Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Tiếng Dhivehi”

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
nKhông có tóm lược sửa đổi
n →‎top: replaced: . → . (2) using AWB
Dòng 28: Dòng 28:
'''Tiếng Dhivehi''', '''tiếng Maldives''', hay '''tiếng Mahl''' ({{lang|dv|ދިވެހި}}, ''{{Transl|dv|dhivehi}}'' or {{lang|dv|ދިވެހިބަސް}}, ''{{Transl|dv|dhivehi-bas}}'') là một [[ngữ chi Ấn-Arya|ngôn ngữ Ấn-Arya]] được nói bởi hơn 300.000 người tại [[Maldives]], nơi nó là ngôn ngữ chính thức và quốc gia. Nó cũng là [[tiếng mẹ đẻ]] của gần 10.000 người trên đảo [[Minicoy]] tại [[Lakshadweep|lãnh thổ liên bang Lakshadweep]], Ấn Độ, nơi mà phương ngữ Mahl được dùng. [[Nội danh và ngoại danh|Nội danh]] của ngôn ngữ này, ''Divehi'', là tên gọi phổ biến và chính thức cho ngôn ngữ này tại [[Maldives]]. Tiếng Dhivehi được viết bằng hệ chữ [[Thaana]], viết từ phải sang trái giống [[tiếng Ả Rập]].
'''Tiếng Dhivehi''', '''tiếng Maldives''', hay '''tiếng Mahl''' ({{lang|dv|ދިވެހި}}, ''{{Transl|dv|dhivehi}}'' or {{lang|dv|ދިވެހިބަސް}}, ''{{Transl|dv|dhivehi-bas}}'') là một [[ngữ chi Ấn-Arya|ngôn ngữ Ấn-Arya]] được nói bởi hơn 300.000 người tại [[Maldives]], nơi nó là ngôn ngữ chính thức và quốc gia. Nó cũng là [[tiếng mẹ đẻ]] của gần 10.000 người trên đảo [[Minicoy]] tại [[Lakshadweep|lãnh thổ liên bang Lakshadweep]], Ấn Độ, nơi mà phương ngữ Mahl được dùng. [[Nội danh và ngoại danh|Nội danh]] của ngôn ngữ này, ''Divehi'', là tên gọi phổ biến và chính thức cho ngôn ngữ này tại [[Maldives]]. Tiếng Dhivehi được viết bằng hệ chữ [[Thaana]], viết từ phải sang trái giống [[tiếng Ả Rập]].


Các phương ngữ chính của tiếng Dhivehi là ''Malé'', ''Huvadhu'', ''Mulaku'', ''Addu'', ''Haddhunmathee'', và ''Maliku''. Dạng chuẩn tiếng Dhivehi dựa trên phương ngữ Malé, được nói tại phủ đô [[Malé|cùng tên]]. Phương ngữ Maliku ở Minicoy được gọi chính thức là ''Mahl'' chỉ chính phủ Lakshadweep. Tên gọi này thường được nhiều học giả dùng khi nhắc đến phương ngữ tại Minicoy.<ref name=autogenerated1>{{cite book|url=http://books.google.mv/books?id=qG-9cwHOcCIC&pg=PA261&dq=mahl+dialect&hl=en&ei=emruTIf-KqGU4gaa4YjiCw&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=9&ved=0CEkQ6AEwCDge#v=onepage&q=mahl%20dialect&f=false |title=Frommer's India – Google Books |publisher=Books.google.mv |date=2010-02-18 |accessdate=2013-08-21}}</ref><ref>{{cite book|url=http://books.google.mv/books?id=8xkJAAAAIAAJ&q=mahl+dialect&dq=mahl+dialect&hl=en&ei=kGjuTNO1L4OfOoe0ncAK&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=5&ved=0CDcQ6AEwBDgU |title=Journal of the Bombay Natural ... – Google Books |publisher=Books.google.mv |date= |accessdate=2013-08-21}}</ref><ref>{{cite book|url=http://books.google.mv/books?id=F2SRqDzB50wC&pg=PA285&dq=mahl+dialect&hl=en&ei=kGjuTNO1L4OfOoe0ncAK&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=8&ved=0CEUQ6AEwBzgU#v=onepage&q=mahl%20dialect&f=false |title=Concise encyclopedia of languages of ... – Google Books |publisher=Books.google.mv |date= |accessdate=2013-08-21}}</ref>
Các phương ngữ chính của tiếng Dhivehi là ''Malé'', ''Huvadhu'', ''Mulaku'', ''Addu'', ''Haddhunmathee'', và ''Maliku''. Dạng chuẩn tiếng Dhivehi dựa trên phương ngữ Malé, được nói tại phủ đô [[Malé|cùng tên]]. Phương ngữ Maliku ở Minicoy được gọi chính thức là ''Mahl'' chỉ chính phủ Lakshadweep. Tên gọi này thường được nhiều học giả dùng khi nhắc đến phương ngữ tại Minicoy.<ref name=autogenerated1>{{cite book|url=http://books.google.mv/books?id=qG-9cwHOcCIC&pg=PA261&dq=mahl+dialect&hl=en&ei=emruTIf-KqGU4gaa4YjiCw&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=9&ved=0CEkQ6AEwCDge#v=onepage&q=mahl%20dialect&f=false |title=Frommer's India – Google Books |publisher=Books.google.mv |date=2010-02-18 |accessdate=2013-08-21}}</ref><ref>{{cite book|url=http://books.google.mv/books?id=8xkJAAAAIAAJ&q=mahl+dialect&dq=mahl+dialect&hl=en&ei=kGjuTNO1L4OfOoe0ncAK&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=5&ved=0CDcQ6AEwBDgU |title=Journal of the Bombay Natural... – Google Books |publisher=Books.google.mv |date= |accessdate=2013-08-21}}</ref><ref>{{cite book|url=http://books.google.mv/books?id=F2SRqDzB50wC&pg=PA285&dq=mahl+dialect&hl=en&ei=kGjuTNO1L4OfOoe0ncAK&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=8&ved=0CEUQ6AEwBzgU#v=onepage&q=mahl%20dialect&f=false |title=Concise encyclopedia of languages of... – Google Books |publisher=Books.google.mv |date= |accessdate=2013-08-21}}</ref>


Tiếng Dhivehi là một hậu duệ của [[Maharashtri Prakrit]]<ref>http://www.indianscriptures.com/Common/GeneratePDF?pkey=Languages+of+Lakshadweep&ano=1935</ref><ref>http://www.fakten-uber.de/dramatic_prakrit</ref><ref>{{cite web|url=http://www.omniglot.com/writing/marathi.htm|title=Marathi language, alphabet and pronunciation|publisher=|accessdate=12 June 2016}}</ref> và có quan hệ gần gũi với [[tiếng Marathi]], [[tiếng Konkan]] và [[tiếng Sinhala]], nhưng không thể thông hiểu với ngôn ngữ nào.<ref>{{cite web|url=http://findarticles.com/p/articles/mi_go2081/is_3_127/ai_n31523541/|title=FindArticles.com - CBSi|publisher=|accessdate=12 June 2016}}</ref> Nhiều ngôn ngữ đã ảnh hưởng lên tiếng Dhivehi qua thời gian, nổi bật nhất là [[tiếng Ả Rập]]. Số khác gồm [[tiếng Pháp]], [[tiếng Ba Tư]], [[tiếng Bồ Đào Nha]], [[tiếng Hindustan]], và tiếng Anh. Những từ tiếng Anh ''[[:wiktionary:atoll|atoll]]'' (rạn san hồ vòng) và ''[[:wiktionary:dhoni|dhoni]]'' (một loại thuyền giúp đi lại giữa đảo san hô vòng) được vay mượn từ ''{{transl|dv|atoḷu}}'' và ''{{transl|dv|dōni}}'' tiếng Dhivehi.
Tiếng Dhivehi là một hậu duệ của [[Maharashtri Prakrit]]<ref>http://www.indianscriptures.com/Common/GeneratePDF?pkey=Languages+of+Lakshadweep&ano=1935</ref><ref>http://www.fakten-uber.de/dramatic_prakrit</ref><ref>{{cite web|url=http://www.omniglot.com/writing/marathi.htm|title=Marathi language, alphabet and pronunciation|publisher=|accessdate=12 June 2016}}</ref> và có quan hệ gần gũi với [[tiếng Marathi]], [[tiếng Konkan]] và [[tiếng Sinhala]], nhưng không thể thông hiểu với ngôn ngữ nào.<ref>{{cite web|url=http://findarticles.com/p/articles/mi_go2081/is_3_127/ai_n31523541/|title=FindArticles.com - CBSi|publisher=|accessdate=12 June 2016}}</ref> Nhiều ngôn ngữ đã ảnh hưởng lên tiếng Dhivehi qua thời gian, nổi bật nhất là [[tiếng Ả Rập]]. Số khác gồm [[tiếng Pháp]], [[tiếng Ba Tư]], [[tiếng Bồ Đào Nha]], [[tiếng Hindustan]], và tiếng Anh. Những từ tiếng Anh ''[[:wiktionary:atoll|atoll]]'' (rạn san hồ vòng) và ''[[:wiktionary:dhoni|dhoni]]'' (một loại thuyền giúp đi lại giữa đảo san hô vòng) được vay mượn từ ''{{transl|dv|atoḷu}}'' và ''{{transl|dv|dōni}}'' tiếng Dhivehi.

Phiên bản lúc 02:12, ngày 26 tháng 12 năm 2018

Dhivehi
ދިވެހިބަސް
(Dhivehi)
Sử dụng tạiMaldives Đảo Minicoy (Maliku)
Tổng số người nói340,000
Phân loạiẤn-Âu
Hệ chữ viếtThaana
(Dhives Akuru cho tới thế kỷ 18)
Địa vị chính thức
Ngôn ngữ chính thức tại
 Maldives
Quy định bởiViện hàn lâm Dhivehi
Mã ngôn ngữ
ISO 639-1dv
ISO 639-2div
ISO 639-3div
Glottologdhiv1236[1]
Bài viết này có chứa ký tự ngữ âm IPA. Nếu không thích hợp hỗ trợ dựng hình, bạn có thể sẽ nhìn thấy dấu chấm hỏi, hộp, hoặc ký hiệu khác thay vì kí tự Unicode. Để biết hướng dẫn giới thiệu về các ký hiệu IPA, xem Trợ giúp:IPA.
Tiếng Dhivehi trong Das Buch der Schrift (1880) của Carl Faulmann (de)

Tiếng Dhivehi, tiếng Maldives, hay tiếng Mahl (ދިވެހި, dhivehi or ދިވެހިބަސް, dhivehi-bas) là một ngôn ngữ Ấn-Arya được nói bởi hơn 300.000 người tại Maldives, nơi nó là ngôn ngữ chính thức và quốc gia. Nó cũng là tiếng mẹ đẻ của gần 10.000 người trên đảo Minicoy tại lãnh thổ liên bang Lakshadweep, Ấn Độ, nơi mà phương ngữ Mahl được dùng. Nội danh của ngôn ngữ này, Divehi, là tên gọi phổ biến và chính thức cho ngôn ngữ này tại Maldives. Tiếng Dhivehi được viết bằng hệ chữ Thaana, viết từ phải sang trái giống tiếng Ả Rập.

Các phương ngữ chính của tiếng Dhivehi là Malé, Huvadhu, Mulaku, Addu, Haddhunmathee, và Maliku. Dạng chuẩn tiếng Dhivehi dựa trên phương ngữ Malé, được nói tại phủ đô cùng tên. Phương ngữ Maliku ở Minicoy được gọi chính thức là Mahl chỉ chính phủ Lakshadweep. Tên gọi này thường được nhiều học giả dùng khi nhắc đến phương ngữ tại Minicoy.[2][3][4]

Tiếng Dhivehi là một hậu duệ của Maharashtri Prakrit[5][6][7] và có quan hệ gần gũi với tiếng Marathi, tiếng Konkantiếng Sinhala, nhưng không thể thông hiểu với ngôn ngữ nào.[8] Nhiều ngôn ngữ đã ảnh hưởng lên tiếng Dhivehi qua thời gian, nổi bật nhất là tiếng Ả Rập. Số khác gồm tiếng Pháp, tiếng Ba Tư, tiếng Bồ Đào Nha, tiếng Hindustan, và tiếng Anh. Những từ tiếng Anh atoll (rạn san hồ vòng) và dhoni (một loại thuyền giúp đi lại giữa đảo san hô vòng) được vay mượn từ atoḷudōni tiếng Dhivehi.

Chú thích

  1. ^ Nordhoff, Sebastian; Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin biên tập (2013). “Dhivehi”. Glottolog. Leipzig: Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology.
  2. ^ Frommer's India – Google Books. Books.google.mv. 18 tháng 2 năm 2010. Truy cập ngày 21 tháng 8 năm 2013.
  3. ^ Journal of the Bombay Natural... – Google Books. Books.google.mv. Truy cập ngày 21 tháng 8 năm 2013.
  4. ^ Concise encyclopedia of languages of... – Google Books. Books.google.mv. Truy cập ngày 21 tháng 8 năm 2013.
  5. ^ http://www.indianscriptures.com/Common/GeneratePDF?pkey=Languages+of+Lakshadweep&ano=1935
  6. ^ http://www.fakten-uber.de/dramatic_prakrit
  7. ^ “Marathi language, alphabet and pronunciation”. Truy cập ngày 12 tháng 6 năm 2016.
  8. ^ “FindArticles.com - CBSi”. Truy cập ngày 12 tháng 6 năm 2016.

Liên kết ngoài