|
Thời gian luôn biến chuyến nhanh chóng, nhất là trong thời kỳ khoa học kỹ thuật hiện nay. Phần lớn các quy định của Wikipedia tiếng Việt được dịch thuật từ năm 2008 - 2009 đến nay, hiện nay đã bộc lộ nhiều bất cập. Tạm thời bỏ qua việc quy định lỗi thời, thì từ thời điểm tháng 10 năm 2019 trở về trước, trong nhiều cuộc biểu quyết trên Wikipedia tiếng Việt đã xuất hiện rất nhiều bất cập liên quan đến vấn đề “tài khoản bỏ phiếu”. Có rất nhiều tài khoản được lập ra chỉ với vài chục, vài trăm sửa đổi linh tinh, chỉ với mục đích “đạt điều kiện cần” để dễ bề tham gia bỏ phiếu; và một tỷ lệ tuơng đối cao (khoảng 60-70%) là bỏ phiếu kiểu “a dua” theo số đông, không ghi rõ lý do hoặc không ghi lý do, không nêu rõ quan điểm của mình, ảnh hưởng xấu đến kết quả chung cuộc của biểu quyết. Tất cả đã được IP 117.6.64.175 gói gọn trong những dòng như sau vào năm 2015:
- Trông lịch sử sửa đổi của nhiều tài khoản, nhất là các tài khoản bỏ phiếu thuận, có khá nhiều TK được "đầu tư chiến lược" đợi ngày tham gia, sửa đổi linh tinh (sửa loanh quanh mấy bản mẫu, sửa trang thành viên của mình, sửa đổi tập trung vào một vài bài vô hại...) cho đủ số sửa đổi. Quy định hiện tại còn nhiều kẽ hở cho các tài khoản loại này tham gia vào những vấn đề quan trọng.
Nghiêm trọng hơn, vấn đề trên đã châm ngòi cho một hiện tượng phát sinh là rối biểu quyết mà điển hình là 03 vụ sau:
- Từ năm 2010 đến năm 2013, nhóm tài khoản Con Trâu Mộng To đã thao túng hàng loạt cuộc biểu quyết mà đặc biệt là các cuộc biểu quyết xóa bài, nhất là các bài về giám mục, ca sĩ nhạc vàng Bolero hải ngoại. Đa phần 95% các lá phiếu là “xoá” và kết quả là vụ cấm vào cuối năm 2013: Kiểm định nhóm tài khoản “Con Trâu Mộng To” năm 2013
- Tháng 2/2016, thành viên Lion tiger leopard sử dụng tài khoản rối Abcdegfh99 nhằm mục đích tạo đồng thuận ảo tại các biểu quyết liên quan đến bài viết tốt.
- Gần đây nhất là ngay tháng 10 vừa qua, nhóm tài khoản Bùi Công Chức đã thao túng nhiều cuộc biểu quyết, tạo đồng thuận ảo dẫn đến làm sai lệch kết quả, kết quả là đã bị cấm: Wikipedia:Yêu cầu kiểm định tài khoản/Đàn rối "đồng thuận ảo".
Điểm chung là nhiều tài khoản rối chỉ có vài chục tới vài trăm sửa đổi, hoạt động “nằm vùng”, có biểu quyết là nhảy vào và bỏ phiếu, có phiếu không thèm nêu lấy một lý do. Ngoài vấn đề tài khoản, thì vấn đề thời gian biểu quyết cũng là một điều đáng bàn:
- Tại Wikipedia:Biểu quyết/Quy định gỡ công cụ Bảo quản viên năm 2015, thành viên Viethavvh bỏ phiếu cuối cùng chỉ “chậm vài phút” so với mốc thời hạn đóng biểu quyết. Tuy lá phiếu ấy không ảnh hưởng nhiều nhưng đối với các biểu quyết đang ở lằn ranh giữa “thành công” và “thất bại” thì việc bỏ phiếu chậm này ảnh hưởng rất lớn.
- Thành viên Mintu Martin tại các cuộc biểu quyết chọn BVT, BVCL thường hay đóng biểu quyết trước hạn dù chưa đủ 1 tháng theo luật định.
Việc giới hạn số lượng biểu quyết cũng là một vấn đề đáng bàn khi vẫn còn những bất cập sau:
- Thành viên Chu Ech Beo Xanh, thành viên Huy năm 2013, mở hàng loạt BQXB trong thời gian ngắn liên quan đến giám mục, ca sĩ nhạc vàng.
- Thành viên ThiênĐế98 mở một lúc 45 cuộc biểu quyết rút sao chọn lọc chỉ vì “link hư” năm 2015 nhưng kết quả là tổng số phiếu trong cả 45 cuộc... ít hơn so với số lượng biểu quyết.
Từ những bất cập trên, một vấn đề được đặt ra là cần phải có một bộ quy tắc thống nhất về biểu quyết trên toàn Wikipedia tiếng Việt để cộng đồng căn cứ vào đó xác định tiêu chuẩn bỏ phiếu, kết quả biểu quyết; giải quyết các bất cập, tồn đọng đã nêu. Là thế hệ kế thừa từ những thành viên kỳ cựu thuộc thời đại "khai thiên lập địa", chúng ta cần góp phần giữ gìn uy tín Wikipedia tiếng Việt trong chừng mực có thể. Biểu quyết này có mục tiêu là nhanh chóng chặn ảnh hưởng tiêu cực từ vấn nạn “nằm chờ biểu quyết”, “biểu quyết ồ ạt” và “cố tình đóng biểu quyết sớm” trên Wikipedia tiếng Việt, làm trong sạch, công bằng cho các cuộc biểu quyết và nâng cao chất lượng Wikipedia tiếng Việt. Nếu được thông qua, quy chế này sẽ được đưa vào bản mẫu Chào mừng người mới đến, bản mẫu Quy định và hướng dẫn chính như một quy tắc cơ bản của Wikipedia tiếng Việt mà ai cũng phải nắm được.
|
