 năm 2017
Xin hãy đóng góp cho bài viết này bằng cách phát triển nó. Nếu bài viết đã được phát triển, hãy gỡ bản mẫu này. Thông tin thêm có thể được tìm thấy tại trang thảo luận. |
Chiến dịch Đông Dương thuộc Pháp (1945) | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Một phần của Chiến tranh Thái Bình Dương thuộc Chiến tranh thế giới thứ hai | |||||||||
Đông Dương năm 1913. | |||||||||
| |||||||||
Tham chiến | |||||||||
Pháp Vương quốc Anh Việt Minh | |||||||||
Chỉ huy và lãnh đạo | |||||||||
Marcel Alessandri Hồ Chí Minh Võ Nguyên Giáp | |||||||||
Lực lượng | |||||||||
Lục quân Đế quốc Nhật Bản: khoảng 65.000 quân[1] Dân quân người Việt |
Tháng 3: 12.000 lính Pháp khoảng 12.000 người Việt[1] Sau đó: Biệt động Pháp và Anh từ Quân đoàn 136 Lính du kích Pháp và Lào Lính du kích Việt Minh | ||||||||
Thương vong và tổn thất | |||||||||
không rõ | 2.129 người Âu (quân sự & dân sự) chết trong tháng 3[cần dẫn nguồn] |
Chiến dịch Đông Dương thuộc Pháp năm 1945, còn gọi là Chiến dịch Đông Dương thuộc Pháp lần hai hay Nhật đảo chính pháp, là chiến dịch quân sự của Đế quốc Nhật trên toàn Đông Dương nhằm chiếm ảnh hưởng của Pháp tại Đông Dương.
Bối cảnh
Ngay từ năm 1940, Pháp đã có những động thái khiến Đế quốc Nhật Bản từng bước trở thành người kiểm soát Đông Dương. Trong hiệp ước Tokyo 1940, Pháp chấp nhận hầu hết các yêu cầu của Nhật, trong đó có các điều khoản liên quan đến việc nền kinh tế Đông Dương phải phục vụ Nhật tấn công miền Nam Trung Quốc. Ngày 25/09/1940, dù được trang bị hùng hậu nhưng Pháp vẫn bất lực khi Nhật tấn công biên giới Việt - Trung. Pháp tiếp tục phải nhượng bộ Nhật. Hiệp ước Tokyo 1941, quy định Nhật được hưởng những ưu đãi đặc biệt tại Đông Dương. Theo đó Nhật được sử dụng mọi phương tiện giao thông, kiểm soát hệ thống đường sắt, tàu biển tại các cảng ở Đông Dương với trọng tải 200.000 tấn. Từ năm 1940 đến 1945 chính quyền thực dân Pháp phải đóng cho Nhật Bản một số tiền là 723.786.000 đồng. Ngoài ra, Nhật Bản cũng yêu cầu chính quyền Pháp phải để 50% giá trị nhập khẩu và 15% giá trị xuất khẩu của Đông Dương cho các công ty thương mại của Nhật. Chính vì vậy, hầu hết các mặt hàng xuất khẩu của Đông Dương trong hai năm 1942-1943 như than, kẽm, cao su, xi măng đều được xuất sang Nhật. Tính đến năm 1941 các ngành khai khoáng chính ở Đông Dương như: măng-gan, sắt, phốt-phát, quặng crôm…, tư bản Nhật chiếm gần 50% số vốn đầu tư của các công ty nước ngoài. Về quân sự, Pháp phải có trách nhiệm hỗ trợ Nhật khi Nhật tham chiến. Về chính trị, Nhật từng bước làm giảm ảnh hưởng chính trị của Pháp và các phe nhóm thân Pháp[2]
Đế quốc Nhật Bản đảo chính Pháp tại Đông Dương
16 giờ ngày 9/3/1945, đại diện Nhật tới Phủ Toàn quyền của Pháp ở Sài Gòn thảo luận và chuẩn bị văn kiện về việc Pháp cung cấp gạo cho Nhật trong năm 1945. Tới 18 giờ cùng ngày, Đại diện Nhật trao tối hậu thư đòi chính quyền Pháp phải trao toàn bộ quyền kiểm soát Đông Dương cho Nhật và Pháp phải trả lời trước 21 giờ cùng ngày. Tới 21 giờ 20, Pháp chưa trả lời, Nhật tiến hành tấn công Pháp. Phía Pháp không có bất kỳ sự kháng cự nào, quân Nhật nhanh chóng chiếm được Phủ Toàn quyền, giam giữ Toàn quyền Đông Dương và hầu hết các quan chức cao cấp của thực dân Pháp. Đến chiều ngày 10-3, quân Pháp đầu hàng, phát xít Nhật làm chủ các vùng đô thị lớn như Hà Nội, Hải Phòng, Huế, Sài Gòn và nhiều tỉnh lỵ… Những đơn vị quân Pháp còn cố thủ ở Cà Mau, Biển Hồ (Campuchia), một số vùng ở Bắc Đông Dương cũng lần lượt bị thất thủ, chỉ còn một số tàn quân chạy qua biên giới Việt-Trung. Với sự kiện này, lực lượng quân sự Pháp hoàn toàn tan rã, bộ máy thống trị của thực dân Pháp đầu hàng, bị cầm tù hoặc đang tâm làm tay sai cho phát xít Nhật. Trên thực tế toàn bộ Đông Dương đã trở thành thuộc địa của phát xít Nhật[2].
Kết quả
- Ngày 9/3/1945, quân Nhật tiến hành đảo chính quân sự lật đổ và thủ tiêu quyền lực của thực dân Pháp, trở thành chủ thể quyền lực chính trị tối cao, chủ chốt nhất. Ở Việt Nam, do nhu cầu thống trị, Phát-xít Nhật buộc phải chia sẻ một phần quyền lực cho chính phủ Trần Trọng Kim[3]
- Xóa bỏ sự cai trị của Chính phủ Vichy Pháp tại Đông Dương.
- Trên cơ sở Đông Dương thuộc Pháp, chế độ bảo hộ của Pháp bị xóa bỏ, hình thành 3 quốc gia độc lập trên danh nghĩa[3]:
- Thành lập Đế quốc Việt Nam.
- Tái lập Vương quốc Cam-Pu-Chia.
- Tái lập Vương quốc Lào.
- Các lực lượng chính trị của người Việt tại Việt Nam bước vào thời kỳ công khai đấu tranh với nhau, trong đó Việt Minh là lực lượng đông đảo nhất, có ảnh hưởng nhất và được nhiều sự ủng hộ của nhân dân nhất[3]
Xem thêm
Tham khảo
Dommen, A. J. (2001). The Indochinese experience of the French and the Americans: nationalism and communism in Cambodia, Laos, and Vietnam. Bloomington, Đại học Indiana Press, pp. 78–92
Chú thích
Liên kết ngoài
- Xung đột Pháp-Nhật tại Việt Nam
- Chiến tranh liên quan tới Vương quốc Liên hiệp Anh
- Chiến tranh liên quan tới Việt Nam
- Chiến tranh liên quan tới Pháp
- Chiến tranh liên quan tới Lào
- Chiến tranh liên quan tới Campuchia
- Chiến tranh liên quan tới Nhật Bản
- Xung đột năm 1945
- Mặt trận Đông Nam Á
- Chiến dịch quân sự trong Thế chiến thứ hai
- Việt Nam 1945
- Khởi nghĩa Việt Nam
- Chiến tranh Trung-Nhật