Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Nhiễm sắc thể Y”

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Duyệt lịch sử tương tác
← Thay đổi trướcThay đổi sau →
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Trực quanMã wiki
update
Dòng 1: Dòng 1:
{{Infobox chromosome
⚫
'''Nhiễm sắc thể Y''' là một trong hai [[nhiễm sắc thể]] xác định giới tính, và nó xác định ''[[Giống đực|giới tính đực]]''. Nó có mặt trong hầu hết các loài [[động vật có vú]], bao gồm cả [[con người]], và nhiều loài khác. Ở nhiều loài động vật, nó có chứa [[gen SRY]], và trong trường hợp thông thường không bị các hội chứng khác{{efn|Các bệnh lý tiềm ẩn, hoặc tác động của môi trường tương tự như việc thiến các động vật nuôi bằng hóa chất}}, thì dẫn đến sự phát triển [[tinh hoàn]], cùng với các biểu hiện [[Giống đực|giới tính đực]] khác.
| name = Nhiễm sắc thể Y ở người
| image = Human male karyotpe high resolution - Y chromosome cropped.png
| caption = Nhiễm sắc thể Y ở người (sau khi [[G banding|G-banding]])
| image2 = Human male karyotpe high resolution - Chromosome Y.png
| caption2 = Nhiễm sắc thể Y trong biểu đồ nhân của đàn ông
| length_bp = 57,227,415 bp<br/>([[GRCh38]])<ref name="National Center for Biotechnology Information 2017">{{cite web | title=Human Genome Assembly GRCh38 - Genome Reference Consortium | website=National Center for Biotechnology Information | date=2013-12-24 | url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/grc/human/data?asm=GRCh38 | language=en | accessdate=2017-03-04}}</ref>
| genes = 63 ([[Consensus CDS Project|CCDS]])<ref name="CCDS">{{cite web | title=Search results - Y&#91;CHR&#93; AND "Homo sapiens"&#91;Organism&#93; AND ("has ccds"&#91;Properties&#93; AND alive&#91;prop&#93;) - Gene | website= NCBI |version = CCDS Release 20 for ''Homo sapiens'' | url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/gene?term=Y%5BChr%5D%20AND%20%22Homo%20sapiens%22%5BOrganism%5D%20AND%20%28%22has%20ccds%22%5BProperties%5D%20AND%20alive%5Bprop%5D%29&cmd=DetailsSearch |date=2016-09-08 | accessdate=2017-05-28}}</ref>
| type = [[Nhiễm sắc thể giới tính]]
| centromere_position = [[Centromere#Acrocentric|Acrocentric]]<ref name="StrachanRead2010">{{cite book|author1=Tom Strachan|author2=Andrew Read|title=Human Molecular Genetics|url=https://books.google.com/books?id=dSwWBAAAQBAJ&pg=PA45|date=2 April 2010|publisher=Garland Science|isbn=978-1-136-84407-2|page=45}}</ref><br/>(10.4 Mbp<ref name="850bphs">Genome Decoration Page, NCBI. [ftp://ftp.ncbi.nlm.nih.gov/pub/gdp/ideogram_9606_GCF_000001305.14_850_V1 Ideogram data for Homo sapience (850 bphs, Assembly GRCh38.p3)]. Last update 2014-06-03. Retrieved 2017-04-26.</ref>)
| ensembl_id = Y
| entrez_id = Y
| ncbi_id = Y
| ucsc_id = Y
| refseq_id = NC_000024
| genbank_id = CM000686
}}
⚫
'''Nhiễm sắc thể Y''' là một trong hai [[nhiễm sắc thể giới tính]], và nó xác định ''[[Giống đực|giới tính đực]]''. Nó có mặt trong hầu hết các loài [[động vật có vú]], bao gồm cả [[con người]], và nhiều loài khác. Ở nhiều loài động vật, nó có chứa [[gen SRY]], và trong trường hợp thông thường không bị các hội chứng khác{{efn|Các bệnh lý tiềm ẩn, hoặc tác động của môi trường tương tự như việc thiến các động vật nuôi bằng hóa chất}}, thì dẫn đến sự phát triển [[tinh hoàn]], cùng với các biểu hiện [[Giống đực|giới tính đực]] khác.


Nhiễm sắc thể Y của con người bao gồm khoảng 50 triệu cặp cơ sở.<ref name="Y-Chrom">[http://www.ensembl.org/Homo_sapiens/mapview?chr=Y Ensembl Human MapView release 43]. February 2014</ref> Nó có vai trò đặc biệt trong nghiên cứu [[di truyền]] và [[tiến hóa của loài người]].
Nhiễm sắc thể Y của con người bao gồm khoảng 50 triệu cặp cơ sở.<ref name="Y-Chrom">[http://www.ensembl.org/Homo_sapiens/mapview?chr=Y Ensembl Human MapView release 43]. February 2014</ref> Nó có vai trò đặc biệt trong nghiên cứu [[di truyền]] và [[tiến hóa của loài người]].


== Phát hiện ==
== Phát hiện ==

Nhiễm sắc thể Y được xác định là một [[nhiễm sắc thể]] xác định giới tính bởi [[Nettie Stevens]] tại Bryn Mawr College vào năm 1905 trong một nghiên cứu của ấu trùng bọ cánh cứng [[Tenebrio molitor]]. [[Edmund Beecher Wilson]] khám phá ra cơ chế tương tự cùng năm đó một cách độc lập. Stevens đã đề xuất rằng các [[nhiễm sắc thể]] luôn luôn tồn tại theo cặp và nhiễm sắc thể Y là cặp với [[nhiễm sắc thể X]] được phát hiện vào năm 1890 bởi [[Hermann Henking]]. Bà nhận ra rằng ý tưởng trước đây của Clarence McClung, [[nhiễm sắc thể X]] xác định giới tính là sai và xác định giới tính đó, trong thực tế, do sự hiện diện hoặc vắng mặt của nhiễm sắc thể Y. Stevens đặt tên là nhiễm sắc thể "Y" đơn giản chỉ để theo từ Henking "X" theo thứ tự abc.
Nhiễm sắc thể Y được xác định là một [[nhiễm sắc thể]] xác định giới tính bởi [[Nettie Stevens]] tại Bryn Mawr College vào năm 1905 trong một nghiên cứu của ấu trùng bọ cánh cứng [[Tenebrio molitor]]. [[Edmund Beecher Wilson]] khám phá ra cơ chế tương tự cùng năm đó một cách độc lập. Stevens đã đề xuất rằng các [[nhiễm sắc thể]] luôn luôn tồn tại theo cặp và nhiễm sắc thể Y là cặp với [[nhiễm sắc thể X]] được phát hiện vào năm 1890 bởi [[Hermann Henking]]. Bà nhận ra rằng ý tưởng trước đây của Clarence McClung, [[nhiễm sắc thể X]] xác định giới tính là sai và xác định giới tính đó, trong thực tế, do sự hiện diện hoặc vắng mặt của nhiễm sắc thể Y. Stevens đặt tên là nhiễm sắc thể "Y" đơn giản chỉ để theo từ Henking "X" theo thứ tự abc.


Dòng 18: Dòng 34:
</gallery></center>
</gallery></center>


== Chỉ dẫn ==
== Ghi chú ==
{{Notelist}}
{{Notelist}}


Dòng 28: Dòng 44:


== Liên kết ngoài ==
== Liên kết ngoài ==
{{Commons category|Y chromosomes}}
* [http://www.cambridgedna.com/genealogy-dna-genetic-genealogy.php Genetic Genealogy: About the use of mtDNA and Y chromosome analysis in ancestry testing]
* [http://www.ensembl.org/Homo_sapiens/mapview?chr=Y Ensembl genome browser]
*http://www.ncbi.nlm.nih.gov/mapview/maps.cgi?taxid=9606&chr=Y
* [http://www.ornl.gov/sci/techresources/Human_Genome/faq/snps.shtml Human Genome Project Information]—Human Chromosome Y Launchpad
* [https://web.archive.org/web/20050207052351/http://wi.mit.edu/news/ontopic/ychromosome.html On Topic: Y Chromosome]—From the Whitehead Institute for Biomedical Research
* [http://www.nature.com/nature/focus/ychromosome/index.html Nature]—focus on the Y chromosome
* [http://www.genome.gov/11007628 National Human Genome Research Institute (NHGRI)]—Use of Novel Mechanism Preserves Y chromosome Genes
* [http://www.ysearch.org/ Ysearch.org – Public Y-DNA database]
* [http://ycc.biosci.arizona.edu/ Y chromosome Consortium (YCC)]
* [http://www.npr.org/blogs/health/2010/01/human_male_still_a_work_in_pro.html NPR's Human Male: Still A Work In Progress]
{{sơ khai sinh học}}
{{sơ khai sinh học}}

{{Nhiễm sắc thể}}


[[Thể loại:Nam học]]
[[Thể loại:Nam học]]
[[Thể loại:Nhiễm sắc thể]]
[[Thể loại:Nhiễm sắc thể]]
[[Thể loại:Tiến hóa]]
[[Thể loại:Nhiễm sắc thể (người)]]
[[Thể loại:Sinh học]]
[[Thể loại:Sinh học tiến hóa]]
[[Thể loại:Sinh học phát triển]]
[[Thể loại:Tiến hóa loài người]]
[[Thể loại:Di truyền học]]
[[Thể loại:Phát sinh loài]]

Phiên bản lúc 07:04, ngày 20 tháng 1 năm 2018

Nhiễm sắc thể Y ở người
Nhiễm sắc thể Y ở người (sau khi G-banding)
Nhiễm sắc thể Y trong biểu đồ nhân của đàn ông
Đặc điểm
Chiều dài (bp)57,227,415 bp
(GRCh38)[1]
Số lượng gen63 (CCDS)[2]
LoạiNhiễm sắc thể giới tính
Vị trí tâm độngAcrocentric[3]
(10.4 Mbp[4])
Bản đồ nhiễm sắc thể
EnsemblNhiễm sắc thể Y
EntrezNhiễm sắc thể Y
NCBINhiễm sắc thể Y
UCSCNhiễm sắc thể Y
Trình tự DNA đầy đủ
RefSeqNC_000024 (FASTA)
GenBankCM000686 (FASTA)

Nhiễm sắc thể Y là một trong hai nhiễm sắc thể giới tính, và nó xác định giới tính đực. Nó có mặt trong hầu hết các loài động vật có vú, bao gồm cả con người, và nhiều loài khác. Ở nhiều loài động vật, nó có chứa gen SRY, và trong trường hợp thông thường không bị các hội chứng khác[a], thì dẫn đến sự phát triển tinh hoàn, cùng với các biểu hiện giới tính đực khác.

Nhiễm sắc thể Y của con người bao gồm khoảng 50 triệu cặp cơ sở.[5] Nó có vai trò đặc biệt trong nghiên cứu di truyền và tiến hóa của loài người.

Phát hiện

Nhiễm sắc thể Y được xác định là một nhiễm sắc thể xác định giới tính bởi Nettie Stevens tại Bryn Mawr College vào năm 1905 trong một nghiên cứu của ấu trùng bọ cánh cứng Tenebrio molitor. Edmund Beecher Wilson khám phá ra cơ chế tương tự cùng năm đó một cách độc lập. Stevens đã đề xuất rằng các nhiễm sắc thể luôn luôn tồn tại theo cặp và nhiễm sắc thể Y là cặp với nhiễm sắc thể X được phát hiện vào năm 1890 bởi Hermann Henking. Bà nhận ra rằng ý tưởng trước đây của Clarence McClung, nhiễm sắc thể X xác định giới tính là sai và xác định giới tính đó, trong thực tế, do sự hiện diện hoặc vắng mặt của nhiễm sắc thể Y. Stevens đặt tên là nhiễm sắc thể "Y" đơn giản chỉ để theo từ Henking "X" theo thứ tự abc.

Tác động và tiến hóa

Trong nhân tế bào nhiễm sắc thể Y kết hợp với nhiễm sắc thể X, nhưng nó chỉ tổ hợp ở hai đầu của nhiễm sắc thể Y, phần khá lớn còn lại của nhiễm sắc thể Y là vùng không tái tổ hợp, thường ký hiệu là Y-DNA. Ở con người vùng này vào cỡ 95%. Vì thế vùng ADN không tái tổ hợp trong nhiễm sắc thể Y được truyền nguyên vẹn từ cha sang con trai. Nếu có đột biến xảy ra ở vùng ADN không tái tổ hợp, thì đột biến này truyền cho con cháu trai trực hệ và không bị lẫn với các phả hệ khác. Do đó phân tích của Y-DNA được sử dụng trong nghiên cứu và xác định phả hệ dòng đực cho một quần thể.

Với một sự khác biệt 30% về gen giữa con người và tinh tinh, nhiễm sắc thể Y là một trong những bộ phận tiến hóa nhanh nhất của bộ gen người.[6]

Hình ảnh

Ghi chú

  1. ^ Các bệnh lý tiềm ẩn, hoặc tác động của môi trường tương tự như việc thiến các động vật nuôi bằng hóa chất

Tham khảo

  1. ^ “Human Genome Assembly GRCh38 - Genome Reference Consortium”. National Center for Biotechnology Information (bằng tiếng Anh). 24 tháng 12 năm 2013. Truy cập ngày 4 tháng 3 năm 2017.
  2. ^ “Search results - Y[CHR] AND "Homo sapiens"[Organism] AND ("has ccds"[Properties] AND alive[prop]) - Gene”. NCBI. CCDS Release 20 for Homo sapiens. 8 tháng 9 năm 2016. Truy cập ngày 28 tháng 5 năm 2017.
  3. ^ Tom Strachan; Andrew Read (2 tháng 4 năm 2010). Human Molecular Genetics. Garland Science. tr. 45. ISBN 978-1-136-84407-2.
  4. ^ Genome Decoration Page, NCBI. Ideogram data for Homo sapience (850 bphs, Assembly GRCh38.p3). Last update 2014-06-03. Retrieved 2017-04-26.
  5. ^ Ensembl Human MapView release 43. February 2014
  6. ^ Wade Nicholas. Male Chromosome May Evolve Fastest. New York Times, ngày 13 tháng 1 năm 2010.

Xem thêm

Liên kết ngoài

Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Nhiễm_sắc_thể_Y&oldid=36599175”