Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Nhật đảo chính Pháp tại Đông Dương”

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Duyệt lịch sử tương tác
← Thay đổi trướcThay đổi sau →
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Trực quanMã wiki
Ngomanh123 (thảo luận | đóng góp)
41.686 sửa đổi
n Đã lùi lại sửa đổi của 2001:EE0:48AC:67B0:F:488F:4045:8082 (Thảo luận) quay về phiên bản cuối của TuanminhBot
Thẻ: Lùi tất cả
Không có tóm lược sửa đổi
Thẻ: Sửa đổi di động Sửa đổi từ trang di động
Dòng 9: Dòng 9:
| casus = Nhật đảo chính Pháp
| casus = Nhật đảo chính Pháp
| territory = Không thay đổi
| territory = Không thay đổi
| result = Pháp ([[chính phủ Vichy]]) đầu hàng [[Nhật Bản|Đế quốc Nhất Bản]], [[Đế quốc Việt Nam]] được thành lập.
| result = Pháp ([[chính phủ Vichy]]) đầu hàng [[Đế quốc Nhật Bản]], [[Đế quốc Việt Nam]] được thành lập.
| combatant1 = {{flagicon|Empire of Japan}} [[Đế quốc Nhật Bản]]
| combatant1 = {{flagcountry|Empire of Japan}}
* {{flagicon image|Old Flag Of Vietnam.svg}} [[Đế quốc Việt Nam]]
* {{flagicon image|Old Flag Of Vietnam.svg}} [[Đế quốc Việt Nam|Việt Nam]]
| combatant2 = {{flagicon|Pháp}} [[Pháp]]<br />{{flagicon|United Kingdom}} [[Vương quốc Anh]]<br />{{flagicon|North Vietnam|1945}} [[Việt Minh]]
| combatant2 = {{flagicon image|Flag of France (1794–1815, 1830–1958).svg}} [[Pháp]]<br />{{flagicon|United Kingdom}} [[Vương quốc Anh]]<br />{{flagicon|North Vietnam|1945}} [[Việt Minh]]
| commander1 = {{flagicon|Empire of Japan}} [[Tsuchihashi Yuichi]]<br />{{flagicon|Empire of Japan}} [[Tsukamoto Takeshi]]
| commander1 = {{flagicon|Empire of Japan}} [[Tsuchihashi Yuichi]]<br />{{flagicon|Empire of Japan}} [[Tsukamoto Takeshi]]
*{{flagicon image|Old Flag Of Vietnam.svg}} [[Bảo Đại]]
*{{flagicon image|Old Flag Of Vietnam.svg}} [[Bảo Đại]]
| commander2 = {{flagicon|Pháp}} [[Marcel Alessandri]]<br />{{flagicon|North Vietnam|1945}} [[Hồ Chí Minh]]<br />{{flagicon|North Vietnam|1945}} [[Võ Nguyên Giáp]]
| commander2 = {{flagicon image|Flag of France (1794–1815, 1830–1958).svg}} [[Marcel Alessandri]]<br />{{flagicon|North Vietnam|1945}} [[Hồ Chí Minh]]<br />{{flagicon|North Vietnam|1945}} [[Võ Nguyên Giáp]]
| strength1 = [[Lục quân Đế quốc Nhật Bản]]: khoảng 65.000 quân<ref name=Grandjean>Grandjean (2004)</ref><br /> Dân quân [[người Việt]]
| strength1 = [[Lục quân Đế quốc Nhật Bản]]: khoảng 65.000 quân<ref name=Grandjean>Grandjean (2004)</ref><br /> Dân quân [[người Việt]]
| strength2 = [[Tháng ba|Tháng 3]]:<br />12.000 lính Pháp<br />khoảng 12.000 [[người Việt]]<ref name=Grandjean/><br />Sau đó:<br />Biệt động Pháp và Anh từ [[Quân đoàn 136]]<br />Lính du kích Pháp và Lào<br />Lính du kích Việt Minh
| strength2 = [[Tháng ba|Tháng 3]]:<br />12.000 lính Pháp<br />khoảng 12.000 [[người Việt]]<ref name=Grandjean/><br />Sau đó:<br />Biệt động Pháp và Anh từ [[Quân đoàn 136]]<br />Lính du kích Pháp và Lào<br />Lính du kích Việt Minh

Phiên bản lúc 15:09, ngày 11 tháng 2 năm 2019

Chiến dịch Đông Dương thuộc Pháp (1945)
Một phần của Chiến tranh Thái Bình Dương thuộc Chiến tranh thế giới thứ hai

Đông Dương năm 1913.
Thời gian9 tháng 3 — 26 tháng 8 năm 1945
Địa điểm
Đông Dương thuộc Pháp
Kết quả Pháp (chính phủ Vichy) đầu hàng Đế quốc Nhật Bản, Đế quốc Việt Nam được thành lập.
Thay đổi
lãnh thổ		 Không thay đổi
Tham chiến

 Nhật Bản

Pháp
Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland Vương quốc Anh
Việt Nam Dân chủ Cộng hòa Việt Minh
Chỉ huy và lãnh đạo

Đế quốc Nhật Bản Tsuchihashi Yuichi
Đế quốc Nhật Bản Tsukamoto Takeshi

Marcel Alessandri
Việt Nam Dân chủ Cộng hòa Hồ Chí Minh
Việt Nam Dân chủ Cộng hòa Võ Nguyên Giáp
Lực lượng
Lục quân Đế quốc Nhật Bản: khoảng 65.000 quân[1]
Dân quân người Việt		 Tháng 3:
12.000 lính Pháp
khoảng 12.000 người Việt[1]
Sau đó:
Biệt động Pháp và Anh từ Quân đoàn 136
Lính du kích Pháp và Lào
Lính du kích Việt Minh
Thương vong và tổn thất
không rõ 2.129 người Âu (quân sự & dân sự) chết trong tháng 3[cần dẫn nguồn]

Chiến dịch Đông Dương thuộc Pháp năm 1945, còn gọi là Chiến dịch Đông Dương thuộc Pháp lần hai hay Nhật đảo chính pháp, là chiến dịch quân sự của Đế quốc Nhật trên toàn Đông Dương nhằm chiếm ảnh hưởng của Pháp tại Đông Dương.

Bối cảnh

Ngay từ năm 1940, Pháp đã có những động thái khiến Đế quốc Nhật Bản từng bước trở thành người kiểm soát Đông Dương. Trong hiệp ước Tokyo 1940, Pháp chấp nhận hầu hết các yêu cầu của Nhật, trong đó có các điều khoản liên quan đến việc nền kinh tế Đông Dương phải phục vụ Nhật tấn công miền Nam Trung Quốc. Ngày 25/09/1940, dù được trang bị hùng hậu nhưng Pháp vẫn bất lực khi Nhật tấn công biên giới Việt - Trung. Pháp tiếp tục phải nhượng bộ Nhật. Hiệp ước Tokyo 1941, quy định Nhật được hưởng những ưu đãi đặc biệt tại Đông Dương. Theo đó Nhật được sử dụng mọi phương tiện giao thông, kiểm soát hệ thống đường sắt, tàu biển tại các cảng ở Đông Dương với trọng tải 200.000 tấn. Từ năm 1940 đến 1945 chính quyền thực dân Pháp phải đóng cho Nhật Bản một số tiền là 723.786.000 đồng. Ngoài ra, Nhật Bản cũng yêu cầu chính quyền Pháp phải để 50% giá trị nhập khẩu và 15% giá trị xuất khẩu của Đông Dương cho các công ty thương mại của Nhật. Chính vì vậy, hầu hết các mặt hàng xuất khẩu của Đông Dương trong hai năm 1942-1943 như than, kẽm, cao su, xi măng đều được xuất sang Nhật. Tính đến năm 1941 các ngành khai khoáng chính ở Đông Dương như: măng-gan, sắt, phốt-phát, quặng crôm…, tư bản Nhật chiếm gần 50% số vốn đầu tư của các công ty nước ngoài. Về quân sự, Pháp phải có trách nhiệm hỗ trợ Nhật khi Nhật tham chiến. Về chính trị, Nhật từng bước làm giảm ảnh hưởng chính trị của Pháp và các phe nhóm thân Pháp

Đế quốc Nhật Bản đảo chính Pháp tại Đông Dương

16 giờ ngày 9/3/1945, đại diện Nhật tới Phủ Toàn quyền của Pháp ở Sài Gòn thảo luận và chuẩn bị văn kiện về việc Pháp cung cấp gạo cho Nhật trong năm 1945. Tới 18 giờ cùng ngày, Đại diện Nhật trao tối hậu thư đòi chính quyền Pháp phải trao toàn bộ quyền kiểm soát Đông Dương cho Nhật và Pháp phải trả lời trước 21 giờ cùng ngày. Tới 21 giờ 20', Pháp chưa trả lời, Nhật tiến hành tấn công Pháp. Phía Pháp không có bất kỳ sự kháng cự nào, quân Nhật nhanh chóng chiếm được Phủ Toàn quyền, giam giữ Toàn quyền Đông Dương và hầu hết các quan chức cao cấp của thực dân Pháp. Đến chiều ngày 10-3, quân Pháp đầu hàng, phát xít Nhật làm chủ các vùng đô thị lớn như Hà Nội, Hải Phòng, Huế, Sài Gòn và nhiều tỉnh lỵ… Những đơn vị quân Pháp còn cố thủ ở Cà Mau, Biển Hồ (Campuchia), một số vùng ở Bắc Đông Dương cũng lần lượt bị thất thủ, chỉ còn một số tàn quân chạy qua biên giới Việt-Trung. Với sự kiện này, lực lượng quân sự Pháp hoàn toàn tan rã, bộ máy thống trị của thực dân Pháp đầu hàng, bị cầm tù hoặc đang tâm làm tay sai cho phát xít Nhật. Trên thực tế toàn bộ Đông Dương đã trở thành thuộc địa của phát xít Nhật.

Kết quả

  • Ngày 9/3/1945, quân Nhật tiến hành đảo chính quân sự lật đổ và thủ tiêu quyền lực của thực dân Pháp, trở thành chủ thể quyền lực chính trị tối cao, chủ chốt nhất. Ở Việt Nam, do nhu cầu thống trị, phát xít Nhật buộc phải chia sẻ một phần quyền lực cho chính phủ Trần Trọng Kim[2]
  • Xóa bỏ sự cai trị của Chính phủ Vichy Pháp tại Đông Dương.
  • Trên cơ sở Đông Dương thuộc Pháp, chế độ bảo hộ của Pháp bị xóa bỏ, hình thành 3 quốc gia độc lập trên danh nghĩa[2]:
  1. Thành lập Đế quốc Việt Nam.
  2. Tái lập Vương quốc Cam-Pu-Chia.
  3. Tái lập Vương quốc Lào.
  • Các lực lượng chính trị của người Việt tại Việt Nam bước vào thời kỳ công khai đấu tranh với nhau, trong đó Việt Minh là lực lượng đông đảo nhất, có ảnh hưởng nhất và được nhiều sự ủng hộ của nhân dân nhất.[2]

Xem thêm

Tham khảo

Dommen, A. J. (2001). The Indochinese experience of the French and the Americans: nationalism and communism in Cambodia, Laos, and Vietnam. Bloomington, Đại học Indiana Press, pp. 78–92

Chú thích

  1. ^ a b Grandjean (2004)
  2. ^ a b c http://khoalichsu.edu.vn/bai-nghien-cu/689-cu-truc-quyn-lc-vit-nam-sau-cuc-o-chinh-ngay-931945-va-vn-khong-trng-quyn-lc-trong-cach-mng-thang-tam

Liên kết ngoài

  • Loạt bài "Nhật đảo chính Pháp tại Việt Nam năm 1945": phần 1, phần 2 và phần 3 của Tiến sĩ Lê Mạnh Hùng đăng trên Đài RFA


Bản mẫu:CTTG2-stub

Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Nhật_đảo_chính_Pháp_tại_Đông_Dương&oldid=49091613”