Thi Nại Am

Thi Nại Am, (tiếng Trung: 施耐庵) (1296? - 1370?) là một tác giả Trung Quốc, được cho là người biên soạn đầu tiên của Thủy Hử. Người ta biết rất ít thông tin về ông. Một số học giả ngày nay nghi ngờ về sự tồn tại của Thi Nại Am và cho rằng tên gọi này chỉ là bút danh của La Quán Trung, người cũng được cho là đóng góp trong vai trò người biên tập chính của Thủy Hử.

Cuộc đời

Thi Nại Am theo sử liệu sinh năm 1296, mất năm 1370 tức là ông sống trong khoảng thời gian cuối đời Nguyên, đầu đời Minh trong lịch sử Trung Quốc. Quê của ông ở huyện Ngô, tỉnh Giang Tô sau dời đến Hưng Hóa. Thi Nại Am đỗ tiến sĩ năm 1330 dưới đời nhà Nguyên, rồi ông làm quan 2 năm ở Tiền Đường (nay thuộc tỉnh Hàng Châu, Trung Quốc). Sau vì bất mãn với triều đình nhà Nguyên nên ông từ quan về ở ẩn, chuyên tâm sáng tác văn học.

Thi Nại Am và tác phẩm Thủy Hử

Thủy Hử là tác phẩm nổi tiếng nhất của Thi Nại Am sáng tác dựa trên các câu chuyện truyền miệng trong dân gian đời Tống, Nguyên. Có giả thuyết cho rằng Thủy Hử là do Thi Nại Am và La Quán Trung cùng sáng tác nhưng tính chính xác của giả thuyết ấy không cao. Sở dĩ có giả thuyết trên vì cuộc đời của Thi Nại Am và La Quán Trung có nhiều điểm giống nhau như đều sống trong khoảng thời gian cuối đời Nguyên, đầu đời Minh, đều từ quan về ở ẩn để chuyên tâm sáng tác văn học.

Giai thoại về việc sáng tác Thuỷ hử

Giai thoại dân gian Trung Quốc còn để lại một số truyện truyền miệng liên quan tới việc sáng tác Thuỷ hử của Thi Nại Am.

Về việc sáng tác Thuỷ hử

Tương truyền thời Thi Nại Am đã làm được giấy nên việc lưu hành sách vở không còn viết trên thẻ tre nữa. Thi Nại Am viết xong truyện về 36 vị thiên cương bèn cho con gái làm tài sản. Cô con gái nghèo quá bèn mang bán lấy tiền. Những kẻ háo danh mua lấy truyện mang khắc bản in và bán đứng tên mình. Cô con gái thấy vậy ân hận buồn rầu vì tên tuổi cha mình bị mai một. Thi Nại Am biết chuyện, tới an ủi con gái:

Cha còn bản viết về 72 vị địa sát nữa, mới là đầy đủ cơ con ạ

Rồi ông nhờ người bạn đứng ra in khắc cho thành sách để bán. Thế là bản Thủy hử của những người mua lại từ con gái ông bị ế ẩm.

Về việc sáng tác Hậu Thuỷ hử

Tương truyền La Quán Trung là học trò của Thi Nại Am. Sau khi Thi Nại Am đã sáng tác xong 70 hồi truyện Thủy hử, vua nhà Nguyên đọc xong truyện đã nổi giận bắt giam Thi Nại Am và hạ lệnh phải viết tiếp đoạn sau, kể về việc Lương Sơn Bạc bị dẹp, nếu không sẽ bị xử tội.

Thi Nại Am lo lắng, bèn cho gọi học trò là La Quán Trung tới nhà lao cùng bàn bạc. Hai thầy trò cùng nhau thống nhất ý tưởng viết hậu Thuỷ Hử kể việc thất bại của quân Tống Giang. Sau 1 năm, Hậu Thuỷ hử hoàn thành, hai thày trò mang dâng vua Nguyên. Vua Nguyên xem xong rất bằng lòng, hạ lệnh thả Thi Nại Am.

Tác phẩm

• Thủy hử hay Giang hồ hảo khách truyện
• Tùy Đường chí truyện
• Tam toại bình yêu truyện

Xem thêm

• Thuỷ hử
• La Quán Trung