Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Điệu phi”
bổ |
|||
| Dòng 30: | Dòng 30: | ||
{{Cquote|科尔沁巴图鲁王之女, 选进宫中, 因待年未行册封. 今遽尔长逝, 朕心深切轸悼, 宜追封为妃其封号及应行典礼, 尔部即察例议奏. 寻追封悼妃. |
{{Cquote|科尔沁巴图鲁王之女, 选进宫中, 因待年未行册封. 今遽尔长逝, 朕心深切轸悼, 宜追封为妃其封号及应行典礼, 尔部即察例议奏. 寻追封悼妃. |
||
Khoa Nhĩ Thấm Ba Đồ Lỗ vương chi nữ, tuyển tiến cung trung, nhân đãi niên vị hành sách phong. Kim cự nhĩ trường thệ, trẫm tâm thâm thiết chẩn điệu, nghi truy phong vi phi kỳ phong hào cập ứng hành điển lễ, nhĩ bộ tức sát lệ nghị tấu. Tầm truy phong Điệu phi}} |
Khoa Nhĩ Thấm Ba Đồ Lỗ vương chi nữ, tuyển tiến cung trung, nhân đãi niên vị hành sách phong. Kim cự nhĩ trường thệ, trẫm tâm thâm thiết chẩn điệu, nghi truy phong vi phi kỳ phong hào cập ứng hành điển lễ, nhĩ bộ tức sát lệ nghị tấu. Tầm truy phong Điệu phi.}} |
||
Ngày [[21 tháng 3]], Bác Nhĩ Tề Cát Đặc thị chính thức được truy phong là '''Điệu phi''' (悼妃). Phong hiệu [ '''Điệu'''] có ý ''"tưởng niệm''". Thuận Trị đế lòng đau xót, thương tiếc cho số mệnh ngắn ngủi của bà, phải rơi rụng khi còn đương xuân sắc. |
Ngày [[21 tháng 3]], Bác Nhĩ Tề Cát Đặc thị chính thức được truy phong là '''Điệu phi''' (悼妃). Phong hiệu [ '''Điệu'''] có ý ''"tưởng niệm''". Thuận Trị đế lòng đau xót, thương tiếc cho số mệnh ngắn ngủi của bà, phải rơi rụng khi còn đương xuân sắc. |
||
Phiên bản lúc 10:12, ngày 11 tháng 1 năm 2020
| Thanh Thế Tổ Điệu phi 清世祖悼妃 | |
|---|---|
| Thuận Trị Đế Phi | |
| Thông tin chung | |
| Sinh | không rõ |
| Mất | 5 tháng 3 năm 1658 Tử Cấm Thành, Bắc Kinh |
| An táng | 10 tháng 7 năm 1663 Hiếu lăng (孝陵), Thanh Đông lăng |
| Phối ngẫu | Thanh Thế Tổ Thuận Trị Đế |
| Tước hiệu | [Thứ phi; 庶妃] [Điệu phi; 悼妃] |
| Thân phụ | Hòa Thạc Đạt Nhĩ Hãn Thân vương Mãn Châu Tập Lễ |
Điệu phi (chữ Hán: 悼妃, ? - 5 tháng 3 năm 1658), Bát Nhĩ Tế Cát Đặc thị (博爾濟吉特氏), là một phi tần nhỏ tuổi của Thanh Thế Tổ Thuận Trị Hoàng đế. Bà nổi tiếng được Thuận Trị Đế yêu thương và ưu ái. Có lẽ ngoài Hoàng quý phi Đổng Ngạc thị, Điệu phi là người duy nhất được ông tỏ rõ sự thiên vị.
Xuất thân cao quý
Sử sách không ghi năm sinh của Điệu phi, chỉ biết bà xuất thân từ gia tộc Bát Nhĩ Tế Cát Đặc thị (博爾濟吉特氏), thuộc bộ tộc Khoa Nhĩ Thấm của Mông Cổ. Tổ phụ của bà chính là Trại Tang (宰桑), sinh Trác Lễ Khác Đồ Thân vương Ngô Khắc Thiện (吴克善), Cố Sơn Bối tử Sát Hãn (察罕), Hòa Thạc Đạt Nhĩ Hãn Thân vương Mãn Châu Tập Lễ (滿珠習禮), Mẫn Huệ Cung Hòa Nguyên phi và Hiếu Trang Hoàng thái hậu. Thân phụ của bà chính là Mãn Châu Tập Lễ, anh trai của Hoàng Thái hậu.
Theo vai vế gia tộc, bà là cháu gọi Hoàng thái hậu là cô mẫu, là biểu muội của Thuận Trị Đế, đường muội của Phế hậu Tĩnh phi và biểu cô của Hiếu Huệ Chương Hoàng hậu.
Đại Thanh Tần phi
Từ nhỏ bà được nuôi dạy trong cung, gọi là [Cung trung đãi niên ; 幼待年宫中], Hán ngữ gọi [Đồng dưỡng tức; 童養媳], mang nghĩa tương tự với "nàng dâu nuôi từ nhỏ" trong dân gian. Có thể do sống trong cung lâu năm và có quan hệ họ hàng nên Thuận Trị Đế cảm thấy thân thiết, gần gũi với bà. Đương thời, chế độ hậu cung chưa hoàn thiện, cũng có thể vì bà chưa chính thức trở thành tần phi nên chưa có phong hào chính thức, chỉ gọi là Thứ phi ( 庶妃).
Bất hạnh hoăng thệ
Ngày mùng 5 tháng 3 năm Thuận Trị thứ 15 (1658), Thứ phi Bát Nhĩ Tế Cát Đặc thị lâm trọng bệnh rồi qua đời, tuổi đời cơ hồ còn rất trẻ. [1]
Ngay ngày hôm đó, Thuận Trị Đế hạ chỉ dụ cho bộ Lễ, truy phong Bát Nhĩ Tế Cát Đặc thị làm Phi.
[ Lời dụ của Thuận Trị đế]
| “ | 科尔沁巴图鲁王之女, 选进宫中, 因待年未行册封. 今遽尔长逝, 朕心深切轸悼, 宜追封为妃其封号及应行典礼, 尔部即察例议奏. 寻追封悼妃.
Khoa Nhĩ Thấm Ba Đồ Lỗ vương chi nữ, tuyển tiến cung trung, nhân đãi niên vị hành sách phong. Kim cự nhĩ trường thệ, trẫm tâm thâm thiết chẩn điệu, nghi truy phong vi phi kỳ phong hào cập ứng hành điển lễ, nhĩ bộ tức sát lệ nghị tấu. Tầm truy phong Điệu phi. |
” |
Ngày 21 tháng 3, Bác Nhĩ Tề Cát Đặc thị chính thức được truy phong là Điệu phi (悼妃). Phong hiệu [ Điệu] có ý "tưởng niệm". Thuận Trị đế lòng đau xót, thương tiếc cho số mệnh ngắn ngủi của bà, phải rơi rụng khi còn đương xuân sắc.
Nghi lễ của bà đều được tiến hành theo Phi vị. "Khâm định Đại Thanh hội điển tắc lệ" có chép: [2]
| “ | 悼妃薨, 追谥曰悼. 一切礼仪悉从妃例
Điệu phi hoăng, truy thụy viết Điệu. Nhất thiết lễ nghi tất tòng phi lệ. |
” |
Đãi ngộ vượt bậc
Điệu phi là người qua đời sớm nhất trong 32 hậu phi của Thuận Trị. Khi bà mất, Hiếu lăng dù đã được chọn làm nơi [vạn niên đại cát] cho hoàng đế (dưới chân núi Xương Thụy thuộc địa phận huyện Cảnh, Tuân Hóa, tỉnh Hà Bắc) song vẫn còn chưa được khởi công xây dựng. Thuận Trị quyết định an táng Điệu phi bên cạnh Hoàng lăng để hi vọng tương lai có thể cùng bà bầu bạn nơi cửu tuyền. Vì vậy, ông hạ lệnh xây cho Điệu phi một tòa Phi viên tẩm, đến ngày 8 tháng 9 cùng năm thì hạ huyệt, gọi là [ Điệu phi viên tẩm]. Sau đó 2 ngày, Thuận Trị phái Nội đại thần Ba Đồ Lỗ công Ngao Bái (khi ấy đang là trọng thần của triều đình, tâm phúc của hoàng đế) đặc biệt vượt đường xa đi cúng tế Điệu phi. Những điều này cho thấy, Thuận Trị đế dành cho bà một tình cảm đặc biệt.
Sau này, quan quách của Hiếu Hiến Đoan Kính hoàng hậu tức Hoàng quý phi Đổng Ngạc thị, và Trinh phi, Khác phi cũng được đặt ở Điệu phi viên tẩm 1 thời gian. Cho đến 60 năm sau, ngày 7 tháng 4 năm Khang Hi thứ 57, kim quan của Điệu phi và ba vị nói trên được đưa đến an táng tại Hiếu Đông lăng. Bảo đỉnh của bà tọa lạc ở vị trí tôn quý nhất trong 28 vị tần phi.
Sau khi kim quan của Điệu phi được dời đi, Điệu phi viên tẩm khi xưa Thuận Trị đế xây dựng cho bà không còn mộ chủ, năm tháng trôi qua ngày một hoang phế, đến những năm cuối triều Thanh đã chẳng còn tồn tại.