Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Ngữ tộc Mã Lai-Đa Đảo”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Không có tóm lược sửa đổi |
n ←Đổi hướng đến Ngữ tộc Malay-Polynesia |
||
Dòng 1: | Dòng 1: | ||
⚫ | |||
{{Infobox language family |
|||
|name=Malay-Polynesia |
|||
|region=[[Đông Nam Á]] & [[châu Đại dương]] |
|||
|familycolor=Austronesian |
|||
|fam2=[[Nhóm ngôn ngữ Đài Loan Nam Đảo|Đài Loan Nam Đảo]] ? |
|||
|protoname=[[Malay-Polynesia nguyên thủy]] |
|||
|child1=[[Nhóm ngôn ngữ Batan|Batan]] |
|||
|child2=[[Nhóm ngôn ngữ Philippine|Philippine]] |
|||
|child3=[[Nhóm ngôn ngữ Borneo|Borneo]] (địa lý) |
|||
|child4={{nowrap|[[Malay-Polynesia hạt nhân]]}} |
|||
|iso5=poz |
|||
|glotto=mala1545 |
|||
|glottorefname=Malayo-Polynesian |
|||
|map=Malayo-Polynesian.svg |
|||
|mapcaption=Vùng phía đông ngôn ngữ Malay-Polynesia |
|||
{{legend|#006e7c|[[Nhóm ngôn ngữ Philippine|Philippine]] (không hiện: [[Tiếng Yami|Yami]] ở [[Đài Loan]])}} |
|||
{{legend|#ffa74d|[[Nhóm ngôn ngữ Borneo|Borneo]]}} |
|||
{{legend|#b33b49|[[Nhóm ngôn ngữ Sunda-Sulawesi|Sunda–Sulawesi]] (không hiện: [[Tiếng Chamorro|Chamorro]])}} |
|||
{{legend|#a49800|[[Malay-Polynesia trung tâm]]}} |
|||
{{legend|#85277f|[[Nhóm ngôn ngữ Halmahera–Cenderawasih|Halmahera–Cenderawasih]]}} |
|||
{{legend|#ff60c5|[[Ngữ chi châu Đại dương]] cực tây}} |
|||
|map2=Oceanic languages.svg |
|||
|mapcaption2=Các nhánh của [[Ngữ chi châu Đại dương]]: |
|||
{{legend|#FF8000|[[Nhóm ngôn ngữ Quần đảo Admiralty]] và [[Tiếng Yap|Yap]]}} |
|||
{{legend|#FFD200|[[Nhóm ngôn ngữ St Matthias|St Matthias]]}} |
|||
{{legend|#00C800|[[Nhóm ngôn ngữ Tây châu Đại Dương]]}} |
|||
{{legend|#640064|[[Nhóm ngôn ngữ Temotu|Temotu]]}} |
|||
{{legend|#A00000|[[Nhóm ngôn ngữ Đông Nam Solomon|Đông Nam Solomon]]}} |
|||
{{legend|#0000FF|[[Nhóm ngôn ngữ Nam châu Đại Dương|Southern Oceanic]]}} |
|||
{{legend|#DC00DC|[[Họ ngôn ngữ Micronesia|Micronesia]]}} |
|||
{{legend|#BEBE00|[[Nhóm ngôn ngữ Trung Thái Bình Dương|Fiji–Polynesia]]}} |
|||
Các ôvan đen ở rìa tây bắc của [[Micronesia]] là [[Nhóm ngôn ngữ Sunda-Sulawesi|nhóm ngôn ngữ Sunda–Sulawesi]], gọi là [[tiếng Palau|Palau]] và [[tiếng Chamorro|Chamorro]]. Các vòng tròn đen với chấm lục là ngoại biên của [[ngữ hệ Papua]]. |
|||
}} |
|||
'''Ngữ tộc Mã Lai-Đa Đảo''' hay '''ngữ tộc Malay-Polynesia''' hay '''ngữ tộc Mã Lai-Polynesia''' là một phân nhánh của [[hệ ngôn ngữ Nam Đảo]], với khoảng 385,5 triệu người sử dụng. |
|||
Các ngôn ngữ thuộc ngữ tộc Malay-Polynesia được nói bởi những [[người Austronesia]] ở các đảo khu vực [[Đông Nam Á]] và [[Thái Bình Dương]], và một số lượng nhỏ hơn ở lục địa châu Á. Rìa địa lý về phía đông bắc là [[Campuchia]], [[Lào]], [[Việt Nam]] và phụ cận, cùng với [[bán đảo Mã Lai]]. Rìa phía bắc không vượt quá phía bắc của tỉnh [[Pattani (tỉnh)|Pattani]] nằm ở phía nam [[Thái Lan]]. [[Tiếng Malagasy]] được nói ở đảo [[Madagascar]] nằm ở ngoài khơi bờ biển phía đông của châu Phi ở [[Ấn Độ Dương]]. |
|||
Một phần của ngữ tộc này chịu ảnh hưởng mạnh của [[tiếng Phạn]] và đặc biệt là [[tiếng Ả Rập]], do phía Tây của khu vực đã từng là một thành trì của [[Phật giáo]], [[Ấn Độ giáo]], và từ thế kỷ thứ 10 là [[Hồi giáo]]. |
|||
Hai đặc trưng hình thái của ngữ tộc Malay-Polynesia là hệ thống [[phụ tố]] hóa và [[láy âm]] (lặp lại toàn bộ hay một phần của một từ, chẳng hạn như ''wiki-wiki'' để tạo ra các từ mới). Giống như các ngôn ngữ Nam Đảo khác, chúng có các kho âm vị nhỏ; vì thế một văn bản có ít âm nhưng thường xuyên lặp lại. Phần lớn các ngôn ngữ trong ngữ tộc Malay-Polynesia cũng thiếu các cụm [[phụ âm]] (tương tự như [str] trong tiếng Anh). Phần lớn cũng chỉ có một tập hợp nhỏ các [[nguyên âm]], với 5 là phổ biến. |
|||
== Các ngôn ngữ == |
|||
[[Nhóm ngôn ngữ Philippine|Các ngôn ngữ Philippine]] được nói bởi khoảng 100 triệu người, bao gồm [[tiếng Tagalog]] (tiếng Philippines), [[tiếng Cebuano]], [[tiếng Ilokano]], [[tiếng Hiligaynon]], [[tiếng Trung Bikol]], [[tiếng Waray-Waray]], và [[tiếng Kapampangan]], mỗi thứ tiếng có ít nhất ba triệu người nói. |
|||
Được sử dụng rộng rãi nhất trong [[nhóm ngôn ngữ Borneo]] là [[tiếng Malagasy]], với 20 triệu người ở đảo [[Madagascar]]. |
|||
Nhóm ngôn ngữ Malay-Polynesia hạt nhân được khoảng 230 triệu người nói và bao gồm: |
|||
* [[Nhóm ngôn ngữ Sunda-Sulawesi]]: [[Tiếng Chamorro]], [[tiếng Palau]], [[tiếng Toba Batak]] |
|||
** [[Nhóm ngôn ngữ Malay-Sumbawa]]: [[Tiếng Malay]] (Indonesia và Malaysia), [[tiếng Sunda]], [[tiếng Java]], [[tiếng Bali]], [[tiếng Aceh]], [[tiếng Chăm]], [[tiếng Gia Rai]], [[tiếng Minangkabau]], [[tiếng Tetum]]. |
|||
* [[Ngữ nhánh Châu Đại Dương]]: bao gồm [[tiếng Tolai]], [[tiếng Gilbert]] (Kiribati), [[tiếng Fiji]]. |
|||
** [[Nhóm ngôn ngữ Polynesia]]: [[tiếng Hawaii]], [[tiếng Maori]], [[tiếng Samoa]], [[tiếng Tahiti]], [[tiếng Tonga]]. |
|||
== Chỉ dẫn == |
|||
{{Notelist}} |
|||
== Tham khảo == |
|||
{{tham khảo}} |
|||
== Xem thêm == |
|||
* [[Danh sách ngôn ngữ]] |
|||
* [[Danh sách các nước theo ngôn ngữ nói]] |
|||
* [[Danh sách ngôn ngữ theo tổng số người sử dụng]] |
|||
== Liên kết ngoài == |
|||
{{Sơ khai}} |
|||
⚫ | |||
[[Thể loại:Ngữ hệ Nam Đảo]] |
|||
[[Thể loại:Ngôn ngữ Đông Nam Á]] |
|||
[[Thể loại:Ngôn ngữ châu Á]] |
|||
[[Thể loại:Ngôn ngữ châu Đại Dương]] |
|||
[[Thể loại:Văn hóa châu Đại Dương]] |
Phiên bản lúc 23:58, ngày 28 tháng 10 năm 2017
Đổi hướng đến: