Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Mạc Kính Hẻ”
Thẻ: Sửa đổi di động Sửa đổi từ trang di động |
Thẻ: Sửa đổi di động Sửa đổi từ trang di động |
||
| Dòng 37: | Dòng 37: | ||
==Vua vô danh và thất bại== |
==Vua vô danh và thất bại== |
||
Sau khi lên làm vua năm [[1677]], Mạc Kính Hẻ liên tục phải đón đánh những đợt tấn công lớn của quân Lê - Trịnh. Lúc này, tướng [[Đinh Văn Tả]] vì có công đánh bại Mạc Kính |
Sau khi lên làm vua năm [[1677]], Mạc Kính Hẻ liên tục phải đón đánh những đợt tấn công lớn của quân Lê - Trịnh. Lúc này, tướng [[Đinh Văn Tả]] vì có công đánh bại Mạc Kính Vũ nên được chúa Trịnh thưởng cho. Thấy [[Mạc (họ)|họ Mạc]] vẫn còn cai trị Cao Bằng, [[Trịnh Tạc]] sai Đinh Văn Tả, tuổi đã cao, cùng với hơn 1 vạn quân lên đánh năm [[1681]]. Biết quân mình quá yếu để chống cự, Mạc Kính Hẻ phải chạy sang Long Châu. Quân Lê - Trịnh tràn vào thành, đốt phá, chém giết không ngừng. Lúc này, nhiều tướng nhà Mạc đã chán nản, về bên Lê - Trịnh hoặc từ chức bỏ về quê. Mạc Kính Hẻ phải ở lại [[Long Châu]] và sống ở đó đến hết đời, không rõ ông bao nhiêu tuổi, [[thụy hiệu]] là ''Hoàn Thiên Thanh Địa Đoạt Văn Dương Vũ '''Huệ Đại Vương''''', [[miếu hiệu]] là '''Quý Tông''', [[niên hiệu]] là '''Vĩnh Xương'''. |
||
==Tham khảo== |
==Tham khảo== |
||
Phiên bản lúc 14:51, ngày 6 tháng 10 năm 2019
| Mạc Kính Hẻ 莫敬喜 | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Vua Việt Nam | |||||||||||||||||
| Hoàng đế Đại Việt (nhà Mạc thời hậu kì) | |||||||||||||||||
| Tại vị | 1677 – 1681 | ||||||||||||||||
| Tiền nhiệm | Mạc Kính Vũ | ||||||||||||||||
| Kế nhiệm | Mạc Kính Quang | ||||||||||||||||
| Thông tin chung | |||||||||||||||||
| Hậu duệ | không rõ | ||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| Triều đại | Nhà Mạc | ||||||||||||||||
| Thân phụ | Mạc Kính Vũ | ||||||||||||||||
| Thân mẫu | không rõ | ||||||||||||||||
Mạc Kính Hẻ (莫敬喜), cũng có tên là Mạc Kính Thụy (莫敬瑞) hay Mạc Nguyên Thanh (莫元清)(?), là vị vua (không chính thức) của nhà Mạc thời hậu kỳ trong lịch sử Việt Nam. Nguyên quán Mạc Kính Hẻ là người xã Cao Đôi, huyện Bình Hà (nay là thôn Long Động, xã Nam Tân, huyện Nam Sách, tỉnh Hải Dương). Tuy nhiên, ông không được nhắc đến trong sử sách.[1][2][3]
Thân thế
Trong sử sách Việt Nam không thấy nhắc đến nhân vật này, nhưng theo sử nhà Thanh thì Mạc Kính Hẻ là con của Mạc Kính Diệu (tức Mạc Minh Tông Kính Vũ) và là anh của Mạc Đức Tông Kính Quang. Năm 1661, nhà Thanh phong cho Mạc Kính Diệu làm Quy Hóa tướng quân. Đến tháng 12 cùng năm thì phong cho Mạc Kính Vũ làm An Nam Đô thống sứ. Năm 1677, Mạc Kính Vũ bị chúa Trịnh Tạc sai lực lượng mạnh do tướng Đinh Văn Tả đem quân đánh. Bị đánh bất ngờ, Mạc Kính Vũ (tức Mạc Nguyên Thanh) chạy sang Long Châu[4] (Trung Quốc). Hoàng đế Thanh Thánh Tổ Khang Hy sai bắt trói Kính Vũ cùng một số dư đảng nhà Mạc, trao trả cho quân Lê - Trịnh. Các dư đảng còn lại của nhà Mạc tôn Mạc Kính Hẻ lên ngôi tiếp tục chống nhà Lê.
Vua vô danh và thất bại
Sau khi lên làm vua năm 1677, Mạc Kính Hẻ liên tục phải đón đánh những đợt tấn công lớn của quân Lê - Trịnh. Lúc này, tướng Đinh Văn Tả vì có công đánh bại Mạc Kính Vũ nên được chúa Trịnh thưởng cho. Thấy họ Mạc vẫn còn cai trị Cao Bằng, Trịnh Tạc sai Đinh Văn Tả, tuổi đã cao, cùng với hơn 1 vạn quân lên đánh năm 1681. Biết quân mình quá yếu để chống cự, Mạc Kính Hẻ phải chạy sang Long Châu. Quân Lê - Trịnh tràn vào thành, đốt phá, chém giết không ngừng. Lúc này, nhiều tướng nhà Mạc đã chán nản, về bên Lê - Trịnh hoặc từ chức bỏ về quê. Mạc Kính Hẻ phải ở lại Long Châu và sống ở đó đến hết đời, không rõ ông bao nhiêu tuổi, thụy hiệu là Hoàn Thiên Thanh Địa Đoạt Văn Dương Vũ Huệ Đại Vương, miếu hiệu là Quý Tông, niên hiệu là Vĩnh Xương.
Tham khảo
- Triệu Nhĩ Tốn, Thanh sử cảo.
- Thanh thực lục.
- Vương thất hậu duệ dữ phản loạn giả (Việt Nam Mạc thị gia tộc dữ Trung Quốc quan hệ nghiên cứu). Tác giả: Ngưu Quân Khải. Thế giới đồ thư xuất bản công ty, 11/2012 - Đông Nam Á nghiên cứu chúng thư ISBN 9787510054129.
- Nhà Mạc với 3 thời kỳ lịch sử và 12 đời vua Văn hiến Việt Nam: Dân tộc - Hội nhập - Nhân văn, GS TSKH Phan Đăng Nhật, Thứ Sáu, 10/10/2014 07:25 GMT+7.
Chú thích
- ^ “Vua không chính thức”. Đại Việt Sử ký Toàn thư. Chú thích có tham số trống không rõ:
|dead-url=(trợ giúp);|url=trống hay bị thiếu (trợ giúp) - ^ Nhà Mạc với ba thời kỳ lịch sử và 12 đời vua, thời kỳ Cao Bằng.
- ^ Mạc Kính Hẻ và Mạc Kính Quang đều chỉ là Hoàng đế nhà Mạc trên danh nghĩa.
- ^ Nay thuộc Quảng Tây, Trung Quốc.